Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 kwietnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2016 r. w Katowicach

sprawy z odwołania K. K. (K. K. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Częstochowie z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt IV U 401/15

1. zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie,

2. zasądza od ubezpieczonego K. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C. kwotę 120 zł
(sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu apelacyjnym.

/-/ SSO del. M. Pierzycka-Pająk /-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA J. Ansion

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1707/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 czerwca 2015r., Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. i przyznał ubezpieczonemu K. K. prawo do emerytury począwszy
od dnia 1 lutego 2015r.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd I instancji wskazał, że kontrolowaną decyzją z dnia 17 lutego 2015r., organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury, powołując się na treść unormowania art. 50c ustawy z dnia
17 grudnia 1998r., o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jedn. tekst Dz. U. z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.).
W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych
w szczególności podkreślił, że wprawdzie ubezpieczony wykazał 4 lata,
4 miesiące oraz 10 dni pracy górniczej, jednak skoro nie udowodnił wymaganego pięcioletniego okresu pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu, to brak było podstaw do przyznawania mu prawa do wnioskowanej emerytury. Jak dalej stwierdzał Sąd Okręgowy, ubezpieczony we wniesionym odwołaniu od tej decyzji domagał się jej zmiany
i przyznania prawa do wcześniejszej emerytury. Uzasadniając swoje stanowisko odwołujący wskazał, iż od dnia 2 lutego 1970r. do 3 stycznia 1973r. pracował jako górnik pod ziemią w kopalni KWK (...). W tymże okresie odbywał też zasadniczą służbę wojskową tj. w okresie od dnia 30 października 1970r.
do dnia 9 listopada 1972r. Przed odbywaniem służby wojskowej pracował pod ziemią i po jej zakończeniu bez przerwy pracował pod ziemią, a tym samym po zaliczeniu tego okresu zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego z dnia
17 maja 2012r., I UK 399/11, legitymuje się, wbrew stanowisku organu rentowego, okresem 6 lat i 5 miesięcy pracy górniczej.

Sąd Okręgowy uznał zasadność odwołania ustalając wcześniej,
że ubezpieczony, urodzony (...), w dniu 6 lutego 2015r., wystąpił do organu rentowego o prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Na dzień 1 stycznia 1999r., legitymował się sumarycznym stażem składkowym
i nieskładkowym w wymiarze 30 lat i 10 dni, w ramach którego Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał 4 lata 4 miesiące i 10 dni pracy górniczej,
o której mowa w art. 50c ustawy emerytalnej.

Sąd I instancji ponadto podkreślił, iż dla oceny odbywania przez ubezpieczonego służby wojskowej należało sięgnąć do przepisów ustawy z dnia 23 stycznia 1968r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników
i ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 6 z późn. zm.) oraz zachowującego swoją moc
na podstawie art. 127 ust. 3 tej ustawy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
10 września 1956r. w sprawie zaliczenia pracowników do kategorii zatrudnienia (Dz. U. Nr 39, poz. 116 z późn. zm.), stanowiącego akt wykonawczy do dekretu z dnia 25 czerwca 1954r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1954 r. Nr 30, poz. 97 z późn. zm.).

Jak przypomniał Sąd I instancji zgodnie z § 5 w/w rozporządzenia okresy wymienione w art. 8 dekretu zaliczano do wymaganych okresów zatrudnienia tak jak zatrudnienie w II kategorii, z wyjątkiem tych okresów służby wojskowej, które w myśl obowiązujących przepisów podlegały zaliczeniu do I kategorii zatrudnienia. Jeżeli jednak pracownik bezpośrednio przed okresami wymienionymi w art. 8 dekretu wykonywał zatrudnienie w I kategorii, okresy te zaliczano tak jak zatrudnienie w I kategorii zatrudnienia. Dalej Sąd wskazał,
że z kolei kwestie zaliczenia pracowników do kategorii zatrudnienia regulował w ustawie o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin art. 11 ust. 2 i 3 tejże ustawy. Zgodnie z tym przepisem pierwsza kategoria zatrudnienia obejmowała pracowników zatrudnionych pod ziemią, w warunkach szkodliwych dla zdrowia, na statkach żeglugi powietrznej, na statkach morskich w żegludze międzynarodowej i w polskim ratownictwie okrętowym,
w stoczniach morskich na niektórych stanowiskach pracy bezpośrednio przy budowie i remoncie statków morskich, w charakterze nauczycieli podlegających przepisom ustawy z dnia 27 kwietnia 1956r. o prawach i obowiązkach nauczycieli (Dz. U. Nr 12, poz. 63), w zespołach formujących szkło
(art. 54 ust. 1). Druga kategoria zatrudnienia natomiast obejmowała pracowników nie wymienionych w ust. 2 (ust. 3).

Dalej Sąd I instancji stwierdził, że w świetle art. 108 ust. 1 obowiązującej od dnia 29 listopada 1967r. ustawy z dnia 21 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej (obecnie jedn. tekst Dz. U.
z 2015r., poz. 827 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia
1974r., czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby. Wreszcie Sąd wskazał, iż wydane na tej podstawie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz. U. Nr 44, poz. 318 ze zm.) w § 5 ust. 1 stanowiło, iż żołnierzowi wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem
w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych
od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Z przepisów tych wynikało, że - pod warunkiem w nich wskazanym - okres zasadniczej służby wojskowej był okresem zatrudnienia na takich samych warunkach, jak przed powołaniem do tej służby. Jeśli było to zatrudnienie wymienione w art. 11 ust. 2 pkt 1-6 ustawy o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, to również okres służby wojskowej uważany był za takie samo zatrudnienie, a żołnierz był traktowany jak pracownik wykonujący pracę wymienioną w powołanym przepisie. Innymi słowy, żołnierz zasadniczej służby wojskowej był pracownikiem wykonującym zatrudnienie wymienione w tych przepisach, jeśli zatrudnienie to wykonywał przed powołaniem do służby i do zatrudnienia tego powrócił po jej zakończeniu w określonym terminie. Jednocześnie Sąd Okręgowy podkreślił, iż takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lutego 2010r.,
II UK 215/09, OSNP 2011/15 – 16/219.

W ocenie Sądu I instancji należało również podzielić pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 17 maja 2012r., I UK 399/11, na który to ubezpieczony się powoływał, iż warunki emerytalne dla tych osób, a także dla osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., którzy w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych
(art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), nie są określone w ustawie. Ustala się je na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), a więc regulowane są w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 8 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze
i wcześniejszych, stosownie do czasu, w którym był realizowany stan faktyczny pociągający za sobą dany skutek prawny. Odwoływanie się więc do postanowień tej ustawy w kwestiach dotyczących rodzajów prac lub stanowisk uznawanych za pracę w warunkach szczególnych oraz do jej przepisów regulujących zaliczenie okresów ubezpieczenia do pracy górniczej (art. 38) lub do okresów wymaganych do emerytury kolejowej (art. 45 ust. 2) jest bezprzedmiotowe.

Sąd Okręgowy zwrócił zarazem uwagę, że uprawnienia tych osób zależą zawsze od regulacji z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązujących przed wejściem w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tak samo jak przyporządkowanie rodzajów prac lub stanowisk
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do okresów, z tytułu których przysługuje emerytura na podstawie art. 32 ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych następuje na podstawie przepisów dotychczasowych. Tak więc zdaniem Sądu stan faktyczny zrealizowany przed wejściem w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, pociągający za sobą dany skutek prawny, należy oceniać według dotychczasowych przepisów. Wzmacniając to swoje stanowisko, Sąd Okręgowy stwierdzał, że na kwestię tą zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia
9 marca 2010r. I UK 333/09, wyrażając pogląd, że dla kwalifikacji okresu zasadniczej służby wojskowej jako okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, należy stosować regulacje prawne obowiązujące w okresie odbywania tej służby. Do regulacji tych zaliczył art. 108 ust. 1 ustawy
o powszechnym obowiązku obrony PRL oraz rozporządzenie Rady Ministrów
z dnia 22 listopada 1968r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin. Przepisy te, w powiązaniu z § 19 Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, stanowiącym, że przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach uwzględnia się również okresy takiej pracy, wykonywanej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, oraz że prace dotychczas zaliczone do I kategorii zatrudnienia w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia
(Dz. U. Nr 13, poz. 86 z późn. zm.), uważa się za prace wykonywane
w szczególnych warunkach, stanowią – jak podkreślał Sąd I instancji według utrwalonego poglądu Sądu Najwyższego - podstawę wliczenia okresu zasadniczej służby wojskowej do uprawnień wynikających z systemu zabezpieczenia społecznego, w tym do uprawnień emerytalnych przewidzianych w art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd I instancji przypomniał także, iż w wyroku z dnia 6 kwietnia 2006r. III UK 5/06, Sąd Najwyższy przyjął, że okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, jeżeli pracownik
w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia”.

Ostatecznie Sąd I instancji uznał, że uwzględniając, iż ubezpieczony legitymował się okresem pracy górniczej w wymiarze 4 lat 4 miesięcy i 10 dni, to po uwzględnieniu okresu służby wojskowej (30 października 1970r. do dnia
9 listopada 1972r.) - okres ten wyniósł 6 lat 4 miesiące i 20 dni.

W dalszej kolejności Sąd ten przywołując treść unormowań art. 39, art. 27 ust. 2 oraz ust. 3, art. 24 ust. 1b pkt 12, a także art. 46 ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podkreślił, że ubezpieczony legitymuje się okresem 6 lat pracy górniczej, a zatem przysługuje mu prawo
do wnioskowanego świadczenia, wobec możliwości obniżenia w jego przypadku ustawowego wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1b
pkt. 12 ustawy emerytalnej o 36 miesięcy tj. 3 lata.

Wyrok Sądu Okręgowego w całości zaskarżył apelacją organ rentowy.

We wniesionej apelacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł zarzuty:

- naruszenia przepisu prawa procesowego, a to art. 233 k.p.c., poprzez sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału,

- naruszenia przepisów prawa materialnego, a to art. 39 w związku
z art. 46 oraz art. 50c ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury od dnia 1 lutego 2015r., pomimo niespełnienia przesłanek do takiego rozstrzygnięcia.

Wskazując na powołane zarzuty organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania ubezpieczonego oraz zasądzenie od ubezpieczonego na swoją rzecz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu apelacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł,
że w jego ocenie ubezpieczony nie wykazał, iż legitymuje się pięcioletnim okresem pracy górniczej, o której mowa w treści art. 50c ust. 1 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W ocenie organu rentowego norma art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyznacza zamknięty katalog prac jakie mogą zostać uznane za pracę górniczą warunkującą nabycie prawa
do emerytury górniczej, nie wymieniając służby wojskowej, jako okresu tego rodzaju pracy.

Organ rentowy odwołując się do tez wyroku Sądu Apelacyjnego
w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2012r., III AUa 384/12, jak również do tez wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2007r., I UK 179/07 zaakcentował, iż powołane przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące uwzględnienia okresu zasadniczej służby wojskowej jako okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.

Jak dodatkowo argumentował apelujący uwzględnienie spornego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych nie spowoduje, że K. K. będzie legitymował się stażem pracy w tym charakterze w wymiarze 15 lat. Natomiast zdaniem apelującego uwzględniając powołane wyżej przepisy prawa i orzecznictwo, brak jest podstaw do uwzględnienia okresu odbywania przez ubezpieczonego służby wojskowej do stażu pracy górniczej, o której mowa
w art. 39 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego uzasadniła zmianę zaskarżonego wyroku
i oddalenie odwołania ubezpieczonego.

Tytułem wstępu godzi się wskazać, iż spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do oceny możliwości uznania okresu odbywania przez ubezpieczonego zasadniczej służby wojskowej, za okres pracy górniczej (względnie pracy zrównanej z tym okresem) w rozumieniu art. 39 pkt 1
w związku z art. 46 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie Sądu odwoławczego brak jest podstaw dla uznania takiej możliwości.

Jak to jest wskazywane w orzecznictwie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 12 grudnia 2013r., III AUa 1130/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 marca 2013r., III AUa 89/13), praca górnicza, o której mowa w art. 39 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dotyczy pracy wykonywanej pod ziemią, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zauważyć wypada, że przez charakter odesłania z art. 39 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (również
w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013r. tj. nadanym ustawą z dnia
11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. z 2012r.
poz. 637) do treści art. 50c ust. 1 oraz podkreślenie, że chodzi w nim o pracę górniczą wykonywaną pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przesądza, że nie można zrównywać z tak wykonywaną pracą innych okresów ubezpieczenia (składkowych i nieskładkowych), takich jak okresy zasadniczej służby wojskowej, stanowiącej okres składkowy z mocy art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, skoro ustawodawca, a w ślad za nim orzecznictwo nie uznaje za pracę górniczą
w rozumieniu art. 39 w/w ustawy okresów wykonywania pracy górniczej,
o której mowa w art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, nie wykonywanych stale pod ziemią i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Podobne poglądy prezentuje doktryna, której przedstawiciele
(por. H. Kiryło [w:] B. Gudowska, K. Ślebzak. Emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Emerytury pomostowe. Komentarz. Warszawa 2013, s. 332 - 335), podnoszą, iż zawarte w poszczególnych jednostkach redakcyjnych art. 39 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odesłania do art. 50c ust. 1 tego aktu prawnego dotyczą bowiem odrębnych rodzajów prac górniczych wymienionych w katalogu zawartym w tym ostatnim przepisie. Artykuł 39 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nawiązuje wprawdzie do całego art. 50c ust. 1 tego aktu prawnego, ale z zastrzeżeniem, że chodzi tylko o prace wykonywane pod ziemią (a więc prace w kopalniach głębinowych, z pominięciem prac
w kopalniach odkrywkowych czy otworowych, o jakich również mowa
w art. 50c ust. 1) i to świadczone stale oraz w pełnym wymiarze czasu pracy
(a nie tylko w połowie czasu pracy, jak tego wymaga art. 50b u.e.r. FUS).
Z kolei art. 39 pkt 2 tejże ustawy emerytalnej odsyła do wymienionych
w art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prac wykonywanych na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w kopalniach otworowych siarki (czyli prac górniczych innych niż wskazane w art. 39 pkt 1 u.e.r. FUS) i także z zastrzeżeniem, że prace te muszą być wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przy czym nie odnosi się on do sytuacji ubezpieczonego w niniejszej sprawie, który świadczył pracę w głębinowej kopalni węgla kamiennego i który właśnie z tytułu pracy
w takiej kopalni domaga się obniżenia wieku emerytalnego. Takiej właśnie wykładni komentowanego przepisu dokonał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 6 grudnia 2007 r., I UK 179/07, w którym - interpretując art. 39 u.e.r FUS w związku z dawnym art. 36 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odpowiednikiem tej normy prawnej jest w obecnym stanie prawnym właśnie art. 50c u.e.r. FUS stwierdził, że art. 39 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, określając przesłanki dopuszczalności obniżenia wieku emerytalnego dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949r., niespełniających warunków wymaganych do uzyskania górniczej emerytury na podstawie art. 34 u.e.r. FUS (art. 50a u.e.r. FUS), wymaga od ubezpieczonego spełnienia warunku co najmniej 5 lat pracy górniczej, o jakiej była mowa w art. 36 ust. 1 (art. 50c) ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Odesłanie w tym przepisie do pracy górniczej, o jakiej mowa w art. 36 ust. 1 u.e.r. FUS, nie oznacza, w kontekście brzmienia przepisu, odesłania do każdej pracy górniczej wymienionej
w pkt 1-12, a jedynie do niektórych jej rodzajów, tych mianowicie, kiedy praca jest wykonywana pod ziemią, a ponadto stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Użycie w przepisie spójnika „i” pozwala przyjąć, że między tymi elementami zachodzi koniunkcja, w związku z czym nie jest dopuszczalne ich rozłączne traktowanie. Oczywistym jest przy tym, że uwagi te należy odnieść także do ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., a przed dniem
1 stycznia 1969r., którzy wnioskują o przyznanie prawa doświadczenia
w oparciu o uregulowanie art. 46 w związku z art. 39 ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Tym samym więc nie da się „zaliczyć” okresu służby wojskowej ubezpieczonego do okresu pracy górniczej, o której mowa w art. 39 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, skoro przepis ten wprowadza bardziej surowe wymagania dla uznawania pracy
za górniczą, stanowiącej podstawę do obniżania wieku emerytalnego, niż przepis art. 50c u.e.r. FUS wyjaśniający pojęcie „pracy górniczej” na potrzeby ubiegania się przez uprawnionych ubezpieczonych o emeryturę górniczą
w rozumieniu przepisu art. 50a do art. 50f ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o które to świadczenie nie występował ubezpieczony K. K.. Niezaliczenie tego okresu skutkuje natomiast niewykazaniem przez odwołującego minimalnego stażu pracy górniczej,
o której mowa w art. 39 pkt 1 ustawy emerytalnej (tj. 5-letniego), uprawniającego do obniżenia powszechnego wieku emerytalnego. Przy czym należy zaznaczyć, że ubezpieczony był zatrudniony pod ziemią w kopalniach węgla jedynie w okresach od 2 lutego 1970r. do 29 października 1970r.
i od 16 listopada 1972r. do 3 stycznia 1973r. (k. 17 i 105 akt rentowych ubezpieczonego) oraz w okresie od 6 stycznia 1973r. do 30 czerwca 1976r.
(k. 13 akt rentowych), tj. łącznie przez okres 4 lat, 4 miesięcy i 10 dni.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny uznał apelację organu rentowego za uzasadnioną i orzekł jak w pkt 1 sentencji na mocy art. 386
§ 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym orzeczono jak w pkt 2 wyroku, mając na względzie regulacje art. 98 § 1 oraz § 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c., oraz art. 391 § 1 k.p.c. przy zastosowaniu § 11 ust. 2 w związku z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (jednolity tekst Dz. U. z 2013r.,
poz. 490 z późn. zm.) w związku z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015r., zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat
za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
(Dz. U. poz. 1078), a także w związku z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804).

Już tylko na marginesie należy zaznaczyć, że rację ma apelujący organ rentowy, iż przywoływane przez odwołującego się orzecznictwo Sądu Najwyższego pozwalałoby ewentualnie uwzględnić okres odbywanej przez ubezpieczonego zasadniczej służby wojskowej do stażu pracy w szczególnych warunkach, ale wówczas odwołujący musiałby spełniać łącznie wszystkie przesłanki z art. 184 w związku z art. 32 ustawy emerytalnej, w tym musiałby wykazać na dzień 1 stycznia 1999r. okres pracy w szczególnych warunkach
w ilości 15 lat.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, redakcja powoływanego art. 184 ust. 1,
w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje, iż również w przypadku ubezpieczonego, którego wiek emerytalny podlega obniżeniu w oparciu
o wymieniony w tym przepisie art. 39, warunkiem nabycia prawa do emerytury jest legitymowanie się na dzień 1 stycznia 1999r. okresem pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w wymiarze określonym przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 432 póżn. zm.). Sąd Okręgowy koncentrując się wyłącznie na badaniu okresu pracy górniczej z art. 39 pkt 1 ustawy emerytalnej całkowicie pominął kwestię wykazania przez odwołującego stosownego okresu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Organ rentowy uznał natomiast za udowodniony okres takiej pracy wynoszący 4 lata, 4 miesiące i 10 dni tj. staż pracy górniczej wykonywanej przez ubezpieczonego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Tak więc doliczenie do tego uznanego przez organ rentowy okresu pracy w warunkach szczególnych, okresu spornego – odbywania służby wojskowej
od 30 października 1970r. do 9 listopada 1972r. daje staż „szczególny” 6 lat,
4 miesiące i 20 dni, zamiast wymaganego 15-letniego.

Nawet gdyby dalej doliczyć do takiego stażu ubezpieczonemu okresy pracy w charakterze spawacza (od 1.08.1976r. - 31.05.1977r.) i spawacza – ślusarza (od 7.06.1977r. do 31.07.1978r.) - co oczywiście wymagałoby udowodnienia przez odwołującego, iż wykonywał on wówczas pracę
w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze, to nadal sumaryczny staż pracy w szczególnych warunkach byłby dużo niższy niż wymagane
prawem 15 lat.

/-/ SSO del. M. Pierzycka-Pająk /-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA J. Ansion

Sędzia Przewodniczący Sędzia

ek