Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 585/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 28 lipca 2022 r., sygn. akt II K 58/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------------------

---------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------------------

---------------------------------------------------------------

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. Błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zapadłego orzeczenia, polegający na uznaniu, że istnieje zbliżony stopień społecznej szkodliwości przypisanych skazanemu czynów, przestępstwa te były popełnione na szkodę różnych podmiotów, kilkukrotna karalność skazanego, a także obecna postawa skazanego sprzeciwiają się zastosowaniu zasady pełnej absorpcji, w sytuacji gdy związek podmiotowy oraz związek przedmiotowy, a także nieznaczna odległość czasowa pomiędzy poszczególnymi czynami, a także postawa skazanego, przemawiają za wydaniem wobec skazanego kary łącznej na zasadzie pełnej absorpcji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. Rażąca niewspółmierność kary orzeczonej wobec skazanego przy zastosowaniu zasady asperacji bliżej kumulacji, w sytuacji gdy w przedmiotowej sprawie właściwości skazanego, w tym jego zachowanie po przypisaniu mu objętych wyrokami przestępstw, aktualna postawa wyrażająca się w braniu udziału w licznych programach readaptacyjnych, podjęcie nauki w jednostce penitencjarnej, niesprawianiu problemów wychowawczych, czternastokrotnym nagradzaniu skazanego, a także w dążeniu do odbycia kary zgodnie ze wszelkimi zasadami współżycia społecznego wskazują, że cele zapobiegawcze i wychowawcze wymierzonych kar w wyrokach jednostkowych zostały osiągnięte w stosunku do skazanego, co przemawia za przyjęciem, że cele kary w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej zostaną spełnione w przypadku wymierzenia skazanemu kary pozbawienia wolności przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji oraz że kara w tym wymiarze stanowi nad wyraz pewną gwarancję, że skazany nie wejdzie ponownie w konflikt z prawem.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1 i 2

Jako że wszystkie zarzuty podniesione przez obrońcę oskarżonego dotyczą rozstrzygnięcia o karze łącznej, Sąd Odwoławczy odniesie się zbiorczo do obu tych zarzutów.

Bazując na danych o karalności S. W. i odpisach wydanych w stosunku do jego osoby prawomocnych wyroków Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, iż w zbiegu realnym pozostają przestępstwa objęte wyrokami wskazanymi w pkt 1 i 2 oraz 3 i 5 części wstępnej zaskarżonego wyroku łącznego, a zatem wyrokiem Sądu Rejonowego w Legnicy z dnia 31.07.2020 r. o sygn. akt II K 382/20 i wyrokiem Sądu Rejonowego w Złotoryi z dnia 20.08.2020 o sygn. II K 333/20, a także wyrokiem Sądu Rejonowego w Złotoryi z dnia 18 marca 2021 r. o sygn. akt II K 788/20 i wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 14.10.2021 r. o sygn. akt II K 317/21 zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 11.01.2022 r. o sygn. akt VI Ka 653/21.

Zgodnie z regulacją art. 86 § 1 k.k., kara łączna za przestępstwa objęte wyrokami o sygn. akt II K 382/20 i II K 333/20 mogła zostać orzeczona w granicach powyżej 1 roku pozbawienia wolności do 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, zaś za zbiegające się przestępstwa objęte wyrokami o sygn. akt II K 788/20 i II K 317/21 zmienionego wyrokiem o sygn. VI Ka 653/21 w granicach powyżej 10 miesięcy pobawienia wolności do 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności. Zauważyć bowiem należy, iż wymierzenie skazanemu kar łącznych za przestępstwa pozostające w zbiegu realnym przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji stałoby w sprzeczności z literalnym brzmieniem art. 86 § 1 k.k., który po nowelizacji obowiązującej od dnia 24.06.2020 r. przewiduje, iż sąd wymierza karę łączną w granicach powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy. Zaskarżony wyrok łączny został bowiem wydany w czasie obowiązywania znowelizowanego już art. 86 § 1 k.k., w którym dolna granica kary łącznej została podwyższona z pułapu "od najwyższej z kar" do "powyżej najwyższej z kar". Przedmiotowa nowelizacja wprowadzona została na podstawie art. 38 pkt 4a ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1086). Art. 81 ust. 1 tejże ustawy jako unormowanie szczególne wobec treści art. 4 § 1 k.k. stanowi, że przepisy rozdziału IX ustawy zmienianej w art. 38 (czyli regulacji dotyczących zbiegu przestępstw oraz łączenia kar i środków karnych), w brzmieniu dotychczasowym, stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Wskazuje to zatem, że w niniejszej sprawie, mimo materialnoprawnego charakteru norm określających orzekanie w przedmiocie kary łącznej, zasada wyrażona w treści art. 4 § 1 k.k. była wyłączona ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2021 r., sygn. akt III KK 76/21, LEX nr 3316964).

Wydając rozstrzygnięcie o wymiarze kar łącznych za pozostające w zbiegu przestępstwa, Sąd Rejonowy zastosował zasadę asperacji, wymierzając skazanemu odpowiednio kary łączne 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, łącząc kary orzeczone wyrokami w sprawach II K 382/20 i II K 333/20 oraz karę łączną 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności łącząc kary orzeczone wyrokami w sprawach II K 788/20 i II K 317/21 (zmienionym wyrokiem VI Ka 653/21). Sąd I instancji wskazywał przy tym na zbliżony stopień społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu czynów, popełnienie przestępstw na szkodę różnych podmiotów, a także wielokrotną uprzednią karalność skazanego. Zgodzić się należy przy tym ze stanowiskiem Sądu Rejonowego wyrażonym w pisemnych motywach wydanego orzeczenia, iż wymierzenie kary łącznej przy zastosowaniu zasady asperacji zbliżonej do absorpcji sprowadzałoby się do premiowania sprawców wielokrotnych przestępstw, chociaż co do zasady uprzednia karalność stanowić powinna okoliczność obciążającą.

Zarzuty apelacji dotyczące błędnej oceny stopnia społecznej szkodliwości przypisanych skazanemu przestępstw, a także bliskości podmiotowej i przedmiotowej zachodzącej pomiędzy tymi przestępstwami, stanowią subiektywną i niezasadną polemikę ze stanowiskiem Sądu Rejonowego wyrażonym w zaskarżonym wyroku łącznym, który Sąd Odwoławczy w pełni aprobuje.

Oceny tej nie zmienia także opinia o skazanym, na którą powoływał się obrońca w wywiedzionym środku odwoławczym. Co prawda S. W. stara się prawidłowo funkcjonować w zakładzie karnym, nie sprawia problemów wychowawczych i był nagradzany regulaminowo i podjął naukę w ramach (...) o kierunku mechanik, to jednak nie uszło uwadze Sądu Odwoławczego, iż skazany umiarkowanie wywiązuje się z obowiązków słuchacza kursu, gdyż wymagał motywowania do utrzymania do utrzymania wymaganej na zajęciach frekwencji. W opinii wskazano ponadto, iż chociaż skazany w rozmowach deklaruje krytyczny stosunek do popełnionych przestępstw, żałuje czasu spędzonego w więzieniu oraz rozłąki z rodziną, to jednak trudno jest dać wiarę osadzonemu, gdyż jest to jego kolejny pobyt w izolacji (opinie o skazanym: k. 20-21, k. 27-28, k. 78-79). Treść przedłożonej opinii nie stanowi zatem podstawy do podważenia prawidłowości wydanego przez Sąd Rejonowy rozstrzygnięcia.

Przypomnieć również należy, iż zarówno wymierzenie kary łącznej przy zastosowaniu pełnej absorpcji, jak i kumulacji, stanowią rozwiązania skrajne, stosowane jedynie w wyjątkowych i szczególnie uzasadnionych sytuacjach. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7.09.2021 r. o sygn. akt IV KK 208/20, które podziela również Sąd Odwoławczy badający niniejszą sprawę, samo stosowanie reguły absorpcji przy wymierzaniu kary łącznej jest dopuszczalne na gruncie art. 86 § 1 k.k. Jednak w ocenie Sądu Najwyższego zastosowanie reguły absorpcji pełnej, a zatem pochłonięcia w całości jednej z dwóch wymierzonych w tej samej wysokości, a podlegających łączeniu kar, stosowane być może w wyjątkowych sytuacjach. W każdym przypadku takiego zastosowania musi być ono drobiazgowo ocenione z uwzględnieniem okoliczności sprawy i szczegółowo uzasadnione. Za zastosowaniem reguły absorpcji zupełnej przemawiać muszą bowiem z jednej strony szczególne okoliczności sprawy, w tym m.in. bliski związek czasowy popełnionych czynów oraz ich przedmiot, sytuacja osobista, czy szczególna motywacja skazanego. Z drugiej strony w takiej sprawie nie mogą występować inne okoliczności o charakterze negatywnym, wskazujące na brak podstaw do takiego wyjątkowego łączenia kar - polegającego na pochłonięciu jednej kary w całości przez drugą z kar. Do okoliczności ograniczających możliwość stosowania absorpcji zupełnej może niekiedy należeć sam rodzaj przypisanych przestępstw, popełnienie przestępstw na szkodę więcej niż jednej osoby, sposób działania sprawcy, długi przedział czasowy w którym dokonywano tych czynów, ich nasilenie czy liczbę zachowań przestępczych. Oczywiście znaczenie mieć musi także w kontekście powyższych kryteriów ilość kar podlegających łączeniu ( LEX 3404114). Przy orzekaniu kary łącznej wyrokiem łącznym nie powinno się brać pod uwagę okoliczności, które leżą u podstaw wymiaru kary w sprawach o zbiegające się przestępstwa, np. szkodliwość czynu, stopień winy, opinia o zachowaniu się przed i po popełnieniu czynu, gdyż prowadziłoby to do podwójnego orzekania w oparciu o te same przyczyny i to w sprawach poprzednio prawomocnie osądzonych, lecz te, które dotyczą związku podmiotowo - przedmiotowego między czynami i wskazujące na przebieg procesu resocjalizacji ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19.07.2012 r., sygn. akt II KK 138/12, LEX nr 1219301).

Podsumowując stwierdzić należy, iż wymiar kar łącznych określony przez Sąd Rejonowy w pkt I i III części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku odpowiada dyrektywom zawartym w art. 85a k.k., właściwie realizując cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, a zarzuty apelacji dotyczące rażącej surowości tych kar nie były zasadne.

Wniosek

1) Zmiana zaskarżonego wyroku i połączenie skazanemu S. W. jednostkowych kar pozbawienia wolności we wskazanych w punkcie I zaskarżonego wyroku łącznego, tj. II K 382/20 i II K 333/20 i wymierzenie w ich miejsce kary łącznej na zasadzie pełnej absorpcji – 1 roku pozbawienia wolności

oraz

2) zmiana zaskarżonego wyroku i połączenie skazanemu S. W. jednostkowych kar pozbawienia wolności we wskazanych w punkcie III zaskarżonego wyroku łącznego, tj. II K 788/20 i II K 317/21 zmienionego wyrokiem o sygn. VI Ka 653/21 i wymierzenie w ich miejsce kary łącznej na zasadzie pełnej absorpcji – 10 miesięcy pozbawienia wolności,

ewentualnie

3) uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Odwoławczy nie uwzględnił zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy skazanego, w pełni aprobując ustalenia i oceny Sądu I instancji leżące u podstaw wydanego orzeczenia. Nie było również konieczności ingerowania w jego treść z urzędu ani uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, dlatego też zaskarżony wyrok łączny - jako trafny i prawidłowy - podlegał utrzymaniu w mocy. Zauważyć przy tym należy, iż obrońca skazanego wnioskował o wymierzenie skazanemu kar łącznych w nieznacznie niższym wymiarze, aniżeli uczynił to Sąd Rejonowy w zaskarżonym orzeczeniu. Niezależnie jednak od omówionych już zasad wymiaru kary łącznej określonych w art. 85 k.k., art. 85a k.k. i art. 86 k.k. nie sposób uznać, aby kary łączne wymierzone S. W. zaskarżonym były surowe w stopniu rażącym, nie dającym się wręcz zaakceptować.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok łączny wobec skazanego S. W..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy nie podzielił stanowiska obrońcy skazanego wyrażonego w wywiedzionej apelacji i nie uwzględnił podniesionych w niej zarzutów. Zaskarżony wyrok nie wymagał także ingerencji Sądu II instancji z urzędu, dlatego też - jako trafny i prawidłowy - podlegał utrzymaniu w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Sąd Odwoławczy na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., mając na względzie trudną sytuację materialną skazanego, zwolnił go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o karze łącznej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana