Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2022 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Ewa Nowakowska

Protokolant: st.sekr.sądowy Alina Kędzia

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2022 r. w Kaliszu

odwołania S. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 12 sierpnia 2022 r. Nr (...)

w sprawie S. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o rekompensatę z tytułu pracy w szczególnych warunkach

Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 12 sierpnia 2022 r. znak (...) w ten sposób, że przyznaje S. R. przy emeryturze od osiągnięcia wieku 65 lat rekompensatę z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Sędzia Ewa Nowakowska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12.08.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił S. R. przyznania prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach, jako że nie wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach, skoro nie przedłożył żadnego świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Wcześniej decyzją z dnia 29.06.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. przyznał mu emeryturę od osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego.

Odwołanie od decyzji z 12.08.2022r. wniósł do Sądu S. R., domagając się przyznania rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach z racji wykonywania pracy na stanowisku stomatologa w okresie od 1.06.1982r. do 31.12.2000r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. w odpowiedzi na odwołanie, wniósł o jego oddalenie.

Sąd ustalił, co następuje.

S. R. urodził się (...)

Z akt kapitałowych wynika, ze z zawodu jest lekarzem stomatologiem, a dyplom lekarza stomatologa uzyskał w dniu 03.03.1982r. W zatrudnieniu pozostawał od 1.06.1982r. do 31.12.2000r., a następnie wykonywał zawód prowadząc własną działalność gospodarczą.

Decyzją z dnia 29.06.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. mu emeryturę od osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 65 lat. Poza sporem jest, że po 31.12.2008r. nie był pracownikiem i nie był zgłoszony jako osoba wykonująca pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Nie wystąpił o emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Ze świadectw pracy wynika, że pracował w okresach :

-od 01.06.1982r. do 31.12.1982r. w (...) w K. jako młodszy asystent,

-od 01.01.1983r. do 31.12.1998r. w (...) w K. na stanowisku lekarz stomatolog-asystent,

-od 01.01.1999r. do 31.12.2000r. w (...) w Ż. na stanowisku dentysta-asystent.

W zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 15.07.2002r. wydanym za okres 01.01.1983-31.12.1998r. następca prawny pracodawcy – (...) określił, że zatrudnienie S. R. i dotyczyło stanowiska lekarz stomatolog. (k9-10 akt ZUS)

Pomimo tak określonych pracodawców w rzeczywistości odwołujący się od początku pracy zawodowej wykonywał pracę lekarza stomatologa z tym samym miejscu, w tej samej lokalizacji – w gabinecie stomatologicznym w Ż. i tylko to ta placówka podlegała organizacyjnie różnym podmiotom. Początkowo organem zarządzającym jak dla wszystkich poradni lekarskich w terenie był szpital, następnie powstały zespoły opieki zdrowotnej, a od 1999r. gabinet stomatologiczny znalazł się w strukturze gminnego ośrodka zdrowia.

S. R. mając po ukończeniu studiów pełne uprawnienia do wykonywania zawodu pracował od początku samodzielnie jako lekarz stomatolog. Był zresztą jedynym stomatologiem w tym gabinecie. Używanie przez pracodawców określenia młodszy asystent, następnie asystent wynikało z obowiązującej wówczas nomenklatury i nie określało charakteru pracy, która przez cały czas zatrudnienia polegała na leczeniu zębów i chorób jamy ustnej.

Odwołujący się taką pracę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dowód – zaznania S. R. z rozprawy w dniu 23.11.2022r. [ 00:04- 00:14]

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2017 roku, poz. 664), rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 15 lat.

Zgodnie z definicją ustawową z art. 2 pkt. 5 cyt. ustawy rekompensata jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

W przedmiotowej sprawie bezsporne jest, że wnioskodawca nie nabył prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze i nie spełniał ku temu warunków.

W myśl art. 23 ust. 1 i 2 powołanej ustawy, ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę; rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z powołanymi przepisami rekompensata przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948r. (tylko dla tych ubezpieczonych ustala się kapitał początkowy), który ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat do dnia 31 grudnia 2008r. Jednocześnie ust. 2 art. 21 precyzuje przesłankę negatywną, stanowiąc, iż rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Pracami w szczególnych warunkach – w rozumieniu art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych są prace wyszczególnione w wykazach A i B stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku Nr 8, poz. 43 z późn. zm.)

Powyższe oznacza, iż dla ustalenia prawa do rekompensaty konieczne jest wykazanie określonego charakteru pracy ubezpieczonego pracownika wykonywanej w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ustawy o ustawy o emeryturach i rentach z FUS w wymiarze co najmniej 15 lat do dnia 31 grudnia 2008r.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do wspomnianego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Z zasady okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, ale w razie braku możliwości uzyskania dokumentu od zakładu pracy możliwe jest wykazywanie pracy w szczególnych warunkach wszelkimi innymi dowodami. Spór o zakwalifikowanie pracy do wykonywanej w szczególnych warunkach odbywa się w trybie ustalenia prawa do świadczenia przed sądem w ramach odwołania od decyzji organu rentowego. Utrwalone jest już w orzecznictwie, że o zakwalifikowaniu pracy na danym stanowisku do pracy w szczególnych warunkach decyduje nie tyle nazwa stanowiska, co rzeczywisty charakter pracy.

Prace lekarzy stomatologów zaliczone są do prac wymienionych w wykazie A dział XII poz. 2 w/w wykazu. Praca jaką odwołujący się wykonywał od 1.06.1982r. do 31.12.2000r. odpowiadała pracy o jakiej mowa w w/w wykazie. Praca w szczególnych warunkach musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy i również ten warunek jest spełniony.

Odwołujący się wykazał zatem co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a że nie nabył prawa do emerytury pomostowej ani emerytury wcześniejszej z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych, to przysługuje mu rekompensata do emerytury od daty jej przyznania.

Zaskarżona decyzja podlegała więc zmianie i zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzeczono jak w wyroku.

Sędzia Ewa Nowakowska