Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. decyzją z dnia
10 kwietnia 2018r. określił podstawę wymiaru składek dla ubezpieczonego
J. S. z tytułu stosunku pracy u płatnika składek - A. spółki
z o.o. w K. za okres od 9 sierpnia 2004r. do 28 lutego 2007r.
w wysokości 3/4 minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym.

Organ rentowy tym samym zmienił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne deklarowane przez płatnika składek z tytułu umowy o pracę zawartej
z ubezpieczonym na stanowisku dyrektora ds. transportu w 3/4 wymiaru czasu pracy,
za wynagrodzeniem 9.500 zł brutto miesięcznie.

Organ rentowy wskazał, że płatnik składek nie opłacał składek od zadeklarowanych podstaw wymiaru, gdyż w okresie objętym decyzją płatnik wykazywał stratę w prowadzonej działalności. Ponadto wskazano, że zgodnie
z wyjaśnieniami ubezpieczonego, jego praca miała polegać na świadczeniu usług doradczych dla zarządu przez kilka godzin w miesiącu. Organ rentowy podał,
że w okresie objętym decyzją z tytułu zasiłków chorobowych wypłacono ubezpieczonemu 95.168 zł.

Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 30 października 2019r. oddalił odwołanie ubezpieczonego od zaskarżonej decyzji.

Sąd wskazał, że płatnik składek ( spółka (...)) od 2002r. prowadziła działalność w zakresie przewozów międzynarodowych. Za lata 2003 - 2008 spółka nie przedstawiła bilansu, wykazała straty z powodu zadłużenia wynikłego z decyzji urzędu
celnego. Płatnik składek, to spółka z jednoosobowym udziałem spółki (...),
której udziałowcem był ubezpieczony. W okresie objętym decyzją ubezpieczony
był pracownikiem innego pracodawcy i prowadził pozarolniczą działalność
w formie spółki jawnej. Ubezpieczony ze względu na posiadany certyfikat w zakresie transportu międzynarodowego został zatrudniony u płatnika składek, by usprawnić kontrole i sposób rozliczenia czasu pracy kierowców i by doradzać zarządowi
spółki.

Ubezpieczony świadczył pracę bez ustalonego harmonogramu czasu pracy.

Sąd mając na uwadze powyższe okoliczności oraz brak uchwytnych dowodów opracowania i wdrożenia nowego systemu pracy kierowców u płatnika - potwierdził zasadność stanowiska organu rentowego, który obniżył podstawę wymiaru składek
ze względu na nieważność postanowień płacowych umowy o pracę, jako sprzecznych
z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 i 3 k.c.).

W apelacji od wyroku ubezpieczony wnosił o zmianę wyroku i decyzji poprzez ustalenie podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okresie objętym decyzją w wysokościach zadeklarowanych przez płatnika składek.

Apelujący zarzucił wyrokowi naruszenie art. 58 k.c. w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 18 ust. 1 tej ustawy i art. 78 k.p.

Skarżący w szczególności zakwestionował uprawnienia organu rentowego do ingerowania w podstawę wymiaru składek z uwagi na upływ terminu przedawnienia należności składkowych objętych zaskarżoną decyzją, które to zobowiązania wygasły.

Sąd Apelacyjny uwzględnił apelację podzielając sformułowany w niej zasadniczy zarzut niemożności skutecznego dokonania przez organ rentowy zmiany podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w odniesieniu do ubezpieczonego i płatnika składek w sytuacji upływu terminu przedawnienia należności składkowych określonego w art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998r.
o systemie ubezpieczeń społecznych.

Apelujący trafnie zwrócił uwagę na przywołane w treści apelacji wyroki
Sądu Najwyższego: z 11 sierpnia 2010r. (II UK 377/19) i z dnia 9 czerwca 2016r.
(III UZP 8/16), w których zaprezentowano pogląd o bezprzedmiotowości prowadzenia postępowania w zakresie wymiaru składek po wygaśnięciu zobowiązania składkowego, jako postępowania zbędnego ze względu na prekluzję zobowiązania ze stosunku ubezpieczenia społecznego.

Określone w decyzji z dnia 10 kwietnia 2018r. należności składkowe wskutek zmniejszenia podstaw wymiaru składek, obciążające płatnika składek, obejmują okres do 28 lutego 2007r.

Termin wymagalności składki za luty 2007r. upływał z dniem 15 marca 2007r. (art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy systemowej).

Biorąc pod uwagę przepis art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz powiązane z tym przepisem orzecznictwo w kwestii zagadnień intertemporalnych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2020r.,
I UK 53/19) należało stwierdzić, że najpóźniejsza z należności składkowych objętych zaskarżoną decyzją uległa przedawnieniu w marcu 2017r.

Organ rentowy wszczął postępowanie w rozpoznawanej spawie w grudniu 2017r. W odpowiedzi na odwołanie podano, że płatnik składek nie opłacił składek
od zadeklarowanych podstaw za ubezpieczonego.

Organ rentowy nie wyegzekwował nieopłaconych składek i nie wykazał,
że doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia w odniesieniu do składek deklarowanych za ubezpieczonego.

W tym stanie rzeczy należało orzec o zmianie zaskarżonego wyroku, jak w pkt 1 (art. 386 § 1 k.p.c.).

O kosztach postępowania orzeczono na rzecz strony wygrywającej w wysokości opłaty minimalnej za czynności adwokackie.

/-/ SSA A.Kolonko /-/ SSA M.Żurecki /-/ SSA A.Grymel

Sędzia Przewodniczący Sędzia