Pełny tekst orzeczenia

2.  Sygn. akt I C 120/21

a.  WYROK

b.  W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marek Rafałko

Protokolant: Kamila Niedziałkowska

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2022 r. w Tczewie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. Z.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółki Akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.172,82 zł (tysiąc sto siedemdziesiąt dwa złote 82/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 sierpnia 2020 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 387 (trzysta osiemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

III.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Tczewie kwotę 927,54 zł (dziewięćset dwadzieścia siedem złotych 54/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 120/21

UZASADNIENIE

W dniu 12 stycznia 2021 r. powód K. Z. wniósł pozew przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 1.172,82 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie naliczanymi od dnia 7 sierpnia 2020 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że na skutek zdarzenia z dnia 30 czerwca 2020 r. uszkodzeniu uległ pojazd marki V. nr rej. (...). Sprawca wypadku poruszał się pojazdem dla którego zawarto umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z pozwanym. W dniu 7 lipca 2020 r. poszkodowany zgłosił powstałą szkodę ubezpieczycielowi sprawcy zdarzenia. Poszkodowany zlecił dokonanie naprawy samochodu w Zakładzie Usługowo- Produkcyjnym (...) w T.. W dniu 6 lipca 2020 r. została zawarta umowa przelewu wierzytelności pomiędzy poszkodowanym a T. G. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowo- Produkcyjny (...). Na podstawie postanowień tej umowy wszelkie uprawnienia związane ze szkodą komunikacyjną zarejestrowaną przez pozwanego pod nr (...)- 01 przysługujące cedentowi przeszły na rzecz cesjonariusza. Za naprawę samochodu została wystawiona poszkodowanemu faktura VAT nr (...) z dnia 28 lipca 2020 r. na kwotę 8.196,96 zł.

W dniu 9 grudnia 2020 r. T. G. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowo- Produkcyjny (...) zawarł umowę sprzedaży i przelewu ww. wierzytelności, w wyniku której przeszła ona na rzecz K. Z..

Pozwany ubezpieczyciel w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego, wypłacił odszkodowanie w kwocie 7.024,14 zł. W ocenie powoda wypłacone odszkodowanie zostało bezpodstawnie zaniżone, w związku z tym powód dochodzi wypłaty pozostałej części odszkodowania w wysokości 1.172,82 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa. Pozwany podniósł, iż w jego ocenie powództwo jest bezzasadne. Ubezpieczyciel zakwestionował je co do zasady i co do wysokości. Nadto pozwany wskazał, iż kwestionuje wskazane przez powoda koszty naprawy, a także w niewielkiej części jej zakres. Pozwany podkreślał, iż proponował poszkodowanemu naprawę pojazdu w warsztacie współpracującym z ubezpieczycielem. Wierzyciel natomiast pomimo ciążącego na nim obowiązku współpracy, dokonał takiej samej naprawy drożej w innym warsztacie. Ubezpieczyciel podniósł także zarzut braku legitymacji procesowej powoda oraz zasadność uwzględnienia w kwocie odszkodowania podatku VAT, zaznaczając, iż w dacie wypadku poszkodowany był czynnym podatnikiem VAT. Uszkodzony pojazd był samochodem ciężarowym, w związku z czym niepodobieństwem było, by pojazd nie był wykorzystywany w działalności goisoidarczej- a zatem poszkodowanemu przysługiwało prawo do odliczenia VAT.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 sierpnia 2015 r. Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. zawarło z (...) B. Ł. w T. umowę o współpracy w zakresie przeprowadzania bezgotówkowych napraw pojazdów w szkodach z umów ubezpieczeń komunikacyjnych.

(dow ód: umowa o współpracy wraz z instrukcją postępowania warsztatu w przypadku realizacji naprawy bezgotówkowej i aneksem- k. 35- 42v)

W dniu 30 czerwca 2020 roku doszło do kolizji drogowej, wskutek której został uszkodzony samochód osobowy marki V. o nr rej. (...). Poszkodowany S. R. dokonał zgłoszenia powstałej w jej pojeździe szkody pozwanemu.

(okoliczno ści bezsporne)

W dniu 6 lipca 2020 r. poszkodowany zlecił T. G. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowo- Produkcyjny (...), naprawę pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...).

Następnie S. R. w dniu 6 lipca 2020 r. zawarł z T. G. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usługowo- Produkcyjny (...) umowę cesji wierzytelności wynikającej ze szkody nr (...), powstałej w dniu 30 czerwca 2020 r. Następnie w oparciu o umowę przelewu wierzytelności, Zakład Usługowo Produkcyjny (...) zbył przysługującą mu wierzytelność na rzecz powoda.

(dowód: zlecenie naprawy pojazdu- k. 58, umowa cesji wierzytelności z polisy OC sprawcy szkody/ AC poszkodowanego- k. 19,umowa przelewu wierzytelności- k. 20—20v, zestawienie szkód- k. 21-22)

W dniu 6 lipca 2020 r. S. R. złożył oświadczenie, w którego treści wskazał, iż pojazd marki V. (...) o nr rej. (...). uszkodzony na skutek kolizji z dnia 30 czerwca 2020 r. służy do potrzeb działalności gospodarczej i jest wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Koszty jego eksploatacji są elementem kosztów działalności gospodarczej. Poszkodowany wskazał, iż jest płatnikiem podatku VAT, naliczony podatek może odliczyć w wysokości 50% jego wartości.

(dow ód: oświadczenie- k. 17, wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT- k. 43—43v, dowód rejestracyjny pojazdu- k. 44, dokumentacja fotograficzna pojazdu- k. 45)

Zakład naprawczy w celu oceny zakresu uszkodzeń i kosztów naprawy pojazdu, zlecił wykonanie kalkulacji naprawy, w oparciu o którą ustalił, iż koszt naprawy uszkodzonego pojazdu wynosi 9.042,38 zł brutto. Sporządzona kalkulacja wskazywała, iż konieczność przeprowadzenia poszczególnych prac stanowić będzie wydatek w wysokości:

- 871 zł- robocizna;

- 39 zł- koszty dodatkowe;

- 1.518,51 zł- lakierowanie;

- 4.923,02 zł- części zamienne.

Powyższą sumę wydatków należało powiększyć o podatek od towarów i usług w wysokości 23%, tj. kwotę 1.690,85 zł.

(dow ód: kalkulacja naprawy nr 07.07.2020- k. 15-16v, faktura korygująca- k. 14)

Na skutek przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel w dniu 30 lipca 2020 r. przyznał poprzedniemu wierzycielowi odszkodowanie w wysokości 7.024,14 złotych brutto (6.299,68 zł netto).

(dowód: pismo z dnia 30 lipca 2020 r.- k. 18-18v)

Stawki zastosowane przez warsztat naprawczy w wysokości:

- za prace blacharsko- mechaniczne- 130 zł netto;

- za prace lakiernicze- 150 zł netto,

mieszczą się w przedziale obowiązującym na lokalnym rynku w warsztatach o profilu blacharsko- lakierniczym. Najwłaściwszym rozwiązaniem jest zastosowanie stawki przyjętej przez powoda. Jest to stawka mieszcząca się w przedziale cen stosowanych przez warsztaty, a więc należy uznać, iż jest to stawka obowiązująca czy też rynkowa. Stawki zaakceptowane przez TU nie znajdują odzwierciedlenia na lokalnym rynku.

Dokonując wyceny uwzględniono powierzchnię lakierowania oraz materiał lakierniczy w wysokości 100%, jest to wartość przyjęta zgodnie z technologią. Zastosowano oryginalne części zamienne, nie stwierdzono aby w pojeździe były części innego pochodzenia. Dodatkowo uwzględniono konieczność wymiany elementów technologicznych czyli tzw. jednorazowych, które ulegają uszkodzeniu i nie ma ponownej możliwości ich prawidłowego zamontowania po demontażu. Zastosowano normalia w wysokości 2% od ceny części zamiennych czyli uwzględniono koszty na materiały drobne nie ujęte gdzie indziej. Cena części zamiennych została uwzględniona na dzień 1 lipca 2020 r.

Z uwagi na brak podstaw, nie uwzględniono rabatu na części w wysokości 8%. Umowy warsztatów z ubezpieczycielami często nie mają pokrycia w rzeczywistych stawkach rynkowych. Można przypuszczać, że skoro dany warsztat chce udzielić rabatu to z czegoś to wynika.

Niezasadną operacją uwzględnioną przez warsztat naprawczy jest demontaż prawego nadkola (4 j.c.), operacja nie znajduje odzwierciedlenia w zakresie i strefie uszkodzeń.

Zgodnie z załączoną kalkulacją całkowity koszt naprawy przedmiotowego pojazdu wynosi 7.429,53 zł netto (9.138,32 zł brutto). Na całkowity koszt naprawy składają się następujące składniki:

- robocizna- 871 zł;

- koszty dodatkowe- 117 zł;

- lakierowanie razem z materiałem- 1.518,51 zł;

- części zamienne wraz z normaliami- 4.923,02 zł.

Naprawa przedmiotowej szkody z użyciem części innych niż oryginalne nie przywróci pojazdu do stanu sprzed wypadku ponadto wpłynęła by na spadek wartości pojazdu po naprawie. Fakt dokonania naprawy pojazdu zgodnie z technologią producenta przy użyciu części oryginalnych z pewnością nie wpłynie na wzrost wartości pojazdu, wręcz przeciwnie nawet najlepiej przeprowadzona naprawa pozostawia ślad, a co za tym idzie wpływa również na ewentualne utrudnienia podczas sprzedaży takiego pojazdu, a co za tym idzie również może wpłynąć na obniżenie wartości.

Celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy samochodu marki V. o nr rej. (...) uszkodzonego w dniu 30 czerwca 2020 r. z uwzględnieniem stawek za roboczogodzinę prac blacharsko- mechanicznych i lakierniczych występujących w dacie szkody na rynku lokalnym oraz przy użyciu części oryginalnych wynosi 7.429,53 zł netto (9.138,32 zł brutto).

(dow ód: opinia biegłego sądowego F. G. (1)- k. 70-83, ustne wyjaśnienia biegłego sądowego F. G. z dnia 14 stycznia 2022 r.- k. 104 przedział czasowy 00:02:22- 00:06:57)

S ąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów dołączonych do akt sprawy, których prawdziwości nie zakwestionowała żadna ze stron, a które Sąd uznał za wiarygodne. Strony postępowania zgadzały się co do okoliczności zaistniałego zdarzenia komunikacyjnego oraz przebiegu postępowania likwidacyjnego i wysokości wypłaconych przez ubezpieczyciela kwot.

Czyniąc swoje ustalenia w przedmiocie uzasadnionych kosztów naprawy uszkodzeń pojazdu, Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego z zakresu motoryzacji F. G. (1). Zdaniem Sądu sporządzona przez biegłego opinia jest profesjonalna i szczegółowa, jak też precyzyjnie opisuje metodykę kalkulacji kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu przy uwzględnieniu określonego rodzaju części oraz stawek robocizny występujących na lokalnym rynku. Ustalenia biegłego oparte zostały o zebrany w sprawie materiał dowodowy. Wyciągnięte przez niego wnioski należy uznać za jednoznaczne, zaś ich uzasadnienie za w pełni przekonywające. Zastosowane przez biegłego kryteria ustalenia wartości naprawy pojazdu są właściwe w okolicznościach niniejszej sprawy i pozwoliły na odpowiednie określenie kosztów niezbędnych do naprawienia przedmiotowego pojazdu, dlatego też Sąd uznał, że opinia ta zasługuje na uwzględnienie w pełnym zakresie.

Pozwany już na etapie postępowania likwidacyjnego dokonał wypłaty poszkodowanemu odszkodowania. Jednakże w przedmiotowym postępowaniu podniósł zarzut braku legitymacji czynnej powoda w dochodzeniu przyznania kwoty odszkodowania w związku z powstałą szkodą. W ocenie pozwanego przedstawione przez powoda dokumenty nie wykazują kauzy przelewu wierzytelności.

Przelew wierzytelności jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej. Przedmiotem cesji mogą być przede wszystkim wierzytelności, rozumiane jako prawa podmiotowe przysługujące wierzycielowi do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia (w tym zarówno całe wierzytelności, jak i ich części) – zob. szerzej J. Mojak, komentarz do art. 509 [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, T. 2, Warszawa 2013. Należy przy tym podkreślić, że kodeks cywilny nie wprowadził wymogu wskazywania w umowie przeniesienia wierzytelności zobowiązania, w wykonaniu którego dochodzi do przelewu, co oznacza – mimo materialnej kauzalności – formalnie oderwany charakter samoistnej umowy przelewu. Cedent i cesjonariusz w ramach łączącego ich stosunku prawnego zobowiązani są uzgodnić kauzę w sposób wyraźny bądź dorozumiany, ale nie muszą jej ujawniać na zewnątrz, zwłaszcza dłużnikowi. Przypomnieć też należy, że przelew ma charakter nabycia pochodnego i nie wymaga zgody dłużnika. W sprawie o spełnienie świadczenia z tytułu wierzytelności objętej przelewem dłużnik może oczywiście stawiać zarzuty dotyczące stosunku wewnętrznego między cedentem a cesjonariuszem, w tym kwestionować istnienie i prawidłowość kauzy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1998 r., II CKN 387/97, OSNC 1998, Nr 10, poz. 162). Brak lub wadliwość causae cessionis powoduje, że cesjonariusz nie nabywa wierzytelności. Podniesienie zarzutu braku przyczyny prawnej przelewu oznacza niewątpliwie powinność jej ujawnienia przez cesjonariusza i obarczenie dłużnika ciężarem dowodu jej nie istnienia lub braku skuteczności (art. 6 k.c.). Powód w odniesieniu do podniesionego przez pozwanego zarzutu przedstawił odpis zlecenia naprawy pojazdu, z którego jasno wynika, iż causa pierwotnej umowy przelewu wierzytelności istniała w dniu zawarcia przez strony przedmiotowej umowy.

Powód przedłożył ponadto dokumenty, z których wynika, iż nabył on prawo do dochodzonej w niniejszej sprawie wierzytelności. Szczegółowo określają one podmiot względem którego wierzytelność przysługuje oraz tytuł szkody, z której wynika. Zatem należy uznać, iż powód skutecznie wykazał ciągłość prawną do dochodzonej wierzytelności.

Po przeprowadzonej analizie przedstawionych przez strony stanowisk, Sąd stwierdził, że pomiędzy stronami nie była sporna okoliczność, że właściciel pojazdu poniósł szkodę, za której naprawę odpowiedzialny był pozwany ubezpieczyciel. Natomiast rozstrzygnięcia wymagało, jaka jest wysokość szkody, a tym samym, czy wypłacone dotychczas przez pozwanego odszkodowanie jest wystarczające i odpowiada powstałej szkodzie.

Zgodnie z art. 35 i art. 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U nr 124, poz. 1152 z późn. zm.) „ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu”. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Podstawą odpowiedzialności posiadacza, kierującego samochodem sprawcy wypadku, był art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c., stanowiący, że samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody a także posiadacz zależny, któremu posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego środka komunikacji, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Pozwany zakwestionował wskazaną przez powoda wysokość żądanej kwoty odszkodowania. Treść podniesionych przez pozwanego zarzutów, w głównej mierze skupia się na okolicznościach dotyczących celowych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Świadczenie zakładu ubezpieczeń zawsze polega na zapłacie określonej sumy pieniężnej jako odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku (art. 805 § 2 pkt 1 k.c.), przy czym suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń nie może być jednak wyższa od poniesionej przez poszkodowanego szkody.

Wysokość odszkodowania ubezpieczeniowego świadczonego z tytułu ubezpieczenia OC jest zakreślona granicami odpowiedzialności cywilnej posiadacza, kierowcy samochodu. Nie ma różnicy w pojęciu szkody w rozumieniu ogólnych przepisów prawa cywilnego i szkody w rozumieniu prawa ubezpieczeniowego. W obu przypadkach chodzi o utratę lub zmniejszenie aktywów, bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Do ustalenia szkody w ubezpieczeniu OC stosuje się ogólne zasady prawa odszkodowawczego. Szkodą (art. 361 § 2 k.c.) jest różnica między stanem majątku poszkodowanego jaki zaistniał po zdarzeniu wywołującym szkodę, a stanem tego majątku, jaki istniałby, gdyby nie nastąpiło to zdarzenie.

W przypadku uszkodzenia samochodu odszkodowanie obejmuje przede wszystkim kwotę pieniężną, konieczną do opłacenia jego naprawy lub przywrócenia do stanu sprzed wypadku. Osoba odpowiedzialna jest zobowiązana zwrócić poszkodowanemu wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia poprzedniego stanu samochodu, do których należą koszty nowych części i innych materiałów (wyrok Sądu Najwyższego z 20 października 1972 r., II CR 425/72, OSNCP 1973, nr 6, poz. 111). Przywrócenie rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku (vide uchwała SN z 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004 nr 4, poz. 51, s. 5).

W uchwale z 12 kwietnia 2012 r., wydanej w sprawie III CZP 80/11, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi (vide Biuletyn SN 2012, nr 4, s. 5).

Podkreślić trzeba, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy, czy w ogóle zamierza ją naprawiać oraz czy i jakim kosztem to uczynił (vide uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, Biul. SN 2001 nr 11, s. 15; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 r. V CKN 1273/00, Legalis nr 315880). Naprawa dokonana przed uzyskaniem świadczenia od ubezpieczyciela, jej koszt i faktyczny zakres nie ma zasadniczego wpływu na sposób ustalania wysokości odszkodowania. W świetle utrwalonego stanowiska Sądu Najwyższego nie ma żadnych wątpliwości, że odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego nie ogranicza się, do równowartości wydatków poniesionych na naprawę pojazdu, lecz każdorazowo obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy.

Na gruncie niniejszej sprawy mamy do czynienia z pojazdem, który przed kolizją z dnia 30 czerwca 2020 r. był w pełni sprawny i technicznie pełnowartościowy. Brak jest danych o zainstalowaniu w pojeździe części nieoryginalnych- w zakresie części podlegających naprawie w wyniku powstałej w dniu 30 czerwca 2020 r. szkody.

Na gruncie niniejszej sprawy koszt naprawy wyniósł (zgodnie z opinią biegłego), przy zastosowaniu części oryginalnych- 9.138,32 złotych i zdaniem Sądu należy go uznać za ekonomicznie uzasadniony.

Sąd podzielił zapatrywania doktryny i orzecznictwa sądowego, że wysokość odszkodowania za uszkodzony pojazd nie może być ustalona w oparciu o ceny tzw. zamienników części, które są tańsze niż oryginalne podzespoły, zaś ubezpieczyciel nie może swobodnie zaniżać odszkodowania o koszty amortyzacji pojazdu i zasłaniać się tym, że uszkodzone części nie były nowe (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 roku, sygn. akt III CZP 80/11, OSNC 2012/10/112, Prok.i Pr.-wkł. 2013/4/38, LEX nr 1129783, www.sn.pl, Biul.SN 2012/4/5, M.Prawn. 2012/24/1319-1323). Tym samym, mając na uwadze fakt, iż części jakości P i PJ nie gwarantują przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku, często niemożliwe jest ich zamontowanie i dopasowanie do danego modelu pojazdu, Sąd nie uznał za zasadne wyliczenie kosztu naprawy w oparciu o zastosowanie tego rodzaju części zamiennych.

Biegły sądowy w sposób jasny i wyczerpujący wyjaśnił zasadność zastosowania do naprawy pojazdu, a tym samym wyliczenia kosztu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia, części zamiennych w postaci wyłącznie części oryginalnych. Brak podstaw do przyjęcia, iż użycie takich części do naprawy uszkodzonego pojazdu prowadziłoby do wzrostu jego wartości po naprawie. Strona pozwana nie zaoferowała żadnego dowodu na okoliczność przeciwną.

Wskazać trzeba, że ustalenie odszkodowania z uwzględnieniem cen części nowych, którymi zastąpiono zniszczone części stare, nie prowadzi co do zasady do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego, gdyż pojawienie się w naprawionym samochodzie części nowych z reguły nie powoduje radykalnego wzrostu jego wartości. Co więcej, samochody „powypadkowe” już tylko z tego tytułu tracą na wartości. Sądy powszechne- podobnie jak Sąd Najwyższy- dopuszczają obniżenie odszkodowania należnego poszkodowanemu wtedy, gdy dokonane w czasie przywracania stanu poprzedniego ulepszenia doprowadziły do poprawy standardu technicznego pojazdu oraz gdy naprawa dotyczyła uszkodzeń, które istniały przed wypadkiem, albo gdy po naprawie istotnie wzrosła wartość samochodu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., sygn. akt III CZP 80/11, publ. OSNC 2012/10/112, Prok. i Pr.-wkł. 2013/4/38, LEX nr 1129783, Biul.SN 2012/4/5, M.Prawn. 2012/24/1319-1323), co w okolicznościach sprawy nie miało miejsca.

Koszty robocizny uszkodzonego pojazdu ustalono w oparciu o wnioski opinii biegłego, albowiem mieszczą się one w zakresie stawek stosowanych na lokalnym rynku przez warsztaty samochodowe w chwili powstania szkody. Pozwany nie wykazał, aby stawki wymienione w sporządzonym przez niego kosztorysie w ogóle występowały na lokalnym rynku.

Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut braku współdziałania poszkodowanego z pozwanym na etapie postępowania likwidacyjnego. Sąd podziela stanowisko, zgodnie z którym stosownie do dyspozycji art. 354 § 1 k.c. strony winny współdziałać przy wykonywaniu zobowiązania. Jasne jest, iż działanie wierzyciela jest poddane ocenie według jednakowych kryteriów jak działanie dłużnika (vide wyrok SN z dnia 6 lutego 2013 r., V CSK 162/12, Legalis Numer 557945). Z kryterium zawartego w art. 354 § 2 k.c. wynika, że wierzyciel domagający się spełnienia świadczenia, które formalnie zgodne jest z treścią zobowiązania, nie może domagać się uczynienia tego w taki sposób, aby szykanowało to dłużnika, w szczególności narażało go na szkodę. Elementem obowiązku określonego w art. 354 § 2 k.c. jest powinność wierzyciela współdziałania z dłużnikiem w celu uniknięcia lub zmniejszenia rozmiarów szkody mogącej powstać w jego majątku (vide wyrok SN z dnia 18 kwietnia 2013 r., III CSK 243/12, Legalis Numer 736789). Prawdziwe jest zatem twierdzenie, że poszkodowany winien współpracować z ubezpieczycielem w procesie likwidacji szkody. Nie jest to jednak obowiązek bezwzględny. Poszkodowany nie musi w szczególności współdziałać z ubezpieczycielem, gdy przyjęcie przez niego oferty ubezpieczyciela powodowałoby powstanie szkody po jego stronie. W opinii Sądu w realiach niniejszej sprawy pozwany nie wykazał, aby zachowanie poszkodowanego naruszyło dyspozycję art. 354 k.c. W ocenie Sądu to na stronie pozwanej spoczywał ciężar dowodu, iż byłaby w stanie dokonać naprawy uszkodzonego pojazdu taniej niż zakład naprawczy, który rzeczywiście naprawił sporny pojazd. Aby to wykazać winna przedłożyć chociażby umowy zawierane przez nią z warsztatami naprawczymi, z którymi współpracuje. Tylko wówczas można by rzeczywiście zbadać, czy warsztaty te nie tylko naprawią pojazd taniej, ale przede wszystkim ustalić czy naprawa pojazdu zostanie dokonana przy użyciu wyłącznie części oryginalne. W świetle opinii biegłego jest to bowiem warunek konieczny prawidłowej naprawy uszkodzonego pojazdu. Użycie bowiem części innych niż oryginalne nie doprowadzi do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku. Wobec nie wykazania przez pozwanego swych twierdzeń, zdaniem Sądu, nie sposób uznać, aby działania poszkodowanego stanowiły przejaw nielojalności wobec drugiej strony stosunku zobowiązaniowego, doprowadzając do powstania po stronie pozwanego ekonomicznie nieuzasadnionego obciążenia finansowego.

Sąd nie uwzględnił ponadto podniesionego przez pozwanego zarzutu dotyczącego sposobu naliczania podatku VAT. Powód do akt sprawy przedłożył złożone przez właściciela pojazdu oświadczenie dotyczące prowadzonej działalności, celów, którym służył przedmiotowy pojazd oraz zakresu odliczenia podatku VAT. Z powyższego w sposób wyraźny wynika, iż poszkodowany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej może odliczyć 50% VAT. Wobec powyższego brak było podstaw do uwzględnienia podniesionego przez pozwanego zarzutu, a co za tym idzie oddalenia powództwa w tym zakresie.

Biegły w sporządzonej na zlecenie Sądu opinii zweryfikował zasadność uwzględnionej przez powoda operacji demontażu prawego nadkola, wskazując, iż nie znajduje ona odzwierciedlenia w zakresie i strefie uszkodzeń. W związku z powyższym zarzut pozwanego w tym zakresie należało uznać za zasadny.

Podsumowując powyższe należało uznać, że wyliczone przez biegło koszty naprawy samochodu osobowego marki V. o numerze rejestracyjnym (...) na kwotę 9.138,32 zł brutto są celowe i ekonomicznie uzasadnione. Tym samym żądanie pozwu dotyczące roszczenia głównego obejmującego odszkodowanie z tytułu powstałej szkody w pojeździe zasługiwało na uwzględnienie.

Ponieważ pozwany wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w łącznej wysokości 7.024,14 zł należało uznać, że ciążący na pozwanym obowiązek kompensacyjny nie został w pełni wykonany. Wobec powyższego brak było podstaw do kwestionowania żądania powoda w zakresie żądanej przez niego kwoty 1.172,82 zł.

O odsetkach należnych od kwoty odszkodowania (koszty naprawy) Sąd orzekł na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124, poz. 1152 z późn. zm.), w myśl którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu nastąpiło w myśl ogólnej reguły odpowiedzialności za wynik postępowania. Zasada ta została wprost wyrażona w art. 98 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca jest zobowiązana do zwrotu przeciwnikowi, na jego żądanie, kosztów procesu. W związku z powyższym w pkt II. wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda koszty procesu w łącznej kwocie 387 zł, na co złożyły się: opłata od pozwu w wysokości 200 zł, koszty zastępstwa procesowego- 180 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa wynosząca 17 zł.

Ponadto w sprawie pozostały nie uiszczone wydatki sądowe związane z wynagrodzeniem biegłego sądowego wydatkowane tymczasowo ze środków Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Tczewie. Sąd nakazał pokrycie tych wydatków stronie pozwanej jako przegrywającej proces w całości, o czym orzeczono w pkt III. wyroku.