Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 712/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Daniel Strzelecki (spr.)

Sędzia Tomasz Skowron

Sędzia Andrzej Żuk

Protokolant Agnieszka Telega

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Marcina Zarównego

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2022 r.

sprawy K. S. ur. (...) w Z.

s. E., D. z domu M.

skazanego wyrokiem łącznym

z powodu apelacji wniesionej przez skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zgorzelcu

z dnia 15 września 2022 r. sygn. akt II K 360/22

I.  uchyla zaskarżony wyrok łączny w części, tj. pkt. 1, 2 i 5 części dyspozytywnej i na podstawie art. 572 kpk postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie kar orzeczonych wyrokami opisanymi w pkt. I - III części wstępnej umarza;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. Z. kwotę 147,60 złotych w tym 27,60 złotych podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony skazanego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  stwierdza, że koszty sądowe za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 712/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 15 września 2022r.

w sprawie sygn. akt II K 306/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

-------------------------------------------------------------------

-------------------------

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Chociaż skazany K. S. w osobiście wniesionej apelacji nie sformułował ani zarzutu, ani także nie wysłowił w sposób jednoznaczny wniosku, to jednak z treści tego środka odwoławczego wynikało jednoznacznie, że zakwestionował postąpienie Sądu Rejonowego co do połączenia wymierzonej mu wyrokiem jednostkowym tego Sądu w sprawie sygn. akt II K 942/21 kary 1 roku i 10 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy społecznej w wymiarze 30 godzin miesięcznie z karą 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną przez tenże Sąd wyrokiem jednostkowym w sprawie sygn. akt II K 684/21. Rzecz bowiem w tym, że skazany podniósł, iż Sąd meriti „(…) błędnie wziął karę jednostkową ograniczenia wolności opisaną w pkt. II części wstępnej wyroku łącznego o sygn. akt II K 942/21 do wydania wyroku łącznego (…) wyrok II K 942/21 zapadł już w trakcie odbywania przeze mnie pozbawienia wolności”. Postulował jednocześnie „Proszę o niebranie po uwagę wyroku o sygn. akt II K 942/21, czyli 1 roku i 10 miesięcy ograniczenia wolności, gdyż po opuszczeniu zakładu karnego podejmę pracę społeczno – użyteczną i wyrokowi takiemu sprostam”.

Sąd Rejonowy publikując zaskarżony wyrok łączny nie przeanalizował uwarunkowań odnoszących się do jurydycznej wymowy art. 87§1 k.k. po tym, jak unormowanie to wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2019r., P 20/17, OTK-A 2019/29 uznane zostało za niezgodne z art. 45 ust. 1 i art. 175 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie, w jakim nakłada na sąd obowiązek połączenia kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności oraz wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności po dokonaniu zamiany kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności.

Nie zachodziła oczywiście potrzeba powielania argumentów, które Trybunał Konstytucyjny przytoczył uzasadniając zajęte stanowisko w pisemnych motywach tego orzeczenia. Podniesienia wymagało jednakże to, że połączenie węzłem kary łącznej orzekanej wyrokiem łącznym kary ograniczenia wolności i pozbawienia wolności skutkujące wymierzeniem łącznej kary pozbawienia wolności uznano za nieobligatoryjne. Z tego właśnie powodu sąd orzekający w przedmiocie wyroku łącznego w odniesieniu do tych różnorodzajowych kar ma obowiązek poddania wnikliwej analizie zagadnienie celowości wymierzenia kary łącznej.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy podniesienia wymagało, że karę ograniczenia wolności orzeczono wobec K. S. wyrokiem z dnia 25 października 2021r. Miało to zatem miejsce, gdy skazany przebywał już w warunkach izolacji penitencjarnej, bowiem pozbawiony wolności został w dniu 11 czerwca 2021r. i w warunkach izolacyjnych przebywa nadal. Nie miał on zatem możliwości wykonania tej kary w formie pracy społecznie użytecznej i dlatego właśnie postanowieniem Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 1 lipca 2022r. w sprawie sygn. akt II Ko 1908/22 postępowanie wykonawcze dotyczącej tejże kary ograniczenia wolności zostało zawieszone. Nie można było zatem uznać, że wykonanie tej kary w jej pierwotnej formie było niemożliwe lub chociażby utrudnione z uwagi na postawę skazanego.

Dostrzeżenia wymagało też to, że K. S. wnioskując o wydanie wobec niego wyroku łącznego nie wskazał, że domaga się połączenia kary ograniczenia wolności wymierzonej mu wyrokiem w sprawie sygn. akt II K 942/21. Co więcej, skazany zarówno w apelacji, jak i w toku postępowania odwoławczego wskazywał, że gdy tylko nie będzie pozbawiony wolności, to niezawodnie przystąpi do wykonywania orzeczonej kary ograniczenia wolności. Jako oczywisty jawił się zatem fakt, że brak było podstaw do łączenia tej sankcji węzłem kary łącznej z kara pozbawienia wolności. Takie bowiem połączenie w przypadku zbiegu owych różnorodzajowych sankcji oznacza przecież w istocie zamianę tej kary o charakterze wolnościowym na karę izolacyjną. Tymczasem art. 65§1 k.k.w. przewiduje możliwość zamiany na zastępczą karę pozbawienia wolności kary ograniczenia wolności jedynie w przypadku uchylania się skazanego od wykonania tej ostatniej sankcji, a więc w przypadku stwierdzenia jego pejoratywnego stosunku do realizacji obowiązków wynikających ze skazania go na tę właśnie karę o charakterze wolnościowym. Jakkolwiek, z jednej strony, łączenie kary ograniczenia wolności i pozbawienia wolności w ramach wyroku łącznego, a z drugiej strony, zamiana kary ograniczenia wolności na karę izolacyjną, realizują całkiem inne cele. Niemniej jednak, skoro dokonanie zamiany w trybie art. 65§1 k.k.w. wymaga ustalenia negatywnego stosunku skazanego do ciążących na nim obowiązków wynikających ze skazana na karę ograniczenia wolności, to łączenie tej kary i pozbawienia wolności także powinno mieć miejsce w przypadku stwierdzenia, że skazany z przyczyn od niego zależnych kary nieizolacyjnej nie zrealizował. W okolicznościach niniejszej sprawy takiej okoliczności stwierdzić się nie dało.

Z tych przyczyn zaskarżony wyrok łączny wobec K. S. w zakresie rozstrzygnięć z pkt. 1, 2 i 5 części dyspozytywnej należało uchylić, a na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie kar orzeczonych wyrokami opisanymi w pkt. I – III części wstępnej umorzyć.

Wniosek

-------------------------------------------------------------------

-----------------------

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jakkolwiek K. S. nie skonkretyzował w kontekście dostępnych i opisanych w art. 437§1 k.p.k. rozstrzygnięć, które mogą zapaść w postępowaniu odwoławczym, jakiego orzeczenia oczekuje w wyniku rozpoznania jego apelacji. Tym niemiej wnosząc o „anulowanie” zaskarżonego wyroku w zakresie połączenia wymierzonej mu kary ograniczenia wolności dał jednoznaczny wyraz dążeniu do uchylenia tego orzeczenia w zakresie połączenia tej sankcji z karą pozbawienia wolności. Poczytując zatem postulat skazanego w przedstawiony sposób należało wskazać, że z powodów już opisanych zasługiwał on na uwzględnienie.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

-------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-----------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w zakresie pkt. 3 - 4 i 6 części dyspozytywnej.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W pkt. 3 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku Sąd I instancji trafnie połączył orzeczone wobec K. S.wyrokami jednostkowymi w sprawach o sygn. akt II K 942/21 oraz II K 684/21 jednorodzajowe środki karne w postaci zakazów prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, zaś w kolejnym punkcie tej części wyroku na podstawie art. 576§ k.p.k. bezbłędnie stwierdził, że wyroki wymienione w części wstępnej podlegają odrębnemu wykonaniu w zakresie nieobjętym wyrokiem łącznym.

Z kolei w pkt. 6 części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku Sąd I instancji zwolnił skazanego od zapłaty kosztów sądowych. Również to rozstrzygnięcie było trafne. Skazany pozostając w warunkach izolacji penitencjarnej nie uzyskiwał dochodów, nie posiadał również żadnego podlegającego spieniężeniu majątku. Nie dysponował zatem możliwościami, które pozwoliłyby mu na poniesienie kosztów procesu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Powody uchylenia zaskarżonego wyroku łącznego we wskazanej już części i umorzenia w tym zakresie postępowania zostały omówione we wcześniejszym fragmencie uzasadnienia

4.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------------------------------------------------------------------

6. Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III - IV

Sąd Odwoławczy działając na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na adw. J. Z. kwotę 147,60zł, w tym 27,60zł tytułem podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony skazanego z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Wysokość zasądzonej kwoty Sąd ustalił na podstawie §17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Zgodnie z powołanym przepisem opłata za obronę w sprawie o wydanie wyroku łącznego wynosi 120zł, którą to kwotę powiększono o 27,60zł tytułem podatku od towarów i usług.

Wobec uchylenia zaskarżonego wyroku łącznego w części i umorzenia w tym zakresie postępowania, stwierdzono na podstawie art. 632 pkt. 2 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., że koszty sądowe za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

7. PODPIS

T. S. D. A. Ż.

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

skazany

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie wyrokiem łącznym kary pozbawienia wolności z połączenia kary ograniczenia wolności i pozbawienia wolności

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana