Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wiesława Stachowiak

Protokolant: Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2023 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy M. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

przy udziale zainteresowanego (...) sp. z o.o. we W.

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 20 listopada 2020 r. sygn. akt IV U 1487/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. na rzecz odwołującej M. W. kwotę 240 zł (słownie: dwieście czterdzieści złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia wyroku zobowiązanemu do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 16.10.2018 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. stwierdził, że M. W. jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 21.05.2018 r. do 17.06.2018 r.

W uzasadnieniu ZUS wskazał, że w czasie niezdolności do pracy trwającej od 18.05.2018 r. do 20.05.2018 r. ubezpieczona podpisała z płatnikiem składek kolejną umowę o pracę tymczasową obejmującą okres od 21.05.2018 r. do 17.06.2018 r., przy czym w okresie od 18.05.2018 r. do 29.06.2018 r. była niezdolna do pracy. Co istotne, ubezpieczona nie mogła podjąć pracy w terminie wskazanym w ww. umowie, ponieważ przez cały okres jej trwania przebywała na zwolnieniu lekarskim. Zakład wskazał również, że w dołączonych przez ubezpieczoną dokumentach brak jest potwierdzenia wypłaty wynagrodzenia za czerwiec 2018 r., co udowadnia brak świadczenia pracy. Jednocześnie Zakład nie uzyskał żadnej dokumentacji od płatnika składek, która potwierdzałaby świadczenie pracy przez M. W. w okresie od 21.05.2018 r. do 17.06.2018 r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła M. W., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz orzeczenie o kosztach zastępstwa przez adwokata wg załączonego porozumienia.

Wyrokiem z dnia 20 listopada 2020r. w sprawie o sygn. akt IV 1487/18, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że M. W. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu w okresie od 25 maja 2018r. do 17 czerwca 2018r.

Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2020r. Sąd Okręgowy postanowił uzupełnić powyższy wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz odwołującej kwotę 363 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę wyroku Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Płatnik składek – (...) sp. z o.o. zgłosił M. W. do ubezpieczeń społecznych jako pracownika zatrudnionego w ½ wymiarze czasu pracy od dnia 12.03.2018 r. do 17.06.2018 r.

W dniu 12.03.2018 r. strony podpisały umowę o pracę tymczasową na czas określony od 12.03.2018 r. do 15.04.2018 r. Zgodnie z postanowieniami tej umowy ubezpieczona zobowiązała się do wykonywania pracy na stanowisku: pracownik obróbki skór, w wymiarze ½ etatu, za wynagrodzeniem określonym na kwotę 6,00 zł brutto za godzinę pracy. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano B., ul. (...). W czasie trwania tej umowy M. W. w okresie od 20.03.2018 r. do 30.03.2018 r. była niezdolna do pracy.

Strony podpisały kolejną umowę na dalszy okres od 16.04.2018 r. do 20.05.2018 r. W okresie trwania drugiej umowy odwołująca była niezdolna do pracy od 18.05.2018 r. do 30.05.2018 r. W czasie tej niezdolności strony podpisał trzecią umowę na okres od 21.05.2018 r. do 17.06.2018 r., pozostałe warunki pracy pozostały bez zmian. Jednoczenie w czasie obowiązywania tej umowy ubezpieczona była niezdolna do pracy od 18.05.2018 r. do 29.06.2018 r., a w dniu 15.05.2018 r. posiadała nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy.

Na mocy powyższych umów M. W. wykonywała pracę tymczasową na rzecz (...) sp. z o.o. w B.. Stosunek pracy ustał z upływem czasu, na który był zawarty.

Spółka (...) zajmuje się produkcją tapicerek skórzanych do samochodów. Firma ta wynajmuje pracowników od (...) sp. z o.o. Przedstawiciel spółki (...) raz w miesiącu przyjeżdżał do firmy (...) i przekazywał pracownikom umowy do podpisania. Pracownicy wcześniej otrzymywali informacje za pośrednictwem SMS, że mają stawić się po odbiór umowy.

Mimo tego, że M. W. w umowie o pracę tymczasową miała ustalone ½ wymiaru czasu pracy, to w rzeczywistości pracowała przez 8 godzin dziennie, w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sporną umowę o pracę tymczasową z dnia 18.05.2018 r. ubezpieczona podpisała w dniu 21.05.2018 r., kiedy faktycznie przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu problemów z kręgosłupem. Umowa została podpisana w zakładzie (...) w obecności przedstawiciela firmy (...) sp. z o.o. W dniu zawarcia umowy ubezpieczona nie wiedziała, że jest w ciąży. Planowała wrócić do pracy po zwolnieniu lekarskim.

O ciąży odwołująca dowiedziała się w dniu 03.07.2018 r., będąc wówczas w 2 miesiącu ciąży.

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy wskazał, że odwołanie okazało się zasadne.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył kwestii podlegania przez M. W. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę tymczasową u płatnika składek (...) Sp. z o.o. od dnia 21.05.2018 r. do 17.06.2018 r.

Sąd Okręgowy powoływał następnie podstawę prawną rozstrzygnięcia, tj. art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 2, art. 22 § 1 k.p., art. 11 k.p. i 26 k.p. oraz art. 83 § 1 k.c., wskazując, że dla objęcia ubezpieczeniem społecznym jest istotne, czy strony zawierające umowę o pracę miały realny zamiar wzajemnego zobowiązania się przez pracownika do świadczenia pracy, a przez pracodawcę do dania mu pracy, oraz to czy zamiar stron został w rzeczywistości zrealizowany.

Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza bowiem, że osoba oświadczająca wolę w każdym wypadku nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Brak zamiaru wywołania skutków prawnych oznacza, że osoba składająca oświadczenie woli albo nie chce w ogóle wywołać żadnych skutków prawnych, albo chce wywołać inne, niż wynikałoby to ze złożonego przez nią oświadczenia woli (art. 83 § 1 k.c.).

Stanowisko to znajduje oparcie w utrwalonym już orzecznictwie Sądu Najwyższego, które tut. Sąd w pełni podziela (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17.12.1996r., OSN 97/15/275, z dnia 21.04.1998r., OSN 99/7/251, z dnia 17.03.1998r., OSN 99/7/591).

W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że pomiędzy odwołującą M. W. a zainteresowaną spółka (...) sp. z o.o. doszło do nawiązania stosunku pracy, a zatem M. W. przynależy do określonej w ustawie z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych grupy pracowników zatrudnionych, co skutkuje przystąpieniem do ubezpieczenia i opłacaniem składek i objęciem z mocy ustawy ubezpieczeniem społecznym i stania się jego podmiotem.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie potwierdził, aby sporna umowa o pracę z dnia 21.05.2018 r. była dotknięta wadą oświadczeń woli jej stron – w postaci pozorności.

Z ustaleń dokonanych przez Sąd Okręgowy wynika, iż rzeczywiście w dniu podpisania spornej umowy o pracę M. W. była niezdolna do pracy, jednakże brak jest regulacji prawnych, które stanowiłyby, że umowa podpisana podczas trwania zwolnienia lekarskiego jest nieważna, zatem nie można podważyć jej skutków prawnych na podstawie tego, że pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim od 18.05.2018 r. do 30.05.2018 r. z powodu problemów z kręgosłupem. Po zakończeniu zwolnienia lekarskiego odwołująca planowała wrócić do pracy. Również płatnik składek (...) Sp. z o.o. oczekiwał, że od 31.05.2018 r. M. W. będzie świadczyła pracę. Z tego względu doszło do podpisania przez strony kolejnej umowy o pracę tymczasową na dalszy okres od 21.05.2018 r. do 17.06.2018 r. W chwili podpisania spornej umowy odwołująca nie miała świadomości, że jest w ciąży. Dowiedziała się o tym dopiero 3.07.2018 r. w trakcie badań dotyczących dolegliwości kręgosłupa.

Zebrany w sprawie materiał niewątpliwie świadczy o tym, że odwołująca się w ramach spornego stosunku pracy miała rozpocząć pracę od dnia 31.05.2018 r., do czego jednak nie doszło, na co wskazywała sama odwołująca. Jednakże Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości co do zamiarów, jakie towarzyszyły stronom podczas podpisywania spornej umowy. Jak wynika z pisma procesowego zainteresowanej pracodawca użytkownik, tj. (...) Sp. z o.o. w B., był zadowolony z dotychczasowej pracy ubezpieczonej i wyraził wolę kontynuowania z nią współpracy, mimo iż wiedział, że co najmniej do dnia 30.05.2018 r., czyli obejmujący już okres spornej umowy, M. W. będzie niezdolna do pracy.

Sąd Okręgowy wskazał, że rodzaj wykonywanej przez ubezpieczoną pracy (pracownik obróbki skór) nie sprowadzał się do wytwarzania rzeczy materialnych. Jedynym potwierdzeniem jest dokumentacja pracownicza znajdująca się w aktach osobowych odwołującej. Ponadto, wbrew twierdzeniom organu rentowego, odwołująca otrzymała wynagrodzenie za czerwiec 2018 r. w wysokości 796,24 zł, na dowód czego przedłożone zostało potwierdzenie przelewu na rachunek bankowy.

W świetle powyższego, zdaniem Sądu Okręgowego, podpisanie umowy z dnia 18.05.2018 r. nie nosiło cech pozorności.

Zdaniem Sądu I instancji bez znaczenia jest to, czy ubezpieczona wiedziała lub przewidywała, że stanie się niezdolna do pracy z powodu ciąży w najbliższym czasie po zawarciu umowy. Żaden przepis nie zakazuje nawiązania nowego stosunku pracy w czasie zwolnienia lekarskiego. Sam fakt pobierania zasiłku chorobowego w momencie zawierania kolejnej umowy o pracę nie wpływa ani na uprawnienie pracownika do tego zasiłku ani na ważność tej umowy.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku, w całości, wniósł organ rentowy, zarzucając:

1. naruszenie prawa materialnego poprzez błędną niewłaściwe zastosowanie art. 83 ust. 1, w związku z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 8 i 22 § 1 k.p. poprzez błędne uznanie, że M. W. w spornym okresie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz chorobowemu jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. podczas gdy prawidłowe zastosowanie w/w przepisów prowadzi do wniosków przeciwnych;

2. sprzeczność istotnych ustaleń sądu, przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazującego jednoznacznie, że od dnia 21.05.2018 r. do 17.06.2018 r. M. W. oraz (...) sp. z o.o. nie łączył stosunek pracy, albowiem zarówno w momencie zawarcia umowy o pracę z dnia 18.05.2018 r. jak i w okresie jej trwania M. W. była niezdolna do pracy, a zatem strony nie przystąpiły do wykonywania umowy o pracę, a co za tym idzie brak było podstaw do zgłoszenia w spornym okresie do ubezpieczeń społecznych;

3. naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 k.p.c. poprzez pominięcie części materiału dowodowego, a w szczególności ustaleń poczynionych przed organem rentowym oraz poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i błędną ocenę mocy i wiarygodności materiału dowodowego, a w szczególności dokonanie dowolnej oceny dowodów w sposób z sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, która to ocena doprowadziła do uznania, iż M. W. w istocie skutecznie nawiązała z (...) sp. z o.o. stosunek pracy po myśli art. 22 § 1 k.p. na podstawie umowy o pracę podpisanej przez strony dnia 18.05.2020 r. i stosunek ten trwał w okresie od 21.05.2020r. do 17.06.2020 r. pomimo, iż w dacie 21.05.2020 r. jak i w kolejnych okresach Pani W. nie przystąpiła do wykonywania pracy umówionej z uwagi na orzeczoną niezdolność do pracy, co prowadzi do wniosku, iż strony na podstawie w/w umowy nie nawiązały stosunku pracy.

Wskazując na wyżej sprecyzowane zarzuty pozwany wniósł o:

1. zmianę wyroku Sądu I instancji w całości i oddalenie odwołania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego od wnioskodawczyni za obie instancje według norm przepisanych,

2. ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację odwołująca wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 § 1 k.p.c., nie popełnił też uchybień w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej uzasadniających ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia. Przepis ten byłby naruszony, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego wnioskowania. Tak rozumianego zarzutu sprzeczności ustaleń Sądu z treścią materiału dowodowego Sądowi pierwszej instancji w niniejszej sprawie skutecznie zarzucić nie można. W konsekwencji Sąd Apelacyjny zaakceptował w całości ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, traktując je jak własne, nie widząc w związku z tym konieczności ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNP 1999, Nr 24, poz. 776).

Istotą niniejszej sprawy było ustalenie, czy M. W. podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu stosunku pracy z płatnikiem składek (...) Sp. z o.o. w okresie od 21.05.2018 r. do 17.06.2018r.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego – wbrew zarzutom pozwanego - analiza materiału dowodowego sprawy wskazuje, że prawidłowe są ustalenia Sądu I instancji, że M. W. zawarła przedmiotową umowę z zamiarem świadczenia pracy, zaś umowie o pracę nie można przypisać cech pozorności, a tym samym odwołująca podlegała ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu. Zarzuty apelującego organu rentowego w tym zakresie należało zatem uznać za bezzasadne.

Odwołująca wykazała, że rzeczywiście doszło do skutecznego nawiązania stosunku pracy z płatnikiem składek i zrealizowano elementy charakterystyczne dla stosunku pracy, a wynikające z art. 22 § 1 k.p. i nie można mówić o pozorności umowy.

W orzecznictwie przyjmuje się, że jeżeli umowa o pracę została zawarta dla pozoru, nie może ona stanowić tytułu do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym, aby móc stwierdzić, że została zawarta pozorna umowa przy składaniu oświadczeń woli - przy podpisywaniu umowy - obie strony muszą mieć (mają) świadomość, że osoba określona w umowie, jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy. Oznacza to, że strony z góry zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wynikających z umowy. Innymi słowy, strony stwarzają pozór rzeczywistego dokonania czynności prawnej o określonej treści, podczas gdy tak naprawdę nie chcą wywołać żadnych skutków prawnych lub też wywołać inne, niż w pozornej czynności deklarują (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2000 r., II UKN 362/99, OSNAPiUS 2001/13/449, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2012 r., I UK 27/12, LEX nr 1218584).

Stosunek pracy jest dobrowolnym stosunkiem prawnym o charakterze zobowiązaniowym, zachodzącym między dwoma podmiotami, z których jeden, zwany pracownikiem, obowiązany jest świadczyć osobiście i w sposób ciągły, powtarzający się, na rzecz i pod kierownictwem drugiego podmiotu, zwanego pracodawcą, pracę określonego rodzaju oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca zatrudniać pracownika za wynagrodzeniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009r., III PK 38/2009, LEX nr 560867).

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

W licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego dotyczących umów o pracę jako podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym podkreślano, iż umowa o pracę jest zawarta dla pozoru (art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p.), a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 sierpnia 2005 r., II UK 321/04, OSNP 2006 nr 11-12, poz. 190 i z dnia 19 października 2007 r., II UK 56/07, LEX nr 376433).

Sąd Apelacyjny podzielił ustalenia Sądu I instancji, że odwołująca zaoferowała dowody przemawiające za tym, że doszło do skutecznego nawiązania stosunku pracy z płatnikiem składek.

Przede wszystkim - co istotne, a co zdaje się pomijać apelujący - sporna umowa o pracę tymczasową z dnia 18 maja 2018r., która została podpisana w dniu 21 maja 2018r., była kolejną umową o pracę między stronami (tj. M. W.i (...) sp. z o.o.), zaś strony miały wolę kontynowania stosunku pracy. Poprzednie umowy o pracę były mianowicie zawarte na okres: od 12 marca 2018r. do 15 kwietnia 2018r. i od 16 kwietnia 2018r. do 20 maja 2018r. – na stanowisku pracownik obróbki skór. Na mocy powyższych umów M. W. wykonywała pracę tymczasową na rzecz (...) sp. z o.o. w B.. Spółka (...) zajmuje się produkcją tapicerek skórzanych do samochodów. Spółka ta korzysta z pracowników od (...) sp. z o.o. Przedstawiciel spółki (...) raz w miesiącu przyjeżdżał do spółki (...) i przekazywał pracownikom umowy do podpisania. W okresie trwania drugiej umowy odwołująca była niezdolna do pracy od 18 maja 2018 r. do 30 maja 2018 r. z powodu problemów z kręgosłupem. W czasie tej niezdolności strony podpisały trzecią umowę na okres od 21 maja 2018 r. do 17 czerwca 2018r., gdyż strony miały wolę kontynowania stosunku pracy. Przede wszystkim zamiarem odwołującej było kontynowanie pracy u płatnika składek po powrocie ze zwolnienia lekarskiego. Również płatnik składek oczekiwał, że od 31 maja 2018 r. M. W. będzie dalej świadczyła pracę. Z tego względu doszło do podpisania przez strony kolejnej umowy o pracę tymczasową na dalszy okres od 21 maja 2018 r. do 17 czerwca 2018 r. W chwili podpisania spornej umowy odwołująca nie miała świadomości, że jest w ciąży, natomiast dowiedziała się o tym dopiero 3 lipca 2018 r. w trakcie badań dotyczących dolegliwości kręgosłupa.

Jak trafnie ustalił Sąd Okręgowy zebrany w sprawie materiał dowodowy świadczy o tym, że odwołująca w ramach spornego stosunku pracy miała faktycznie rozpocząć pracę od dnia 31 maja 2018 r., tj. po powrocie ze zwolnienia lekarskiego. Sąd Apelacyjny nie miał wątpliwości co do zamiarów, jakie towarzyszyły stronom podczas podpisywania kolejnej umowy. Pracodawca odwołującej był zadowolony z dotychczasowej pracy ubezpieczonej i wyraził wolę kontynuowania z nią współpracy. Podkreślić też należy, że sporna umowa o pracę tymczasową na gruncie prawa pracy realizowała wszystkie konstytutywne cechy stosunku pracy.

Wzmocnieniem tej tezy jest miarodajny stan faktyczny występujący w przedmiotowej sprawie. Wynika z niego, że odwołującą i płatnika już wcześniej łączył stosunek pracy, gdyż od 12 marca 2018r. odwołująca została zatrudniona na stanowisku pracownika obróbki skór i pracę tę faktycznie wykonywała, zaś po podpisaniu spornej umowy o pracę w dniu 21 maja 2018r. sytuacja ta nie uległa zmianie o tyle, że wolą stron było w dalszym ciągu kontynuowanie stosunku pracy. Ustalenia Sądu Okręgowego w tym przedmiocie są w pełni prawidłowe zaś Sąd Odwoławczy podziela je w całości.

Odnosząc się zaś do zarzutów pozwanego, że sporna umowa o pracę nie była realizowana z uwagi na orzeczoną niezdolność odwołującej do pracy, wskazać należy, że celem stosunku pracy jest również ochrona pracownika i umożliwienie mu korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w przypadkach określonych w ustawie, tym samym trudno zaakceptować stanowisko pozwanego, tym bardziej, że sprowadzałoby się to konkluzji, iż w przypadku choroby pracownika i przebywania przez niego na zwolnieniu lekarskim, pracodawca winien zakończyć stosunek pracy. Z oczywistych powodów pogląd taki nie może zasługiwać na aprobatę.

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu Okręgowego, że sporna umowa o pracę nie była pozorna, skoro – jak wskazano wyżej – faktycznym zamiarem stron było kontynuowanie stosunku pracy i rzeczywiste jego realizowanie.

Czynność prawna pozorna została uregulowana w art. 83 § 1 k.c., przez wskazanie trzech jej elementów, które muszą wystąpić łącznie: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. W niniejszej sprawie - jak podkreślono - sporna umowa o pracę była faktycznie przez odwołującą wykonywana w sposób charakterystyczny dla stosunku pracy, a tym samym nie można mówić o pozorności tej umowy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 oraz art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby będące pracownikami, od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Inaczej mówiąc, tytułem ubezpieczeń społecznych tych osób jest stosunek pracy.

Należy dodatkowo przypomnieć, że uzyskanie objęcia ubezpieczeniem społecznym i prawa do świadczeń z tego ubezpieczenia jest legalną podstawą zawierania umów o pracę, a nawet może być głównym motywem nawiązania stosunku pracy. Zawierając umowę o pracę, strony kierują się różnymi motywami indywidualnymi (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 r., II UK 320/04, OSNP 2006, nr 7 - 8, poz. 122 i z dnia 28 kwietnia 2005 r., I UK 236/04, OSNP 2006 nr 1 - 2, poz. 28).

Reasumując - w ocenie Sądu Apelacyjnego umowa o pracę zawarta przez odwołującą nie miała charakteru czynności pozornej, a jej celem było faktyczne świadczenie pracy w ramach stosunku pracy. W konsekwencji odwołująca podlega z tytułu tej umowy jako pracownik obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, a zaskarżony wyrok jest prawidłowy.

Argumenty przedstawione przez organ rentowy w treści apelacji, nie podważyły w żaden sposób zasadności stanowiska Sądu I instancji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego zapadło zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania w oparciu o art. 98 § 1, 1 ² i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. oraz na podstawie § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Sędzia Wiesława Stachowiak