Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

23 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kosicka

Protokolant: Magdalena Adamska

po rozpoznaniu na rozprawie 23 marca 2023 r. w Warszawie

sprawy z odwołania R. J. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

z 22 kwietnia 2022 r. nr (...)

z udziałem (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, że R. J. (1) jako pracownik płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 10 stycznia do 12 lutego 2022 r.

Sygn. akt VII U 666/22

UZASADNIENIE

R. J. (1) 27 maja 2022 r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Odział w W. z 22 kwietnia 2022 r., nr (...), stwierdzającej, że R. J. (1) jako pracownik płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 10 stycznia 2022 r. do 12 lutego 2022 r.

W uzasadnieniu stanowiska odwołujący się wskazał, że J. C. (1) złożył mu propozycję pracy celem wsparcia go w otwarciu nowej restauracji. Odbył standardową rozmowę rekrutacyjną w firmie (...) na stanowisko managera. Strony podpisały w grudniu 2021 r. list intencyjny. Wcześniej nie znał J. C. (1) i nie łączyły go z nim żadne relacje. Ubezpieczony wskazał, że nie jest też prawdą, że przed jego zatrudnieniem nie było w restauracji osoby pełniącej funkcję managera, bowiem jak świadczy jego stanowisko, był zatrudniony jako zastępca managera, ponieważ funkcję managera sprawowała inna osoba. Odnosząc się do zarzutów w zakresie braku podpisu przy karcie szkoleń BHP, poinformował, że wielokrotnie prosił menagera o przeszkolenie go w tym zakresie. Dokument nie został przez niego podpisany, bo taki instruktaż ze strony pracodawcy nie odbył się. R. J. (1) wskazał również, że od kilkunastu tygodniu boryka się z dolegliwościami ze strony neurologicznej. Regularnie odbywa konsultacje medyczne u specjalistów celem złagodzenia jego bólu. Posiada kilkunastoletni staż pracy i nie mając dolegliwości zdrowotnych umożliwiających wykonywanie pracy, nigdy nie korzystał z zasiłków chorobowych. Na dowód świadczenia przez niego pracy w firmie płatnika przekazał korespondencję, jaka była do niego wysyłana w momencie jego zatrudnienia, listę obecności oraz wpływ wynagrodzenia na jego konto od byłego pracodawcy (odwołanie z 27 maja 2022 r. – k. 3-5 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w całości oraz zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska, organ rentowego wskazał, że w jego ocenie, ubezpieczony zgłoszony został do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych u płatnika składek wyłącznie w celu uzyskania świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zdaniem organu rentowego, między stronami nie doszło do nawiązania stosunku pracy. Zwrócenia uwagi wymaga fakt, że o tym czy między stronami doszło do nawiązania stosunku pracy rozstrzyga treść art. 22 k.p. a zatem, czy strony nawiązały stosunek pracy stanowiący tytułu do ubezpieczeń społecznych nie decyduje zawarcie umowy, ale faktycznie i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych. Organ rentowy wskazał, że w toku postępowania ubezpieczony, jak i płatnik nie przedstawili żadnych dowodów potwierdzających fakt wykonywanej pracy, czy też gospodarczego uzasadnienia zatrudnienia u płatnika składek. Ponadto, odwołujący już od 20 stycznia 2022 r. był niezdolny do pracy. W ocenie organu rentowego, zawarta umowa o pracę nie miała na celu rzeczywistego świadczenia pracy w ramach pracowniczego tytułu do ubezpieczeń, ale zawarta była w celu uzyskania świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (odpowiedź na odwołanie z 24 czerwca 2022 r. – k. 25-26 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w M. 27 kwietnia 2012 r. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy, KRS (...). Spółka prowadzi działalność związaną m.in. z przygotowaniem i dostarczaniem żywności dla obiorców zewnętrznych (katering) oraz pozostała działalność gastronomiczną. Prezesem zarządu spółki jest J. C. (1) (wydruk z KRS ).

R. J. (1) 30 października 2007 r. ukończył studia na kierunku turystyka i rekreacja w zakresie hotelarstwa i gastronomii w Wyżej Szkole (...), (...) w W. uzyskując tytuł zawodowy licencjata (dyplom z 16 listopada 2007 r. – k. 6 a.s.).

W grudnia 2021 r. została otwarta przez płatnika składek restauracja (...). J. C. (1) umieścił ogłoszenie na portalu „(...)” i (...) o poszukiwaniu pracownika i poszukiwał osoby chętnej do pracy wśród znajomych. J. C. (1) zapytał m.in. brata ubezpieczonego czy zna kogoś z branży gastronomicznej i wówczas polecił on do pracy R. J. (1). Płatnik składek złożył ubezpieczonemu propozycję pracy w spółce celem wsparcia go w nowo otwartej restauracji. Ubezpieczony odbył dwuetapową rozmowę rekrutacyjną w siedzibie firmy. Co do zasady, spółka zatrudnia osoby na umowę zlecenia, a dopiero po poznaniu pracownika podpisują umowę o pracę. Ubezpieczony nalegał, aby podpisać z nim umowę o pracę (ogłoszenie – k. 9 a.s., zeznania J. C. (1) – k. 114 a.s., zeznania R. J. (1) – k. 113-114 a.s.).

10 stycznia 2022 r. (...) Sp. z o.o. zawarła z R. J. (1) umowę o pracę na okres próbny od 10 stycznia 2022 r. do 9 kwietnia 2022 r., na stanowisko zastępcy managera restauracji (...), za wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 6256,69 zł brutto miesięcznie Termin rozpoczęcia pracy ustalono na 10 stycznia 2022 r., zaś jako miejsce wykonywania pracy określono (...), ul. (...) W. (umowa o pracę z 10 stycznia 2022 r. – k. 17 a.r., warunki współpracy – k. 63 a.r.).

10 stycznia 2022 r. R. J. (1) odbył badania lekarskie potwierdzającego jego zdolność do pracy (orzeczenie lekarskie z 10 stycznia 2022 r. – k. 27-29 a.,r., skierowanie na badania lekarskie z 10 stycznia 2022 – k. 31 a.r.).

Do obowiązków ubezpieczonego na stanowisku zastępcy menagera Restauracji (...) należało: przestrzeganie procedury operacyjnej (...), a w szczególności fiskalizacji wszystkich transakcji i skrupulatnego rozliczania czasu pracy i kosztów pracy podległego personelu na froncie (kelnerzy i barmani), zapewnienie profesjonalnego zespołu do obsługi imprez, stworzenie silnego, zmotywowanego, zgranego i uśmiechniętego zespołu profesjonalnych kelnerów i barmanów według zasady (...), zapewnienie comiesięcznej inwentury ilościowej i wartościowej lokalu, zapewnienie zapasów napojów, żywności i środków chemicznych oraz innych produktów według zasady (...), utrzymanie właściwego poziomu zakupów dla restauracji na maksymalnym poziomie 22 % (zakupy brutto do obrotów brutto), utrzymanie właściwego poziomu HR costs, tj. 18,6% wypłaty na rękę wraz z premiami do osiągniętego obrotu brutto w restauracji, kontrola właściwego funkcjonowania lokalu zgodnego z normami Sanepidu i (...) (check lista lokali i (...)), kontrola czystości całego lokalu (check lista), organizacja pracy podległego zespołu i zapewnienie odpowiedniej ilości obsługi imprez i kontrola kuchni i produkcji cateringowej, tj. grafiki pracy, motywacja, praca zgodnie z wprowadzonymi zasadami, miła, pro-aktywna obsługa gości lokalu i imprez według zasady (...), zapewnienie serwisu dla gości lokalu w czasie maksymalnym 15-20 min od złożenia zamówienie a la carte, zapewnienia właściwej temperatury i czasu serwowania dań gościom, bezwzględny zakaz spożywania alkoholu w czasie pracy w lokalu oraz podczas realizacji kateringów, bezwzględny zakaz pracy i realizacji kateringów w innych lokalach poza (...) w czasie całej współpracy i zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. (zakaz konkurencji), kontrola czasu pracy (kalkulator wynagrodzeń, grafików pracy i system kart magnetycznych), rozliczanie imprez – kalkulator imprezy pod finansowych nadzorem A. C., akceptacja dostawców i cen zamawianych produktów u właścicieli tj. J. i A. C., regularna i proaktywna, przyjazna współpraca z kelnerami i barmanami oraz całym zespołem na kuchni i zmywaku, współpraca z innymi menadżerami w ramach sieci restauracji (...) w Polsce, regularna i proaktywna współpraca z działem marketingu i social media ((...), (...), I., (...)) w zakresie tworzenia kontentu i reklamy naszej działalności, udział w ogólnopolskich spotkania i konferencjach z innymi menadżerami (...) i (...) w Polsce (warunki współpracy z R. J. (2) na stanowisku Z-ca Managera Restauracji (...) w W. – k. 53 a.r.).

Do zadań ubezpieczonego należało zatrudnienie szatniarza na imprezę i zmienniczki. Odwołujący się był zaangażowany w zmianę menu w restauracji. Poznawał pracowników, zamykał i otwierał zmiany. Spółka ma systemem gastronomiczny – program informatyczny, który pozwala na otwarcie i zamknięcie zmiany. Miał swoje hasło albo kartę do tego systemu. Pobierał klucze od ochrony. Musiał się zalogować, aby włożyć kartę do systemu. Na koniec dnia wysyłał raporty J. C. (2) z e-maila służbowego i prywatnego (wiadomości e-mail – k. 21-23 a.s., zeznania R. J. (1) – k. 113-114 a.s.). Ubezpieczony wykonywał pracę na rzecz płatnika składek w dni i godziny otwarcia lokalu, w restauracji (...) w W., przy ul. (...). Podpisywał się na liście obecności. Nadzór nad pracą ubezpieczonego sprawował J. C. (1) (lista obecności – k. 43 a.s., bilingi – k. 14-20 a.s., zeznania M. C. (1) – k. 112-113 a.s.) J. A. został zatrudniony przez R. J. (1) i w okresie zatrudnienia ubezpieczonego w firmie płatnika wykonywał czynności w szatni. Natomiast umowa ze zmienniczką nie doszła do skutku (zeznania J. A. – k. 97 a.s., zeznania R. J. (1) – k. 113 a.s.).

Od 20 stycznia 2022 r. ubezpieczony stał się niezdolny do pracy (bezsporne). W zastępstwie za R. J. (1) została zatrudniona E. M. (wyjaśnienia płatnika składek – k. 11 a.r.).

Pismem z 24 stycznia 2022 r. R. J. (1) wypowiedział umowę o pracę zawartą z płatnikiem składek z zachowaniem okresu wypowiedzenia wynoszącego 14 dni (pismo z 24 stycznia 2022 r. – k. 15 a.r., świadectwo pracy z 17 lutego 2022 r. – k. 13 a.r.).

Pismem z 18 marca 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na podstawie 61 § 1 i 4 k.p.a. w związku z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zawiadomił strony o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie ustalenia obowiązku ubezpieczeń R. J. (1) z tytułu umowy o pracę od 10 stycznia 2022 r. i płatnika składek (...) Sp. z o.o. w związku z roszczeniem wypłaty zasiłku chorobowego (zawiadomienie o wszczęciu postępowania z 18 marca 2022 r. – k. 71-73 a.r.).

Następnie, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, organ rentowy 22 kwietnia 2022 r. wydał decyzję nr (...), w której na postawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a, art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 83 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny oraz art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, stwierdził, że R. J. (1) jak pracownik u płatnika składek (...) sp. z o. o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 10 stycznia 2022 r. do 12 lutego 2022 r. (decyzja ZUS z 22 kwietnia 2022 r. – k. 1-5 a.r.).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił, uwzględniając wymienione dowody z dokumentów zgromadzone w aktach sądowych, a także aktach organu rentowego. Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadków, przedstawiciela płatnika składek oraz odwołującego, które są spójne i potwierdzają okoliczność, że R. J. (1) od 10 stycznia do 12 lutego 2022 r. wykonywał dla płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. pracę na stanowisku zastępcy menagera restauracji (...). Na taki charakter pracy ubezpieczonego oraz okres jej świadczenia od 10 stycznia 2022 r. wskazywał J. A., który realizował czynności na rzecz płatnika składek w tym samym okresie co ubezpieczony, kontaktował się z nim osobiście i miał wiedzę o zadaniach realizowanych przez ubezpieczonego. Fakt wykonywania pracy przez ubezpieczonego w restauracji (...) potwierdził również przedstawiciel płatnika składek – prezes zarządu J. C. (1) oraz jego żona M. C. (2), których zeznania są zgodne z tym, co wynika z dokumentów zgromadzonych w sprawie. W ocenie sądu zeznania ww. świadków oraz stron były spójne, logiczne i znalazły odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie R. J. (1) podlegało uwzględnieniu.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2022r. poz. 1009 – dalej „u.s.u.s.”). Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Na podstawie ww. ustawy, tj. w myśl art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1, pracownicy podlegają również ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu. Objęcie ubezpieczeniem z tytułu zatrudnienia, zgodnie z art. 13 pkt 1 u.s.u.s., następuje od dnia nawiązania stosunku pracy do jego ustania. Sam stosunek pracy i definicję pracownika określa ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. 2020 r. poz. 1320 – dalej „k.p.”). Zgodnie z art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona między innymi na podstawie umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tego stosunku jest – w świetle art. 22 § 1 k.p. – uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga – stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być każdorazowo faktyczna realizacja treści stosunku pracy, przy czym oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy – realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika – ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego za pracę.

W niniejszej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych ocenił, że zawarta przez R. J. (1) umowa o pracę z (...) Sp. z o.o. miała na celu jedynie uprawdopodobnienie stosunku pracy i uzyskanie nienależnych świadczeń z ubezpieczeń społecznych przysługujących pracownikom, co w konsekwencji czyni powyższe czynności nieważnymi zgodnie z art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.

Wedle przepisów Kodeksu cywilnego o nieważności oświadczeń woli można mówić w trzech przypadkach. Z art. 83 § 1 k.c. wynika, że nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność umowy wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych przy jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Przy czym należy odróżnić nieważność spowodowaną pozornością czynności prawnej od nieważności czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy (art. 58 § 1 k.c.). Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane. Pojęcia obejścia prawa i pozorności są sobie znaczeniowo bliskie i niejednokrotnie pokrywają się. Ustalenie, czy umowa zmierza do obejścia prawa, czy jest pozorna wymaga poczynienia konkretnych ustaleń faktycznych dotyczących okoliczności jej zawarcia, celu jaki strony zamierzały osiągnąć, charakteru wykonywanej pracy i zachowania koniecznego elementu stosunku pracy, jakim jest wykonywanie pracy podporządkowanej (uchwała Sądu Najwyższego z 8 marca 1995 r., I PZP 7/95, OSNAPiUS 18/95, poz. 227, wyrok Sądu Najwyższego z 23 września 1997 r., I PKN 276/97, OSNAPiUS13/98, poz. 397). Czynność prawna może być również sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, przez które rozumie się na ogół obowiązujące w stosunkach między ludźmi reguły postępowania, które za podstawę mają uzasadnienie ocenne, a nie prawne. Odwołują się one do powszechnie uznawanych w całym społeczeństwie lub w danej grupie społecznej wartości i ocen właściwego, przyzwoitego, rzetelnego, lojalnego czy uczciwego zachowania. Zasady te obejmują nie tylko reguły moralne, lecz także obyczajowe (por. np. Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 240 i n.; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2008, s. 327).

Uwzględniając poczynione w sprawie ustalenia faktyczne, sąd nie podzielił stanowiska organu rentowego.

W oparciu o cytowane na wstępie przepisy, dla objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania pracy zasadnicze znaczenie ma nie to czy umowa o pracę została zawarta i czy jest ważna, ani również faktyczny cel zgłoszenia danej osoby do ubezpieczeń społecznych (jako nienaruszające art. 58 § 1 lub 2 k.c. albo 83 § 1 k.c.), lecz tylko to czy strony umowy pozostawały w stosunku pracy (art. 8 ust. 1 u.s.u.s.). O tym zaś czy strony istotnie w takim stosunku pozostawały i stosunek ten stanowi tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy (essentialia negotii), a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Dla objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi wymagane jest zatem ustalenie czy zatrudnienie miało charakter rzeczywisty i polegało na wykonywaniu odpłatnej pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem.

W ocenie sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdza, że strony kwestionowanej przez ZUS umowy faktycznie realizowały stosunek prawny, który posiada cechy typowe dla stosunku pracy. Sąd ustalił, że ubezpieczony zawierając 10 stycznia 2022 r. umowę o pracę został zatrudniony na stanowisku zastępcy managera restauracji (...) i pracę tego rodzaju faktycznie wykonywał. Potwierdził to zeznający w sprawie świadek, który w spornym okresie również był zatrudniony w spółce, a także J. C. (1), który jest prezesem zarządu spółki oraz jego żona. Ubezpieczony był zaangażowany w zmianę menu w restauracji, zamykał i otwierał zmiany, na koniec dnia wysyłał raporty J. C.. Odwołujący się miał za zadanie zatrudnienie szatniarza na imprezę. O pozorności umowy o pracę nie może być mowy również i z tej przyczyny, że zaistniały te elementy, na które wskazuje art. 22 § 1 k.p., a mianowicie praca była wykonywana odpłatnie, a także w miejscu i w czasie wskazanym przez pracodawcę oraz pod jego kierownictwem. Nadzór nad pracą ubezpieczonego sprawował J. C. (1). Świadkowie oznaczyli także czas i miejsce wykonywania pracy przez D. C., potwierdzając, że odwołujący się był dyspozycyjny w siedzibie restauracji w godzinach jej otwarcia.

Wobec powyższego, zdaniem sądu, nie było podstaw, aby kwestionować, że praca powierzona ubezpieczonemu była wykonywana, a zatem, aby czynić zarzut pozorności zawartej umowy o pracę. Zgodnie z tym, co było wskazane, o pozorności danej umowy decydują okoliczności wskazane w art. 83 § 1 k.c., które występować muszą w czasie składania przez strony oświadczeń woli. Umowa o pracę jest zawarta dla pozoru i nie może w związku z tym stanowić tytułu do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli gdy strony z góry zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Jeżeli jednak pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca tę pracę przyjmował, to w takim przypadku nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z 5 października 2005 r., I UK 32/05, OSNP 2006/15-16/249 oraz w wyroku z 12 lipca 2012 r., II UK 14/12, Lex nr 1216864).

Brak pozorności umowy o pracę nie wyklucza jednak stwierdzenia jej nieważności w oparciu o art. 58 § 1 k.c. Powołany przepis stanowi, że czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, że na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Jak jednak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 9 lutego 2012 r. „sama chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego jako motywacja do podjęcia zatrudnienia nie świadczy o zamiarze obejścia prawa, podobnie jak inne cele stawiane sobie przez osoby zawierające umowy o pracę, takie jak na przykład chęć uzyskania środków utrzymania.” (I UK 265/11, Lex nr 1169836).

Zaakcentować przy tym należy, że przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych nie uzależniają także skuteczności nawiązania stosunku pracowniczego od czasookresu trwania konkretnej umowy, od długości wcześniej przysługującej ochrony ubezpieczeniowej, czy też od stanu zdrowia pracownika. Z tego wynika, że nagłe przerwanie relacji z pracodawcą bądź nieprzystąpienie do realizacji umowy o pracę w ustalonym czasie z powodu pogorszenia stanu zdrowia pracownika, nie może wpływać negatywnie na powstały stosunek ubezpieczenia społecznego i skutki z niego wynikające. Dla powstania wskazanych skutków konieczne jest bowiem skuteczne nawiązanie umowy o pracę. Skutku takiego nie rodzi zawarcie przez strony umowy o pracę bez woli jej realizacji, nawet jeżeli strony podejmują jakieś czynności, które mają na zewnątrz pozorować realizację umowy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 15 maja 2014 r., III AUa 826/13).

Mając powyższe na uwadze sąd nie znalazł podstaw, by przypisać postępowaniu stron w związku z zawarciem umowy o pracę, działania niezgodnego z zasadami współżycia społecznego czy też zmierzającego do obejścia prawa (art. 58 § 1 i 2 k.c.). Z tych też względów, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, że R. J. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i chorobowemu od 10 stycznia do 12 lutego 2022 r.