Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Stan faktyczny:

1.  Pozwany M. B. dnia 20/08/2016r. korzystał ze środka transportu należącego do (...) sp. z o.o. w W. [dalej także „przewoźnik”]. Pozwany nie posiadał biletu na przejazd. Trasa przejazdu biegła od stacji (...) do stacji (...). Brak biletu został stwierdzony w protokole kontroli [k. 3-5; k. 16].

2.  Pozwanemu 20/08/2016 wystawiono wezwanie do zapłaty kwoty 187,91 PLN dodatkowej opłaty. Dodatkowa opłata miała być uiszczona w ciągu 14 dni od wystawienia wezwania. Pozwany nie uregulował opłaty [k. 3-5; k. 16].

3.  Powód (...) sp. z o.o. w W. nabył jako cedent od przewoźnika jako cesjonariusza wierzytelność przysługującą względem pozwanego, wynikającą z dodatkowej opłaty [pozew, k. 3-5; k. 16].

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły twierdzenia powoda o faktach przytoczonych w pozwie. W razie spełnienia się przesłanek do wydania wyroku zaocznego twierdzenia te zgodnie z art. 339 § 2 k.p.c. korzystały z domniemania prawdziwości. Uzupełniająco stan faktyczny ustalono na podstawie dowodu z dokumentu.

Sąd zważył:

I.  W sprawie zaszły przesłanki do wydania wyroku zaocznego zgodnie z art. 339 § 1 k.p.c. Pozwanemu przesłano odpis pozwu z odpisami załączników i wezwano go do złożenia odpowiedzi na pozew w terminie 30 dni od doręczenia wezwania pod rygorem m.in. wydania wyroku zaocznego. Przesyłkę sądową doręczono pozwanemu w dniu 30/12/2021r. Pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew [k. 33, 42].

II.  Wyrok zaoczny – jak każdy inny wyrok [kontradyktoryjny] – ma odpowiadać zasadzie prawdy obiektywnej , sąd zatem obowiązany jest zawsze dokonać wnikliwej oceny twierdzeń powoda, a w razie uznania, że niedopuszczalne jest oparcie się na domniemaniu, przeprowadzić z urzędu postępowanie dowodowe. Podkreślenia ponadto wymaga, że przytoczone wyżej domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej sprawy i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego, którego przepisy sąd obowiązany jest zawsze rozważyć. W razie zaś negatywnego w tym względzie wyniku [np. wskutek przedawnienia roszczenia] powinien wyrokiem zaocznym powództwo oddalić w całości lub w części [B. B.. 4. Wyrok zaoczny. W: Metodyka pracy sędziego cywilisty. Oficyna, 2009].

III.  „Sytuacja, w której pasażer wsiada do swobodnie dostępnego pociągu w celu odbycia podróży bez uprzedniego zakupienia biletu wchodzi w zakres pojęcia „umowy przewozu” w rozumieniu art. 3 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 23/10/2007 dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym” [Dz.Urz.UE.L 2007, Nr 315, s. 14, wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 07/11/2019r., C-349/18].

IV.  Co prawda art. 16 Ustawy prawo przewozowe stanowi, że umowę przewozu zawiera się przez nabycie biletu na przejazd przed rozpoczęciem podróży lub spełnienie innych określonych przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego warunków dostępu do środka transportowego, a w razie ich nieustalenia - przez samo zajęcie miejsca w środku transportowym.

Przepis prawa reguluje zatem dwa sposoby zawarcia umowy przewozu, oddzielone od siebie słowem „lub”.

V.  Natomiast § 5 pkt 3. P. 1)-2) Regulaminu odprawy oraz przewozu osób, rzeczy i zwierząt przez (...)- KM” z dnia 01 stycznia 2012r. w zasadzie powtarza wyłącznie tylko pierwszą część normy prawnej przywołanej w pkt IV. uzasadnienia powyżej. Przewoźnik postrzegał jako zawarcie umowy przewozu sytuacje nabycia odpowiedniego biletu, bądź zalegalizowanie/aktywację okazanego biletu [k. 14]. Obie te czynności sprowadzają się do jednego zachowania, tj. nabycia biletu na przejazd przed rozpoczęciem podróży.

VI.  W konsekwencji, co do zasady Sąd uważa, że przewoźnik nie wykreował innego określonego warunku dostępu do środka transportu. W konsekwencji, w sprawie ma zastosowanie końcowa część przywołanego przepisu prawa, która wskazuje że samo zajęcie miejsca w środku transportu doprowadziło do zawarcia z pozwanym umowy przewozu.

VII.  Już choćby z tego względu, wykładni językowej przepisu prawa i zapisu Regulaminu przewoźnika, Sąd nie może zgodzić się z argumentacją zwartą w pozwie, jakoby w sprawie nie doszło do zawarcia umowy przewozu. A miejmy na uwadze, że cała ta argumentacja jest powodowi potrzebna po to, aby obronić swoje roszczenie przez jego przedawnieniem [k. 3v].

VIII.  Ponadto, gdyby nawet nie zgodzić się z powyższą wykładnią prawa, to decydujące znaczenie ma przywołane powyżej orzeczenie TSUE, które interpretuje zapis rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 23/10/2007 dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym. Należy pamiętać, że rozporządzenia UE mają bezpośrednie zastosowanie w porządku prawnym każdego kraju członkowskiego, nawet bez konieczności ich włączenia do obiegu prawnego w drodze lokalnej ustawy. Co więcej, w razie kolizji przepisów rozporządzenia z przepisami lokalnej ustawy, rozporządzenie ma pierwszeństwo [art. 288 akapit 2 Traktatu o Funkcjonowaniu UE, art. 91 ust. 3 Konstytucji RP].

IX.  Na pierwszy rzut oka widać, że definicja umowy przewozu zawarta w powyższym rozporządzeniu pozostaje w kolizji do definicji zawartej w polskiej ustawie prawo przewozowe. Powtórzmy za TSUE: Sytuacja, w której pasażer wsiada do swobodnie dostępnego pociągu w celu odbycia podróży bez uprzedniego zakupienia biletu wchodzi w zakres pojęcia „umowy przewozu.

Z tych względów, nie ma znaczenia, czy przewoźnik uzależnił w swoim wewnętrznym regulaminie fakt zawarcia umowy przewozu od spełnienia innych określonych przez niego warunków dostępu do środka transportowego.

X.  Nie może umknąć uwadze Sądu, że aktualny zapis zawarty w art. 16 ustawy prawo przewozowe zachęca do nadużyć, aby doprowadzić do bezprawnego wydłużenia terminu przedawnienia roszczenia z jednego roku do 3 lat.

XI.  Pozwany w dniu 20/08/2016r. wsiadł do ogólnodostępnego pociągu (...) sp. z.o.o. w W.. Jego celem było odbycie podróży bez wcześniejszego zakupu biletu na przejazd. Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd uznał że w dniu 20/08/2016r. doszło do zawarcia umowy przewozu pomiędzy poprzednikiem prawnym powoda, a pozwanym. Po drugie, pozwany jest konsumentem w rozumieniu art. 22 ¹ k.c.

XII.  Artykuł 778 k.c. przewiduje szczególny – roczny – termin przedawnienia roszczeń objętych umową przewozu osób. Przepis ten obejmuje swoim zakresem zastosowania zarówno roszczenia przewoźnika, jak i pasażera i dotyczy wszelkich roszczeń, które mogą powstać ze wskazanej wyżej umowy. Wynikający z art. 778 k.c. roczny termin przedawnienia liczy się od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, kiedy miał być wykonany [M. G. (red.), Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 627–1088. Wyd. 3, W. 2022].

XIII.  W związku z czym roczny termin przedawnienia roszczenia powoda [następcy prawnego przewoźnika] z art. 778 k.c. rozpoczął swój bieg 20/08/2016r. Zgodnie z art. 112 zd. 1 k.c. jego koniec przypadał na dzień 20/08/2017r.

XIV.  Powód wystąpił z pozwem dopiero w dniu 16/06/2021 [data prezentaty, k. 3]. Było to zatem prawie 4 lata po 20/08/2017r. Zarówno w twierdzeniach pozwu, jak również w dołączonych załącznikach nie ma informacji wskazujących na przerwanie biegu przedawnienia zgodnie z art. 123 § 1 k.c.

XV.  W sprawie nie zaszły przesłanki z art. 117 ¹ k.c., które mogłyby uzasadniać nieuwzględnienie przedawnienia dochodzonego roszczenia.

XVI.  Biorąc pod rozwagę powyższe, sąd oddalił powództwo, orzekając o tym w sentencji wyroku.

Zarządzenie (...)