Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2014 r. w Krakowie

sprawy z wniosku J. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy J. M.

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie VII Wydziału Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 29 kwietnia 2013 r. sygn. akt VII U 2214/12

I.  z m i e n i a zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego i przyznaje J. M. emeryturę od dnia 1 sierpnia 2012 r.,

II.  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

III.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. na rzecz J. M. kwotę 210 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt III AUa 1114/13

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2013 r. oddalił odwołanie J. M. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. z dnia 25 września 2012 r., którą organ rentowy odmówił przyznania emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych uzasadniając to tym, że wnioskodawca J. M. nie wykazał co najmniej 15 - letniego okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych (organ rentowy uznał za udowodnione 12 lat, 5 miesięcy i 20 dni pracy w warunkach szczególnych).

Sąd Okręgowy ustalił, że J. M., ur. (...), na dzień 1 stycznia 1999r. udowodnił łącznie 29 lat, 8 miesięcy i 17 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Z dniem(...) ukończył 60 lat, a ponadto nie należy do Otwartego Funduszu Emerytalnego i w chwili obecnej w dalszym ciągu pracuje. Organ rentowy uznał za udowodnione następujące okresy pracy w warunkach szczególnych: od 14 kwietnia 1976 r. do 6 maja 1977 r. w Przedsiębiorstwie (...) w K.; od 1 lutego 1992 r. do 13 grudnia 1992 r., od 25 grudnia 1992 r. do 3 grudnia 1995 r., od 21 lutego 1996 r. do 24 kwietnia 1996 r.
w Przedsiębiorstwie (...) w K. oraz od 22 września 1997 r. do 31 grudnia 1998 r. w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w K. (łącznie 6 lat,
3 miesiące i 28 dni). W okresie od 12 lipca 1979 r. do 31 marca 1992 r. wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie(...) w K. na stanowiskach: kierowcy, ślusarza narzędziowego - mechanika samochodowego, kierowcy autobusu, dyspozytora, mistrza ds. eksploatacji oraz kierowcy mechanika samochodów o ciężarze całkowitym od 3,5 do 13 ton. Na stanowisku kierowcy autobusu był zatrudniony od 1 sierpnia 1982 r. do 9 grudnia 1984 r., od 16 grudnia 1984 r. do 13 czerwca 1986 r. oraz od 13 stycznia 1987 r. do 30 kwietnia 1987 r., zaś na stanowisku kierowcy samochodu powyżej 3,5 tony od 1 października 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. Organ rentowy nie uwzględnił do stażu pracy w warunkach szczególnych wymienionych wyżej okresów zatrudnienia na stanowisku kierowcy autobusu oraz na stanowisku kierowcy samochodu powyżej 3,5 tony (łącznie 5 lat, 4 miesiące i 29 dni), wskazując, że stanowiska te nie odpowiadają ściśle nazwie stanowisk wymienionych w Wykazie A, Dziale VIII, poz. 2 pkt. 2 i 4 stanowiącym załącznik do zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Z zebranego materiału dowodowego wynika, że nie jest spełniony wymóg legitymowania się co najmniej 15 - letnim okresem pracy w warunkach szczególnych - za udowodnione należy uznać jedynie 11 lat, 7 miesięcy i „57” dni takiej pracy i to po uwzględnieniu okresów spornych wymienionych w zakwestionowanej decyzji. Rozważając sporną w niniejszej sprawie kwestię okresu pracy w warunkach szczególnych Sąd Okręgowy oparł się na zeznaniach wnioskodawcy oraz świadków M. M. i S. L. w części odnoszącej się do rodzaju wykonywanej pracy w czasie gdy skarżący był zatrudniony na stanowiskach kierowcy autobusu i kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Jednakże zarówno w świetle treści świadectwa pracy z dnia 29 stycznia 1992 r., świadectwa pracy w szczególnych warunkach z dnia 30 listopada 2001 r. jak i zeznań wnioskodawcy w pozostałej części, brak było podstaw prawnych do przyjęcia, że wnioskodawca świadczył pracę na stanowisku kierowcy autobusu i następnie kierowcy samochodu ciężarowego
o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony przez cały okres zatrudnienia
w(...) S.A. w K., tj. od 12 lipca 1979 r. do 31 stycznia 1992 r. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na to, że nawet sam pracodawca wskazał, iż
w przypadku odwołującego za okresy pracy w warunkach szczególnych można uznać jedynie okresy zatrudnienia od 1 sierpnia 1982 r. do 9 grudnia 1984 r., od 16 grudnia 1984 r. do 13 czerwca 1986 r., od 13 stycznia 1987 r. do 30 kwietnia 1987 r.
i od 1 października 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. Niezależnie od powyższego trzeba mieć na uwadze, że odwołujący pozostaje w zatrudnieniu, przy czym wobec tego, iż wymóg rozwiązania umowy o pracę obowiązywał do dnia 31 grudnia 2012 r.,
a odwołujący nie wykazał co najmniej 15 – letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, zmiana wprowadzona przez art. 1 ustawy z dnia 11 maja 2012 r.
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2012 r. Nr 637) do art. 184 ust. 2 ustawy, tzw. emerytalno – rentowej w zakresie możliwości zarobkowych osób starających się o emeryturę w trybie art. 184 tej ustawy pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł wnioskodawca J. M.. Zarzucił: 1) naruszenie prawa materialnego tj. art. 32 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze poprzez ich błędne zastosowanie wynikające
z niewłaściwego przyjęcia, że odwołujący w okresie od 12 lipca 1979 r. do 31 stycznia 1992 r. podczas zatrudnienia w Państwowym (...)w K. nie wykonywał pracy wymienionej w wykazie
A Dział VIII poz. 2 pkt 2; 2) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że odwołujący w trakcie całego okresu zatrudnienia w Państwowym (...) w K. nie świadczył prac określonych w wykazie A, Dział VIII, poz. 2 pkt 2, podczas gdy zgodnie z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w tym zeznaniami świadków M. M. i S. L., jak i zeznaniami samego wnioskodawcy, charakter pracy świadczonej w czasie zatrudnienia w Państwowym (...) w K. był tożsamy z charakterem pracy w okresie uwzględnionym przez Sąd I instancji, jak i uwzględnionym przez organ rentowy w czasie zatrudnienia u następcy prawnego Państwowego(...) w K., tj. (...) sp. z o.o.; 3) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 224 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niedostateczne wyjaśnienie sprawy; 4) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie, które fakty Sąd I instancji uznał za udowodnione, a które nie oraz dowodów, na których się oparł, a którym odmówił mocy dowodowej i dlaczego, w tym w szczególności w zakresie braku omówienia zatrudnienia w okresie od 12 lipca 1979 r. do 31 stycznia 1992 r.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie mu emerytury zgodnie z żądaniem odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Apelujący wywiódł, że w okresie od 12 lipca 1979 r. do 31 stycznia 1992 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych określoną w wykazie A Dział VIII poz. 2 pkt 2 stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a jedyne zmiany
w zatrudnieniu w tym okresie wynikały z przesunięcia go ze stanowiska kierowcy autobusu na stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Wskazał, że organ rentowy wydając decyzję o odmowie przyznania emerytury zakwestionował treść świadectwa pracy z dnia 30 listopada 2001 r. i nie uwzględnił okresów od 1 sierpnia 1982 r. do 9 grudnia 1984 r., od 16 grudnia 1984 r. do 13 czerwca 1986 r., od 13 stycznia 1987 r. do 30 kwietnia 1987 r. powołując się na brak ścisłego określenia nazwy stanowiska prac, natomiast Sąd I instancji stwierdził, że według stanu na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnione zostało 11 lat, 7 miesięcy i 57 dni pracy w warunkach szczególnych, nie wyjaśniając przy tym, które spośród okresów objętych świadectwem pracy w warunkach szczególnych zostały uwzględnione, a które nie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Sporne było w niniejszej sprawie, czy J. M. legitymuje się co najmniej 15 letnim okresem wykonywania pracy w warunkach szczególnych, a w szczególności czy taką pracę wykonywał on podczas zatrudnienia
w Przedsiębiorstwie (...) w K. w okresie od 12 lipca 1979 r. do 31 marca 1992 r. Ponieważ wnioskodawca jest ubezpieczonym ur. w (...) r., Sąd I instancji rozpatrując jego odwołanie od decyzji odmawiającej przyznania emerytury prawidłowo odwołał się do przepisów art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jedn. tekst: Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 – zwana dalej ustawą emerytalno - rentową ) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.), jako przepisów, z których wynikają przesłanki prawa do spornego świadczenia. W przypadku wnioskodawcy w okolicznościach niniejszej sprawy poza sporem pozostawało, że ukończył on 60 lat, legitymował się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 25 lat i nie przystąpił do OFE.

W dacie złożenia wniosku o emeryturę tj.(...) J. M. pozostawał jeszcze w stosunku pracy, jednak stosunek ten rozwiązał się z dniem (...)., a więc jeszcze przed wydaniem przez organ rentowy zaskarżonej decyzji z dnia 25 września 2012 r. Organ rentowy odmawiając przyznania emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych stanął na stanowisku, że wnioskodawca nie wykazał co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a Sąd I instancji po przeprowadzeniu postępowania dowodowego podzielił to stanowisko i nie stwierdził podstaw do uwzględnienia odwołania i wskazał błędnie, że wnioskodawca „nadal kontynuuje zatrudnienie”.

Ponieważ w sprawach o prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych istotne znaczenie odgrywają dowody z dokumentów, zwłaszcza dokumentacja zawarta w aktach osobowych, a świadectwo wykonywania pracy
w warunkach szczególnych jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c. nie jest wiążące dla sądu ubezpieczeń społecznych i możliwe jest weryfikowanie jego treści, Sąd Apelacyjny uzupełnił postępowanie dowodowe i zwrócił się do(...) S.A. w K. o nadesłanie akt osobowych wnioskodawcy (k. 64), jak również przeprowadził dowód z ponownego przesłuchania wnioskodawcy i świadków M. M. i S. L..

Ponadto Sąd Apelacyjny mając na względzie uzasadnienie zaskarżonej decyzji, gdzie organ rentowy sygnalizował wyłączenie z uwzględnionych okresów wykonywania pracy w warunkach szczególnych przypadających przed dniem
1 stycznia 1999 r. - okresów korzystania ze zwolnień lekarskich po 15 listopada 1991 r. - z urzędu wziął pod uwagę naruszenie przez organ rentowy prawa materialnego i w tym zakresie dokonał przeliczenia okresów uwzględnionych przez organ rentowy. Stanowisko organu rentowego co do wyłączenia okresów korzystania ze zwolnień lekarskich nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nieuznawanie okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wynika wprawdzie z przepisów ustawy, tzw. emerytalno - rentowej, przy czym wynika z aktualnego brzmienia art. 32 tej ustawy nadanego mu dopiero ustawą z dnia z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która weszła w życie z dniem 1 lipca 2004 r. To w wyniku dokonanej wówczas nowelizacji art. 32 wprowadzone zostały przepisy, z których wynika, że przy ustalaniu okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik po dniu 14 listopada 1991 r. otrzymał wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa. Przepis ten należy interpretować łącznie z art. 184 ust. 1 ustawy emerytalno - rentowej, gdyż oba przepisy stanowią integralną część określającą wymagane warunki do nabycia prawa do emerytury. Zgodnie z art. 184 tej ustawy warunki te muszą być spełnione na dzień wejścia w życie ustawy emerytalno – rentowej, tj. na dzień 1 stycznia 1999 r., a wiek jest określony w art. 32, który jest niższy od powszechnego wieku emerytalnego i może być spełniony później. Przyjęte w art. 32 ust. 1a ustawy emerytalno - rentowej różnicowanie okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach nawiązuje do daty wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytury i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 107, poz. 450 ze zm.), w której poprzednia definicja okresu pracy w szczególnych warunkach pozostała niezmieniona. Okres tej pracy obejmował zarówno okresy składkowe, jak i okresy nieskładkowe, jeżeli mieściły się one w okresie wykonywania pracy zgodnie z umową o pracę. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 listopada 2003 r., III UZP 10/03 (OSNP 2004 Nr 5, poz. 87), stwierdzając, że do okresu pracy w szczególnych warunkach wlicza się okresy zasiłku chorobowego w czasie trwania stosunku pracy przypadające po dniu wejścia w życie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent. Obecnie za ugruntowane należy uznać orzecznictwo Sądu Najwyższego, że okresy pobierania zasiłku chorobowego muszą być zaliczone do pracy w warunkach szczególnych ubezpieczonych ubiegających się o emeryturę na podstawie art. 184 ustawy emerytalno-rentowej, a osiągnięcie do dnia 1 stycznia 1999 r. okresu pracy w szczególnych warunkach, o którym mowa w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 tej ustawy, obowiązujących od dnia 1 lipca 2004 r. (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 5 maja 2005 r. I UK 219/04, OSNP 2005 Nr 22, poz. 361; z dnia 23 kwietnia 2010 r., II UK 313/09, OSNP 2011 nr 19-20, poz. 260). Sąd Apelacyjny podziela utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, w świetle, którego osiągnięcie do dnia 1 stycznia 1999 r. okresu pracy
w szczególnych warunkach, o którym mowa w art. 184 ust. 1 pkt 1 cyt. wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego według zasad wynikających z art. 32 ust.1a pkt 1 tej ustawy, obowiązujących od dnia 1 lipca 2004 r.

Przeprowadzenie ponownej analizy okresów pomiędzy 15 listopada 1991 r. a 31 grudnia 1998 r., stosownie do tego poglądu prawnego, doprowadziło Sąd Apelacyjny do wniosków, że uwzględnienie niesłusznie pominiętych przez organ rentowy okresów pobierania zasiłku chorobowego w tym przedziale czasowym skutkuje tym, że okresy pracy w warunkach szczególnych uznane przez organ rentowy za wykazane wynoszą łącznie nie 6 lat, 3 miesiące i 28 dni, lecz 7 lat i 22 dni, gdzie okres zatrudnienia w choćby (...), to 4 lata, 8 miesięcy i 21 dni ( por. k. 5 i 8 akt organu rentowego i następnie wyliczenia tego organu okresów ubezpieczeniowych z pominięciem okresu zasiłkowego k. 44 a. r.).

Przechodząc natomiast do spornego okresu zatrudnienia wnioskodawcy
w Przedsiębiorstwie(...)w K. od 12 lipca 1979 r. do 31 marca 1992 r. stwierdzić należy, w oparciu o materiał dowodowy uzyskany w wyniku uzupełnienia postępowania dowodowego przez Sąd Apelacyjny, że w istocie rzeczy nie było podstaw do uwzględnienia całego tego okresu jako okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Zebrany materiał dowodowy nie stanowi oparcia dla twierdzeń wnioskodawcy podnoszonych w postępowaniu przed Sądem I instancji, że przez cały ten okres pracował on jako kierowca autobusu i kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony, a z drugiej zaś strony wbrew stanowisku Sądu I instancji, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 30 listopada 2001 r. nie może być potraktowane jako zawierające wyczerpujące i w pełni miarodajne wyliczenie okresów pracy w warunkach szczególnych. Z przedmiotowego świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych wynika, że tego rodzaju praca wykonywana była: od 1 sierpnia 1982 r. do 9 grudnia 1984 r., od 16 grudnia 1984 r. do 13 czerwca 1986 r., od 13 stycznia 1987 r. do 30 kwietnia 1987 r. i od 1 października 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. W świetle jednak dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych wnioskodawcy uzasadniona jest wynikająca z tego świadectwa przerwa w ciągłości pracy w warunkach szczególnych przypadająca od 10 grudnia 1984 r. do 15 grudnia 1984 r. ponieważ wnioskodawca korzystał wówczas z urlopu bezpłatnego, czyli zwolniony był z wykonywania swoich obowiązków pracowniczych i nie podlegał oddziaływaniu szkodliwych dla zdrowia czynników (wniosek o urlop bezpłatny i jego pozytywne rozpatrzenie – w aktach osobowych). Uzasadniona jest również przerwa przypadająca od dnia 14 czerwca 1986 r. do dnia 12 stycznia 1987 r., ponieważ w tym okresie wnioskodawca świadczył pracę na budowie eksportowej prowadzonej przez (...) wN.(pismo (...) -w aktach osobowych wnioskodawcy), a wykonywana wtedy praca nie zaliczała się do żadnego
z rodzajów prac w warunkach szczególnych wymienionych w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze. Uzasadniona jest także przerwa rozpoczynająca się od dnia 1 sierpnia 1987 r., kiedy to wnioskodawca został przeniesiony na stanowisko dyspozytora, a z akt osobowych wynika, że obowiązki dyspozytora pełnił co najmniej do sierpnia 1989 r. (na dzień 29 sierpnia 1989 r. datowane jest pismo wnioskodawcy skierowane do Dyrekcji (...)z wnioskiem o przeniesienie go ze stanowiska dyspozytora na stanowisko kierowcy). Nawet gdyby przyjąć, że poza obowiązkami dyspozytora wnioskodawca w tym czasie wykonywał też obowiązki kierowcy autobusu, to brak jest podstaw do uwzględnienia tego okresu jako okresu pracy w warunkach szczególnych, ponieważ praca kierowcy autobusu nie byłaby wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dokumentacja zalegająca w aktach osobowych, w połączeniu z zeznaniami świadków przesłuchanych przed Sądem Okręgowym, a gdzie zeznania te zostały ponowione w postępowaniu apelacyjnym ( vide – e. protokół k. 83) i samego wnioskodawcy (też k. 83), stanowi natomiast podstawę do ustalenia, że wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony jeszcze przed pierwszym okresem wymienionym w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 30 listopada 2001 r., tj. przed dniem 1 sierpnia 1982 r.( k.7 akt rentowych). W samych aktach osobowych znajduje się angaż z dnia 27 października 1982 r.,
z którego wynika, że od dnia 1 sierpnia 1982 r. powierzono wnioskodawcy stanowisko kierowcy autobusu, natomiast do pracy został on przyjęty w charakterze kierowcy (angaż z dnia 20 lipca 1979 r.) i kierował samochodem ciężarowym powyżej 3,5 tony. Z zeznań świadków wynika, że w pierwszym okresie swojej pracy wykonywał on pracę kierowcy samochodu ciężarowego, powyżej - 3, 5 tony, a następnie przewoził pracowników do pracy i z pracy autobusem powyżej 15 miejsc siedzących i w okresie między tymi przewozami był kierowcą samochodu ciężarowego, powyżej 3,5 ton. W świetle powyższego za wykazane okresy pracy w warunkach szczególnych podczas zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...)w K. od 12 lipca 1979 r. do 31 marca 1992 r. należy uznać okresy wymienione w świadectwie z dnia 30 listopada 2001 r. oraz dodatkowo okres od 12 lipca 1979 r. do 31 lipca 1982 r. W powyższych okresach wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę ujętą w wykazie A, Dział VIII poz. 2 załącznika do rozporządzenia z Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jako prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz kierowców autobusów o liczbie miejsc powyżej 15. Zsumowanie tych okresów - ponad 3 i pół roku z okresami uwzględnionymi przez organ rentowy (i z tym co podaje organ rentowy w uwzględnieniu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) - 12 lat , 5 miesięcy i 20 dni), do których Sąd Apelacyjny doliczył dodatkowo, niesłusznie wyłączone przez organ rentowy okresy pobierania zasiłków chorobowych przez wnioskodawcę od dnia 15 listopada 1991 r., a wynoszący łącznie po tej korekcie staż 7 lat i 22 dni, wskazuje, że wnioskodawca legitymuje się w sumie okresem wykonywania pracy w warunkach szczególnych wynoszącym ponad 15 lat pracy.

Reasumując Sąd Apelacyjny po uzupełnieniu postępowania dowodowego stwierdził, że wnioskodawca spełnił wymóg legitymowania się, według stanu na dzień 1 stycznia 1999 r., co najmniej 15 – letnim okresem wykonywania pracy w warunkach szczególnych, wobec czego uznać należy, że spełnił on wszystkie wymogi prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, ujęte w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
w zw. z art. 32 tej ustawy i w zw. z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Wprawdzie jak wynika z akt organu rentowego wniosek o przyznanie emerytury został złożony w dniu 2 lipca 2012 r., jednak sporne świadczenie zostało przyznane wnioskodawcy od dnia (...) Trzeba bowiem mieć na względzie, że w dacie złożenia wniosku o emeryturę wnioskodawca nie ukończył jeszcze 60 lat - urodził się on w dniu(...)zatem wymagany przepisami obniżony wiek emerytalny osiągnął w dniu(...) Jednakże brak podstaw do przyznania emerytury od daty ukończenia 60 lat, ponieważ nawet w tej dacie wnioskodawca w dalszym ciągu pozostawał w zatrudnieniu. Stosownie do art. 184 ust. 2 cyt. wyżej ustawy, a w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2012 r. jednym z warunków prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych było rozwiązanie stosunku pracy w przypadku tych ubezpieczonych, którzy byli pracownikami. Stosunek pracy, w którym J. M. pozostawał w dacie złożenia wniosku i w dacie ukończenia 60 roku życia, ustał z dniem(...)zatem od dnia(...). wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych i stosownie do art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych powstało po jego stronie prawo do spornego świadczenia.

Mając wszystko to na uwadze, Sąd Apelacyjny, orzekając na podstawie wyżej wskazanych przepisów prawa materialnego i na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c., zmienił zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego i przyznał wnioskodawcy J. M. emeryturę od dnia 1 sierpnia 2012 r., o czym wyrzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

W ocenie Sądu Apelacyjnego w rozpoznawanej sprawie nie zaistniały podstawy do stwierdzenia, na zasadzie art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Na podkreślenie zasługuje, że materiał dowodowy,
w oparciu o który dokonana była ocena uprawnień wnioskodawcy do emerytury
z tytułu pracy w warunkach szczególnych, został w istotny sposób uzupełniony na etapie postępowania sądowego, a zwłaszcza w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym, gdzie istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miały informacje wynikające z akt osobowych wnioskodawcy i dodatkowo przesłuchiwani byli wnioskodawca oraz świadkowie M. M. i S. L.. Dopiero
w postępowaniu apelacyjnym wyjaśnione zostało ostatecznie, czy wnioskodawca spełnia wymóg legitymowania się co najmniej 15 – letnim okresem wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Nie można tracić z pola widzenia tego, że organ rentowy rozpatrując wniosek o przyznanie emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych pozostawał związany przepisem § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zgodnie
z którym okres pracy w szczególnych warunkach wymaga potwierdzenia w postaci wydawanego przez zakład pracy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub świadectwa pracy, zaś okresy wskazane w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 30 listopada 2001 r. wymagały wnikliwego skonfrontowania z danymi wynikającymi z akt osobowych wnioskodawcy. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że świadectwo z dnia 30 listopada 2011 r. w istocie rzeczy nie obejmowało wszystkich okresów wykonywania pracy w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu Apelacyjnego powyższe okoliczności nie pozwalają na przyjęcie odpowiedzialność organu rentowego na zasadzie art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o czym wyrzeczono w punkcie II sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c. i art. 99 k.p.c.
w zw. z § 11 ust. 2 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (jedn. tekst: Dz. U. z 2013 poz. 490 ) i art. 36 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz. U. z 2010 r. nr 90 poz. 594 ze zm.), zaliczając do tych kosztów wynagrodzenie pełnomocnika wnioskodawcy za obydwie instancje oraz uiszczoną przez wnioskodawcę opłatę podstawową od apelacji w wysokości 30 złotych.