Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 maja 2023 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Jakub Błesiński

Protokolant: sekr. sąd. Paula Milewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2023 roku

sprawy z powództwa M. M. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

o r z e k a:

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. M. (1) kwotę 1 134,37 zł ( jeden tysiąc sto trzydzieści cztery złote 37/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

- 984,37 zł (dziewięćset osiemdziesiąt cztery złote 37/100) od dnia 26.08.2019r. do dnia zapłaty,

- 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych) od dnia 03.06.2020r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałej części.

III.  Zasądza od powoda M. M. (1) na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 306,80 zł (trzysta sześć złotych 80/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

IV.  Nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 345,85 zł (trzysta czterdzieści pięć złotych 85/100) tytułem wydatków pokrytych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa – Sądu R. w P. w zakresie przegranego powództwa.

V.  Nakazuje pobrać od powoda M. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 307 zł (trzysta siedem złotych) tytułem wydatków pokrytych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa – Sądu R. w P. w zakresie przegranego powództwa.

Sygn. akt I C 347/20

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2020 roku M. M. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w R. wytoczył powództwo przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 3 743,55 złotych, w tym:

- kwoty 3 593,55 zł – tytułem brakującej części odszkodowania – z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 26 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 150,00 zł – tytułem zwrotu kosztów sporządzenia kosztorysu naprawy pojazdu – z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Nadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 22 lipca 2019 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki P. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność W. W. (1) i W. W. (2). Sprawca szkody posiadał polisę OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Poszkodowany zgłosił szkodę ubezpieczycielowi w dniu 23 lipca 2019 roku. Ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialności i przyznał oraz wypłacił poszkodowanemu zaniżone odszkodowanie w wysokości 561,49 złotych. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności, powódka nabyła wszelkie roszczenia i uprawnienia względem pozwanego z tytułu przedmiotowej szkody. Powód zawiadomił pozwanego o cesji i wezwał go do zapłaty, jednak wezwanie pozostało bezskuteczne. Zdaniem powódki, koszt naprawy uszkodzeń powstałych w ww. pojeździe na skutek zdarzenia z dnia 22 lipca 2019 roku, przy zastosowaniu nowych oryginalnych części, wynosi 4 155,04 złotych, co potwierdza sporządzona na zlecenie powoda prywatna kalkulacja naprawy.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 12 marca 2020 roku, Sąd Rejonowy w Piszu nakazał pozwanemu, aby zapłacił na rzecz powoda całość dochodzonego roszczenia wraz z kosztami postępowania.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa i o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W pierwszej kolejności podniósł brak po stronie powódki legitymacji procesowej, wskazując, iż umowy cesji, na które powołuje się powódka, nie zawierają causy, co czyni umowę przelewu wierzytelności nieważną. Ponadto, wypłacone dotąd odszkodowanie kompensuje rzeczywistą szkodę poniesioną przez poszkodowanego i obliczone zostało według kalkulacji sporządzonej przez pozwanego. Poszkodowany bowiem do dnia dzisiejszego nie udokumentował poniesienia kosztów naprawy pojazdu, a w szczególności tego, że koszty te przewyższyły wypłaconą mu kwotę odszkodowania. Poza tym, poszkodowany był poinformowany przez pozwanego o możliwości naprawy samochodu w jednym z warsztatów zrzeszonych w sieci naprawczej (...) S.A. i rozliczeniem kosztów naprawy w formie bezgotówkowej z udzieleniem gwarancji jakości wykonanej naprawy. Jednocześnie zastrzeżono, że w przypadku podjęcia naprawy w warsztacie innym, niż wskazany przez pozwanego, wysokość kosztów naprawy będzie zaakceptowana przez pozwanego tylko do kwoty kosztów naprawy w warsztacie sieci naprawczej (...) S.A.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 22 lipca 2019 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki P. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność W. W. (1) i W. W. (2).

Sprawca szkody objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

W dniu 23 lipca 2019 roku poszkodowany zawiadomił o szkodzie ww. ubezpieczyciela.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wszczął postępowanie likwidacyjne szkody, uznał swoją odpowiedzialność i w oparciu o sporządzony przez siebie kosztorys naprawy przyznał i wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 561,49 złotych.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 21 października 2019 roku W. W. (1) i W. W. (2) zawarli umowę przelewu wierzytelności z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością Spółką komandytową z siedzibą w G., na mocy której przelali na rzecz w/w przysługującą im względem (...) S.A. wierzytelność z tytułu szkody w pojeździe marki P. (...) o nr rej. (...) powstałej w dniu 22 lipca 2019 roku.

W dniu 9 marca 2020 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytową z siedzibą w G. opisaną wyżej wierzytelność przelała na rzecz M. M. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w R..

(dowód: umowy cesji k. 14-16, 18)

Poszkodowany dokonał we własnym zakresie naprawy uszkodzeń powstałych w pojeździe P. (...) o nr rej. (...).

(dowód: zeznania świadka W. W. (1) k. 59)

Koszt naprawy pojazdu marki P. (...) o nr rej. (...), uszkodzonego w wyniku zdarzenia z dnia 22 lipca 2019 roku, przy zastosowaniu stawki 100 złotych netto za roboczogodzinę i nowych części oryginalnych, wynosi 1 545,86 złotych brutto.

(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu techniki motoryzacyjnej k. 88-96)

Sąd zważył, co następuje:

Na wstępie stwierdzić należy, iż podniesiony przez stronę pozwaną zarzut braku legitymacji procesowej po stronie powoda, jest chybiony. Wierzyciel ma prawo bez zgody dłużnika przenieść przysługującą mu wierzytelność z tytułu umowy ubezpieczenia (w całości lub w części) na osobę trzecią. Przeniesienie wierzytelności następuje w drodze umowy zawieranej między wierzycielem (ubezpieczonym) a osobą trzecią, co może nastąpić pod tytułem darmym lub odpłatnym, i takie umowy zostały sądowi przedłożone przez powódkę. Zdaniem Sądu brak jest podstaw do kwestionowania możliwości zbycia przedmiotowej wierzytelności na rzecz osób trzecich w sytuacji, gdy sam poszkodowany nie wyczerpuje trybu odwoławczego od decyzji likwidatora szkody w przedmiocie wysokości przyznanego odszkodowania.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W świetle art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.), odpowiedzialnością ubezpieczyciela co do zasady rządzą reguły dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej posiadacza pojazdu lub kierującego pojazdem, w tym ogólne przepisy o wynagrodzeniu szkody (zwłaszcza art. 361-363 k.c.), z tą jednak istotną różnicą, że w ramach odpowiedzialności z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wyłącznym sposobem naprawienia szkody jest odszkodowanie pieniężne.

Przywrócenie stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu wiąże się z reguły z koniecznością wymiany niektórych jego elementów, które uległy zniszczeniu. Ze względu na okoliczność, że niejednokrotnie części pojazdu, uszkodzonego w trakcie zdarzenia wyrządzającego szkodę, były eksploatowane już przez określony czas, dłuższy lub krótszy, powstaje kwestia, na czym ma polegać przywrócenie do stanu sprzed wyrządzenia szkody. W szczególności, czy przywrócenie do stanu poprzedniego uzasadnia użycie nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu.

Zagadnienie to było przedmiotem rozpoznania, na wniosek Rzecznika Ubezpieczonych, przez skład powiększony Sądu Najwyższego, który uchwałą z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie III CZP 80/11 rozstrzygnął, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi.

Sąd Najwyższy uznał w wyniku wykładni art. 361 § 2 i art. 363 § 2 k.c., że ubezpieczyciel, w ramach umowy o odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, powinien ustalić odszkodowanie w kwocie, która zapewnia przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę jako całości. Przywrócenie do takiego stanu oznacza, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy w takim stopniu jak przed zdarzeniem. Jeżeli w tym celu należy wymienić uszkodzoną część, to niewątpliwie jest to normalne następstwo działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Zakładając, że nie da się jej naprawić w taki sposób, aby przywrócić ją do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę, część ta musi zostać zastąpiona inną nową częścią. W takiej sytuacji zakład ubezpieczeń powinien ustalić wysokość odszkodowania z uwzględnieniem cen części nowych, skoro bowiem chodzi o przywrócenie do stanu poprzedniego pojazdu jako całości, to nie ma, co do zasady znaczenia, że w miejsce części starych wmontowano części nowe. W szczególności nie ma żadnych podstaw prawnych, aby zawsze odrębnie oceniać wartość części i jeżeli części stare były już w chwili wypadku częściowo zużyte, z tego powodu obniżać należne odszkodowanie za przywrócenie do stanu poprzedniego całego pojazdu.

Kwestia odpowiedzialności pozwanego za szkodę powstałą w pojeździe marki P. (...) o nr rej. (...) w wyniku zdarzenia z dnia 22 lipca 2019 roku, była bezsporna, podobnie jak zakres uszkodzeń powstałych w tym pojeździe.

Spór koncentrował się na ustaleniu kosztów naprawy przedmiotowego pojazdu w nieautoryzowanym zakładzie naprawczym, w tym aktualnej stawki za roboczogodzinę prac blacharsko-lakierniczych i cen nowych oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta, a w konsekwencji na ustaleniu wysokości należnego powodowi odszkodowania

Powołany na wniosek strony powodowej biegły sądowy z zakresu techniki motoryzacyjnej, M. M. (2), w sporządzonej na piśmie opinii stwierdził jednoznacznie, że koszt naprawy uszkodzeń powstałych w pojeździe marki P. (...) o nr rej. (...) w wyniku zdarzenia z 22 lipca 2019 roku, przy zastosowaniu stawki 100 złotych netto za roboczogodzinę i nowych części oryginalnych, wynosi 1 545,86 złotych brutto.

W tym miejscu należy zauważyć, iż z akt postępowania likwidacyjnego szkody nie wynika, jakoby elementy uszkodzone w przedmiotowym pojeździe w wyniku zdarzenia z 22 lipca 2019 roku były nieoryginalne bądź wcześniej uszkodzone.

Zauważyć również należy, że naprawa szkody komunikacyjnej z tytułu OC realizowana za pomocą wypłaty odszkodowania, a nie fizycznej naprawy wykonanej przez zobowiązanego, nie powinna mieć na celu jedynie uzyskania jakiejkolwiek sprawności technicznej i możliwości dalszego użytkowania pojazdu. Istotnym celem powinno być przywrócenie takiego stanu pojazdu, który w możliwie najbardziej porównywalny sposób będzie zbieżny ze stanem sprzed powstania szkody, zapewniającym bezpieczeństwo, niezawodność, sprawność, trwałość, wygląd. Oryginalne nowe części posiadają gwarancję, zapewniają wysoką jakość, a także idealne dopasowanie do modelu, rocznika i wariantu pojazdu. Użycie nowych oryginalnych części nie ma przy tym wpływu na podwyższenie wartości rynkowej pojazdu.

Z uwagi na powyższe, Sąd w pełni podzielił opinię biegłego, bowiem spełniała ona stawiane jej wymogi, odzwierciedlała staranność w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadała w sposób zrozumiały na postawione pytanie, a przytoczona na ich uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinia sporządzona została przez biegłego M. M. (2) zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Biegły przy wydawaniu opinii dysponował całokształtem materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Ponadto należy podkreślić, iż opinia ta nie była kwestionowana przez strony sporu.

Za w pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka W. W. (1), który podał, iż naprawę pojazdu przeprowadził we własnym zakresie z pomocą syna i nie posiada żadnych rachunków.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, dla odpowiedzialności ubezpieczyciela nie ma znaczenia, jakim kosztem i czy w ogóle poszkodowany dokonał naprawy pojazdu. Roszczenie o świadczenia należne w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej (OC) z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego, jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została już dokonana. Wysokość świadczeń obliczać należy na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen z daty ich ustalenia (vide wyrok Sądu Najwyższego z 27.06.1988r., I CR 151/88, L.; uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 15.11.2001r., III CZP 68/01, OSNC 2002, nr 6, poz. 74 i powoływane tam orzeczenia). Niezależnie zatem od tego, czy poszkodowany naprawił uszkodzony pojazd, należy mu się od zakładu ubezpieczeń odszkodowanie ustalone według zasad art. 363 § 2 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c., co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom usunięcia opisanej wyżej różnicy w wartości majątku poszkodowanego, a ściślej – kosztom przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed zdarzenia powodującego szkodę.

Należy również podnieść, iż poszkodowany nie miał obowiązku skorzystania z oferty pozwanego ubezpieczyciela i dokonania naprawy w warsztacie współpracującym z pozwanym. Poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania warsztatu oferującego usługi najtańsze. Poszkodowanemu przysługuje wybór odpowiedniego warsztatu naprawczego, któremu powierzy on dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu. W praktyce będą to zazwyczaj autoryzowane warsztaty naprawcze związane z określoną marką samochodu i prowadzące obsługę serwisową pojazdu. Wybierając takie warsztaty, poszkodowany może się kierować m.in. ich fachowością, rzetelnością technicznej obsługi i poziomem prac naprawczych oraz określonymi niekiedy profitami połączonymi ze stałą obsługą serwisową. Co więcej, wybranemu warsztatowi naprawczemu poszkodowany mógłby powierzyć naprawę kompleksową, jeżeli obejmowałaby ona kilka różnych fragmentów uszkodzonego pojazdu (tak, m.in. uchwała Sądu Najwyższego z 13.06.2003r., III CZP 32/03, L.). W interesie poszkodowanego leży przede wszystkim naprawa umożliwiająca przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody.

Reasumując, w oparciu o wyliczenia biegłego i na podstawie powołanych wyżej przepisów oraz art. 481 § 1 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124 poz. 1152 z późn. zm.), mając na uwadze kwotę wypłaconą dotychczas poszkodowanemu tytułem odszkodowania, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 134,37 złotych, w tym:

- 984,37 złotych (1 545,86 zł – 561,49 zł = 984,37 zł) - tytułem brakującej części odszkodowania - z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26.08.2019r. do dnia zapłaty,

- 150,00 złotych - tytułem zwrotu kosztów sporządzenia kosztorysu naprawy pojazdu - z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

i oddalił powództwo w pozostałej części.

Za w pełni uzasadnione Sąd uznał żądanie pozwu w zakresie kwoty 150 złotych stanowiącej koszt prywatnej kalkulacji naprawy sporządzonej na zlecenie powoda. Nie posiadający fachowej wiedzy powód, miał prawo zasięgnąć opinii celem ustalenia, czy przyznane poszkodowanemu odszkodowanie zostało określone prawidłowo przez stronę pozwaną korzystającą przy sporządzaniu wycen z wiedzy rzeczoznawców, mających wiedzę i doświadczenie w zakresie wykonywania takich kalkulacji.

O kosztach procesu, wobec jedynie częściowego uwzględnienia żądań pozwu, Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c., biorąc pod uwagę wygranie sprawy przez powoda 30%. Koszty poniesione przez powoda wyniosły łącznie 1 117 złotych (w tym: 200 złotych opłata sądowa od pozwu, 17 złotych opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa i kwota 900 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego), z czego 30% wynosi 335,10 złotych. Natomiast koszty poniesione przez pozwanego wyniosły łącznie 917 złotych, w tym 900 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego i 17 złotych z tytułu opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa. Pozwany wygrał sprawę w 70%, stąd należna mu kwota wynosi 641,90 złotych. Sąd dokonał kompensacji kosztów i zasądził od powoda na rzecz pozwanego 306,80 złotych (641,90 - 335,10 zł = 306,80 zł).

Koszt wynagrodzenia powołanego w sprawie biegłego i poniesionych przez biegłego wydatków wyniósł łącznie 1 152,85 złotych i do wysokości 500 złotych został pokryty z zaliczki wpłaconej przez powoda, zaś do kwoty 652,85 złotych pokryty został tymczasowo ze środków Skarbu Państwa. Dlatego też, mając na uwadze wynik procesu, na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Piszu od powoda kwotę 307 złotych (1 152,85 zł x 70% - 500 zł = 307 zł) i od pozwanego kwotę 345,85 złotych (1 152,85 x 30% = 345,85 zł) tytułem zwrotu wydatków na opinię biegłego tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa.