Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

sędzia (del.) Paweł Mądry

Protokolant:

asystent sędziego Natalia Romańska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 865/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 08 lipca 2021 r. w sprawie II K 873/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

K. T.

- D. N., wykorzystując rachunek bankowy należący do oskarżonej, w dniu 05 października 2020r. dokonał oszustwa na szkodę J. J., za co został skazany wyrokiem w sprawie II K 197/21,

- K. T. nie została w tej sprawie skazana za popełnienie przestępstwa wspólnie i w porozumieniu z D. N.

zeznania J. J.

k. 251-252v

historia rachunku bankowego o numerze (...), należącego do K. T.

k. 253-262

zeznania K. T.

k. 263-263v

zeznania D. N.

k. 264-265

wyjaśnienia D. N.

k. 266-267

2.

K. T.

- postępowanie przygotowawcze prowadzone z zawiadomienia pokrzywdzonego T. P. przez Komisariat Policji II w K. pod nadzorem Prokuratora Rejonowego dla Krakowa Śródmieście Wschód w sprawie PR 4 Ds. 1020.2020 zostało umorzone z uwagi na niewykrycie sprawcy

- pokrzywdzony wpłacił pieniądze na rachunek bankowy należący do K. T.

zawiadomienie o oszustwie

k. 279

korespondencja

k. 280-282v

historia ogłoszeń użytkownika o numerze ID: (...) na portalu OLX

k. 283-284v

zeznania świadka T. P.

k. 285-286

notatka urzędowa

k. 287

pismo

k. 276

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

-------------

----------------------------------------------

----------------------------------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1-2

dokumenty

wiarygodność dokumentów nie budzi wątpliwości

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

-----------------------------------

-------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

obrazy przepisów postępowania, mającej istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4, 5, 7, 410 kpk poprzez dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, z przekroczeniem zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazań doświadczenia życiowego, w szczególności poprzez niesłuszne przyjęcie, że w niniejszej sprawie brak jest jakichkolwiek dowodów wskazujących na popełnienie przez oskarżoną zarzucanego jej czynu, co doprowadziło do niesłusznego uniewinnienia K. T. od popełnienia zarzucanego jej czynu, podczas gdy swobodna, a nie dowolna, jak to uczynił Sąd pierwszej instancji ocena zgromadzonych w sprawie dowodów, w szczególności treść jej wyjaśnień, prowadzi do wniosku, że oskarżona wypełniła znamiona czynu z art. 18 §3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- Sąd ad quem po przeprowadzeniu analizy akt w ramach kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku doszedł do wniosku, że Sąd a quo nie dopuścił się obrazy wskazanych przez skarżącego w petitum apelacji przepisów proceduralnych, a dokonana ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego została przeprowadzona zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 7 kpk, który to nie daje podstaw do przypisania oskarżonej zarzuconego aktem oskarżenia przestępstwa oszustwa (z czym, co należy zaznaczyć, zgodził się prokurator na łamach wywiedzionego przez niego środka zaskarżenia), a wbrew jego twierdzeniom także pomocnictwa w popełnieniu takiego czynu.

- z uwagi na to, że prokurator nie kwestionował braku sprawstwa oskarżonej czynu z art. 286 § 1 kk, natomiast wskazywał, iż dopuściła się ona pomocnictwa co do ww. czynu, przedmiotowe rozważania będą odnosić się wyłącznie do tej problematyki.

- pomocnictwo jako opisana w art. 18 § 3 kk forma zjawiskowa przestępstwa wymaga udowodnienia, że pomocnik uświadamia sobie zły zamiar sprawcy, zaś dla prawidłowego przypisania odpowiedzialności za pomocnictwo konieczne jest m.in. wskazanie konkretnego przestępstwa, którego popełnienie pomocnik ma ułatwić; pomocnik musi obejmować świadomością (bezpośrednią lub ewentualną), iż podejmując określone czynności czyni to w odniesieniu do, skonkretyzowanego w odpowiednim przepisie części szczególnej Kodeksu karnego czynu zabronionego. Nadto musi chcieć, aby inna osoba dokonała takiego konkretnego przestępstwa albo przewidując taką możliwość na to się godziła, zaś zamiar taki nie może być dorozumiany, musi być pewny, udowodniony. Stąd nie wystarczy udowodnić, że od strony przedmiotowej działanie danej osoby obiektywnie ułatwiło sprawcy dokonanie konkretnego przestępstwa (wyrok SN z 10.08.2022 r., II KK 540/21, LEX nr 3482570).

- mimo tego, że skarżący postawił zarzut dowolnej oceny całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, to w części motywacyjnej zawarł wyłącznie argumentację dotyczącą depozycji oskarżonej. Jest oczywistym, że działając w taki sposób prokurator nie może doprowadzić do podważenia oceny pozostałych dowodów, dokonanej przez Sąd I instancji. Należy przypomnieć, że na oskarżycielu publicznym w myśl art. 427 § 2 kpk ciąży obowiązek uzasadnienia stawianych zarzutów, a samo ich postawienie, tak jak to uczynił skarżący w niniejszej sprawie, tego wymogu nie spełnia (wyrok SA w Warszawie z 18.07.2018 r., II AKa 122/18, LEX nr 2549704, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie, Prok. i Pr. 2016 Nr 1, poz. 30, KZS 2015 Nr 5, poz. 76, Legalis Numer 1336420). Takie ujęcie zarzutu odwoławczego nie może bowiem skutkować tym, że sąd odwoławczy sam będzie poszukiwał w zaskarżonym rozstrzygnięciu wszelkich uchybień regułom swobodnej oceny dowodów, jakie mogły zaistnieć w przedmiotowej sprawie. Nie jest bowiem rzeczą sądu odwoławczego przejmowanie roli skarżącego i doszukiwanie się w oparciu o tak ujęty "otwarty" zarzut uchybień w zaskarżonym orzeczeniu ponad to, co wyraźnie wskazał skarżący (wyrok SA w Gdańsku z 5.04.2017 r., II AKa 274/16, LEX nr 2381489).

- skarżący próbował podważyć ocenę deskrypcji procesowych oskarżonej, podnosząc, iż cały czas miała ona dostęp do swojego konta i wgląd do wszystkich transakcji jakie były na nim dokonywane. W dalszej części wskazał, że w historii jej rachunku widnieje 9 przelewów, w których zostały wskazane różne osoby wpłacające, nadto przelewy te docierały z innych rachunków, żaden z nich nie wskazał w tytule D. N., a także nie określił miejsca swojego zamieszkania jako K.. Nadto wytknął, iż Sąd I instancji bezkrytycznie uznał za wiarygodną jej relację w zakresie w jakim wskazywała, że ww. dopuścił się wobec niej przestępstw kradzieży, nękania czy gróźb, jednocześnie podkreślając, iż znosiła ten stan niezwykle długo, nie czyniąc do dnia 15 lutego 2022 r. żadnych kroków prawnych.

- co prawda prokurator nie stawiał odrębnego zarzutu w petitum apelacji co do nierozważenia przez Sąd I instancji pomocnictwa do przestępstwa oszustwa, jednakże krótko odpowiadając na zarzut zawarty w treści uzasadnienia, sformułowanie „ tutaj oskarżona sama padła ofiarą D. N. i nie można jej przypisać winy w żadnej formie popełnienia przestępstwa” (k. 219) wskazuje, iż Sąd Rejonowy uznał, iż oskarżonej nie można przypisać również pomocnictwa do przestępstwa oszustwa. Z tych też względów zarzut nie zasługiwał na uwzględnienie.

- zarejestrowanie numeru telefonu na oskarżoną oraz założenie przez nią rachunku bankowego, na który wpłynęły środki pochodzące z oszustwa, ocenić należy jako niewystarczające, aby móc przypisać jej pomocnictwo co do zarzucanego jej czynu. Równie prawdopodobną jest wersja wydarzeń, zgodnie z którą odpowiedzialność za zdarzenie leży wyłącznie po stronie D. N.. Oskarżona przecież nie negowała, że podała swojemu ówczesnemu partnerowi numer swojego konta. Wskazała w jakich okolicznościach do tego doszło, a jej relacja znajduje odbicie w potwierdzeniu dokonania przez ww. przelewu (k. 74). Oczywistym jest, że osoby pozostające w związku partnerskim, prowadzące wspólne gospodarstwo domowe, mają do siebie większe zaufanie, niż do osoby obcej, a więc korzystanie z jednej karty bankomatowej, czy użyczenie numeru rachunku bankowego nie jest niczym nadzwyczajnym. Nie można jednakże a priori zakładać pomocnictwa w dokonaniu oszustwa, gdyż jak wskazano wcześniej w przywołanym judykacie zamiar musi być pewny i nie może opierać się na domniemaniach. Logika i doświadczenie życiowe wskazują również, że partnerzy dysponują przede wszystkim swoimi numerami telefonów, które wykorzystują do kontaktowania się. D. N., pozostając w związku z oskarżoną, posiadał niewątpliwie numer jej telefonu, a jak zostało wykazane powyżej również jej rachunku bankowego. Dysponując tymi danymi mógł samodzielnie opublikować ogłoszenie. Historia rachunku oskarżonej nie ukazuje przelewów wychodzących, a jedynie płatności ową kartą, co potwierdza relację oskarżonej w tej części, w której wskazywała, iż jej partner zabrał jej kartę i używał jej do dokonywania transakcji na portalu OLX. Podnieść należy, że przedmiotem aukcji na portalu były rzeczy należące również do oskarżonej, w tym leksykon jej dziadka. Słusznie Sąd I instancji podniósł, iż nie miała ona problemów finansowych, na jej innym koncie ulokowane było blisko 400 tyś. zł, pobierała rentę chorobową z ZUS - u, a więc nie miała powodów, wobec których miałaby - w celu osiągnięcia korzyści majątkowej - udostępniać konto bankowe czy kartę bankomatową. Zważyć należy także na stwierdzone u niej organiczne uszkodzenie centralnego układu nerwowego w postaci zaburzeń zachowania i osobowości, w kontekście jej uzależnienia od partnera oraz obawy przed nim, w powiązaniu z treścią zeznań oskarżonej (k. 263 -263v), a także z przedstawieniem mu zarzutów postanowieniem z dnia 10 maja 2022 r. w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Rejonową Łódź - Bałuty o sygnaturze 4194-4.Ds.3 84.2022. Oskarżona zeznała: „ sama bałam się cokolwiek zgłosić (...) D. wielokrotnie mówił, że jak coś zgłoszę to załatwi to inaczej. Ja bałam się jego gróźb (...)” (k. 263v). Nie należy też zapominać o treści prawomocnego wyroku nakazowego Sadu Rejonowego w Limanowej z dnia 8 czerwca 2021 r. w sprawie II K 197/21 skazującego D. N. za czyn z art. 286 § 1 kk, w której modus operandi był analogiczny jak w niniejszej sprawie. Reasumując, zgodzić się należy z Sądem I instancji, iż zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw, ażeby przypisać oskarżonej pomocnictwo w dokonaniu przestępstwa oszustwa na szkodę J. K., czy to w zamiarze bezpośrednim czy to w ewentualnym. Prokurator nie wykazał, aby oskarżona miała świadomości, iż przekazując partnerowi dane do rachunku bankowego, na portalu internetowym wystawi on do sprzedaży klawiaturę, którą to zakupi pokrzywdzony, środki trafią na jej konto, a ostatecznie kupujący nie otrzyma zakupionego przedmiotu wskutek wprowadzenia go w błąd. Przeprowadzone w postępowaniu odwoławczym dowody, nie doprowadziły zaś do odmiennych ustaleń, utwierdzając Sąd Okręgowy w przekonaniu o słuszności zaskarżonego wyroku. Zwrócić należy w tym kontekście na zeznania D. N. (których treść została przez niego podtrzymana podczas przesłuchania jako podejrzanego) z k. 264v, z których nie wynika, aby K. T. została przez niego zaangażowana do dokonywania oszustw za pośrednictwem OLX. Jedyne co wówczas przyznał D. N. to okoliczność, iż - przed dokonaniem oszustwa na szkodę J. J. – zapytał K. T. o to, czy zgodzi się na to, aby podał jej numer rachunku bankowego nabywcy. D. N. nie podał wówczas, że oskarżona miała świadomość, że D. N. zamierza dokonać oszustwa. Nadto kwota wpłacona przez J. J. nie została podjęta w bankomacie (lecz środki pieniężne posłużyły na zapłatę kartą za zakupy, głównie w dyskoncie spożywczym), zaś treść operacji bankowej nie wskazywała na to, aby D. N. miał otrzymać pieniądze od J. J. posługując się fałszywymi danymi osobowymi. Gdyby zatem nawet oskarżona zapoznała się z historią rachunku bankowego nie znalazłaby niczego niepokojącego w treści przeprowadzonych operacji na rachunku.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Siedlcach

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

niezasadność zarzutu skutkowała niezasadnością wniosku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

cały wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 08 lipca 2021 r. w sprawie II K 873/21

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

zarzuty apelacji okazały się w całości bezzasadne

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

apelacja oskarżyciela publicznego była w całości niezasadna, zatem rozstrzygnięcie o kosztach uzasadnia art. 636 § 1 kpk

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana