Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia 15 czerwca 2022 r., znak: (...), Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. utrzymał w mocy orzeczenie Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w P. z dnia 25 kwietnia 2022 r., którym zaliczono L. S. do lekkiego stopnia niepełnosprawności z symbolem 07 – S (choroby układu oddechowego i krążenia), okresowo do 30 kwietnia 2025 r.

L. S. wniósł odwołanie od tego orzeczenia. Zdaniem odwołującego zaskarżone orzeczenie nie odzwierciedla jego faktycznego stanu zdrowia, bowiem nie został on w sposób dostateczny przebadany przez lekarzy orzeczników wydających przedmiotowe rozstrzygnięcie. Argumentował, że od czasu, kiedy wyrokiem zapadłym przed tutejszym Sądem w sprawie prowadzonej pod sygnaturą akt IX U 274/19, został uznany za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym jego stan zdrowia nie uległ poprawie. Dodatkowo zmaga się z problemami ze wzrokiem i słuchem.

W odpowiedzi na odwołanie Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wskazał, że nie znalazł podstaw do zmiany lub uchylenia decyzji i wniósł o oddalenie odwołania wskazując, że zaskarżone orzeczenie zostało wydane zgodnie ze stanem faktycznym. W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy przedstawił argumentację analogiczną do zaprezentowanej w zaskarżonym orzeczeniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

L. S., urodzony (...), ma obecnie 56 lat. Posiada wykształcenie zawodowe (ślusarz - spawacz).

Niesporne, nadto dowód: ocena zawodowa – k. 119 akt organu.

L. S. uskarża się na wysiłkowe bóle zamostkowe, duszność wysiłkową, która ujawnia się przy wejściu schodami na poziom II piętra, okresowe bóle kręgosłupa lędźwiowego oraz prawego stawu biodrowego, promieniujące do lewej kończyny dolnej.

W 2013 r. L. S. przebył zawał mięśnia sercowego STEMI ściany dolnej, leczony angioplastyką (PTCA) prawej tętnicy wieńcowej z implantacją 2 stentów DES. U odwołującego rozpoznaje się stabilną chorobę niedokrwienną serca, samoistne ciśnienie tętnicze oraz cukrzycę typu II wyrównaną dietą, bez powikłań narządowych, stan po przebytym krwawieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego w przebiegu choroby wrzodowej dwunastnicy z niedokrwistością pokrwotoczną.

W badaniu przedmiotowym L. S. odnotowuje się symetryczną klatkę piersiową, prawidłowo ruchomą oddechowo. Wypuk jawny, szmer pęcherzykowy zachowany, szmerów dodatkowych nie stwierdza się. Brak klinicznych cech niewydolności oddechowej. Prawidłowe granice stłumienia bezwzględnego serca. Czynność serca miarowa 113/min. Ciśnienie tętnicze RR 180/113 mmHg .Tony serca głuche, prawidłowo akcentowane. Nie stwierdza się obecności szmerów mogących świadczyć o wadzie serca lub kardiomyopatii. Brak objawów niewydolności serca powyżej II stopnia NYHA. Zmiany chorobowe układu krążenia przebiegają bez objawów niestabilnej choroby niedokrwiennej serca, z okresami zaostrzeń, przebiegają bez zaburzeń rytmu serca i bez zaburzeń przewodnictwa, nie są powodem niewydolności serca w stopniu III i IV NYHA. Wykonana w 2019 r. próba ergometryczna nie wykazuje wysiłkowej niewydolności wieńcowej, wykonane w dniu w 2022 r. badanie USG serca nie wykazuje objawów kardiomyopatii niedokrwiennej z obniżeniem frakcji wyrzutowej komory lewej (EF poniżej 45%), która wskazywała by na niewydolność serca w stopniu III, IV NYHA. Rozpoznane u L. S. schorzenia kardiologiczne nie powodują wyższego niż lekki stopnia niepełnosprawności.

Dowód: dokumentacja medyczna – k. 15-49, 77 akt organu, opinia biegłego sądowego z zakresu kardiologii J. S. – k. 33-36.

W 2019 r. L. S. był leczony z powodu gruźlicy płuc.

Niesporne, nadto dowód: dokumentacja medyczna – k. 69-75, 80-82 akt organu.

Wyrokiem z dnia 30 września 2021 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie zaliczył L. S. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności od 28 listopada 2018 r. do 31 stycznia 2021 r. bez wskazań co do odpowiedniego zatrudnienia oraz ze wskazaniem spełniania przesłanek do zamieszkiwania w oddzielnym pokoju wobec występujących u niego schorzeń pulmonologicznych.

Niesporne, nadto dowód: wyrok Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie wraz z uzasadnieniem – k. 79, 86-88 akt organu.

W dniach: 11 – 19 sierpnia 2022 r. L. S. był hospitalizowany z rozpoznaniem zakażenia COVID – 19 z zapaleniem płuc. W obrazie TK klatki piersiowej stwierdzono płat środkowy płuca prawego o zmniejszonej objętości z obszarem konsolidacji z powietrznym bronchogramem - obszar ten był widoczny już w roku 2019r., charakter nacieku był niejednoznaczny. W górnym płacie płuca lewego widoczna grubościenna jama o wym. 46 x 27 mm, w jej otoczeniu guzki do 21 mm. Obraz przemawiał za zapalnym prawdopodobnie swoistym charakterem zmian w płucach. Nie wykluczono tła rozrostowego. Odnotowano także zwapnienia w naczyniach wieńcowych.

Niesporne, nadto dowód: dokumentacja medyczna – k. 19 (koperta).

L. S. po leczeniu szpitalnym z powodu infekcji COVID – 19 wymaga dalszej diagnostyki z powodu odchyleń stwierdzonych w badaniu radiologicznym klatki piersiowej. Odwołującego z powodu schorzeń pulmonologicznych na dzień wydania zaskarżonego orzeczenia, to jest na dzień 15 czerwca 2022 r., należało zaliczyć do lekkiego stopnia niepełnosprawności, wobec jedynie lekkich zaburzenia wentylacji płuc, braku cech niewydolności oddechowej. Obecne nadal w obu płucach zmiany wymagały obserwacji i oceny czynności procesu gruźliczego.

Dowód: opinia biegłej sądowej z zakresu pulmonologii W. W. – k. 20-22.

W lutym 2023 r. u L. S. rozpoznano nawrót gruźlicy.

Dowód: dokumentacja medyczna – k. 52 (koperta).

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na materiał dowodowy w niniejszej sprawie złożyła się dokumentacja dotycząca odwołującego się, w tym również dokumentacja medyczna zawarta w aktach sprawy oraz w aktach organu, której prawdziwości i rzetelności żadna ze stron nie kwestionowała.

Orzekanie o stopniu niepełnosprawności jest regulowane przez ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 100) oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. z 2021 r. poz. 857).

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych rozróżnić można trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki.

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji (art. 4 ust. 1 ustawy).

Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych (art. 4 ust. 2 ustawy).

Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację (art. 4 ust. 4 ustawy).

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (art. 4 ust. 3 ustawy).

Standardy w zakresie kwalifikowania do poszczególnych stopni niepełnosprawności uregulowane zostały w przywołanym rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Wyżej wymienione rozporządzenie precyzuje pojęcia użyte przez ustawodawcę, i tak w zakresie kwalifikowania do znacznego stopnia niepełnosprawności, niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu (§ 29 ust. 1 pkt 1), konieczność sprawowania opieki - całkowitą zależność od otoczenia polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem (§ 29 ust. 1 pkt 2), konieczność udzielania pomocy, w tym pomocy w pełnieniu ról społecznych – zależność od otoczenia wymagającą wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych (§ 29 ust. 1 pkt 3). Natomiast w zakresie kwalifikowania do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności czasowa pomoc w pełnieniu ról społecznych oznacza konieczność udzielania pomocy (zależność osoby od otoczenia, polegającą na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka, zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych) w okresach wynikających ze stanu zdrowia (§ 30 ust. 1 pkt 1), a częściowa pomoc w pełnieniu ról społecznych oznacza wystąpienie co najmniej jednej okoliczności wskazanej powyżej (§ 30 ust. 1pkt 2).

Przy zastosowaniu powyższych zasad, zdaniem Sądu, należało przyjąć, że zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności odpowiadało prawu.

W rozpoznawanej sprawie poza sporem pozostawało, iż wnoszący odwołanie jest osobą niepełnosprawną. Spór dotyczył stopnia niepełnosprawności. L. S. kwestionował zaliczenie go przez Zespoły do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. do lekkiego stopnia niepełnosprawności domagając się orzeczenia umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Z przeprowadzonych przez przedstawicieli zarówno Powiatowego, jak i Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności ustaleń wynika, że choć stany chorobowe występujące u odwołującego naruszają sprawność organizmu i obniżają zdolność do pełnej aktywności zawodowej, to jednak nie czynią odwołującego osobą zależną od otoczenia. Spostrzeżenia organu co do oceny sprawności odwołującego potwierdzili powołani w sprawie w sprawie biegli sądowi z zakresu kardiologii oraz z zakresu pulmonologii, to jest specjalności odpowiednich do schorzeń występujących u L. S..

Po zbadaniu odwołującego i analizie dostępnej dokumentacji medycznej, biegły z zakresu kardiologii podkreślił, że stan zdrowia odwołującego oceniany zgodnie ze specjalnością biegłego powoduje u L. S. lekki stopień niepełnosprawności. Biegły wyjaśnił, że mimo rozpoznanych schorzeń kardiologicznych brak jest u odwołującego objawów niewydolności serca powyżej II stopnia NYHA. Zmiany chorobowe układu krążenia przebiegają bez objawów niestabilnej choroby niedokrwiennej serca, z okresami zaostrzeń, przebiegają bez zaburzeń rytmu serca i bez zaburzeń przewodnictwa, nie są powodem niewydolności serca w stopniu III i IV NYHA. Badanie USG serca nie wykazuje objawów kardiomyopatii niedokrwiennej z obniżeniem frakcji wyrzutowej komory lewej.

Do tożsamych wniosków co do stopnia niepełnosprawności L. S. doszła biegła z zakresu pulmonologii, nie znajdując nie znalazł podstaw do przyjęcia, że schorzenia rozpoznane na dzień wydania zaskarżonego orzeczenia u odwołującego powodowały wyższy niż lekki stopień niepełnosprawności. Biegły podkreśliła, że u odwołującego występującą jedynie lekkie zaburzenia wentylacji płuc, nie manifestuje on cech niewydolności oddechowej. Nie przyjmuje leków pulmonologicznych.

Z tak sformułowanym wnioskami opinii biegłych nie zgodził się odwołujący. Powołując się na przebyte w sierpniu 2022 r., wespół z zapaleniem płuc, zakażenie COVID – 19 oraz rozpoznany w lutym 2023 r. nawrót gruźlicy, argumentował, że jego obecny stan zdrowia uzasadnia zaliczenie go do wyższego stopnia niepełnosprawności, aniżeli wskazywali na to biegli. Organ nie kwestionował wniosków opinii na żadnym etapie postępowania.

Sąd wobec treści podnoszonych przez stronę odwołującą nie znalazł postaw, aby domagać się do biegłych dodatkowych wyjaśnień i przyjął wnioski opinii biegłych za własne. Opinie sporządzone przez biegłych należało ocenić jako rzetelne, oparte na dostępnej dokumentacji medycznej oraz bezpośrednim badaniu ubezpieczonego, a tym samym przyjął ustalenia poczynione przez biegłych za miarodajne dla skonstruowania stanu faktycznego w sprawie. Opinie sporządzone na potrzeby niniejszego postępowania charakteryzują się zrozumiałością i brakiem wewnętrznych sprzeczności, jak również wnikliwością w zakresie badania strony odwołującej i rozpoznania jej dolegliwości. W rezultacie, całokształt wniosków przedstawionych przez powołanych w sprawie biegłych sądowych odpowiadał na zadane przez Sąd pytania i zawierał logiczny wywód oparty o wszechstronną analizę zgromadzonej dokumentacji medycznej. Biegli w sposób przekonujący uzasadnili swoje stanowisko odnosząc się do obowiązujących przepisów stanowiących podstawę orzekania o stopniach niepełnosprawności oraz wskazując przesłanki medyczne, które legły u podstaw dokonanej przez nich oceny. Sąd zważył, iż biegli to wysokiej klasy fachowcy o wieloletnim doświadczeniu klinicznym oraz wieloletnim doświadczeniu orzeczniczym i specjalnościach odpowiednich do dolegliwości wnoszącego odwołanie.

Wymaga podkreślenia, że w postępowaniu odwoławczym od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności dokonywana jest ocena prawidłowości tego rozstrzygnięcia na dzień jego wydania, co oznacza, iż ocena stanu zdrowia strony jest dokonywana na dzień 15 czerwca 2022 r. Zmiany, które zaszły w stanie zdrowia po tej dacie (po dniu 15 czerwca 2022 r.) nie podlegają ocenie w niniejszym postępowaniu sądowym. Przedłożona dokumentacja medyczna (k.52) nie może być wzięta przez sąd pod uwagę albowiem sąd orzeka wg stanu medycznego istniejącego w dacie wydawania orzeczenia przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Gdyby z dokumentacji przedstawionej w trakcie procesu wynikało nowe schorzenie, które ujawniło się w trakcie procesu sądowego, wówczas stosownie do art. 477 ¹⁴ § 6 k.p.c. sąd uchyliłby orzeczenie i przekazał sprawę do rozpoznania Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Tymczasem, odwołujący upatrywał umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w nawrocie gruźlicy, który nastąpił na przełomie 2022/2023 r. Uchylenie zaskarżonego orzeczenia nie mogło mieć miejsca, bowiem przedłożenie przez wnioskodawcę dodatkowej dokumentacji medycznej nie stanowi nowej okoliczności, o której mowa w cytowanym art. 477 ¹⁴ § 6 k.p.c. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 maja 2017 r. (III AUa 2144/16) „Nowe okoliczności”, to schorzenia istniejące przed wydanie decyzji, lecz wykazane przez ubezpieczonego dopiero po wniesieniu odwołania do sądu albo ujawnione na podstawie badań lekarskich w trakcie postępowania sądowego i których nie oceniał ani lekarz orzecznik, ani komisja lekarska organu rentowego. Orzeczenie to odnosi się wprawdzie do § 4 art. 477 ¹⁴ KPC ale zachowuje swoją aktualność także przy analizie § 6 tego artykułu. W wyroku z 9 listopada 2017 r. III AUa 424/16 Sąd Apelacyjny w Szczecinie uznał, że nowa okoliczność w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 KPC to tego rodzaju zdarzenie faktyczne, które choć powstałe po wniesieniu odwołania, ma znaczenie dla oceny stanu zdrowia do dnia decyzji, ale już nie na przyszłość.

W konsekwencji , okoliczności medyczne, na które powoływał się odwołujący stanowić mogłyby jedynie podstawę do ponownego wystąpienia z wnioskiem o ustalenie niepełnosprawności, pozostają jednak bez wpływu na ocenę prawidłowości zaskarżonego rozstrzygnięcia organu z 15 czerwca 2022 r..

Dla przyjęcia umiarkowanego stopnia niepełnosprawności konieczne jest wystąpienie przynajmniej jednej z dwóch przesłanek: całkowitej niezdolności do pracy (poza ewentualnie pracą w warunkach chronionych) i konieczności czasowej lub częściowej pomocy innej osoby w celu pełnienia ról społecznych. Ani z opinii biegłych ani z dokumentacji zgromadzonej w sprawie nie wynika występowanie którejś z nich w przypadku wnoszącego odwołanie. Nie stwierdza się u odwołującego objawów niewydolności oddechowej i niewydolności serca.

Dokonawszy analizy zgromadzonego materiału dowodowego, w poczet którego zaliczono dostępną dokumentację medyczną oraz opinie sporządzone przez biegłych sądowych, Sąd stanął na stanowisku, że orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. z dnia 15 czerwca 2022 r., znak: (...), odpowiadało prawu. W tych warunkach należało uznać, na podstawie art. 477 ^{( 14 )}§ 1 k.p.c., że odwołanie jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w sentencji orzeczenia.

Sędzia Joanna Szyjewska – Bagińska

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

Sędzia Joanna Szyjewska – Bagińska