Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 183/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 01 marca 2023r. sygn.. akt VIII K 291/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny – pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

rażącej niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu W. J. kary 10 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie, podczas gdy okoliczności sprawy, wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu, postawa oskarżonego przemawiają za wymierzeniem oskarżonemu bezwzględnej kary pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja wywiedziona przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych B. J., R. J. i N. J. nie zasługiwała na uwzględnienie w zakresie podniesionego zarzutu odnoszącego się do rozstrzygnięcia o karze orzeczonej wobec oskarżonego W. J.. Wybiórczo przytoczone w niej argumenty dla poparcia prezentowanego stanowiska, mające uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary - były całkowicie chybione i stąd nie mogły się ostać w świetle całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności mających wpływ na wymiar kary.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na istotę zakresu kontroli odwoławczej. Mianowicie zgodnie z treścią art. 433 § 1 k.p.k., Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach zaskarżenia, a jeżeli w środku odwoławczym zostały wskazane zarzuty stawiane rozstrzygnięciu – również w granicach podniesionych zarzutów, uwzględniając treść art. 447 § 1-3 kpk, a w zakresie szerszym w wypadkach wskazanych w art. 435, art. 439 § 1, art. 440 i art. 455 kpk. Pomimo rozszerzenia granic kontroli odwoławczej w zakresie wskazanym w art. 447 § 1–3 kpk, sąd odwoławczy pozostaje związany podniesionymi zarzutami (art. 433 § 1 kpk). A contrario z § 2 art. 447 kpk wynika, że zaskarżenie wyroku w części dotyczącej kary powoduje, że wyrok staje się prawomocny w części dotyczącej orzeczenia o winie (por. Dariusz Świecki Komentarz aktualizowany do art.447 Kodeksu postępowania karnego; Z. Doda, A. Gaberle, Kontrola odwoławcza..., t. 2, s. 229; wyrok SN z 19.09.2001 r., III KKN 168/01, OSNKW 2001/11–12, poz. 97, z glosą A. Gaberle, OSP 2002/5, poz. 67, s. 247). O tym zatem, jakie są granice rozpoznania sprawy decyduje sama treść złożonego środka odwoławczego, która określa zakres zaskarżenia, czyli te składniki orzeczenia Sądu I instancji, które są przez skarżącego kwestionowane. Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu w sprawie o sygn. akt VIII K 291/20 z dnia 1 marca 2023r. w części dotyczącej kary. Autor skargi nie zakwestionował tym samym rozstrzygnięcia co winy oskarżonego odnośnie przypisanego mu czynu. Jeżeli zatem wyrok nie został zaskarżony na niekorzyść oskarżonego w części dotyczącej winy, to sąd odwoławczy, wobec zakazu reformationis in peius (art. 434 kpk), nie może dokonywać nowych ustaleń faktycznych, w tym przez zmianę opisu czynu, ani w tym celu uchylać wyroku i przekazywać sprawy do ponownego rozpoznania. W tej sytuacji przekroczenie granic apelacji możliwe jest w oparciu o szczególne przepisy wskazane w ustawie, a są to art. 439 § 1 kpk, art. 440 k.p.k, art. 435 kpk i art. 455 kpk. Jedynie zatem przez pryzmat tych ostatnich przepisów sąd odwoławczy był uprawniony do kontroli zapadłego wobec oskarżonego wyroku. W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie nie występują żadne z tzw. bezwzględnych przyczyn odwoławczych, enumeratywnie wymienionych w art. 439 § 1 k.p.k. ani też nie ma podstaw do uznania, że przypisanie oskarżonemu winy w takim zakresie jak uczyniono to w zaskarżonym wyroku, jest rozstrzygnięciem rażąco niesprawiedliwym w rozumieniu art. 440 k.p.k., jak również nie wystąpiły okoliczności określone w art. 435 kpk i art. 455 kpk.

Godzi się jedynie zaznaczyć, że Sąd I instancji poddał wnikliwej i rzetelnej analizie zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i na tej podstawie wyprowadził całkowicie słuszne wnioski, zarówno co do winy oskarżonego w zakresie przypisanego mu przestępstwa, subsumcji prawnej jego zachowania pod wskazany przepis karny, jak i w konsekwencji rodzaju i wymiaru orzeczonej kary ograniczenia wolności wraz z nałożonym zobowiązaniem.

Reasumując, tej ocenie dowodów, utrzymanej w granicach gwarantowanych zasadą wyrażoną w art. 7 kpk, nie można zarzucić ani dowolności, ani błędów, czy też uchybień.

Ustosunkowując się natomiast do zarzutu, zawartego w apelacji pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, a dotyczącego rażącej niewspółmierności kary, wyrażającej się w zbyt łagodnym potraktowaniu oskarżonego W. J. w wyniku nieuprawnionego, zdaniem skarżącego, orzeczenia kary wolnościowej ograniczenia wolności, należy uznać, że zaprezentowane przez skarżącego stanowisko, iż tak ukształtowana kara nie uwzględnia należycie postawy oskarżonego, stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu oraz nie realizuje wymogów prewencji indywidualnej i generalnej, jest całkowicie bezzasadne.

Zaskarżając wyrok na niekorzyść W. J. w części dotyczącej orzeczenia o karze, autor apelacji rażącej niewspółmierności kary dopatruje się w niezasadnym, jego zdaniem, zastosowaniu kary wolnościowej ograniczenia wolności, któremu to rozstrzygnięciu sprzeciwiać się ma postawa oskarżonego oraz prawidłowa ocena stopnia społecznej szkodliwości przypisanego sprawcy czynu, wynikająca z rodzaju naruszonego dobra prawnego, sposobu i okoliczności popełnienia czynu, rozmiaru ujemnych następstw dla pokrzywdzonych, jak i stopnia zawinienia oskarżonego.

Dokonując analizy środka odwoławczego w tym zakresie można stwierdzić, że polemika skarżącego ze stanowiskiem Sądu I instancji nie została oparta na pominięciu przez ten sąd meriti istotnych okoliczności, mających zasadniczy wpływ na rodzaj i wymiar kary, tj. na zasadność zastosowania kary w postaci 10 miesięcy ograniczenia wolności, lecz na odmiennym potraktowaniu tych samych okoliczności, których właściwa ocena – według apelującego - winna prowadzić do wniosku, że wymierzenie oskarżonemu kary wolnościowej ograniczenia wolności, jest obarczone rażącą niewspółmiernością w sensie łagodności.

Wskazać w tym miejscu należy, iż rażąca niewspółmierność kary zachodzi jedynie wówczas gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziła wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej, w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk. Stwierdzić także należy, iż nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do rodzaju i wymiaru kary ale o różnice tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać byłoby można – również w potocznym tego sława znaczeniu – „rażąco” niewspółmierną, tj. niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować (OSNPG 1974/3-4/51; OSNPK 1995/6/18). W praktycznym ujęciu niewspółmierność kary w stopniu „rażącym”, tj. uprawniającym sąd odwoławczy do ingerencji w orzeczenie karne można zdefiniować negatywnie, to znaczy, że taka niewspółmierność nie zachodzi, gdy Sąd I instancji uwzględnił wszystkie istotne okoliczności, wiążące się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i wskaźnikami jej wymiaru, inaczej ujmując, gdy granice swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiącego ustawową zasadę sądowego wymiaru kary (art. 53 § 1 kk) nie zostały przekroczone w kontekście wymagań, wynikających z ustawowych dyrektyw wymiaru kary (por. wyrok SN z dnia 8.07.1982r. Rw 542/82, OSNKW 1982/12/90).

Słowem niewspółmierność zachodzi wtedy, gdy orzeczona kara za przypisane przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia winy oskarżonego i społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów wychowawczych i zapobiegawczych (vide wyroki SN z dn. 30.11.1990r., WR 363 / 90, OSNKW 1991, Nr 7-9, poz. 39, z dn. 02.02.1995r., II KRN 198 / 94, OSP 1995, Nr 6, poz. 18, wyrok SA w Poznaniu z dn. 06.04.1995r., II AKr 113/95, Prok. i Pr. 1995/11-12/30).

Sytuacja taka, zdaniem Sądu Odwoławczego, w przedmiotowej sprawie jednak nie zachodzi, a tym samym apelacja pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych okazała się nieskuteczna.

Rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku wskazał jakie okoliczności potraktował w stosunku do oskarżonej obciążająco, a jakie łagodząco i czym kierował się wymierzając W. J. karę 10 miesięcy ograniczenia wolności za przestępstw z art. 209 § 1a kk, a powołane okoliczności przekonują o słuszności tegoż rozstrzygnięcia.

Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, iż wbrew wnioskowi końcowemu zawartemu w apelacji pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, Sąd Rejonowy dokonał trafnego wyboru rodzaju kary w postaci ograniczenia wolności. W tym miejscu wypada poczynić uwagę natury ogólnej tej treści, iż ustawodawca w art. 58 § 1 kk, w przypadku sankcji określonej alternatywnie, wskazuje na pierwszeństwo stosowania kar nieizolacyjnych przed karą bezwarunkowego pozbawienia wolności i wprowadzając zasadę stosowania kary najłagodniejszej z wystarczających (art. 58 § 1 kk – „Jeżeli ustawa przewiduje możliwość wyboru rodzaju kary, a przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat, sąd orzeka karę pozbawienia wolności tylko wtedy, gdy inna kara lub środek karny nie może spełnić celów kary”). Regulację ujętą w § 1 cytowanego przepisu należy rozumieć jako zasadę prymatu innych kar i środków nad karą pozbawienia wolności. Artykuł 58 § 1 kk ustanawia dyrektywę wyboru najłagodniejszego środka spośród możliwych do orzeczenia kar i środków karnych o charakterze wolnościowym (por. V. Konarska-Wrzosek, Dyrektywy..., s. 116). Dyrektywa taka ma podstawę w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Odnosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy należy uznać, iż decyzja Sądu I instancji o zaniechaniu orzeczenia wobec oskarżonej kary surowszej, tj. pozbawienia wolności i to o charakterze bezwzględnym - jako realizująca przytoczoną dyrektywę - była całkowicie trafna i uzasadniona. Wbrew sugestiom autora apelacji, zaistniały wszelkie podstawy do przyjęcia, że kara łagodniejszego rodzaju, tj. kara ograniczenia wolności pozwoli na osiągnięcie w stosunku do oskarżonej celów zapobiegawczych i wychowawczych. Za powyższą konstatacją, jak to przekonująco argumentował sąd orzekający, przemawiają przede wszystkim takie okoliczności, jak: prowadzenie przez niego ustabilizowanego trybu życia, wykonywanie pracy zarobkowej, dojrzały wiek sprawcy, tylko kara wolnościowa umożliwia mu dalsze wykonywanie pracy i osiąganie dochodu, co jest niezbędnym warunkiem wywiązania się z obowiązku alimentacyjnego na rzecz uprawionych pokrzywdzonych.

W przedmiotowej sprawie należy jednocześnie zdecydowanie zaoponować poglądowi forsowanemu przez apelującego, iż wzgląd na społeczne oddziaływanie kary automatycznie przekreśla możliwość zastosowania w stosunku do oskarżonego kary łagodniejszego rodzaju. Przytoczone bowiem przez Sąd I instancji w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku okoliczności dotyczące sylwetki oskarżonego, jego właściwości oraz warunków osobistych, aspektów dotychczasowego trybu życia oraz zaprezentowanej postawy - mają wiodące znaczenie i w pełni uzasadniają ulgowe i pobłażliwe potraktowanie sprawcy poprzez poprzestanie na orzeczeniu kary ograniczenia wolności.

Z kolei wszystkie tak bardzo eksponowane przez autora skargi okoliczności, iż oskarżony uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego na rzecz byłej żony oraz pełnoletnich niepełnoprawnych synów, wynikający z tych zaniechań stan zadłużenia alimentacyjnego, dokonywanie przez oskarżonego wpłat kwot tylko po 20 zł. celem uniknięcia odpowiedzialności karnej, uporczywość zachowania oskarżonego oceniania w kontekście jego stanu jego zdrowia i możliwości zarobkowych, a tym samym tendencyjne ograniczenie przez niego wymiaru pracy, a które to działania utrudniają skuteczność czynności egzekucyjnych – świadczyły o wyczerpaniu przez oskarżonego znamion strony podmiotowo – przedmiotowej czynu niealimentacji, a zatem determinowały dokonanie ustalenia i przyjęcie, że W. J. w ogóle dopuścił się przestępstwa z art. 209 § 1a kk. Skoro zaistnienie tychże okoliczności w istocie zadecydowało o zrealizowanie przez sprawcę znamion występku z art. 209 § 1a kk, to tym samym nie należało ich ponownie uwzględniać przy rozstrzyganiu o rodzaju i wymiarze kary. Odnośnie natomiast podnoszonej przez apelującego okoliczności, iż pokrzywdzeni pełnoletni synowie oskarżonego są osobami z niepełnosprawnościami, niezdolnymi do pracy i wymagającymi stałej opieki – należy stwierdzić, że stanowiła ona podstawę do zobowiązania oskarżonego do płacenia na ich rzecz rat alimentacyjnych w kwotach po 2.000 zł. miesięcznie. Ustosunkowując się natomiast do zaakcentowanego w apelacji aspektu dotyczącego karalności oskarżonego, należy podkreślić, że w chwili rozpoczęcia przestępnego zachowania, będącego przedmiotem osądu w niniejszej sprawie, tj. w dniu 1 stycznia 2018r. W. J. nie był kary sądownie za jakiekolwiek przestępstwo, zaś pierwszy wyrok Sądu Rejonowego w E. w sprawie o sygn. (...) skazujący oskarżonego za czyn z art. 209 § 1 kk zapadł i uprawomocnił się dopiero w końcowym okresie inkryminowanego zachowania. Z kolei dwa kolejne wyroki skazujące W. J. za inne rodzajowo czyny (czyn z art. 300 § 2 kk i za przestępstwo skarbowe) zostały wydane już po okresie objętym zarzutem w poddanej kontroli instancyjnej sprawie. Zdecydowanie należy zaoponować także stanowisku skarżącego, iż za koniecznością zaostrzenia represji karnej wobec oskarżonego przemawia okoliczność, iż przeciwko niemu toczą się dwa kolejne postępowania karne o tożsame czyny z art. 209 § 1a kk (jedno na etapie dochodzenia, drugie przed Sądem Rejonowym po skierowaniu aktu oskarżenia), która – zdaniem apelującego – stanowi okoliczność obciążającą. Z całą mocą należy wskazać, że uwzględnienie tejże okoliczności, choćby tylko przy rozstrzyganiu o karze stanowiłoby rażące naruszenie przepisu art. 5 § 1 kpk sytuującego konstytucyjną zasadę domniemania niewinności. Zgodnie z treścią art. 5 § 1 kpk „Oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem”. Przepis w § 1 art. 5 kpk reguluje na potrzeby procesu karnego konstytucyjną zasadę domniemania niewinności, ustanowioną w art. 42 ust. 3 Konstytucji RP. W obecnym stanie prawnym zakresy wskazanych norm prawnych niemal ściśle sobie odpowiadają. Przewidują bowiem konieczność uznawania za niewinnego każdego oskarżonego do czasu stwierdzenia winy prawomocnym wyrokiem karnym. Przepis ten co do sposobu pozytywnego ujęcia tej regulacji jest zgodny z postanowieniami międzynarodowych aktów prawnych, w szczególności art. 6 ust. 2 EKPC. Norma art. 5 § 1 kpk realizuje także dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 9.03.2016 r. w sprawie wzmocnienia niektórych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym (Dz.Urz. UE L 65, s. 1), w której zobowiązuje się państwa członkowskie do zapewnienia, aby podejrzani i oskarżeni byli uważani za niewinnych, do czasu udowodnienia im winy zgodnie z prawem (art. 3 powołanej dyrektywy). Nie budzi wątpliwości, że domniemanie niewinności zostaje obalone dopiero prawomocnym wyrokiem skazującym (zob. Komentarz do art. 5 kpk Michał Kurowski, pod red Dariusz Świecki). Z przedstawionych względów także i ten zarzut należało ocenić jako całkowicie nieuprawniony. Odnosząc się jeszcze do przytoczonej w apelacji postawy W. J. w trakcie procesu, należy zaznaczyć, że oskarżony ma prawo się bronić, nie przyznając się do winy i taka obrona nie może być uznana za okoliczność obciążającą, świadczącą o demoralizacji (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 10.05.2001r., II AKa 44/01, Prok.i Pr. 2002/3/19).

W konsekwencji sąd odwoławczy w pełni podzielił zaprezentowaną przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku argumentację przemawiającą za wyborem rodzaju kary jak i jej wymiarem.

Tym samym sąd odwoławczy nie uwzględnił skargi pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych w zakresie zaostrzenia kary poprzez orzeczenie bezwzględnej kary pozbawienia wolności, uznając, iż sąd karny uprawniony jest do wymierzenia kary wedle swego uznania w granicach przewidzianych przez ustawę, uwzględniając dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 § 1 i 2 kk.

Reasumując zatem powyższe wywody, posiłkując się poglądem wyrażonym w wyroku Sadu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28.12.2000r. (sygn. akt II AKa 226/00, KZS 2001/1/25), stwierdzić należy, iż miarą surowości kary nie jest ilościowe oznaczenie czasu pozbawienia wolności ale stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej za dane przestępstwo. Określonego rodzaju kara może być za jedno przestępstwo nadmiernie surowa, a za inne – rażąco łagodna. Oceniając zatem rodzaj i wymiar kary należy brać pod uwagę sumę dolegliwości orzeczonych wobec oskarżonego. Zarzut zaś niewspółmierności kary, aby był zasadny, musi dotyczyć rażącej niewspółmierności, a więc nie nadającej się do zaakceptowania (por. wyrok SN, sygn. akt Kr 198/94, OSP 1995r., nr 6, poz. 18). Pamiętać również trzeba, że wymierzenie kary zbyt surowej zarówno co do rodzaju jak i wymiaru, nie tylko nie umacnia poszanowania prawa, ufności w celowość przestrzegania norm prawnych organizujących społeczeństwo, ani zaufania do organów prawo realizujących, ale nawet przeciwnie, może wywołać mimowolne współczucie społeczeństwa dla przestępcy zbyt surowo ukaranego ( v. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 01.02.2001 r., II AKa 3 / 01, KZS 2001 / 2 / 22 ). Błędny jest pogląd, że tylko wysokie kary pozbawienia wolności osiągają cele prewencyjne, szczególnie wobec sprawców przestępstw niealimentacji. Cele te osiąga się karami sprawiedliwymi, bez względu na ich rodzaj i wysokość (v. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 15.01.2003 r., II AKa 360 / 02, KZS 2003 / 3 / 38).

Sąd Rejonowy zatem właściwie dostosował karę do zapobiegawczego i wychowawczego oddziaływania na sprawcę. Dodać należy, że obecnie zgodnie z tendencjami międzynarodowymi przyjmuje się, że efekty resocjalizacyjne można skutecznie osiągnąć w ramach wolności kontrolowanej, m.in. przez środki probacyjne, w tym należycie ukształtowaną karę ograniczenia wolności, która uświadamia sprawcy nieopłacalność przestępstwa.

Konkludując stwierdzić należy, iż wymierzona oskarżonemu W. J. kara jest jak najbardziej sprawiedliwa i uwzględniająca zarazem wszystkie dyrektywy wymiaru kary, o których mowa w art. 53 kk. W ocenie Sądu Okręgowego tak ukształtowana represja karna stwarza realne możliwości osiągnięcia korzystnych efektów poprawczych w zachowaniu oskarżonego. Powinna ona zarazem wywołać w jej świadomości przeświadczenie o nieuchronności kary oraz wyrobić poczucie odpowiedzialności i poszanowania prawa. Poza tym kara tego rodzaju i w tym wymiarze będzie oddziaływała właściwie na społeczeństwo, osiągając w ten sposób cele prewencji ogólnej, poprzez odstraszanie innych od popełniania tego typu przestępstw.

Z przedstawionych wyżej względów Sąd Okręgowy uznał apelację obrońcy skierowaną co do rozstrzygnięcia o karze za niezasadną i w tym zakresie utrzymał w mocy zaskarżony wyrok jako w pełni słuszny i trafny.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu bezwzględnej kary pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niestwierdzenia przez sąd odwoławczy zarzucanego w apelacji uchybienia w postaci rażącej niewspółmierności orzeczonej kary 10 miesięcy ograniczenia wolności brak było podstaw do uwzględnianie wniosku o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu W. J. bezwzględnej kary pozbawienia wolości.

Lp.

Zarzut

2

naruszenia art. 29 ust. 1 Prawa o Adwokaturze poprzez przyznanie pełnomocnikowi oskarżycieli posiłkowych wynagrodzenia z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wyłącznie oskarżycielce posiłkowej B. J., podczas gdy zgodnie z zarządzeniem dnia 27 maja 2020 r. ówczesnym pełnomocnik z urzędu został ustanowiony dla wszystkich trzech oskarżycieli posiłkowych.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wobec zasadności podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia art. 29 ust. 1 Prawa o Adwokaturze poprzez przyznanie pełnomocnikowi oskarżycieli posiłkowych wynagrodzenia z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wyłącznie oskarżycielce posiłkowej B. J., podczas gdy zgodnie z zarządzeniem dnia 27 maja 2020 r. ówczesnym pełnomocnik z urzędu został ustanowiony dla wszystkich troje oskarżycieli posiłkowych - zaszła konieczność wydania rozstrzygnięcia reformatoryjnego w tym zakresie. Należy podkreślić, że zgodnie z treścią § 17 pkt 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, w sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20 %, a za obronę lub reprezentowanie w tym samym postępowaniu kilku osób pobiera się opłatę od każdej z tych osób. Sąd I instancji zatem uchybił także i temuż przepisowi, zasadzając na rzecz pełnomocnika opłatę za reprezentowanie tylko jednego oskarżyciela posiłkowego, tj. B. J., zamiast za zaprezentowanie wszystkich troje oskarżycieli posiłkowych, tj. również R. J. i N. J.. Z kolei w myśl § 11 ust. 2 pkt 3 i ust. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – stawka minimalna za czynności pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w postepowaniu karnym przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym wynosi 840 zł. W niniejszej sprawie w postępowaniu przed sądem I instancji, wyznaczony z urzędu dla trojga oskarżycieli posiłkowych, pełnomocnik wyraził gotować udziału w łącznie ośmiu terminach rozprawy, a zatem należało zasadzić na jego rzecz łączną kwotę 6048 zł. (oplata za reprezentowanie jednego oskarżyciela posiłkowego - I termin: 840 zł. + 7 kolejnych terminów: 7 x 168 zł. (20% z 840 zł) = 2016 zł.; oplata za reprezentowanie trojga oskarżycieli posiłkowych: 3 x 2016 zł. = 6048 zł. brutto).

Z przedstawionych względów sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie IV części dyspozytywnej w ten sposób, że zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. A. G. łączną kwotę 6048 zł. brutto (słownie: sześć tysięcy czterdzieści osiem złotych) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym B. J., R. J. I N. J. z urzędu w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz A. G. kwoty 6.120 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym z urzędu.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec stwierdzenia przez sąd odwoławczy zarzucanego w apelacji uchybienia naruszenia art. 29 ust. 1 Prawa o Adwokaturze poprzez przyznanie pełnomocnikowi oskarżycieli posiłkowych wynagrodzenia z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wyłącznie oskarżycielce posiłkowej B. J., podczas gdy zgodnie z zarządzeniem dnia 27 maja 2020 r. ówczesnym pełnomocnik z urzędu został ustanowiony dla wszystkich trojga oskarżycieli posiłkowych – jako zasadny należało ocenić wniosek o zasądzenie na rzecz pełnomocnika opłaty za reprezentowanie wszystkich troje oskarżycieli, ale nie w żądanej kwocie 6120 zł, a w łącznej wysokości 6048 zł. brutto, a która to kwota wynika z dokonanego powyżej wyliczenia. Brak było tym samym podstaw do uwzględnienia wniosku o zasądzenie kwoty powyżej sumy 6048zł.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 01 marca 2023r. sygn. akt VIII K 291/20, w tym zawarte w punkcie I rozstrzygnięcie o karze ograniczenia wolności (zmiany wymagało jedynie także zaskarżone przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych rozstrzygniecie o opłacie na rzecz pełnomocnika tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym B. J., R. J. i N. J. z urzędu w postępowaniu przed sądem I instancji – pkt IV części dyspozytywnej wyroku Sądu Rejonowego).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W świetle wymowy całokształtu ujawnionych okoliczności i dowodów determinujących wymiar kary, kompleksowo i prawidłowo ocenionych przez sąd I instancji oraz wobec braku podstaw do uwzględnienia podniesionego zarzutu rażącej niewspółmierności kary i wniosku zawartego w apelacji oskarżonego o wymierzenie mu bezwzględnej kary pozbawienia wolności - Sąd Okręgowy na mocy art. 437 § 1 kpk, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok w powyższym zakresie, jako w pełni słuszny i trafny.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

- punkt IV zaskarżonego wyroku - wysokość opłaty zasądzonej na rzecz pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym B. J., R. J. I N. J. z urzędu w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji

sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie IV części dyspozytywnej w ten sposób, że zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. A. G. łączną kwotę 6048 zł. brutto (słownie: sześć tysięcy czterdzieści osiem złotych) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym B. J., R. J. I N. J. z urzędu w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji

Zwięźle o powodach zmiany

Wobec zasadności podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia art. 29 ust. 1 Prawa o Adwokaturze poprzez przyznanie pełnomocnikowi oskarżycieli posiłkowych wynagrodzenia z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wyłącznie oskarżycielce posiłkowej B. J., podczas gdy zgodnie z zarządzeniem dnia 27 maja 2020 r. ówczesnym pełnomocnik z urzędu został ustanowiony dla wszystkich troje oskarżycieli posiłkowych - zaszła konieczność wydania rozstrzygnięcia reformatoryjnego w tym zakresie. Należy podkreślić, że zgodnie z treścią § 17 pkt 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, w sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20 %, a za obronę lub reprezentowanie w tym samym postępowaniu kilku osób pobiera się opłatę od każdej z tych osób. Sąd I instancji zatem uchybił także i temuż przepisowi, zasadzając na rzecz pełnomocnika opłatę za reprezentowanie tylko jednego oskarżyciela posiłkowego, tj. B. J., zamiast za zaprezentowanie wszystkich troje oskarżycieli posiłkowych, tj. również R. J. i N. J.. Z kolei w myśl § 11 ust. 2 pkt 3 i ust. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – stawka minimalna za czynności pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w postepowaniu karnym przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym wynosi 840 zł. W niniejszej sprawie w postępowaniu przed sądem I instancji, wyznaczony z urzędu dla trojga oskarżycieli posiłkowych, pełnomocnik wyraził gotować udziału w łącznie ośmiu terminach rozprawy, a zatem należało zasadzić na jego rzecz łączną kwotę 6048 zł. (oplata za reprezentowanie jednego oskarżyciela posiłkowego - I termin: 840 zł. + 7 kolejnych terminów: 7 x 168 zł. (20% z 840 zł) = 2016 zł.; oplata za reprezentowanie trojga oskarżycieli posiłkowych: 3 x 2016 zł. = 6048 zł. brutto).

Z przedstawionych względów sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie IV części dyspozytywnej w ten sposób, że zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. A. G. łączną kwotę 6048 zł. brutto (słownie: sześć tysięcy czterdzieści osiem złotych) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym B. J., R. J. I N. J. z urzędu w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Brak było tym samym podstaw do uwzględnienia wniosku o zasądzenie kwoty powyżej sumy 6048zł.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

IV

V

Na mocy art. 29 ustawy Prawo o Adwokaturze oraz § 11 ust. 2 pkt 4 i ust. 7 oraz § 17 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, zgodnie z wnioskiem, Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. A. G. 2520 zł. brutto (3 x 840 zł. = 2520 zł.) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym B. J., R. J. N. J. z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Na mocy art. 29 ustawy Prawo o Adwokaturze oraz § 11 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, Sąd Okręgowy, zgodnie z wnioskiem, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. J. S. kwotę 840 zł. brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd okręgowy na mocy art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego W. J. w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze albowiem istnieją podstawy do uznania, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe z uwagi na jego obciążania alimentacyjne.

7.  PODPIS