Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 marca 2021 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Jolanta Stasińska

Protokolant: sekretarz sądowy Wioleta Banaszek

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2021 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o cofnięcie koncesji

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 24 września 2019 roku, Nr (...)

1.  uchyla zaskarżoną decyzję,

2.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. kwotę 1.737,00 zł (jeden tysiąc siedemset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia SO Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 342/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 września 2019 r. Nr (...), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 4 w związku z art. 33 ust. 1 pkt 2 i art. 30 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 755, ze zm.) oraz art. 104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096, ze zm.) postanowił cofnąć koncesję na obrót paliwami gazowymi, udzieloną decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: „Prezes URE") z dnia 24 maja 2016 r. (...) przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP) (...).

Od wyżej wymienionej decyzji odwołanie wniosła (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. zaskarżając ją w całości.

Powód zaskarżonej decyzji zarzucił:

I.  Naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

1.  art. 41 ust. 2 pkt 4 pr.en. w zw. z art. 33 ust. 1 pkt 2 pr.en. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na stwierdzeniu, że Koncesjonariusz nie dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź nie jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania.

II.  Naruszenie przepisów postępowania tj. art. 7 w zw. z art. 77 § 1 w w. z art. 80 k.p.a. w zw. z art. 30 ust. 1 pr.en. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, poprzez:

1.  niezebranie i nierozpatrzenie w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego i niepodjęcie wszelkich niezbędnych kroków celem dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, tj. niepodjęcie przez organ czynności dowodowych zmierzających do ustalenia, czy po dniu wznowienia świadczenia usługi przesyłowej (07 maja 2019 r.) Koncesjonariusz dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej,

2.  niezebranie i nierozpatrzenie w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego i niepodjęcie wszelkich niezbędnych kroków celem dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, tj. niepodjęcie przez organ czynności dowodowych zmierzających do ustalenia możliwości pozyskania przez koncesjonariusza środków finansowych w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej,

3.  uznanie przez Prezesa URE, w sposób dowolny, a nie swobodny, że nieuiszczenie w lutym 2019 r. zabezpieczenia finansowego na rzecz (...) S.A. w kwocie wskazanej przez ten podmiot, wynikało z nieposiadania przez Koncesjonariusza środków finansowych na ten cel, gdy w istocie wynikało to ze sporu powstałego na linii Koncesjonariusz (...) dotyczącego interpretacji nowych Ogólnych Warunków Umowy przesyłowej wprowadzonych przez (...) w zakresie wymagalnej wysokości zabezpieczeń finansowych.

W oparciu o powyższe wniósł o:

1.  uchylenie zaskarżonej decyzji w całości,

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz wydatku w postaci opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w decyzji.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją Prezesa URE z dnia 24 maja 2016 r. Nr (...) udzielono przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. (dalej: „Koncesjonariusz") koncesji na obrót paliwami gazowymi, na okres od dnia 30 maja 2016 r. do dnia 31 grudnia 2030 r. (k. 4-6)

Prezes URE prowadził czynności wyjaśniające o sygn. (...) zainicjowane wezwaniem Prezesa URE do Spółki z dnia 20 kwietnia 2018 r. oraz otrzymywał pisma od (...) S.A. z siedzibą w W. odnoszące się m.in. do wysokości zobowiązań Koncesjonariusza wobec ww. spółki i informujące o możliwości wypowiedzenia umowy przesyłowej oraz zawieszenia usług przesyłania paliwa gazowego na rzecz Spółki. Koncesjonariusz w powyższej sprawie przy piśmie z dnia 2 maja 2018 r. przedstawił informacje o aktualnej liczbie odbiorców i wolumenie sprzedaży oraz wskazał, że ostatecznym terminem uregulowania całości zobowiązania wobec (...) w kwocie 603 487,43 zł jest dzień 31 maja 2018 r. oraz udzielił odpowiedzi w dniu 5 czerwca 2018 roku. Przedsiębiorca udzielał również odpowiedzi na wezwania Prezesa URE z dnia 6 i 27 czerwca 2018 r. Wskazał w szczególności, że wstrzymanie świadczenia usług przesyłania paliwa gazowego przez Gaz – system nastąpiło w okresie 10 maja 2018 – 8 czerwca 2018 r. (k. 7-24, 86, 88, 90, 91-94 akt adm.) W dniu 13 czerwca 2018 r. (pismo z dnia 7 czerwca 2018 r., znak: (...)) (...) poinformował Prezesa URE o wznowieniu świadczenia usługi przesyłania paliwa gazowego, natomiast pismem z dnia 28 czerwca 2018 r. (data wpływu do URE: 4 lipca 2018 r., znak: (...) przekazał informację, iż Koncesjonariusz ponownie nie regulował terminowo należności wobec (...), czego skutkiem było wystosowane do Spółki I (...) do zapłaty z dnia 26 czerwca 2018 r. opiewającego na kwotę 101 862,76 zł. Ponadto, (...) wskazał, iż w przypadku braku uregulowania ww. należności zamierza wypowiedzieć Spółce umowę przesyłową. Jednakże, przy piśmie z dnia 11 lipca 2018 r. (data wpływu do URE: 11 lipca 2018 r., znak:(...) (...) wskazał m.in., iż Koncesjonariusz uregulował całość należności. Ponadto, w odpowiedzi na wezwanie Prezesa URE z dnia 6 lutego 2019 r., (...) w piśmie z dnia 12 lutego 2019 wskazał, że przyczyną zawieszenia świadczenia usługi przesyłania paliwa gazowego wobec 7 spółek był niewystarczający poziom zabezpieczenia finansowego złożony przez te firmy. (k. 95, 96, 97, 98, 708, 709, 711, 713 akt adm.)

W pismach przedsiębiorcy (...) S.A. (dalej: (...)): z dnia 11 kwietnia 2018 r. (data wpływu do URE: 17 kwietnia 2018 r„ znak: (...), z dnia 8 maja 2018 r. (data wpływu do URE: 14 maja 2018 r., znak: (...) oraz z dnia 18 maja 2018 r. (data wpływu do URE: 22 maja 2018 r., znak: (...) informowano Prezesa URE m.in. o nieterminowym regulowaniu przez Koncesjonariusza zobowiązań względem ww. przedsiębiorcy. Ponadto, w piśmie z dnia 18 maja 2018 r. wskazano, iż z uwagi na nieregulowanie ww. zobowiązań (...) wstrzymał usługę przesyłania paliwa gazowego na rzecz Koncesjonariusza w następujących punktach:

• Punkt Wyjścia do Giełdy Gazu - ID punktu (...),

• Punkt Wejścia z Giełdy Gazu - ID punktu(...),

• Punkt Wyjścia do rynku OTC - ID punktu (...),

• Punkt Wejścia z rynku OTC - ID punktu (...),

• Punkt Wyjścia do (...) - ID punktu(...),

• Punkt Wejścia z (...) - ID punktu(...). (k. 26-29, 30, 32 akt adm.)

Dnia 25 maja 2018 r. Prezes URE wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie cofnięcia Koncesji OPG Koncesjonariuszowi w związku z niespełnianiem warunku, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo energetyczne, tj. niedysponowaniem przez Koncesjonariusza środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź brakiem udokumentowania przez niego możliwości ich pozyskania. Prezes URE poinformował Koncesjonariusza, że ww. pisma (...), a także dokumenty i informacje przedstawione przez Koncesjonariusza w ramach czynności wyjaśniających o sygnaturze (...)zostały włączone do akt przedmiotowego postępowania w sprawie cofnięcia Koncesji OPG oraz wezwał do złożenia wskazanych w zawiadomieniu dokumentów. (k. 1-2 akt adm.)

Koncesjonariusz nie udzielił odpowiedzi na ww. wezwanie oraz nie przedłożył żadnych dodatkowych wyjaśnień i dokumentów. (bezsporne)

Pismem z dnia 28 czerwca 2018 r. znak: (...), Prezes URE wezwał ponownie do przedstawienia, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, informacji i dokumentów, o których mowa w wezwaniu z dnia 25 maja 2018 r. (k. 33 akt adm.)

Koncesjonariusz pismem z dnia 6 lipca 2018 r. przesłał dokumenty, które nie stanowiły w pełni odpowiedzi Prezesa URE. (k. 34-81 akt adm.)

W związku z tym, pismem z dnia 27 lipca 2018 r. Prezes URE kolejny raz wezwał Koncesjonariusza do przekazania m.in. sprawozdania finansowego (bilans i rachunek zysków i strat) za pierwszy kwartał 2018 r., sporządzonego i podpisanego zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o rachunkowości oraz wskazał powody nieuznania za zupełne złożonej poprzednio dokumentacji. Ponadto Prezes URE wezwał o przedłożenie m.in. kopii wszystkich umów pożyczek i kredytów udzielonych Przedsiębiorcy i obowiązujących na dzień 31 marca 2018 r. oraz zestawienia obrazującego sposób regulowania należności względem (...). (k. 83 – 84 akt adm.)

Na ww. wezwanie Prezesa URE Koncesjonariusz udzielił odpowiedzi pismem z dnia 7 sierpnia 2018 r. (data wpływu do URE: 10 sierpnia 2018 r.), przy którym przesłał większość wymaganych dokumentów i informacji. Nie przedstawił on natomiast zestawienia obrazującego sposób regulowania należności względem (...). W ww. piśmie Przedsiębiorca poinformował również m.in. o zaciągniętych kredytach i pożyczkach, przedkładając kopie udzielonych mu umów kredytów i pożyczek oraz wskazał, iż „(...) na dzień dzisiejszy (...) sp. z o.o. nie posiada zaległości płatniczych. Spółka nie planuje zwiększania sprzedaży w zakresie obrotu gazem ziemnym w obecnym roku oraz w roku 2019. Spółka podjęła niezbędne działania aby przystąpić do gazowej grupy bilansowej. Co więcej Spółka podjęła odpowiednie działania aby zwiększyć kapitał własny oraz finansowanie dłużne, co pozwoli na jeszcze stabilniejsze funkcjonowanie w latach kolejnych.". Jako przykład podano dodatkową umowę kredytową z (...) ma kwotę 500 000 zł zawartą na okres 12 miesięcy. (k. 100-638 akt adm.)

Pismem z dnia 21 września 2018 r. Prezes URE wezwał Koncesjonariusza do przekazania zestawienia obrazującego sposób regulowania należności względem spółki (...) w okresie od dnia 15 lipca 2017 roku dnia 15 lipca 2018 roku oraz innych dokumentów i informacji. Przedsiębiorca został wezwany m.in. do wskazania, czy dokonał podwyższenia kapitału zakładowego, o którym mowa jest w piśmie z dnia 7 sierpnia 2018 r. wraz z przedłożeniem dokumentacji potwierdzającej ewentualne dokapitalizowanie Spółki. Ponadto wezwano Spółkę do przedłożenia kopii weksla własnego wystawionego przez Spółkę wraz z deklaracją wekslową oraz do złożenia wyjaśnień lub uzupełnień odnoszących się do dokumentacji przedłożonej przez Spółkę. (k. 639-640 akt adm.)

Przedsiębiorca z dnia 8 października 2018 r. przekazał większość wymaganych dokumentów, m.in. zestawienie obrazujące zobowiązania Koncesjonariusza wynikające z zawartych umów kredytowych, zestawienie przedstawiające sposób regulowania należności przez Koncesjonariusza względem (...), wykaz operacji bankowych na wszystkich rachunkach bankowych Przedsiębiorcy, a także pozostałe dokumenty, wskazane w ww. wezwaniu Prezesa URE z dnia 21 września 2018 r. Przy ww. piśmie Przedsiębiorca oświadczył, iż „Koncesjonariusz jest na etapie rozważania opcji strategicznych, w tym pozyskania inwestora, który to podwyższyłby kapitał zakładowy Spółki. Spółka natomiast zgodnie z deklaracjami dodatkowo uzyskała linię faktoringową w (...)w wysokości 2 min złotych.". (k. 642, 643-645, 646-680 akt adm.)

Pismem z dnia 10 grudnia 2018 r. Prezes URE ponownie wezwał Przedsiębiorcę do przedłożenia m.in. kopii ww. weksla własnego wraz z deklaracją wekslową wystawionego przez Koncesjonariusza, poręczonego przez spółkę (...) Sp. z o.o. Prezes URE zwrócił uwagę, iż przedłożona przez Koncesjonariusza przy piśmie z dnia 8 października 2018 r. kopia deklaracji wekslowej wraz z załącznikiem nie zawierają podpisów, dat ani pieczęci. Ponadto, Prezes URE w ww. piśmie wezwał Przedsiębiorcę o pozostałe dokumenty i wyjaśnienia dotyczące m.in. wstrzymania usługi przesyłania paliwa gazowego oraz wypowiedzenia umowy przesyłowej przez (...). (k. 681-682 akt adm.)

Odpowiedzi na ww. wezwanie Prezesa URE Koncesjonariusz udzielił pismem z dnia 20 grudnia 2018 r. (data wpływu do URE: 21 grudnia 2018 r.), przy którym przekazał wymagane dokumenty i informacje. W tym samym piśmie Przedsiębiorca wskazał również, iż „(...) zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami, Spółka unormowała funkcjonowanie na rynku gazu, podejmując szereg kroków naprawczych, aby w terminie regulować swoje zobowiązania oraz polepszyć jakość obsługi klientów". Przedsiębiorca wskazał na podjęte działania naprawcze (tj. m.in. uzyskanie kredytu obrotowego w (...) Bank S.A. na kwotę 500 tys. zł, zawarcie umowy faktoringu z (...) na kwotę 2 min zł, ograniczenie liczby klientów z prawie 300 do 150) oraz wniósł o umorzenie niniejszego postępowania. (k. 684-700 akt adm.)

Prezes URE w piśmie z dnia 6 marca 2019 r. wezwał Spółkę o przedstawienie m.in. pełnego sprawozdania finansowego za rok 2018, sporządzonego zgodnie z art. 45 ustawy o rachunkowości wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta z badania tego sprawozdania finansowego, jeżeli podlegało ono badaniu. Ponadto, Prezes URE wezwał również o wyjaśnienia odnośnie współpracy z (...) oraz wyjaśnienia dotyczące wybranych transakcji, przeprowadzonych na rachunkach bankowych Koncesjonariusza. (k. 702-703 akt adm.)

Pismem z dnia 27 marca 2019 r. Koncesjonariusz udzielił pełnej odpowiedzi na powyższe wezwanie prezesa URE i wskazał w szczególności, że dwukrotnie doszło do wstrzymania usługi przesyłania przez (...) S.A. tj. w okresie od 10 maja 2018 r. do 8 czerwca 2018 r. oraz od dnia 8 lutego 2019 r. Z pisma wynika ponadto, że Spółka nie wniosła wymaganego zabezpieczenia finansowego niezbędnego dla posiadania aktywnego Przydziału Zdolności oraz, że zamierza uregulować w najbliższym czasie wszystkie płatności wobec (...) i wnieść stosowne zabezpieczenie. Koncesjonariusz wskazał też, że transakcje bankowe dokonane były na podstawie udzielonych mu pożyczek, na dowód czego przedstawił stosowne umowy. Wskazał, że (...) S.A. wprowadził spółkę w błąd co do skutku wprowadzenia nowych Ogólnych Warunków, w tym co do sposobu obliczania wysokości zabezpieczeń finansowych podniesionych z kwoty około 150.000,00 zł do kwoty 2.112.304,38 zł. Przedsiębiorca przy ww. piśmie oświadczył także, iż reguluje swoje zobowiązania na bieżąco. (k. 715-716, 717-751 akt adm.)

W dniu 9 maja 2019 r. (pismo z dnia 7 maja 2019 r.) Koncesjonariusz poinformował Prezesa URE m.in. o tym, że uregulował wszelkie należności wobec (...) oraz (...) Sp. z o.o. oraz, że wpłacił wymagane przez (...) zabezpieczenie finansowe, czego rezultatem ma być wznowienie przydziału zdolności przesyłowych przez ww. spółkę. Przedsiębiorca poinformował też, że od 1 czerwca 2019 r. wznowi sprzedaż paliw gazowych do dotychczasowych klientów, z którymi ma zawarte umowy sprzedaży. (k. 753 – 755 akt adm.)

Pismem z dnia 18 czerwca 2019 r. znak: (...)Koncesjonariusz został zawiadomiony o zakończeniu postępowania dowodowego prowadzonego przez Prezesa URE w przedmiotowej sprawie oraz o możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym oraz złożenia ewentualnych dodatkowych uwag i wyjaśnień w terminie 7 dni, licząc od dnia otrzymania powyższego zawiadomienia. Koncesjonariusz nie skorzystał z przysługującego mu prawa i nie zapoznał się w tym terminie ze zgromadzonych w sprawie materiałem dowodowym. Ponadto, w ww. zawiadomieniu Prezes URE poinformował Koncesjonariusza, iż w ramach przedmiotowego postępowania administracyjnego wykorzysta pisma (...) z dnia 26 marca 2019 r. oraz z dnia 18 kwietnia 2019 r. W pismach tych spółka (...) poinformowała w szczególności, że Spółka do dnia 16 kwietnia 2019 r. nie uregulowała całości należności. (k. 757, 761-763, 764-766 akt adm.)

Koncesjonariusz w latach 2017 – 2018 regulował nieterminowo zobowiązania względem dostawcy gazu: (...) S.A. z siedzibą w W.. W roku 2019 Koncesjonariusz regulował zobowiązania finansowe zarówno w zakresie działalności sprzedaży energii, jak również w zakresie sprzedaży paliw gazowych w szczególności przy pomocy kredytów obrotowych na rachunkach bieżących oraz korzystając z usługi faktoringu. Opóźnienia w płatnościach względem spółki (...) były powiązane z trudną sytuacją na rynku związaną ze wzrostem cen energii oraz gazu w 2018 roku. Wskutek wstrzymania realizacji usługi przesyłu w lutym 2019 roku, spółka zwracała się dwukrotnie do Prezesa URE o kontynuowanie usługi przesyłu, jednakże oba wnioski: z dnia 8 lutego 2019 r. i 15 lutego 2019 r. nie zostały uwzględnione. Skutkiem sporu ze spółką (...) w związku ze zmianą warunków OWU został uruchomiony system sprzedaży awaryjnej. Drugie zawieszenie usługi przez spółkę (...) trwało w okresie od dnia 8 lutego 2019 roku do dnia 7 maja 2019 r. Po wpłaceniu w terminie ustalonym ze spółką (...) należnej kwoty zabezpieczenia, w dniu 8 maja 2019 r. wznowiono świadczenie usługi przesyłu, a od 1 czerwca 2019 roku spółka wznowiła sprzedaż paliw gazowych do dotychczasowych klientów spółki. Spółka dokonała podwyższania poziomu zabezpieczeń, a po przywróceniu usługi dokonała wypłaty rekompensat wobec klientów, tytułem pokrycia różnicy w kosztach zakupu paliwa gazowego. Aktualnie spółka korzysta z kredytów obrotowych na rachunkach bieżących, nie korzysta z usługi faktoringu, z uwagi na brak takiej potrzeby. Od dnia 7 maja 2019 r. Koncesjonariusz nie zalega w płatnościach względem spółki (...) z tytułu usługi przesyłu, jak również utrzymuje wymagany przez (...) poziom zabezpieczeń.

(okoliczności bezsporne; wyciągi z rachunków bankowych z 2018 i 2019 r. – k. 37-41, 45-75, 113-117, wnioski do Prezesa URE z dnia 8 i 15 lutego 2019 r.: o rozstrzygnięcie sporu i wydanie postanowienia w przedmiocie kontynuowania świadczenia usługi przesyłu paliw gazowych przez (...) S.A. – k. 76-91, 95-109; Postanowienia Prezesa URE z dnia 15 i 22 lutego 2019 roku w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego – k. 92-94, 110-112; zeznania świadka M. K. – k. 198-199; wnioski o zwrot nadpłaty oraz potwierdzenia ich przelewu – k. 650, 654, 655, 602, 663, 667, 668 akt adm.; umowy kredytu obrotowego w rachunku bieżącym k. 105-114, 167-180, 188-204, 205-219 akt adm.; umowy faktoringu –k. 115-166, k. 669-680 akt adm.; pismo z dnia 7 maja 2019 r. – k. 753 akt adm.)

W dniu 30 czerwca 2019 roku Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników Koncesjonariusza podjęło uchwałę o przeznaczeniu zysku netto spółki w kwocie(...) zł za rok obrotowy 01.012018-31.12.2018 r. na kapitał zapasowy. (uchwała – k. 126v)

W dniu 10 lipca 2019 Przedsiębiorca złożył do Krajowego Rejestru Sądowego uchwałę Zgromadzenia Wspólników z dnia 30 czerwca 2019 roku dotyczącą zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok 2018 oraz sprawozdanie finansowe za 2018 rok. (uchwała nr 3/06/2019 z dnia 30 czerwca 2019r. w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy 01.01.2018-31.12.2018 – k. 126; informacja w systemie KRS o dokonaniu wpisu w przedmiocie złożenia wskazanych dokumentów w dniu 10 lipca 2019 roku,)

W dniu 24 września 2019 roku Prezes URE wydał decyzję Nr (...). (k. 767-775 akt adm.)

W dniu 22 czerwca 2020 roku Przedsiębiorca dokonał podwyższenia kapitału spółki do kwoty (...)zł. (informacja w systemie KRS o dokonaniu wpisu w przedmiocie podwyższenia kapitału w dniu 22 czerwca 2020 roku)

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów, w tym zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka M. K. z uwagi na ich spójność oraz zbieżność z treścią dokumentów, w tym znajdujących się w aktach postępowania administracyjnego.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Koncesja to publicznoprawne uprawnienie podmiotu przyznane decyzją właściwego organu administracji indywidualnie oznaczonemu podmiotowi, spełniającemu ustawowo określone wymagania zarówno podmiotowe, jak i przedmiotowe wykonywania określonego rodzaju działalności gospodarczej (zob. wyrok SN z dnia 08.05.1998 r., III RN 34/98, OSNP 1999, nr 5, poz. 157).

Zgodnie z art. 41 ust. 2 pkt. 4 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 755, ze zm.) Prezes URE cofa koncesję w przypadku niespełniania przez koncesjonariusza któregokolwiek z warunków, o których mowa w art. 33 ust. 1 Pe, lub w przypadku wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 33 ust. 3 pkt 2-6 lub ust. 3a Pe.

W oparciu o art. 33 ust 1 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne, zgodnie z którym Prezes URE udziela koncesji wnioskodawcy, który dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania, należy też dodać, że Prezes URE gwarantuje swoją instytucją wszystkim innym prawidłowe wykonywanie działalności przez koncesjonariuszy.

Pozwany wskazał w zaskarżonej decyzji, że powód nie złożył elektronicznej i „ostatecznej" wersji swojego sprawozdania finansowego za 2018 r. w toku niniejszego postępowania oraz, że na stronie internetowej www.ekrs.gov.pl nie ma dołączonego sprawozdania. Pozwany zarzucił również, że powód nie przedłożył dokumentów, które potwierdzałyby znaczącą poprawę jego sytuacji finansowej, a także podwyższenie kapitału zakładowego. Pozwany ocenił, że w wyniku problemów z płynnością finansową powód dwukrotnie utracił możliwość korzystania z usług przesyłowych świadczonych przez OSP, a jego odbiorcy zostali postawieni w sytuacji w której zmuszeni byli do skorzystania ze sprzedaży awaryjnej. Ponadto, w odpowiedzi na odwołanie pozwany wskazał, że z informacji znanych pozwanemu z urzędu, wynika, że nastąpił znaczny wzrost przychodów powoda z obu rodzajów działalności, w 2018 r. w stosunku do 2017 r., w tym w zakresie obrotu gazem ziemnym trzykrotnie.

W odniesieniu do podnoszonej przez obie strony argumentacji, dotyczącej wysokości przysługujących spółce środków w ramach limitów kredytowych w stosunku do wysokości zobowiązań z tytułu prowadzonej działalności w zakresie sprzedaży energii, jak również sprzedaży paliw gazowych, wskazać należy, że żadna ze stron niniejszego procesu nie przeprowadziła w tym zakresie dowodu, który byłby miarodajny i w sposób zupełny przedstawiałby wyliczenia w powyższym zakresie. W ten sam sposób należy również ocenić wyliczenia stron dotyczące wskaźnika płynności finansowej powodowej spółki, która mogłaby być ustalona dopiero na podstawie całości dokumentacji finansowej za przedmiotowy okres tj. od początku 2018 r. do połowy 2019 r., przy wykorzystaniu wiedzy specjalnej.

Rację ma pozwany, że okoliczność, iż we wskazanych w odwołaniu poszczególnych miesiącach wartość środków finansowych, którymi spółka dysponowała, była wyższa niż wartość zobowiązań w poszczególnych miesiącach względem OSP nie oznacza jeszcze, że były to środki wystarczające na zapłatę należności z tyłułu obu rodzajów działalności spółki. Jednakże, jak wynika z treści informacji w systemie KRS powodowej spółki, w dniu 10 lipca 2019 r. powód złożył do Krajowego Rejestru Sądowego uchwałę Zgromadzenia Wspólników z dnia 30 czerwca 2019 roku dotyczącą zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok 2018 oraz sprawozdanie finansowe za 2018 rok. Warto tu dodać że, wpisy do Krajowego Rejestru Sądowego mają charakter faktów powszechnie znanych, co wynika wprost z treści art. 228 § 1 k.p.c. w związku z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2021 r., poz. 112). We wskazanym wyżej rejestrze widnieje również informacja, że „sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r.” Z treści sprawozdania finansowego złożonego do KRS wynika, że nieznacznie różni się ono od złożonego przez powoda w toku postępowania administracyjnego (k. 717-721 akt adm.) z przyczyn wskazanych przez powoda w piśmie z dnia 27 marca 2019 roku (k. 715-716 akt adm.). Z treści sprawozdania finansowego ujawnionego w KRS wynika, że wartość aktywów i pasywów według stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku była tożsama i wyniosła(...)zł. Wartość zobowiązań krótkoterminowych wynosiła znacznie mniej, niż wartość całego majątku powoda (trwałego i obrotowego), gdyż stanowiła kwotę(...)zł. Warto też przy tym zauważyć, że w sprawozdaniu ujęto również inwestycje krótkoterminowe, które na dzień 31 grudnia 2018 r. wyniosły (...)zł. Ponadto, jak wynika z treści uchwały z dnia 30 czerwca 2019 roku, cały zysk netto za rok obrotowy 01.012018-31.12.2018 r. w wysokości(...)zł, został przeznaczony na kapitał zapasowy ( k. 126v).

Powyższe wartości pozwalają uznać za wiarygodną wskazaną przez świadka okoliczność, że pierwsze wstrzymanie realizacji usługi przesyłu przez OSP w okresie od dnia 10 maja 2018 roku do dnia 8 czerwca 2018 r. nie było wynikiem zupełnego braku dostępnych środków na realizację konkretnego zobowiązania, lecz opóźnieniami w płatnościach, które były efektem świadomie podjętej przez powoda strategii, podyktowanej sytuacją na rynku w przedmiotowym okresie. Ponadto, jak zasadnie wskazał powód w odwołaniu, skutkiem pierwszego wstrzymania był jedynie brak możliwości dokonywania zgłoszeń nowych klientów, natomiast dostawy paliwa gazowego do odbiorców końcowych odbywały się w sposób niezakłócony. Rację miał zatem powód, że powyższe nie miało wpływu na działalność powoda jako koncesjonariusza.

Powód zarzucił pozwanemu błąd w ustaleniach faktycznych w zakresie przyjęcia, że przyczyną wstrzymania realizacji usługi przesyłu w okresie od 8 lutego 2019 roku do dnia 7 maja 2019 roku był brak środków finansowych na wystarczającym poziomie. Należy tu wskazać, że w sposób dostateczny strona powodowa wykazała, że na początku 2019 roku weszła w spór z OSP, dotyczący treści OWU umowy przesyłu. Strona powodowa nie zgadzała się też z powyższym wstrzymaniem świadczenia usług przesyłu. Skutkiem powyższego było dwukrotne złożenie wniosków do Prezesa URE o rozstrzygnięcie sporu i wydanie postanowienia w przedmiocie kontynuowania świadczenia usługi przesyłu paliw gazowych przez OSP, które spotkały się z odmową. Istotnie, jak wskazał pozwany w odpowiedzi na odwołanie, nowy mechanizm zapewnienia neutralności bilansowania został wprowadzony decyzją prezesa URE z dnia 15 grudnia 2018 r., która została opublikowana na stronie internetowej Prezesa URE, a weszła w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. W związku z tym powód miał możliwość zapoznania się z jej treścią. Jak wskazał pozwany, każdy użytkownik sieci miał możliwość zapoznania się z nowymi zasadami ustalania wysokości zabezpieczeń. Bezsporne jest również, że od dnia 1 lutego 2019 roku OSP umożliwił użytkownikom sieci dostosowanie się do nowych zasad. Powód wskazywał jednak na brak odpowiedzi na jego pismo z dnia 24 stycznia 2019 roku skierowane do OSP z zapytaniem, czy wniesione zabezpieczenia są wystarczające. Bezsporna była okoliczność, że kwota zabezpieczenia uległa zwiększeniu ze(...)zł do kwoty(...) zł. Bezsporna była też okoliczność, że pismem z dnia 5 lutego 2019 roku OSP poinformowała powoda o zawieszeniu usług przesyłu w związku z nieuzupełnieniem zabezpieczeń finansowych. Powyższe uruchomiło tryb sprzedaży awaryjnej. Co jednak bezsporne, pomimo dwukrotnego wstrzymania świadczenia usługi przesyłu na rzecz powoda, umowa o świadczenie tych usług nie została wypowiedziana. Należy tu też podkreślić, że przedmiotem niniejszego postępowania nie jest rozstrzygnięcie sporu o zasadność wstrzymania realizacji usługi przesyłu paliwa gazowego, lecz cofnięcie koncesji z urzędu, wobec przyjęcia przez pozwanego, że powód nie dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności i nie był w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania. Przypomnieć tu należy, że jak wskazał Prezes URE w treści postanowień z dnia 15 i 22 lutego 2019 roku, przyczyną odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego, wobec zaistniałego sporu powoda z OSP o „zawieszenie realizacji świadczenia usługi przesyłu paliwa gazowego na rzecz powoda oraz sporów wynikłych ze zmiany istniejącej umowy i realizacji tej umowy w zakresie zasad zabezpieczeń finansowych” było to, że spory te z uwagi na swój cywilnoprawny charakter podlegają kognicji sądu powszechnego. Tym bardziej, zasadność wzajemnych rozliczeń, czy też odpowiedniego poziom zabezpieczeń pomiędzy stronami umowy przesyłu nie jest również przedmiotem procesu w sprawie z odwołania od decyzji Prezesa URE w przedmiocie cofnięcia koncesji z urzędu. Ponadto, niezależnie od tego, z jakich przyczyn powód kwestionował tak znaczne podwyższenie poziomu zabezpieczeń, jak wynika z pisma powoda z dnia 7 maja 2019 roku (k. 753 akt adm.), powód uzupełnił poziom wymaganego zabezpieczenia i nie poosiada względem OSP żadnych zaległości. Pozwany powziął wiedzę o powyższym, przed wydaniem zaskarżonej decyzji, tj. przed dniem 24 września 2019 roku. Pismo to wpłynęło do pozwanego w dniu 9 maja 2019 roku. Pomimo powyższego, w odpowiedzi na odwołanie pozwany wskazał, że posiadanie limitu faktoringowego nie można uznać za posiadanie środków w wysokości wystarczającej na prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej, gdyż powód musiałby mieć wymagalne i nieprzeterminowane należności co najmniej na kwotę odpowiadającą zabezpieczeniu w wysokości wymaganej przez OSP i zbyć je na rzecz banku, czego nie uczynił. Z treści zeznań świadka wynika, że powodowa spółka aktualnie korzysta ze wsparcia przy spłacie bieżących zobowiązań w postaci wykorzystywania dostępnych środków w ramach przyznanych limitów kredytowych w dalszym ciągu, nie korzysta jednak obecnie z usługi faktoringu, gdyż nie ma takiej konieczności. Ponadto, z treści wydruków z systemu finansowo-księgowego powoda załączonych do odwołania w postaci sprawozdania za okres od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. wynika, że wartość zobowiązań krótkoterminowych z kwoty(...) zł uległa zmniejszeniu do kwoty (...) zł (k. 123-124). Ponadto, zysk netto według stanu na dzień 30 czerwca 2019 roku uległ zwiększeniu do (...) zł.

Z powyższego wynika, że pozwany dokonał niewłaściwej oceny sytuacji finansowej powoda, jako koncesjonariusza. Należy też zwrócić uwagę na okoliczność, że pozwany wystosował zawiadomienie o zakończeniu postępowania w dniu 18 czerwca 2019 r., pomimo, że było ono poprzedzone wezwaniem z dnia 6 marca 2019 roku do złożenia sprawozdania za 2018 rok, sporządzonego zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości. Pozwany uniemożliwił powodowi złożenie tego sprawozdania przed zakończeniem postępowania administracyjnego, gdyż zatwierdzenie sprawozdania nastąpiło w ustawowym terminie w dniu 30 czerwca 2019 roku. Nie ulega też kwestii, że pozwany miał możliwość przedłużenia tego postępowania i zapoznania się z treścią sprawozdania finansowego, umożliwiając powodowi złożenie go po dniu 30 czerwca 2019 roku. Pozwany mógł również zapoznać się z jego treścią, po jego ujawnieniu w KRS w dniu 10 lica 2019 roku, czyli nadal przed dniem wydania zaskarżonej decyzji. Wskutek powyższego zaniechania pozwany uwzględnił w zaskarżonej decyzji nieprawidłowe dane (k. 10), o czym wyżej była już mowa. Wnioskowania Prezesa URE w odniesieniu do sytuacji finansowej, jako takiej, która nie gwarantuje prawidłowego wykonywania działalności okazały się błędne również w odniesieniu do sytuacji finansowej w 2019 r., o czym także była już mowa.

Wskazane wyżej okoliczności nie potwierdzają dokonanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki oceny, że powód nie dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności i nie był w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania. Na powyższe wskazuje również okoliczność podwyższenia kapitału do kwoty(...)zł, czego powód dokonał w dniu 22 czerwca 2020 roku (jak wynika z informacji ujawnionej w systemie KRS). Sąd uznał uwzględnienie powyższej okoliczności za uzasadnione, zważywszy na treść art. 316 § 1 k.p.c. Jak wskazał pozwany, możliwość podwyższenia kapitału była deklarowana przez powoda już w toku postępowania administracyjnego. Wskazana okoliczność również bowiem utwierdza w przekonaniu, że założenia powoda opisane w piśmie z dnia 7 sierpnia 2018 r. (k. 100v akt adm.) są realizowane konsekwentnie, a sytuacja spółki opisana w piśmie powoda z dnia 7 maja 2019 roku jest stanem nadal aktualnym.

Z uwagi na powyższe, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów na podstawie art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c. uchylił zaskarżoną decyzję.

O kosztach procesu, Sąd orzekł stosownie do wyników procesu na podstawie art. 98 k.p.c. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018r. poz. 265). Na koszty procesu po stronie powoda złożyły się: opłata od odwołania w wysokości 1.000,00 zł, opłata skarbowa w kwocie 17,00 zł oraz koszt zastępstwa procesowego w wysokości 720,00 zł.

Sędzia SO Jolanta Stasińska