Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Piotr Rajczakowski

SO Aleksandra Żurawska

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2014 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym

zażalenia wierzycielki T. S.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt I Co 325/14

w sprawie egzekucyjnej przeciwko dłużnikom A. K. i M. K. prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ząbkowicach Śląskich – H. K. /sygn. akt KM 247/14 /

p o s t a n a w i a:

I.  oddalić zażalenie,

II.  zasądzić od wierzycielki T. S. na rzecz dłużników A. K. i M. K. kwotę 60 zł postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2014 r., Sąd Rejonowy zmienił ustaloną przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ząbkowicach Śląskich H. K. postanowieniem z dnia 7 kwietnia 2014 r. wysokość opłaty egzekucyjnej na kwotę 18.024,65 zł. W ocenie Sądu, wszczęcie postępowania egzekucyjnego przez wierzycielkę w niniejszej sprawie, co do kwoty 360.493 zł było niecelowe i bezzasadne. Wiedziała ona bowiem, co wynikało chociażby z faktu, iż dołączyła do wniosku odpis apelacji dłużnika, że powyższa kwota została zdeponowana przez dłużników na rachunku depozytowym Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich oraz, że w toku było postępowanie w przedmiocie zezwolenia na złożenie tej sumy do depozytu sądowego. Zdaniem Sądu, nawet gdyby Sąd Okręgowy w Świdnicy utrzymał w mocy postanowienie tutejszego Sądu, to pieniądze te mogłyby zostać zwrócone dłużnikom dopiero po złożeniu przez nich stosownego wniosku, rozpoznaniu go przez Sąd i uprawomocnieniu się, zatem wierzycielka nie zostałaby pozbawiona możliwości zajęcia w tym okresie tej wierzytelności. Natomiast wszczynanie postępowania egzekucyjnego przed prawomocnym rozstrzygnięciem sprawy o złożenie do depozytu sadowego, kiedy w myśl art. 470 kc ważne złożenie do depozytu ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia, było co najmniej przedwczesne i wiązało się z ryzykiem, że wierzycielka poniesie koszty tego postępowania. Zatem prawidłowo Komornik Sądowy uznał, że wszczęcie postępowania co do kwoty 360.493 zł było niecelowe i prawidłowo obciążył wierzycielkę kosztami, w myśl art. 49 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Komornik, w ocenie Sądu, błędnie natomiast uznał, że opłata stosunkowa winna być wyliczona na podstawie art. 49 ust. 1, a nie 49 ust. 2 ww. ustawy (co wynikało z jego obliczeń rachunkowych). Określona w art. 49 ust. 1 opłata stosunkowa odnosi się wyłącznie do świadczeń wyegzekwowanych, tj. faktycznie uzyskanych w wyniku działań komornika. W ocenie Sądu, przedmiotowa sprawa jest analogiczna jak ta wskazana w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2009 r. (sygn. akt III CZP 82/09). Komornik uznał za niecelowe dalsze prowadzenie postępowania egzekucyjnego co do kwoty 360.493 zł po zawiadomieniu dłużników o wszczęciu egzekucji i z tego względu winien prawidłowo naliczyć opłatę egzekucyjną na podstawie art. 49 ust. w zw. z ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.

W zażaleniu na powyższe postanowienie, wierzycielka zaskarżając je w części ustalającej wysokość opłaty egzekucyjnej w kwocie 18.024,65 zł, zarzuciła mu, błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że w okolicznościach sprawy złożenie przez wierzycielkę wniosku egzekucyjnego spowodowało niecelowe i zbędne wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz naruszenie art. 49 ust 2 ustawy o komornikach sadowych i egzekucji poprzez jego błędne zastosowanie. W uzasadnieniu skarżąca podniosła, iż składając wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, załączyła do wniosku odpis otrzymanej apelacji dłużników od postanowienia Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich oddalającego wniosek o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu, jednakże o zastosowaniu konkretnego środka egzekucyjnego decydował Komornik Sądowy. Wyszedł on tym samym poza ramy złożonego wniosku egzekucyjnego. Ponadto, w ocenie skarżącej nie zaszły przesłanki określone w art. 49 ust. 1 i 2 w zw. z art. 49 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, gdyż nie wniosła ona o umorzenie postępowania, jak również nie zachodził przypadek określony w art. 823 kpc związany z bezczynnością wierzyciela. Ustawodawca jasno w ust. 2 przytaczanego wyżej przepisu sformułował, iż znajduje on zastosowanie jedynie do wierzyciela w sytuacji opisanej w hipotezie art. 49 ust. 4 ustawy. Składając wniosek o zwolnienie od zajęcia kwoty zdeponowanej na rachunku sądu, wierzycielka w żaden sposób nie wypełniła przesłanki umorzenia postępowania na własny wniosek, a co za tym idzie nie nie wyraziła woli zakończenia postępowania egzekucyjnego. Mając na uwadze powyższe, wierzycielka wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i uchylenie przedmiotowego postanowienia Komornika przy Sądzie Rejonowych w Ząbkowicach Śląskich – H. K..

Sąd Okręgowy zważył:

W przedmiotowej sprawie, istota zażalenia sprowadza się, do nieskutecznej, w ocenie Sądu Okręgowego, próby wykazania braku istnienia przesłanki niecelowości wszczęcia postępowania egzekucyjnego, pomimo złożenia przez dłużników depozytu sądowego. W art. 49 ust. 4 ustawy o Komornikach sądowych i egzekucji (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r., nr 231, poz. 1376) ustawodawca nałożył na wierzyciela swoistą sankcję za wszczęcie niecelowego postępowania egzekucyjnego oraz zobowiązując komornika do pobrania opłat określonych w ust. 1 i ust. 2 przytaczanego przepisu. Nie zasługuje przy tym na uznanie argumentacja skarżącej, iż nie zaszły przesłanki określonego w art. 49 ust. 1 i 2 w zw. z art. 49 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, gdyż nie wniosła ona o umorzenie postępowania, jak również nie zachodził przypadek określony w art. 823 kpc związany z bezczynnością wierzyciela. Powoływana przez skarżącą uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2010 r. (sygn. akt III CZP 93/10, wyd. Lex nr 646746) spotkała się ze słuszną, w ocenie Sądu Okręgowego, krytyką. Wątpliwości bowiem budzi konieczność spełnienia dodatkowych przesłanek takich jak umorzenie postępowania egzekucyjnego, tylko na wniosek wierzyciela lub na podstawie art. 823 kpc. Zgodnie z przepisem art. 49 ust. 4 zd. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, w przypadku niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego, opłaty, o których mowa w ust. 1 i 2 , uiszcza wierzyciel. Jego literalna wykładnia wyraźnie sugeruje, iż ustawodawca chciał odnieść się jedynie do samych opłat oraz ich wysokości, nie zaś przesłanek ich pobrania, wymienionych w tychże przepisach. Wprowadzenie zaś pojęcia niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego, które pojawiło się w tym przepisie jest wyjątkiem od ogólnej zasady obciążania dłużnika kosztami postępowania, a więc nie powinny dotyczyć go ograniczenia z innych ustępów art. 49 (tak S. Wojdył, Glosa krytyczna do uchwały SN z dnia 17 grudnia 2010 r., III CZP 93/10, wyd. Lex nr 132308). Samo zaś niecelowe wszczęcie postępowania egzekucyjnego zachodzi wówczas, gdy dłużnik nie dał powodu do jego wszczęcia np. ze względu na dobrowolną realizację obowiązku świadczenia stwierdzonego tytułem egzekucyjnym. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, podejmowane przez Komornika Sądowego czynności miały na celu zaspokojenie wierzycielki i były zgodne z przepisami postępowania egzekucyjnego, a dłużnik jeszcze przed jego wszczęciem złożył kwotę 360.493 zł do depozytu sądowego (co było wynikiem postanowienia Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 25 marca 2014 r., sygn. akt II Ca 103/14). Zatem stwierdzić należy, że zachodziła niecelowość egzekucji, bowiem wierzycielka miała świadomość, że postanowienie Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich, oddalające wniosek dłużnika o złożenie do depozytu sądowego ww. kwoty było nieprawomocne, co wynika z samej treści wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz załączonego doń kopii odpisu apelacji dłużnika. Zatem musiała się ona liczyć z tym, że w przypadku uwzględnienia apelacji doprowadzi to do daleko idących skutków wynikających z art. 470 kc, a w konsekwencji może rzutować na celowość jej wniosku. Bez wpływu na powyższą ocenę pozostaje przy tym wskazywane przez skarżącą działanie Komornika polegające na wybraniu środka egzekucji, który nie znajdował się w zakresie wniosku egzekucyjnego. Przytaczany wielokrotnie wyżej przepis art. 49 ust. 4 ustawy, wyraźnie wskazuje na „wszczęcie postępowania egzekucyjnego”, które należy odróżnić od samej egzekucji, tj. konkretnych czynności. Już na marginesie tylko, Sąd Okręgowy wskazuje, że wierzycielka w toku postępowania złożyła wniosek o „zwolnienie od zajęcia środków zdeponowanych na rachunku depozytowym”, co sugeruje, że do czasu niekorzystnego (w kwestii kosztów) zakończenia tegoż postępowania, działanie Komornika nie było przez nią kwestionowane (k. 71 akt egzekucyjnych KM 247/14).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc, oddalił zażalenie (pkt I), zaś o kosztach postępowania (pkt II) orzekł na podstawie art. 770 kpc w zw. z art. 98 kpc, art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc oraz § 11 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r., w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 461).