Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 czerwca 2014r.

Sąd Rejonowy w DzierżoniowieII Wydział Karny w składzie:

Przewodnicząca: SSR Magdalena Kuczka

Protokolant: Monika Walichowska

po rozpoznaniu w sprawie o czyn z art. 233 § 1 k.k.

na skutek zażalenia M. M.

w przedmiocie odmowy wszczęcia śledztwa

postanowił:

I. na podstawie art. 465 § 2 k.p.k. w zw. z art. 329 k.p.k. nie uwzględnić zażalenia M. M. z dnia 17 marca 2014r. na postanowienie z dnia 24 lutego 2014r. zatwierdzone przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej w D.w dniu 3 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt (...)w przedmiocie odmowy wszczęcia śledztwa i utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie;

II. na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze i § 14 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata E. M. kwotę 369 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu.

UZASADNIENIE

M. M.złożył w dniu 24 stycznia 2014r. zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 233 § 1 k.k. polegającego na składaniu fałszywych zeznań przed Sądem Rejonowym w D.I Wydział Cywilny w sprawie sygn. akt
(...)przez świadków A. D., A. Z.i R. K., którzy są pracownikami Aresztu Śledczego w D.. W zawiadomieniu podniósł, iż ww. osoby zeznawały nieprawdę na okoliczność zamontowania we wszystkich celach Aresztu Śledczego w D.głośników oraz natychmiastowego usuwania ich usterek. Podał dalej, iż przed tut. Sądem toczyło się postępowanie cywilne z jego powództwa przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w D.. M. M.stwierdził natomiast, iż w ww. areszcie śledczym są cele, w których nie działają głośniki, wskazując na zasadność przeprowadzenia kontroli cel: 24, 42, 9, 10, 14.

Postanowieniem z dnia 24 lutego 2014r. zatwierdzonym przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej w D.w dniu 3 marca 2014r. odmówiono wszczęcia śledztwa w sprawie zeznania nieprawdy, w dniu 17 stycznia 2014r. w D., przez funkcjonariuszy Służby Więziennej Aresztu Śledczego w D., podczas rozprawy przed Sądem Rejonowym w (...)sygn. akt (...) polegających na nieprawdziwym wskazaniu, że wszystkie cele Aresztu Śledczego
w D.są wyposażone w głośniki, które działają oraz, że wszystkie zgłoszone usterki tych głośników są natychmiast usuwane, przy czym zeznania te stanowiły dowód
w postępowaniu o sygn. akt I C 1091/13, to jest o czyn z art. 233 § 1 k.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego (art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.).

W uzasadnieniu powyższego postanowienia wskazano, iż na skutek zawiadomienia M. M.w toku przeprowadzonych czynności sprawdzających zapoznano się z aktami sprawy o sygn. akt (...)z powództwa M. M.przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w D.
o zapłatę kwoty 10.000 zł, w tym m.in. z zeznaniami podejrzewanych funkcjonariuszy Służby Więziennej, jakie złożyli w toku rozprawy w dniu 17 stycznia 2014r., co pozwoliło na stwierdzenie, iż świadek A. Z.zeznała, iż cele wyposażone są w głośniki i notorycznie zdarzają się awarie, których przyczyną na ogół jest dewastacja głośników przez osadzonych, świadek A. D.zeznała, że na oddziale na którym pracuje są głośniki i radiowęzeł, głośniki są w różnym stanie ze względu na to, że niszczą je sami osadzeni, głośniki wprawdzie wbudowane są w ścianę, ale osadzeni je wyrywają, wyrywają też kable ze ściany i najczęściej robią sobie z tego tzw. grzałki, odpalają papierosy, maszynki do tatuowania a nadto, iż jeżeli zniszczenia są zgłaszane, to na bieżąco są naprawiane, natomiast świadek R. K.zeznał, iż w celach Aresztu są głośniki, w 2013r. zostało wymienionych 30 sztuk głośników radiowęzłowych, a sama sieć była remontowana, gdyż jest bardzo niszczona przez osadzonych. Wskazano także, iż przesłuchano M. M., który z kolei w swoich zeznaniach podtrzymał fakty wskazane
w pisemnym zawiadomieniu a ponadto rozpytano A. D., A. Z., R. K.oraz uzyskano kopie dokumentów świadczących o fakcie wydawania z magazynu Aresztu Śledczego w D.nowych głośników. Mając na uwadze wyniki postępowania sprawdzającego oraz znamiona w szczególności podmiotowe występku z art. 233 § 1 k.k., stwierdzono w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, iż analiza treści zeznań złożonych przez osoby wskazane w zawiadomieniu nie wskazuje, aby ich treść była niezgodna z prawdą, albowiem cele wyposażone są w sieć radiowęzłową i związane z tym głośniki, które natomiast są notorycznie uszkadzane przez samych osadzonych natomiast usuwanie ewentualnej awarii głośnika odbywa się na podstawie stosownej procedury, rozciągniętej w czasie (to jest: zamówienie, realizacja zamówienia na głośniki lub części, prace monterskie). Mając powyższe na uwadze, uznano, iż żadna z osób podejrzewanych przez zawiadamiającego swoim zachowaniem nie wyczerpała znamion występku z art. 233 § 1 k.k. co uzasadniało odmowę wszczęcia śledztwa.

M. M. zażaleniem z dnia 17 marca 2014r. (data stempla pocztowego) zaskarżył przedmiotowe postanowienie, wskazując w uzasadnieniu, iż: prowadzone postępowanie było nierzetelne i nie zostali przesłuchani wszyscy świadkowie w sprawie oraz nie przeprowadzono wizji lokalnej w celi Aresztu Śledczego, w której skarżący przebywał.

Prokurator Rejonowy w D.przekazując powyższe zażalenie wraz z aktami sprawy do rozpoznania Sądowi, wniósł jednocześnie o nieuwzględnienie środka zażalenia i utrzymanie w mocy zaskarżonego postanowienia, podnosząc, iż wbrew twierdzeniom skarżącego, czynności sprawdzające prowadzone w trybie art. 307 k.p.k. pozwoliły na ustalenie, że osoby podejrzewane o popełnienie przestępstwa swoim zachowaniem nie wyczerpały znamion czynu zabronionego.

Sąd Rejonowy w D., po analizie akt sprawy, w kontekście zarzutów skarżącego uznał, że decyzja procesowa podjęta przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej
w D.o odmowie wszczęcia śledztwa w niniejszej sprawie jest w pełni zasadna
i odpowiada prawu, w związku, z czym utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie w mocy, uznając zażalenie M. M.za bezzasadne, albowiem mając na uwadze wyniki postępowania sprawdzającego słusznie przyjęto, że nie wystąpiła określona przepisem art. 303 k.p.k. przesłanka uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa wyczerpującego znamiona z art. 233 § 1 k.k., obligująca do wszczęcia śledztwa w tej sprawie.

Zgodnie z art. 233 § 1 k.k. podlega karze, kto składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę.

Przedmiotem ochrony powołanego przepisu jest prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości oraz wiarygodność ustaleń dokonanych w postępowaniach przewidzianych na podstawie ustawy. Przestępstwa fałszywych zeznań można dopuścić się w postępowaniu sądowym ( nie tylko karnym, lecz także cywilnym, w sprawach z zakresu prawa pracy itp.) albo też innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy (postępowanie administracyjne, podatkowe, dyscyplinarne ). Z użytego przez ustawę określenia "zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę " wynika, iż przestępstwo może być popełnione zarówno przez działanie, jak i zaniechanie. „Nieprawda" w rozumieniu art. 233 § 1 k.k. oznacza nieprawdę w sensie zarówno obiektywnym jak i subiektywnym, tzn. zeznanie jest nieprawdziwe, gdy sprawca uświadamia sobie, że kłamie.

W toku prowadzonych czynności sprawdzających dokonano przesłuchania skarżącego M. M., który zeznał, iż „ w trakcie rozprawy sądowej 17 stycznia 2014r. (…) Funkcjonariusze AŚl w D., których nazwisk już nie pamiętam (…) zeznali nieprawdę o warunkach sanitarnych (…). W/w osoby zeznały, że w celach w których przebywałem znajduje się głośnik który działa, co jest nieprawdą (…). W/w funkcjonariusze zeznali też, że wszystkie usterki w celach są naprawiane na bieżąco, co też jest nieprawdą (…)” (karta 35).

Rozpytana na tę okoliczność A. D.(po odczytaniu jej zeznań złożonych przed Sądem Rejonowym wD.w dniu 17 stycznia 2014r.) oświadczyła, iż „ podczas przesłuchania nie zeznawała kategorycznie, że na dany moment w każdej celi jest głośnik,
a jedynie, że na oddziale są głośniki. Ma to związek z tym, że jeżeli osadzony nie zgłosi wcześniej uszkodzonego głośnika, ona jako wychowawca nie ma obowiązku codziennego sprawdzania wyposażenia. W celi w której dokonano dewastacji głośnika od chwili zgłoszenia do momentu zamówienia i zamontowania przedmiotowego głośnika mija jakiś czas. Dlatego też w celach wskazanych przez M. M.mogło nie być głośnika co nie oznacza, że zostało sporządzone zapotrzebowanie na taki głośnik” (karta 36).

A. Z. (po odczytaniu zeznań złożonych przed tut. Sądem w dniu
17 stycznia 2014r.) podała natomiast w toku rozpytania, iż jej zeznania „ była to odpowiedź na zadane wcześniej pytanie. Nie określiła, że w każdej celi na pewno w danym dniu jest głośnik, co jest niemożliwe ze względu na dewastacje” (karta 36).

Rozpytany kwatermistrz R. K.(po odczytaniu jego zeznań złożonych przed Sądem Rejonowym w D.w dniu 17 stycznia 2014r.) oświadczył z kolei, iż „ w każdej celi jest sieć radiowęzłowa. Głośniki powinny być w każdej celi, jednakże są notorycznie niszczone. Osadzeni niszczą wszystko, od drzwi, sedesu, nowych luster po przedmiotowe głośniki . Wychowawcy nie mają obowiązku codziennego sprawdzania celi pod kątem jej wyposażenia. Jeżeli więzień nie zgłosi faktu uszkodzonego głośnika, taki głośnik nie zostanie wymieniony. Procedura wymiany głośnika uruchamiana jest dopiero po zgłoszeniu awarii. Wówczas sporządzany jest protokół szkód i dopiero na tej podstawie zamawiane są nowe głośniki. W związku z powyższym mogło tak być, że w celi w której przebywał M. M.nie było głośnika. Brak zgłoszenia lub zgłoszenie po kilku dniach od celowego uszkodzenia głośnika po sporządzenie protokołu szkód, zamówienie nowych głośników może skutkować brakiem głośników w celach przez jakiś okres” (karta 36). Odnośnie wymiany zniszczonych głośników wskazał, iż zgłoszonych zostało do wymiany 15 sztuk głośników,
„ z czego wszystkie były uszkodzone przez więźniów. Z tych 15 wymienionych sztuk w chwili obecnej uszkodzone zostały kolejne 4 szt.” (karta 36). Ponadto rozpytany R. K.okazał oryginały dokumentów „Magazyn wyda W” świadczących o wydaniu nowych głośników oraz dokument „Magazyn przyjmie P” świadczący o zapotrzebowaniu 4 sztuk nowych głośników z dnia 9 stycznia 2014r. (karta 37-40).

Ponadto Sąd rozpoznając przedmiotową sprawę przeanalizował kserokopie akt sprawy Sądu Rejonowego w D.o sygn. akt (...), to jest kserokopie protokołów rozprawy, w tym m.in. dotyczące przesłuchania świadka K. Ł., w których w/w w ogóle nic nie wspomina o niedziałających głośnikach. (karta 27). Również przesłuchiwany D. W.w swoich zeznaniach opisuje warunki panujące w celi aresztu, jednak nie podając faktów związanych z niedziałającymi głośnikami (karta 30).

Biorąc pod uwagę powyższe wyniki postępowania sprawdzającego zarzut M. M., iż funkcjonariusze Aresztu Śledczego w D.zeznając
w charakterze świadków w sprawie Sądu Rejonowego w D.o sygn. akt (...)złożyli fałszywe zeznania, nie znalazło potwierdzenia w zebranym i omówionym wyżej materiale. W ocenie Sądu, tenże materiał nie pozwala, bowiem na uznanie, aby wskazane w zawiadomieniu osoby zeznając przed Sądem Rejonowym w D.w dniu 17 stycznia 2014r. podały nieprawdę. Odnośnie wyposażenia celi w głośniki zeznały one bowiem ogólnie, a zarazem spójnie i zgodnie ze sobą, iż cele w oddziałach w Areszcie Śledczym w D.wyposażone są w sieć radiowęzłową i związane z tym głośniki, podkreślając jednak, iż notorycznie są one uszkadzane, dewastowane przez samych osadzonych, czego prawdziwości nie ma podstaw kwestionować, a co nie jest przecież równoważne ze stwierdzeniem (w jakim to skarżący dopatruje się zeznania nieprawdy) iż w konkretnych celach, w których był osadzony skarżący głośniki te były sprawne w opisywanym przez niego okresie, tego bowiem nie powiedziały, a ich wypowiedzi były udzieleniem odpowiedzi na zadane wcześniej pytanie, potwierdzając, że na oddziale są głośniki.

Z tych względów oraz zważywszy na przytoczone wyżej wyniki rozpytania tychże osób zbędne dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy było przeprowadzenie kontroli wskazanych w zawiadomieniu cel nr (...)jak też przesłuchanie dalszych świadków w szczególności innych osadzonych w ww. celach.

Zdaniem Sądu, przychylającego się w tym względzie do stanowiska Prokuratury Rejonowej wD., w przeprowadzonych w sprawie czynnościach sprawdzających nie zebrano dowodów uzasadniających podejrzenie, że funkcjonariusze Służby Więziennej dopuścili się popełnienia czynu, o którym w zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa donosił M. M.. Stąd też słusznie odmówiono wszczęcia śledztwa w niniejszej sprawie.

Z powyższych względów, Sąd orzekł jak w sentencji, nie znajdując podstaw w złożonym zażaleniu, do uchylenia zaskarżonego postanowienia.