Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT.

z dnia 4 lutego 2014 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy M. K. prawo do emerytury z dniem(...)

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz wnioskodawcy kwotę 60 ( sześćdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V U 569/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 lutego 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT.odmówił wnioskodawcy M. K. prawa do emerytury, podnosząc w uzasadnieniu, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganych przepisami 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawcy nie zaliczono do pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia: od 11 czerwca 1971 roku do 24 października 1972 roku,

od 4 listopada 1974 roku do 30 września 1975 roku, od 10 lutego 1976 roku do 31 grudnia 1998 roku w Fabryce (...) S. A. w P., bowiem w okresach tych zgodnie ze świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 10 stycznia 2014 roku wykonywał pracę ślusarza w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, a stanowisko nie zostało wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W odwołaniu od powyższej decyzji, złożonym w dniu 5 marca 2014 r., M. K. wniósł o zaliczenie powyższych okresów do stażu w szczególnych warunkach i przyznanie prawa do emerytury z uwagi na to, że przepracował wymagane 15 lat w warunkach szczególnych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Na rozprawie w dniu 14 maja 2014 roku pełnomocnik wnioskodawcy sprecyzował odwołanie w ten sposób, iż wniósł o zaliczenie wnioskodawcy do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od dnia 17 października 1977 roku do 31 grudnia 1998 roku.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K., urodzony w dniu (...), złożył w dniu
30 stycznia 2014 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę - k. 1- 4 akt ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca udowodnił staż pracy wynoszący 29 lat, 11 miesięcy i 5 dni.

(dowód: decyzja z dnia 4 lutego 2014 r. k. 18 akt ZUS)

Do okresów pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy żadnego okresu zatrudnienia (okoliczność bezsporna).

Wnioskodawca M. K. okresie od 1 września 1968 roku do 10 czerwca 1971 roku był uczniem (...) Szkoły Zawodowej przy Fabryce (...) w P. i pracował na stanowisku ucznia ślusarskiego.

Po ukończeniu szkoły M. K. od dnia 11 czerwca 1971 roku został zatrudniony przez (...) na stanowisku ślusarza na wydziale RC, gdzie pracował do 24 października 1972 roku.

W okresie od dnia 25 października 1972 roku do 15 października 1974 roku wnioskodawca odbywał zasadnicza służbę wojskową.

Po odbyciu służby wojskowej wnioskodawca powrócił do pracy w (...) w P. w dniu 4 listopada 1974r. na dotychczasowe stanowisko ślusarza w wydziale M-42, gdzie pracował do 30 września 1975 roku.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 14 kwietnia 2003r. – akta osobowe, umowa z pracownikiem młodocianym z dnia 1 września 1968r. – akta osobowe, karta powołania do służby wojskowej, karta obiegowa zmiany – akta osobowe, adnotacja na podaniu z 25.10.1974r. – akta osobowe)

W okresie od 1 października 1975 roku do 9 lutego 1976 roku wnioskodawca nie pracował w (...) (okoliczność bezsporna).

Wnioskodawca ponownie podjął zatrudnienie w (...) w P. w dniu 10 lutego 1976r. i pracował tam do dnia 31 grudnia 2008r.

Początkowo wnioskodawca pracował na wydziale M-34, a od dnia 17 października 1977 roku na wydziale M-46. Zarówno na wydziale M-34 jak i na wydziale M-46 wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku ślusarza.

(dowód: umowa z 9 lutego 1976r. – k. 2 akt osobowych, karta obiegowa zmiany – k. 1 akt osobowych, angaż- k. 3 akt osobowych, angaż – k. 4 akt osobowych, karta obiegowa zmiany – k. 5 akt osobowych)

Wydział M-34 był wydziałem mechanicznej przeróbki węgla. Na tym wydziale produkowane były urządzenia do przeróbki węgla. Wnioskodawca zajmował się montażem urządzeń szybowych i wyciągowych (tj. klatki i skip ) służących górnikom do zjeżdżania pod ziemię oraz wywożenia urobku.

(dowód: zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 14 maja 2014r. od minuty 29:26 do minuty 34:12)

Wydział M-46 był wydziałem obudów zmechanizowanych. Na tym wydziale były składane obudowy kopalniane (górnicze). Obudowy były wykonywane z grubych blach o dużych gabarytach. Części do składania obudów były przywożone na wydział przy pomocy suwnicy.

Do stałych obowiązków wnioskodawcy na wydziale M-46 należało składanie obudów kopalnianych. Polegało to na dopasowywaniu stalowych elementów konstrukcyjnych przez ich wycinanie palnikiem acetylenotlenowym, szlifowanie przyciętych stalowych elementów konstrukcyjnych przy pomocy szlifierki pneumatycznej, sczepianie punktowe składanych elementów stalowych przy pomocy spawarki elektrycznej tzw. spawanie wstępne oraz czyszczenie spoin spawalniczych przy pomocy młota pneumatycznego. Pewne elementy obudów kopalnianych musiały być zespawane „na gotowo”, gdyż później nie było już do nich dostępu, te prace wykonywał wnioskodawca, gdyż posiadał uprawnienia spawalnicze. W związku z tym, że wnioskodawca posiadał uprawnienia spawalnicze większość wykonywanych przez niego prac była pracami spawalniczymi.

Wszystkie prace wykonywane przez M. K. składały się na pełen proces produkcji. Wnioskodawca wykonywał je stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wnioskodawca był narażony na hałas, zadymienie i zapylenie znacznie przekraczające dopuszczalne normy. Na hali razem z wnioskodawcą oprócz ślusarzy w odległości 1 - 2 metrów pracowali spawacze, odsłonięci brezentową osłoną.

Czasami w zastępstwie innego pracownika wnioskodawca obsługiwał suwnice, służące do przemieszczania składanych elementów pomiędzy stanowiskami spawaczy i ślusarzy.

(dowód: zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 14 maja 2014r. od minuty34:12 do minuty 45:51, zeznania świadka J. G. - protokół rozprawy z dnia 14 maja 2014r. od minuty 5: 59 do minuty17:10, zeznania świadka J. M. - protokół rozprawy z dnia 14 maja 2014r. od minuty 18:22 do minuty 25:47)

Fabryka (...) w P. wystawiła wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w których wskazała, iż w okresach od :

- od 11 czerwca 1971 roku do 24 października 1972 roku

- od 4 listopada 1974 roku do 30 września 1975 roku

- od 10 lutego 1976 roku do 31 grudnia 2008 roku

M. K. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w warunkach szczególnych tj. na stanowisku ślusarza ( pracownik zatrudniony w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych w wydziałach spawalniczych – stała praca w warunkach , w których nie są zachowane higieniczne normy pracy) wymienionym w dziale XIV poz. 12 pkt 18 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych .

(dowód: świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 10.01.2014r. – k. 9 i 10 akt sprawy, kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych k.2, świadectwo pracy k. 4 , książeczka wojskowa k.3 i verte akt kapitałowych umowa z pracownikiem młodocianym, zaświadczenia, karty obiegowe zmiany, wnioski - w aktach osobowych )

M. K. w dniu 15 kwietnia 1978r. nabył uprawnienia spawacza elektrycznego w CO2 .

W dniu 18 listopada 1980r. wnioskodawca ukończył kurs wycinacza acetyleno-tlenowego.

(dowód zaświadczenie o ukończeniu kursu k. 5, książeczka spawacza k.6 )

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, gdyż organ rentowy nie uwzględnił jakiegokolwiek okresu zatrudnienia wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych.

Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie był członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

W będącej przedmiotem osądu sprawie wnioskodawca dysponował świadectwami wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionymi przez Fabrykę (...) SA wP. z dnia 10 stycznia 2014r. potwierdzającymi wykonywanie przez niego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prac w szczególnych warunkach w okresach:- od 11 czerwca 1971 roku do 24 października 1972 roku, od 4 listopada 1974 roku do 30 września 1975 roku oraz od 10 lutego 1976 roku do 31 grudnia 2008 roku, na stanowisku ślusarza zgodnie z wykazem A dział XIV poz. 12 pkt 18 stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983r. w sprawie określenia stanowisk w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

Świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości i autentyczności, a li tylko dokumentem prywatnym, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 k.p.c. ). Świadectwo pracy samo przez się nie tworzy zatem praw podmiotowych ani ich nie pozbawia.

Organ rentowy zakwestionował powyższe świadectwa, podnosząc że stanowisko ślusarza nie jest wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ponieważ organ rentowy zaprzeczał prawdziwości świadectwa co do charakteru wykonywanej przez wnioskodawcę pracy w spornych okresach (spór dotyczył dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca), ciężar wykazania prawdziwości tego dokumentu prywatnego w myśl art. 253 zd. 2 k.p.c. spoczywał na wnioskodawcy jako osobie, która chce z tego dokumentu skorzystać.

Tymczasem pełnomocnik wnioskodawcy nie przedstawił na okoliczność pracy wnioskodawcy w okresie od dnia 11 czerwca 1971r. do dnia 30 września 1975r. oraz od dnia od 10 lutego 1976 roku do dnia 16 października 1977r. jakichkolwiek wniosków dowodowych. Wobec powyższego Sąd uznał twierdzenia wnioskodawcy co do pracy w szczególnych warunkach w tych okresach za gołosłowne. Wprawdzie świadectwa pracy w warunkach szczególnych wystawione przez pracodawcę w dniu 10 stycznia 2014r. potwierdza, iż skarżący w okresie od dnia 11 czerwca 1971 roku do dnia 24 października 1972 roku, od dnia 4 listopada 1974 roku do dnia 30 września 1975 roku oraz od 10 lutego 1976 roku do dnia 16 października 1977r. wykonywał prace w szczególnych warunkach. Nie mniej pracodawca szczególne warunki pracy łączy z faktem zatrudnienia skarżącego w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych w wydziałach spawalniczych w warunkach, w których nie są zachowane higieniczne normy pracy, wymienionym w dziale XIV poz. 12 pkt 18 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych . Zarządzenie resortowe, na które powołuje się pracodawca w świadectwie pracy nie jest już obowiązującym aktem prawnym, a obecnie obowiązujący wykaz A będący załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. uznaje za pracę w szczególnych warunkach prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i acetylenotlenowym, a nie prace wykonywane w bezpośrednim sąsiedztwie osób wykonujących w/w prace. Powyższe – wobec braku innych wniosków dowodowych w sprawie - dyskwalifikuje walor dowodowy tak sporządzonego świadectwa pracy.

Wnioskodawca wykazał natomiast, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych w czasie zatrudnienia w Fabryce (...) w P. w okresie od 17 października 1977 roku do 31 grudnia 1998 roku na wydziale M-46.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez M. K. w tym okresie Sąd oparł się na zeznaniach świadków: J. M. oraz J. G. oraz na zeznaniach wnioskodawcy, a także dokumentach zawartych w jego aktach osobowych. Świadkowie w spornym okresie pracowali razem z wnioskodawcą na tym samym wydziale, w tej samej brygadzie i na tym samym stanowisku, a zatem dysponują bezpośrednią i co za tym idzie szczegółową wiedzą co do codziennych obowiązków pracowniczych skarżącego.

Świadkowie potwierdzili, że wnioskodawca od dnia 17 października 1977 roku do 31 grudnia 1998 roku pracował w Fabryce (...) w P. w wydziale M-46, gdzie zajmował się składaniem obudów górniczych o dużych gabarytach. Wprawdzie z angaży wynika, że wnioskodawca pracował w charakterze ślusarza, nie mniej nazwa wskazanego w świadectwie stanowiska pracy nie przesądza o charakterze pracy, decydujące znaczenie w tym zakresie mają faktycznie stale wykonywane obowiązki pracownicze. A te w świetle zeznań świadków, wnioskodawcy oraz dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych polegały na:

- dopasowywaniu stalowych elementów konstrukcyjnych przez ich wycinanie (upalanie) palnikiem acetylenotlenowym,

- szlifowaniu przyciętych stalowych elementów konstrukcyjnych przy pomocy szlifierki pneumatycznej,

- sczepianiu punktowym składanych elementów stalowych przy pomocy spawarki elektrycznej tzw. spawanie wstępne;

- - spawaniu elektrycznym „na gotowo” elementów stalowych, do których na kolejnym etapie produkcji nie było już dostępu;

- czyszczeniu spoin spawalniczych przy użyciu młota pneumatycznego;

Prace te były wykonywane w hali, w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, gdzie występowało duże zapylenie, zadymienie i hałas, znacznie przekraczające dopuszczalne normy. Należy w tym miejscu przypomnieć, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyrok z dnia 29 stycznia 2008r. w sprawie I UK 192/08 oraz wyrok z dnia 8 czerwca 2011r. w sprawie I UK 393/10) przyjmuje się, że określenie „prace przy spawaniu” obejmuje nie tylko prace polegające na spawaniu, ale także prace wykonywane w przebiegu procesu spawania. Również w wyroku z dnia 24 stycznia 2013r. w sprawie III UK 47/12 Sąd Najwyższy wypowiedział się, że z treści zamieszczonego w wykazie A dziale XIV poz. 12 wynika, że nie chodzi o samo spawanie jako czynność, lecz o prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowo wodorowym, co niewątpliwie może dotyczyć też innych czynności, które funkcjonalnie (przedmiotowo) łączą się z pracami przy spawaniu. W świetle tego stanowiska, które Sąd w niniejszej sprawie podziela, do tych prac przy spawaniu niewątpliwie należy zaliczyć oprócz samego spawania prace wnioskodawcy polegające na składaniu obudów kopalnianych. Zestawienie ze sobą elementów jest bowiem niezbędną czynnością, do ich późniejszego zespawania (połączenia ze sobą). Również czyszczenie spoin spawalniczych należy zaliczyć do prac przy spawaniu. Czyszczenie spoin miało bowiem na celu wyrównanie ewentualnych niedociągnięć w przebiegu spawania.

Wykonywane przez wnioskodawcę prace były niewątpliwie pracami wykonywanymi w uciążliwych dla zdrowia warunkach i jako takie są wymienione w wykazie A będącego załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43z późn.zm.), a mianowicie w:

- dziale XIV (prace różne) poz. 12 – prace polegające na wycinaniu (tzw. upalanie – dopalanie) gazowym i spawaniu elektrycznym (sczepianie punktowe składanych elementów stalowych – spawanie wstępne);

- dział XIV (prace różne) poz. 18 – prace polegające na obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych (praca przy obsłudze młota pneumatycznego oraz szlifierki pneumatycznej)

Mimo zatem, że wnioskodawca w okresie od dnia 17 października 1977 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku pracował formalnie na stanowisku ślusarza – jak przedstawia świadectwo pracy - to charakter wykonywanej przez niego pracy w tym okresie polegał na wykonywaniu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy wycinaniu i spawaniu elektrycznym oraz na obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych, co wynika z zeznań wnioskodawcy oraz świadków. Ponieważ wszystkie wykonywane przez wnioskodawcę prace w ramach obowiązującego go ośmiogodzinnego czasu pracy, były pracami w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A, należy uznać że wnioskodawca wykonując te prace pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych.

Biorąc pod uwagę złożone w sprawie zeznania świadków i wnioskodawcy co do codziennych warunków pracy i sposobu organizacji pracy w hali zakładu oraz w oparciu o zgromadzone dokumenty pracownicze nie ulega wątpliwości, że praca wnioskodawcy, była pracą o znacznej szkodliwości dla jego zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości. Świadczy o tym nie tylko zakres jego obowiązków, charakter pracy , ale także warunki w jakich praca była świadczona (duże zapylenie, zadymienie i hałas na stanowisku pracy ).

Dodatkowo należy podnieść, że Sądowi znane jest z urzędu, że inni pracownicy (...) pracujący tak jak wnioskodawca na stanowisku ślusarza na wydziale M-46 tj. J. F. oraz Z. S., którzy mieli taki sam jak wnioskodawca zakres obowiązków (składanie obudów kopalnianych), otrzymali prawo do emerytur w obniżonym wieku emerytalnym po zaliczeniu im okresu pracy na wydziale M-46 do pracy w szczególnych warunkach na podstawie prawomocnych wyroków sądowych tj. wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 13 września 2013 roku w przypadku J. F. oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 grudnia 2011 roku w sprawie III AUa 1436/11 w przypadku Z. S.. Kolejnym pracownikiem zatrudnionym na stanowisku ślusarza, któremu Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 31 maja 2013r. w sprawie VU 1173/12 przyznał prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, po zaliczeniu do szczególnego stażu pracy wykonywanej w (...) na wydziale obudów kopalnianych był W. T.. Również w stosunku do niego Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację organu rentowego w sprawie III AUa 1175/13.

W przedmiotowych sprawach był przeprowadzony dowód z opinii biegłych ds. BHP. W każdej z tych spraw biegli przeprowadzili gruntowną analizę miejsca pracy, na którym pracował także wnioskodawca, a mianowicie wydziału M-46 znajdującego się w (...) w P. Biegli nie mieli wątpliwości, że praca ślusarzy na wydziale M-46 była pracą w szczególnych warunkach. Zwrócili uwagę, że wydział M-46 był typowym wydziałem spawalniczym, gdzie pracowali spawacze i współpracujący z nimi ściśle ślusarze. Ślusarze w swej pracy posługiwali się podobnie jak spawacze techniką spawalniczą (spawanie wstępne oraz wycinanie elektryczne), a ponadto techniką ślusarską, do której zalicza się szlifowanie elementów metalowych.

Materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, że M. K. pracował wprawdzie w sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, lecz nie z tego powodu jego zatrudnienie zaliczyć należy do warunków szczególnych, ale dlatego że sam wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym oraz szlifowaniu i czyszczeniu metalowych elementów przy użyciu narzędzi i urządzeń wibracyjnych lub udarowych. Wszystkie czynności, szczegółowo opisane w stanie faktycznym, odpowiadają pracom na stanowiskach wskazanych w wykazie A dział XIV poz. 12 i 18 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r., jak też w wykazie zawartym w zarządzeniu nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (Dz. Urz. Nr 8, poz. 12). W wykazie resortowym pod poz. 12 działu XIV wymieniono prace przy spawaniu oraz wycinaniu elektrycznym i gazowym, a pod poz. 18: obsługa urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych - prace szlifierza szlifierkami pneumatycznymi oraz prace ślusarza przy obsłudze młotów i wiertarek udarowych. Zatem szlifowanie szlifierkami pneumatycznymi, które wchodziło w zakres obowiązków wnioskodawcy, stanowi jedną z form obsługi urządzeń i narzędzi z poz. 18 działu XIV wykazu A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów.

Jurydycznie utrwalony jest pogląd, iż przepisy resortowe, o których traktuje § 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. nie stanowią źródła prawa w rozumieniu art. 87 Konstytucji RP, a określenie stanowisk w tych aktach ma znaczenie techniczne i nie jest rezultatem tworzenia, tylko stosowania prawa. Zarządzeniom resortowym przypisuje się charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający. Mogą one więc być pomocne przy dokonywaniu wykładni oraz kwalifikacji stanowisk pracy określonych w załączniku do rozporządzenia (post. SN z dnia 22 marca 2012 r., I UK 403/11. LEX nr 1214549, z dnia 14 lutego 2008 r., I UK 313/07, niepubl., wyrok SA w Gdańsku, III AUa 573/09, OSA Gdańsk 2010/1/5/139). Tak też należy rozumieć odwołanie się do zarządzenia resortowego w wystawionym wnioskodawcy świadectwie pracy w warunkach szczególnych. Nie znaczy to, że wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resortowym, której nie wymieniono w wykazie A załącznika do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r., uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 184 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Jednakże w przypadku, gdy rozporządzenie określa stanowisko pracy w sposób ogólny (obsługa urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych), a zarządzenie resortowe uściśla charakter pracy lub urządzenie (szlifowanie szlifierkami pneumatycznymi), to oczywiście nie dochodzi do przekroczenia granic regulacji wskutek ustalenia, że ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku wskazanym w rozporządzeniu, a stypizowanym w przepisach resortowych.

Sporadyczna obsługa przez wnioskodawcę suwnic w spornym okresie, w zastępstwie innego pracownika, nie wyklucza uznania jego pracy za pracę w szczególnych warunkach. Obsługa suwnic jest bowiem także pracą zaliczoną zgodnie z wykazem A dział III (prace różne w hutnictwie i przemyśle metalowym) poz. 86 do prac w szczególnych warunkach.

W konsekwencji należało uznać, że wnioskodawca udowodnił wymagany ustawą co najmniej 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych. Biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca spełnił jednocześnie pozostałe wymagane przepisami rozporządzenia warunki, to jest osiągnął wiek emerytalny (60 lat) oraz wymagany okres zatrudnienia (25 lat), należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie. Sąd przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia emerytalnego poczynając od dnia(...) roku tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę. Wówczas został bowiem spełniony ostatni warunek, od którego zależało prawo do emerytury skarżącego.

Z tych względów Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 12 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013, poz. 490).