Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Ilona Simonowicz

SSO Dariusz Gąsowski

SSO Grażyna Zawadzka – Lotko - spr

Protokolant Aneta Chardziejko

Przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku Wiesławy Sawośko - Grębowskiej

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2014 roku sprawy:

K. Z. (1)

w przedmiocie wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 17 stycznia 2014 roku sygn. akt II K 389/13

I.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. B. kwotę 147,60 - sto czterdzieści siedem złotych sześćdziesiąt groszy (w tym wliczona kwota 27,60 - dwadzieścia siedem złotych sześćdziesiąt groszy - tytułem podatku VAT – stawka 23 %) jako wynagrodzenie za obronę skazanego przed Sądem II-instancji świadczoną w sprawie z urzędu .

III.  Zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

K. Z. (1) został skazany prawomocnymi wyrokami:

I.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 19 listopada 2002 roku w sprawie o sygnaturze akt II K 973/02, za czyny z art. 278 § 1 k.k. i innych popełnione w okresie od dnia 28 czerwca 2002 roku do dnia 14 lipca 2002 roku, na kary jednostkowe 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 (pięciu) lat tytułem próby; postanowieniem z dnia 4 września 2006 roku zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary łącznej pozbawienia wolności;

II.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 23 sierpnia 2005 roku w sprawie o sygnaturze akt VI K 436/05, za czyn z art. 278 § 1 k.k. popełniony w dniu 23 maja 2005 roku, na karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny po 20 (dwadzieścia) złotych każda;

III.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 26 października 2005 roku w sprawie o sygnaturze akt II K 305/05, za czyn z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. popełniony w dniu 24 czerwca 2005 roku, na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 (czterech) lat tytułem próby; postanowieniem z dnia 4 września 2006 roku zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności;

IV.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 14 czerwca 2006 roku w sprawie o sygnaturze akt VI K 206/06, za czyn z art. 178a § 1 k.k. popełniony w dniu 20 kwietnia 2006 roku, na karę 3 (trzech) miesięcy ograniczenia wolności; wobec skazanego orzeczono także zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 (jednego) roku;

V.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 26 września 2006 roku w sprawie o sygnaturze akt VI K 421/06, za czyn z art. 178a § 1 k.k. w zb. z art. 244 k.k. popełniony w dniu 12 sierpnia 2006 roku, na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 (trzech) lat tytułem próby; wobec skazanego orzeczono także zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 (dwóch) lat; postanowieniem z dnia 2 marca 2007 roku zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności;

VI.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 7 lutego 2007 roku w sprawie o sygnaturze akt VI K 594/06, za czyn z art. 178a § 1 k.k. w zb. z art. 244 k.k. popełniony w dniu 22 listopada 2006 roku, na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności; wobec skazanego orzeczono także zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 10 (dziesięciu) lat;

VII.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 28 lutego 2007 roku w sprawie o sygnaturze akt VI K 67/07, za czyny z art. 279 § 1 k.k. i innych popełnione w okresie od dnia 14 października 2006 roku do dnia 7 listopada 2006 roku, na kary jednostkowe 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 100 (stu) stawek dziennych grzywny po 10 (dziesięć) złotych każda, 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 10 (dziesięć) złotych każda, i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, oraz kary łączne 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 10 (dziesięć) złotych każda; postanowieniem z dnia 20 grudnia 2013 roku karę jednostkową 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, orzeczoną za czyn z art. 278 § 1 k.k., zamieniono na karę 30 (trzydziestu) dni aresztu;

VIII.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 2 marca 2007 roku w sprawie o sygnaturze akt VI K 24/07, za czyny z art. 178a § 1 k.k. i innych popełnione w okresie od dnia 7 grudnia 2006 roku do dnia 10 grudnia 2006 roku, na kary jednostkowe 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności, 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności, i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; wobec skazanego orzeczono także zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 10 (dziesięciu) lat;

IX.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 23 marca 2007 roku w sprawie o sygnaturze akt II K 434/06, za czyn z art. 178a § 1 k.k. w zb. z art. 244 k.k. popełniony w dniu 27 października 2006 roku, na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności; wobec skazanego orzeczono także zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 10 (dziesięciu) lat;

X.  Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 26 kwietnia 2007 roku w sprawie o sygnaturze akt VI K 350/05, za czyn z art. 284 § 2 k.k. popełniony w okresie od dnia 28 stycznia 2005 roku do dnia 22 marca 2005 roku, na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

XI.  Sądu Rejonowego w Lesku z dnia 9 października 2008 roku w sprawie o sygnaturze akt II K 58/08, za czyn z art. 247 § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. popełniony w okresie od dnia 23 lutego 2008 roku do dnia 18 marca 2008 roku, na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

XII.  Sądu Rejonowego w Białogardzie z dnia 22 stycznia 2013 roku w sprawie o sygnaturze akt II K 757/12, za czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełniony w dniu 7 września 2012 roku, na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

XIII.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 29 kwietnia 2013 roku w sprawie o sygnaturze akt II K 99/13, za czyn z art. 209 § 1 k.k. popełniony w okresie od dnia 1 czerwca 2012 roku do dnia 27 lutego 2013 roku, na karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności;

XIV.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 22 maja 2013 roku w sprawie o sygnaturze akt III K 333/13, za czyny z art. 157 § 2 k.k. i innych popełnione w okresie od dnia 28 lipca 2012 roku do dnia 29 lipca 2012 roku, na kary jednostkowe 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, 1 (jednego) i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, i 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz karę łączną 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

XV.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 15 lipca 2013 roku w sprawie o sygnaturze akt II K 215/13, za czyn z art. 178a § 2 k.k. i innych popełniony w dniu 9 maja 2013 roku, na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; wobec skazanego orzeczono także zakaz prowadzenia rowerów na okres 3 (trzech) lat.

Wyrokiem łącznym z dnia 17 stycznia 2014 roku w sprawie o sygnaturze akt II K 389/13 Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim:

I.  Na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył skazanemu K. Z. (2) karę jednostkową 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim w sprawie o sygnaturze akt II K 305/05, oraz karę jednostkową 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Żaganiu w sprawie o sygnaturze akt VI K 350/05 – i wymierzył mu karę łączną 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności.

II.  Na mocy art. 91 § 2 k.k. połączył skazanemu karę jednostkową 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności, orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim w sprawie o sygnaturze akt VI K 594/06, kary jednostkowe: 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim w sprawie o sygnaturze akt VI K 67/07, kary jednostkowe: 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności, 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności, oraz 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności, orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim w sprawie o sygnaturze akt VI K 24/07, oraz karę jednostkową 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim w sprawie o sygnaturze akt II K 434/06 – i wymierzył mu karę łączną 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

III.  Na mocy art. 90 § 2 k.k., art. 85 k.k. i art. 43 § 1 k.k. połączył skazanemu orzeczone wobec niego w sprawach o sygnaturach akt VI K 594/06, VI K 24/07 oraz II K 434/06 Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim zakazy prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz orzekł wobec niego łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w wymiarze 10 (dziesięciu) lat.

IV.  Na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył skazanemu karę jednostkową 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Białogardzie w sprawie o sygnaturze akt II K 757/12, oraz kary jednostkowe: 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, i 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie o sygnaturze akt III K 333/13 – i wymierza mu karę łączną 3 (trzech) lat pozbawienia wolności.

V.  W pozostałym zakresie, wyroki podlegające łączeniu pozostawił do odrębnego wykonania.

VI.  Na poczet orzeczonych kar łącznych zaliczył skazanemu okresy odbytych kar w sprawach podlegających łączeniu.

VII.  Na mocy art. 572 k.p.k. umarzył postępowanie w części dotyczącej wyroków jednostkowych wydanych w stosunku do skazanego przez: Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim w sprawach o sygnaturach akt II K 973/12, VI K 436/05, VI K 206/06, VI K 421/06, II K 99/13 i II K 215/12 oraz Sądu Rejonowego w Lesku w sprawie o sygnaturze akt II K 58/08, poniesionymi w tym zakresie wydatkami obciążając Skarb Państwa.

VIII.  Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. B. kwotę 144 (sto czterdzieści cztery) złote, z podatkiem VAT w wysokości 23% w kwocie 33,12 zł (trzydzieści trzy złote dwanaście groszy), to jest łączną kwotę 177,12 zł (sto siedemdziesiąt siedem złotych dwanaście groszy) tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu.

IX.  Zwolnił skazanego od zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w związku z wydaniem wyroku łącznego.

Powyższy wyrok na mocy art. 425 § 1, 2 k.p.k. i art. 444 § 1 k.p.k. zaskarżył w części w zakresie punktów I, II i IV obrońca skazanego i w oparciu o przepis art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 3 k.p.k. zarzucił mu błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na niezasadnym przyjęciu, że w przedmiotowej sprawie zaistniały przesłanki do zastosowania zasady asperacji, w sytuacji gdy związek podmiotowy i przedmiotowy miedzy zbiegającymi się przestępstwami oraz zasady prewencji ogólnej i indywidualnej, a nadto krytyczny stosunek skazanego do swojej przeszłości oraz pozytywna opinia sporządzona przez administrację zakładu karnego dotycząca skazanego wskazują, iż w okolicznościach przedmiotowej sprawy należało zastosować rozstrzygając o wymiarze kary zasadę absorpcji.

Mając na uwadze powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i poprzez złagodzenie wymierzonych skazanemu kar łącznych z uwzględnieniem zasady absorpcji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest oczywiście bezzasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim należy wskazać, iż Sąd Rejonowy wydał wyrok łączny zgodnie z obowiązującymi wymogami określonymi w art. 85 k.k. i następne. Analiza wyroków podlegających połączeniu nie wskazuje aby Sąd meriti naruszył zasady orzekania o karze łącznej. Orzeczona wobec skazanego kara łączna uwzględnia zasady orzekania wynikające zarówno z przepisów prawa materialnego jak też zasad określonych w bieżącej judykaturze Sądu Najwyższego.

Odnosząc się do zarzutu wskazanego w apelacji błędu w ustaleniach faktycznych, polegającego na błędnym stwierdzeniu przez Sąd Rejonowy, iż w sprawie przy wymiarze orzeczonych kar łącznych, brak było podstaw do zastosowania zasady pełnej absorpcji, wskazać należy, iż wywiedziona apelacja stanowi jedynie polemikę z ustaleniami Sądu Rejonowego. Obrońca odwołuje się bowiem do związku podmiotowego i przedmiotowego miedzy zbiegającymi się przestępstwami, zasad prewencji ogólnej i indywidualnej oraz pozytywnej opinii z zakładu karnego. Tymczasem, jak wynika to z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku przy wymiarze kar łącznych Sąd Rejonowy uwzględnił wszystkie wskazane powyżej okoliczności a więc związek przedmiotowy i podmiotowy pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami, zasady prewencji, krytyczny stosunek skazanego do popełnionych czynów oraz przedmiotową opinię z jednostki penitencjarnej.

Z tych względów nie sposób zgodzić się z zarzutem apelacji, iż Sąd Rejonowy dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych, który to błąd miał skutkować nieprawidłowym odejściem od zasady pełnej absorpcji. Należy z kolei wskazać, iż w zakresie przesłanek, które spowodowały, iż Sąd I instancji przy orzekaniu kar łącznych zastosował zasadę asperacji a nie pełnej absorpcji, stanowisko Sądu Rejonowego zostało bardzo szczegółowo uzasadnione w aspekcie wszystkich okoliczności, które w tym względzie winny być wzięte pod uwagę. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w tym zakresie żadnych nieprawidłowości i stanowisko Sądu Rejonowego w pełni podzielił.

Wyrok łączny wydaje się w oparciu o zasady określone w przepisach art. 85-92 k.k. W orzecznictwie podkreśla się, że „decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej. Popełnienie więcej niż dwóch przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym, przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji” (por. wyrok SA w Łodzi z 20 września 2001r, II Aka 154 /01, Prok. i Pr. 2002, z. 4, poz. 26 ).

Przy wymierzeniu kary łącznej zastosowanie zasady pełnej absorpcji nie jest żadnym obowiązkiem sądu orzekającego czy też punktem wyjścia przy dokonywaniu prawidłowej oceny wymiaru kary łącznej. Wydając wyrok łączny, sąd orzekający nie jest także uprawniony do ponownego rozważania tych samych okoliczności, które legły u podstaw wymiaru kar w poprzednio osądzonych sprawach, lecz powinien rozważyć przede wszystkim, czy pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono te kary, istnieje ścisły związek podmiotowy i przedmiotowy, czy też związek ten jest dość odległy lub w ogóle go brak, a ponadto winien rozważyć okoliczności, które już po wydaniu poprzednich wyroków zaistniały i przemawiają za korzystnym lub niekorzystnym ukształtowaniem tej kary (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 2006.09.14 w sprawie sygn. akt II AKa 244/06, LEX nr 217093). W niniejszej sprawie, co do wyroków objętych węzłem kar łącznych, przesłanki takie nie zachodzą.

Jak słusznie argumentował to Sąd Rejonowy przy pierwszym zbiegu dotyczącym spraw II K 305/05 i VI K 350/05 przestępstwa godziły w różne dobra, inna była motywacja skazanego do ich popełnienia, w końcu popełnione były w odstępie kilku miesięcy. Trudno więc mówić, aby między przestępstwami z tych spraw zachodziły ścisłe więzy podmiotowo - przedmiotowe. Sąd I instancji prawidłowo wskazał, iż bliższe związki przedmiotowe zachodziły co do przestępstw objętych zbiegiem drugim dotyczącym spraw o sygnaturach akt VI K 594/06, VI K 67/07, VI K 24/07 i II K 434/06, ale podkreślić należy, iż nie były one na tyle ścisłe, aby również i w tym wypadku przemawiały za zastosowaniem zasady pełnej absorpcji. Wskazać należy m.in. na fakt odmiennej motywacji przy popełnianiu czynów z art. 178a § 1 k.k. i art. 245 k.k. a czynem z art. 279 § 1 k.k. Trudno uznać też, aby między poszczególnymi przestępstwami zachodziła bliskość czasowa, skoro były one popełniane na przestrzeni ośmiu miesięcy. Nie bez znaczenia pozostaje wielość popełnionych czynów. Trudno znaleźć uzasadnienie dla premiowania sprawcy wielu przestępstw poprzez stosowanie zasady pełnej absorpcji. Sąd Rejonowy także i w zakresie kolejnego zbiegu dotyczącego spraw o sygnaturze akt II K 757/12 i III K 333/13 prawidłowo ustalił, iż pomimo iż część przestępstw godziła w dobro jednej osoby, to godziła w różne dobra chronione. Poza tym czyny dotyczące połączonych kar, zostały popełnione na przełomie kilku miesięcy, a więc nie zachodziła pomiędzy nimi bliskość czasowa.

Jak słusznie wskazał to Sąd Rejonowy przy orzekaniu kary łącznej istotne znaczenie na jej wymiar – obok granic określonych w art. 86 § 1 k.k. oraz omówionych powyżej związków zachodzących między poszczególnymi przestępstwami – ma wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary w znaczeniu prewencji indywidualnej i generalnej. W tym względzie znaczenie mają okoliczności, które zaistniały po wydaniu przedmiotowych wyroków podlegających łączeniu, a które wskazują na proces resocjalizacji skazanego. Stwierdzić należy, iż w niniejszej sprawie powyższe przesłanki zostały prawidłowe uwzględnione, co znalazło swój wyraz w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Sąd Rejonowy prawidłowo podkreślił konieczność stosowania wobec K. Z. (1) długotrwałej izolacji więziennej w aspekcie zwłaszcza jego wielokrotnej karalności, co przełożyło się m.in. na popełnianie niektórych z przestępstw w warunkach art. 64 § 1 k.k. Z kolei akcentowana w apelacji pozytywna opinia o skazanym z zakładu karnego nie świadczy, iż proces resocjalizacji skazanego został zakończony, a wskazuje jedynie, iż proces ten obecnie przebiega właściwie w przeciwieństwie do wcześniejszego pobytu w zakładzie karnym.

Dlatego też wyrok w zaskarżonej części należało utrzymać w mocy uznając apelację obrońcy skazanego za oczywiście bezzasadną.

O kosztach obrony z urzędu orzeczono na mocy § 14 ust. 5 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461)

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono zgodnie z treścią art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., mając na względzie, że skazany nie będzie w stanie ich uiścić ze względu na trudną sytuację materialną oraz pobyt w zakładzie karnym.