Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania H. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 23 września 2013 roku nr (...)

w sprawie H. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu H. F. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 15 sierpnia 2013 roku na okres dwóch lat;

2. stwierdza, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

3. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz ubezpieczonego H. F. kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 1714/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 29 maja 2014 r.

Decyzją z dnia 23.09.2013 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), odmówił H. F. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 09.09.2013 r. stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

W odwołaniu od tej decyzji H. F. domagał się jej zmiany i przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że zaskarżona decyzja jest dla niego krzywdząca, ponieważ stan zdrowia uniemożliwia mu wykonywanie pracy zarobkowej. Jak wskazał, pozostaje w stałym leczeniu z powodu nadciśnienia tętniczego, przepukliny kręgowej i rwy kulszowej. Występują u niego ponadto zawroty głowy, duszności i głuchota.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że H. F., urodzony (...)r.,
z zawodu jest frezerem i w zawodzie tym pracował. Był też konduktorem, kierowcą, konserwatorem. Od 20.07.1991 r. ubezpieczony pobierał rentę według III grupy inwalidów, a następnie rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, która była mu wypłacana do 31.03.2009 r. W dniu 01.07.2013 r. wystąpił zaś do organu rentowego z wnioskiem o ponowne przyznanie mu prawa do renty. W orzeczeniu z dnia 13.08.2013 r. lekarz orzecznik ZUS uznał, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Na skutek sprzeciwu, sprawa skierowana została do komisji lekarskiej ZUS, która w orzeczeniu z dnia 09.09.2013 r. podtrzymała stanowisko wyrażone przez lekarza orzecznika. Na tej podstawie, decyzją z dnia 23.09.2013 r. ZUS Oddział w T. odmówił H. F. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Od 28.02.2013 r. do 14.08.2013 r., tj. przez okres 182 dni, wnioskodawca pobierał zasiłek chorobowy.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

U odwołującego zdiagnozowano:

-

nadciśnienie tętnicze pierwotne ciężkie,

-

chorobę niedokrwienną serca,

-

chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z wielopoziomowymi dyskopatiami,

-

przewlekły zespół bólowy kręgosłupa z ograniczeniem ruchomości i funkcji,

-

głuchotę czuciowo- nerwową obustronną,

-

zawroty głowy w wywiadzie.

Odwołujący jest osobą częściowo niezdolną do pracy od daty wyczerpania zasiłku chorobowego, tj. od 15.08.2013 r., na okres dwóch lat.

U badanego występuje nadciśnienie tętnicze pierwotne, ciężkie (w trakcie badania wynosiło 210/110 mmHg ), z obecnymi powikłaniami narządowymi. Na podstawie badania echokardiograficznego rozpoznano koncentryczny przerost lewej komory z dysfunkcją rozkurczową oraz odcinkowymi zaburzeniami kurczliwości ścian w postaci hipokinezy segmenów podstawnych ściany dolnej i tylnej. Obecność odcinkowych zaburzeń kurczliwości ściany lewej komory wskazuje na istotne niedokrwienie tych obszarów mięśnia sercowego i wymaga dalszej diagnostyki inwazyjnej. W badaniu układu ruchu stwierdza się ograniczenie ruchomości dolnego odcinka kręgosłupa z bolesnością przy ruchach oraz wzmożonym napięciem mięśni przykręgowych. Na podstawie badania obrazowego kręgosłupa L-S (badanie MR z dnia 22.05.2013 r.) rozpoznano koncentryczne wypukliny tarcz międzykręgowych typu bulging dokanałowo na poziomach L3-L4-L5-S1 z modelowaniem worka oponowego oraz obustronnym zwężeniem zachyłków korzeniowych kanału i otworów międzykręgowych z przyleganiem do nerwów rdzeniowych w otworach. Zgłaszane przez opiniowanego dolegliwości podmiotowe ze strony kręgosłupa znajdują obiektywne potwierdzenie i uzasadnienie w wynikach badań dodatkowych oraz przeprowadzonym badaniu przedmiotowym. Rozpoznane schorzenia w ich obecnym nasileniu naruszają sprawność organizmu wnioskodawcy w stopniu powodującym częściową niezdolność do pracy.

dowód:

-

opinia sądowo- lekarska z dnia 08.04.2014 r.- k. 7-8,

Sąd podzielił wnioski wynikające z opinii biegłych chirurga ortopedy- traumatologa, neurologa i kardiologa, ponieważ opinia ta sporządzona została w sposób rzetelny, po osobistym przebadaniu ubezpieczonego oraz bardzo szczegółowej
i wszechstronnej analizie dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych, przy czym biegli legitymowali się fachową wiedzą oraz odpowiednim doświadczeniem zawodowym. W ocenie Sądu, dokonana przez biegłych diagnoza schorzeń występujących
u wnioskodawcy jest prawidłowa, zaś wnioski wynikające z opinii korespondują ze zgromadzoną dokumentacją medyczną oraz bazują na wynikach przeprowadzonego badania, co czyni opinię wewnętrznie spójną, logiczną i kompletną. Opinia w sposób jednoznaczny i przejrzysty obrazuje stan zdrowia odwołującego i w oparciu o aktualne wskazania wiedzy medycznej kategorycznie rozstrzyga kwestię wpływu stwierdzonych
u niego schorzeń na zdolność do pracy. Z tych też powodów, Sąd w pełni podzielił wnioski wynikające z opinii sądowo- lekarskiej odnośnie częściowej okresowej niezdolności badanego do pracy zarobkowej.

Żadna ze stron opinii tej nie kwestionowała.

Uwzględniając powyższe, na podstawie tej właśnie opinii, ocenionej pozytywnie, zgodnie z kryteriami zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłych, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków, Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie od decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 23.09.2013 r., w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), renta
z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit.a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z dyspozycją art. 12 ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

W myśl ust. 2 powołanego artykułu, całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast stosownie do ust. 3, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Równocześnie w myśl art. 13 ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania tej zdolności uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, jak również możność wykonywania dotychczasowej pracy, względnie możliwość przekwalifikowania zawodowego. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy.

Jak wynika z wydanej w niniejszej sprawie opinii biegłych chirurga ortopedy- traumatologa, neurologa i kardiologa, odwołujący, z uwagi na rozpoznane u niego schorzenia w postaci nadciśnienia tętniczego pierwotnego ciężkiego, choroby niedokrwiennej serca, choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa z wielopoziomowymi dyskopatiami oraz przewlekłego zespołu bólowego kręgosłupa z ograniczeniem ruchomości
i funkcji, jest osobą częściowo niezdolną do pracy od 15.08.2013 r. na okres dwóch lat.

U badanego występuje nadciśnienie tętnicze pierwotne, ciężkie, z obecnymi powikłaniami narządowymi. Stwierdza się koncentryczny przerost lewej komory z dysfunkcją rozkurczową oraz odcinkowymi zaburzeniami kurczliwości ścian w postaci hipokinezy segmenów podstawnych ściany dolnej i tylnej. Obecność odcinkowych zaburzeń kurczliwości ściany lewej komory wskazuje na istotne niedokrwienie tych obszarów mięśnia sercowego.
U wnioskodawcy występuje ponadto ograniczenie ruchomości dolnego odcinka kręgosłupa
z bolesnością przy ruchach oraz wzmożonym napięciem mięśni przykręgowych. Stwierdza się koncentryczne wypukliny tarcz międzykręgowych typu bulging dokanałowo na poziomach L3-L4-L5-S1 z modelowaniem worka oponowego oraz obustronnym zwężeniem zachyłków korzeniowych kanału i otworów międzykręgowych z przyleganiem do nerwów rdzeniowych w otworach. Rozpoznane schorzenia w ich obecnym stopniu nasileniu naruszają sprawność organizmu wnioskodawcy w stopniu znacznym.

Należy też zwrócić uwagę , iż opinia biegłych sądowych, która była podstawą zasadniczych ustaleń w przedmiotowej sprawie nie była kwestionowana przez organ rentowy w toku postępowania. „ W postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych organ rentowy ma pozycję strony (art. 477 ¹⁰ § 1 kpc), więc powinien przejawiać odpowiednią aktywność dowodową między innymi wobec treści dowodu z opinii biegłych lekarzy sądowych, a w przeciwnym razie ponosi negatywne skutki prawne swej bierności, polegające zwłaszcza na zmianie wydanej decyzji czy oddaleniu wniesionego środka zaskarżenia” (tak. SN w wyroku z dnia 30.03.2000 r. II UKN 444/99 OSNP 2001/17/543)

Skoro więc zaskarżona przez H. F. decyzja ZUS Oddział w T.
z dnia 23.09.2013 r. nie była zasadna, należało uwzględnić jego odwołanie, przyjmując jako podstawę prawną takiego rozstrzygnięcia powołane przepisy ustawy z dnia 17.12.1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS.

Tym samym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 15.08.2013 r. na okres dwóch lat (punkt 1 wyroku).

Jednocześnie, Sąd stwierdził, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, gdyż dokonał niewłaściwej oceny stanu zdrowia badanego. W tym względzie Sąd miał na uwadze przepis art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z art. 118 ust. 1 tej ustawy, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (ust. 1a). W zdaniu drugim ust. 1a art. 118 ustawy dodano, że organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21.06.2012 r., III UK 110/11 ( Legalis nr 537327), błąd organu rentowego skutkujący jego „odpowiedzialnością odsetkową” może stanowić efekt błędu w wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu prawa oraz błędu w ustaleniach faktycznych. Jeśli zatem wydanie nieprawidłowej decyzji w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy byłoby następstwem niewłaściwej oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o to świadczenie dokonanej przez lekarza orzecznika lub głównego lekarza orzecznika oddziału, a więc następstwem niewłaściwych ustaleń faktycznych, to błąd taki należy uznać za błąd organu rentowego, powodujący jego odpowiedzialność na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (punkt 2 wyroku).

O kosztach zastępstwa procesowego odwołującego Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.- zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu - oraz § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461), zasądzając od ZUS na rzecz ubezpieczonego kwotę 60,00 zł (punkt 3 wyroku).