Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Górczyńska

Sędziowie: SSO Magdalena Chudy (spr.)

SSO Dorota Lutostańska

Protokolant: st.sekr.sądowy Jolanta Jankowska

przy udziale oskarżycielki prywatnej Z. Ż.

po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2014r.

sprawy oskarżonego J. P. o przestępstwo z art. 216§1kk, art. 217§1kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Mrągowie VI Zamiejscowego Wydziału Karnego z/s w Biskupcu

z dnia 11 lutego 2014r. sygn. akt VI K 465/13

orzeka:

I zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, iż po przyjęciu, iż wina oraz stopień społecznej szkodliwości zarzucanych oskarżonemu czynów nie jest znaczny, na podstawie art.66§1i2kk , art.67§1kk postępowanie karne wobec J. P. warunkowo umarza na okres próby 1 ( jednego) roku,

II zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. S. kwotę 420 zł ( czterysta dwadzieścia złotych) tytułem wynagrodzenia za reprezentowanie z urzędu oskarżycielki prywatnej w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 96,60 zł ( dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem podatku VAT od zasadzonego wynagrodzenia,

III zasądza od oskarżonego koszty postępowania w sprawie w tym kwotę 60 zł tytułem opłaty za obie instancje.

UZASADNIENIE

J. P. został oskarżony o to, że:

I w dniu 17 września 2013 r. w B. , woj. (...) znieważył Z. Ż. w jej obecności używając wobec niej słowa powszechnie uznanego za obraźliwe to jest o czyn z art.216§1kk

II w dniu 17 wrzesnia 2013 r. , w B. , woj. (...)- (...) naruszył nietykalność cielesną Z. Ż. łapiąc ją ręką za lewe ramię i popychając

To jest o czyn z art.217§1kk

Sąd Rejonowy w Mrągowie VI Zamiejscowy wydział Karny z/s w Biskupcu wyrokiem z dnia 11 lutego 2014r., sygn. akt VI K 465/13 orzekł:

I.  oskarżonego J. P. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art.216§1kk i przy zastosowaniu art.216§3kk odstąpił od wymierzenia mu kary,

II.  oskarżonego J. P. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art.217§1kk i przy zastosowaniu art.217§2kk odstąpił od wymierzenia mu kary,

III.  na podstawie art.628kpk zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 30 zł tytułem opłaty oraz kwotę 300 zł tytułem zryczałtowanej równowartości wydatków.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonego, zaskarżając orzeczenie w całości. Apelujący wyrokowi zarzucił:

I obrazę przepisów postępowania , która miała wpływ na treść orzeczenia , a w szczególności,

1) art.4kpk, art.7kpk i art.410 kpk polegającą na całkowicie dowolnej ocenie materiału dowodowego oraz oparciu orzeczenia wyłącznie na wątpliwych dowodach i okolicznościach obciążających , z pominięciem dowodów przemawiających na korzyść oskarżonego , poprzez:

a) nie danie wiary wyjaśnieniom oskarżonego J. P. , który nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów , a wyjaśnienia , które składał na rozprawie w dniu 30 grudnia 2013 r. są logiczne i spójne , a nadto przedstawione przez niego okoliczności objęte zarzutami znajdują odzwierciedlenie w treści zeznań świadków A. P. i K. P. ,

b) bezgraniczne danie wiary zeznaniom świadka Z. Ż. i oparcie na jej zeznaniach ustaleń faktycznych , w sytuacji gdy zgromadzony materiał dowodowy , w tym zeznania bezpośrednich świadków zdarzenia A. P. I K. P. nie potwierdzają w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości przedstawionego przez nią przebiegu zdarzenia z dnia 17 września 2013 r.,

c) bezgraniczne danie wiary zeznaniom świadka Ł. K. , osoby, która nie była bezpośrednim świadkiem zdarzenia , zaś jego zeznania opierają się wyłącznie na relacjach przekazanych mu przez świadka Z. Ż. i jednocześnie nią są zbieżne z treścią złożonego przez wymieniona zawiadomienia o przestępstwie oraz treścią jej zeznań złożonych na rozprawie w dniu 30 grudnia 2013 r.,

d) nie danie wiary zeznaniom świadków A. P. oraz K. P., którzy w dniu 17 września 2013 r. znajdowali się na miejscu zdarzenia, w części w jakiej wymieni opisali jej przebieg ,

2) art.192§2kpk polegająca na przyjęciu zeznań świadka Z. Ż. za wiarygodne , mimo uznania przez Sąd , iż wymieniona nie postrzega swoich zachowań jako wykraczających poza normy społeczne , jest osobą impulsywną , przekonaną o swoich prawach oraz zasadności i niepodważalności swoich opinii – w sytuacji gdy zeznania tej osoby stanowią istotny dowód w niniejszej sprawie , bowiem jako oskarżycielka prywatna , była bezpośrednim świadkiem zdarzenia z dnia 17 września 2013 r. i winna zostać przesłuchana z udziałem biegłego lekarza lub biegłego psychologa jeżeli już Sąd nabrał wątpliwość co do stanu psychicznego tego świadka , zdolności postrzegania lub odtwarzania przez niego spostrzeżeń ( K-4 protokołu rozprawy z dnia 30.12.2013 r.)

3) art.424§1kpk poprzez nie odniesienie się w treści uzasadnienia wyroku do zeznań świadka P. K. , co nie pozwala na stwierdzenie w jaki sposób został oceniony dowód z zeznań wskazanego świadka.

II błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia , który miał wpływ na jego treść:

1 ) polegający na przyjęciu , że wina osk. J. P. jest oczywista , w

sytuacji gdy :

a) brak jest dostatecznych dowodów na to , że oskarżony dopuścił się zarzucanych mu czynów znieważenia oraz naruszenia nietykalności cielesnej w stosunku do oskarżycielki prywatnej Z. Ż.,

b) Sąd nie zbadał i nie rozważył , czy zarzucane oskarżonemu czyny w okolicznościach przedmiotowej sprawy były szkodliwe społecznie w stopniu większym niż znikomy .

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca wniósł o:

10 uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Mrągowie VI zamiejscowy Wydział Karny z/s w Biskupcu ,

Względnie o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie osk. J. P. od popełnienia zarzucanych mu czynów ,

Ewentualnie o umorzenie postępowania co do oskarżonego J. P. przy uwzględnieniu art.17§1 ptk.3kpk w zw. z art.1§2kk.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego jakkolwiek odnosi częściowo skutek, to jednak nie w całości z przytoczonej w niej argumentacji. Pozwala bowiem na odmienne prawnokarne sankcjonowanie zachowania J. P. aniżeli uczynił to Sąd pierwszej instancji poprzez zastosowanie instytucji wynikającej z art. 66 § 1 i 2 k.k. W pozostałym zakresie przytoczona w wywiedzionym środku odwoławczym argumentacja jest pozbawiona racji. Wnikliwa analiza dowodów ujawnionych w toku przewodu sądowego pozwoliła na wyjaśnienie wszystkich, istotnych dla sprawy okoliczności, a w konsekwencji na niewątpliwie i kategoryczne przypisanie sprawstwa oskarżonemu czynów, z ustaleniem , iż wynikały one ze prowokującego zachowania oskarżycielki prywatnej.

Oceniając w pierwszej kolejności zawartość merytoryczną apelacji , stwierdzić należy, że nie zasługują na uwzględnienie sugerowane uchybienia w zakresie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, związane z naruszeniem przepisów art.4kpk , art.7kpk oraz art.410kpk.

Apelacja obrońcy w istocie zarzuca Sądowi I instancji, iż nie przyjął bezkrytycznie złożonych w sprawie wyjaśnień oskarżonego, ignorując tym samym pozostały materiał dowodowy.

Tymczasem Sąd szczegółowo analizując wyjaśnienia oskarżonego widział w nich szereg nieścisłości i nielogiczności, w szczególności , co kwestii związanej z okolicznościami związanymi z upadkiem pokrzywdzonej i tym samym jego reakcją na zachowanie oskarżycielki prywatnej. W tym zakresie słusznie Sąd nie dał oskarżonemu wiary. Zeznania bezpośrednich świadków zdarzenie także w odniesieniu do tych okoliczności nie były spójne z twierdzeniami oskarżonego. Podnieść należy, iż w tym zakresie wyjaśnienia oskarżonego zostały podważone nie tylko zeznaniami oskarżycielki prywatnej, ale również przełożonym przez nią zaświadczeniem lekarskim. Zaświadczenie to wskazywało, iż po zdarzeniu pokrzywdzona miała obrażenia w postaci zasinień w części ramienia lewego oraz w okolicy stawu barkowego lewego. Słusznie w tej sytuacji Sąd uznał, iż wyjaśnienia oskarżonego oraz jego rodziców odnośnie przebiegu zdarzenia nie były do końca obiektywne.

Sąd Rejonowy prawidłowo zweryfikował wyjaśnienia oskarżonego. Podnieść należy , iż równie krytycznie podszedł do zeznań złożonych w sprawie przez oskarżycielkę prywatną, uznając , iż zachowała się wobec oskarżonego nagannie , sprowokowała jego reakcję.

Zdaniem Sądu Okręgowego należało w pełni podzielić ocenę zeznań świadków poczynioną przez Sąd Rejonowy oraz sposób ich weryfikacji poczyniony przez ten sąd.

W odniesie do zarzutu braku ustosunkowania się przez Sąd I instancji do zeznań świadka P. K., to należy uznać go za bezpodstawny. . Podnieść należy, iż Sąd przyjął powyższe zeznania za wiarygodne , bowiem w oparciu o nie dokonał ustaleń faktycznych w sprawie. ( K-43)

Świadek , co prawda nie pamiętał okoliczności związanych z przyjęciem od pokrzywdzonej zawiadomienia o przestępstwie, potwierdził jednak, że go sporządzał. Jego zeznania w sprawie nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Nie wymagały szczegółowego omówienia. Podkreślając prawidłowość przyjętych ustaleń faktycznych, a w konsekwencji także i oceny prawnej przestępczego zachowania oskarżonego, słuszne są ustalenia sądu, co do istniejących w sprawie okoliczności mających wpływ na końcowe rozstrzygnięcie w sprawie.

Nie budzące wątpliwości, a ustalone przez Sąd meriti fakty w sposób jednoznaczny i kategoryczny wskazują na sprawstwo oskarżonego w zakresie czynów , przy czym wynikły one z faktu sprowokowania oskarżonego przez pokrzywdzoną. Podnieść należy , iż oskarżony swojego zawinienia nie widział właśnie wobec faktu bycia sprowokowanym przez oskarżycielkę prywatną, co najwyraźniej zaakcentował podczas posiedzenia pojednawczego.(k-14)

Bez względu na powyższe nie sposób nie zauważyć, że całokształt nie budzących wątpliwości okoliczności podmiotowo-przedmiotowych niniejszej sprawy uzasadnia tezę, iż na jej gruncie zachodzą warunki do zastosowania dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania wobec J. P.. Zgodnie z art. 66 § 1 i 2 k.k. formułującym katalog przesłanek pozwalających na zastosowanie wskazanej instytucji, Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa (art. 66 §1 k.k.). Jednocześnie warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności (art. 66 § 2 k.k.).

W tym zakresie podkreślić należy przede wszystkim, iż okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu czynu nie budzą wątpliwości. Czyn te zatem realizuje wymóg zastosowania warunkowego umorzenia postępowania przewidziany przepisem art. 66 § 2 k.k.

Konstytutywną przesłanką stosowania tegoż środka probacyjnego jest również warunek, by stopień winy oskarżonego, jak również stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu nie był znaczny. W tym miejscu podnieść należy, iż Sąd nie podzielił apelacji obrońcy wskazującej , iż stopień społeczna szkodliwości przypisanych oskarżonemu czynów jest znikomy. Sąd odwoławczy miał na uwadze, iż oskarżony zachowując się w sposób określony w przypisanych mu zarzutach czynił to wobec osoby dużo starszej od siebie, znanej mu również ze swego często nieadekwatnego zachowania. Jednocześnie fakt sprowokowania oskarżonego poprzez oskarżycielkę poprzez kierowane wobec niego wyzwiska jego oraz jego rodziny praktycznie w miejscu jego zamieszkania, w obecności jego rodziców i potencjalnie sąsiadów niewątpliwie mają wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości przypisanych mu czynów i zdaniem Sądu Okręgowego przemawiają za uznaniem, że jest on wprawdzie większy niż znikomy, ale mieści się w przedziale szkodliwości, o której mowa w art. 66 § 1 k.k.

Warunek formalny w postaci uprzedniej niekaralności za umyślne przestępstwo został również spełniony. Analizując zresztą materiał dowodowy zgromadzony na potrzeby przedmiotowej sprawy, nie sposób przy tym nie zauważyć, iż J. P. nigdy dotychczas nie wchodził w konflikt z prawem (vide: karta karna k.86). Zdarzenia, do których doszło niewątpliwie były naganne i przybrały postać występku to jednak wyraźnie odbiegały od jej dotychczasowej linii życiowej. Wymieniony jest osobą o stabilnej sytuacji życiowej i rodzinnej, w której postępowaniu - co do zasady - trudno dostrzec przejawy demoralizacji czy jakiejkolwiek patologii społecznej. Okoliczności te kształtują również przekonanie, że sam fakt wszczęcia i prowadzenia wobec niego postępowania karnego będzie kształtował jego pozytywną postawę, a oskarżony skupi swoją aktywność życiową na podejmowaniu działań akceptowanych społecznie. W konsekwencji wobec wymienionego zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna, warunkująca zastosowanie instytucji z art. 66 § 1 k.k. Zdaniem Sądu Okręgowego wyrok Sądu I instancji , jako skazujący rodził zbyt poważne skutki wobec oskarżonego w sferze społecznej oraz zawodowej.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że przy przyjęciu, że na podstawie art.66 § 1 i 2 k.k., art.67 § 1 k.k. postępowanie karne wobec oskarżonego warunkowo umorzył na okres próby 1 lat. (art. 437 § 1 i 2 k.p.k.). Tak orzeczony okres próby będzie wystarczający dla dokonania oceny, czy warunkowe umorzenie postępowania wobec oskarżonego było zasadne, a w szczególności, czy będzie on przestrzegać porządku prawnego.

Sąd Okręgowy uwzględniając materialną oskarżonego zasądził od oskarżonego koszty postępowania w sprawie w tym 60 zł tytułem opłaty za obie instancje . ( art.628kpk w zw. z art.635kpk w zw. z art.7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 o opłatach w sprawach karnych Dz.U nr.43 poz.223 z póżn. zm.)

Sąd Okręgowy na podstawie art. 29 pkt. 1 ustawy Prawo o adwokaturze w zw. z § 14 pkt.2 ppkt.4 i pkt. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. nr 163 poz. 1348) przyznał pełnomocnikowi oskarżycielki prywatnej adw. K. S. kwotę 420 zł tytułem opłaty za udzieloną jej pomoc prawną z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 96,60 zł tytułem podatku VAT od zasądzonego wynagrodzenia