Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 7 października 2013 roku powódka (...) S.A.z siedzibą w W.wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą w Ł.kwoty 83.237,31 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 września 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 7 lutego 2013 roku pozwana spółka podjęła się przewozu towaru należącego do (...) spółki z ograniczona odpowiedzialnościąna podstawie zlecenia transportowego nr (...)i listu przewozowego nr (...). Podczas postoju na miejscu rozładunku doszło do zapalenia się i zniszczenia przewozowego towaru. Właściciel ładunku (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnościązawarła uprzednio z powódką umowę ubezpieczenia mienia w transporcie (...)nr (...). W wykonaniu tej umowy powódka wypłaciła ubezpieczonej spółce odszkodowanie za utracony towar w kwocie 83.237,31 złotych. W konsekwencji powyższego pismem z dnia 27 sierpnia 2013 roku powódka wezwała pozwaną spółkę do zapłaty uiszczonej przez nią sumy 83.237,31 złotych, jednakże pozwana odmówiła zapłaty, powołując się na brak odpowiedzialności za szkodę.

(pozew k. 2-4)

W dopowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości
i zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego żądania pozwana podniosła, że w niniejszej sprawie wystąpiła okoliczność, o której mowa w art. 65 ust. 2 ustawy Prawo przewozowe wyłączająca odpowiedzialność pozwaną za zaistniałą szkodę. Przyczyną wystąpienia szkody był bowiem pożar pojazdu, który nie powstał z winy pracownika przewoźnika. Pożar nastąpił na skutek samozapłonu stwierdzonego przez biegłego sądowego, a więc zdarzenia zewnętrznego, o charakterze nagłym, którego nie można było przewidzieć.

( odpowiedź na pozew k. 68-70)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

Na podstawie zlecenia transportowego nr (...) roku oraz listu przewozowego nr (...)wystawionych w dniu 7 lutego 2013 roku przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnościąw K., pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościązobowiązała się do wykonania przewozu towaru w postaci artykułów spożywczych – wyrobów cukierniczych na trasie K.-R.. Właścicielem towaru była (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąw O.. Jako miejsce dostawy ładunku wskazano dwie lokalizacje: (...) R. Ś., ul. (...)oraz (...) R., ul. (...). Odbiór towaru w pierwszym miejscu dostawy miał nastąpić 8 lutego 2013 roku o godzinie 8:00.

(zlecenie transportowe k. 14, list przewozowy k. 15)

Podczas postoju na miejscu odbioru towaru i oczekiwania na rozładunek,
w nocy z 7 na 8 lutego 2013 roku doszło do pożaru pojazdu przewożącego towar i zniszczeniu transportowanych artykułów spożywczych. W niekwestionowanej przez strony niniejszego sporu, sporządzonej na zlecenie Komisariatu I Policji w R.do sprawy (...) (...) opinii, biegły sądowy A. B.stwierdził, że najbardziej prawdopodobną przyczyną pożaru było nieprawidłowe działanie instalacji elektrycznej
w pojeździe. Uszkodzony towar został poddany utylizacji.

(opinia biegłego sądowego A. B. k. 36-42, zeznania świadka T. J. – e protokół rozprawy k. 128, czas nagrania 00:10:04, karta przekazania odpadów k. 43, protokół unieszkodliwienia k.44, faktura vat k. 45 )

W dniu 29 października 2012 roku właściciel przedmiotowego towaru (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościązawarła z powódką (...) spółką akcyjnąw W. umowę nr (...) (...)ubezpieczenia mienia w transporcie „cargo”. Ochroną ubezpieczeniową w ramach umowy został objęty transport mienia m.in. w postaci wyrobów cukierniczych. Umowa została zawarta na okres od dnia 1 listopada 2012 roku do dnia 31 października 2013 roku i dotyczyła ładunków, których transport rozpoczął się we wskazanym okresie ubezpieczenia. Strony ustaliły, że z dniem wypłaty odszkodowania na A.przechodzi roszczenie ubezpieczonego przeciwko osobie odpowiedzialnej za szkodę do wysokości wypłaconego odszkodowania.

(umowa ubezpieczenia k. 46-50)

Na skutek zgłoszenia przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością szkody powstałej w wyniku zdarzenia z dnia 8 lutego 2013 roku, powódka ustaliła wartość uszkodzonego ładunku na kwotę 84.237,31 złotych. (...) spółka akcyjna uznała swoją odpowiedzialność za zaistniałą szkodę w mieniu ubezpieczonej spółki i w dniu 7 sierpnia 2013 roku wypłaciła (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością odszkodowanie w kwocie 83.237,31 złotych. Wartość odszkodowania została bowiem pomniejszona o kwotę franszyzy redukcyjnej w wysokości 1.000 złotych.

(pismo k. 55, potwierdzenie dokonania przelewu k. 56)

Pismem z dnia 27 sierpnia 2013 roku A. Towarzystwo (...)
i (...) spółka akcyjna wezwała pozwaną do zapłaty uiszczonej uprzednią przez nią na rzecz właściciela przewożonego przez pozwaną towaru kwoty 83.237,31 złotych w terminie 14 dni od otrzymania pisma.

(wezwanie do zapłaty k. 57)

W odpowiedzi na powyższe wezwanie pozwana spółka odmówiła wypłaty żądanej sumy z uwagi na brak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności pozwanej spółki za zaistniałą szkodę w przewożonym przez nią mieniu należącym do J. (...) spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością.

( pismo k. 58)

Sąd dokonał ustaleń faktycznych w zakresie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy na podstawie treści znajdujących się w aktach sprawy dokumentów, których prawdziwość nie budziła zastrzeżeń, jak również w oparciu o niekwestionowane przez strony zeznania świadka T. J. (2), co do których, brak było podstaw do odmowy przyznania im waloru wiarygodności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na gruncie niniejszej sprawy niesporna między stronami była okoliczność wykonywania przez pozwaną w dniach 7-8 lutego 2013 roku przewozu towaru w postaci wyrobów cukierniczych stanowiących własność (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Poza sporem pozostał również fakt wybuchu pożaru w pojeździe przewożącym towar, w wyniku, którego doszło do zniszczenia przewożonych artykułów oraz wskazana przez biegłego sądowego A. B.przyczyna pożaru w postaci awarii instalacji elektrycznej w pojeździe pozwanej spółki. Przedmiotowa opinia, choć sporządzona na zlecenie Komisariatu Policji w R.do sprawy (...) (...), nie była kwestionowała przez żadną ze stron niniejszego procesu, a zatem stanowiła podstawę poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych w sprawie. Ponadto nie budził wątpliwość fakt wypłaty przez powódkę na rzecz właściciela uszkodzonego towaru (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąodszkodowania w kwocie 83.237,31 złotych.

Istota niniejszego sporu sprowadza się natomiast do rozważenia czy mające miejsce
w nocy z 7 na 8 lutego 2013 roku zdarzenie w postaci pożaru pojazdu pozwanej spółki
i spalenia się przewożonego nim towaru, stanowiło okoliczność egzoneracyjną przewidzianą w art. 65 ust. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (Dz.U. z 2012r. poz. 1173 j.t.), w postaci siły wyższej, wyłączającą odpowiedzialność pozwanej jako przewoźnika za uszkodzoną przesyłkę.

Stosownie do treści powołanego art. 65 ust. 1 ustawy Prawo przewozowe przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie przesyłki.

Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności określonej w ust.1 jeżeli utrata, ubytek lub uszkodzenie albo opóźnienie w przewozie przesyłki powstały z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, nie wywołanych winą przewoźnika, z właściwości towaru albo wskutek siły wyższej. Dowód, ze szkoda lub przekroczenie terminu przewozu przesyłki wynikało z jednej z wymienionych okoliczności, ciąży na przewoźniku. (ust. 2)

Prawo polskie przyjmuje siłę wyższą w rozumieniu teorii obiektywnej, a więc jako zdarzenie pochodzące z zewnątrz i nie dające się przewidzieć. Jeżeli więc zdarzenie powodujące szkodę pochodzi z wewnątrz przedsiębiorstwa, nie może ono być uznane za siłę wyższą, choćby nie dało się go przewidzieć ani uniknąć. (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 9 lipca 1962 roku, sygn. akt I CR 54/62, Lex nr 106473, oraz w wyroku z dnia 9 kwietnia 1952 roku, sygn. akt C 962/51, Lex nr 117428) W realiach niniejszej sprawy zdarzenie powodujące powstanie szkody w postaci pożaru pojazdu przewożącego towar nie stanowiło zdarzenia pochodzącego z zewnątrz, tzn spoza sfery ruchu samochodu lub podmiotu nim kierującego, ale wynikającego z przyczyn tkwiących w przedmiotowym pojeździe.

W doktrynie wskazuje się, ze siłę wyższą można podzielić na trzy kategorie. Pierwszą kategorię określono jako klęski żywiołowe (vis naturalis) – które wywołane są wyłącznie siłami przyrody (natury), np. gwałtowne opady, wybuchy wulkanów, trzęsienia ziemi, powodzie, sztormy. Zaznaczyć jednakże należy, że iż w obecnym stanie rozwoju cywilizacyjnego większość z tych zdarzeń da się przewidzieć, a zatem należy rozpatrywać w takich sytuacjach czy przewoźnik dołożył należytej staranności w rozpoznawaniu warunków atmosferycznych, jakie mają panować na trasie w czasie przewozu i w związku z tym w sposób odpowiedni przygotował się do przewozu. Druga z kategorii siły wyższej to ostateczne akty i decyzje kompetencyjnej władzy publicznej o charakterze przymusowym (vis imperium), do których zaliczyć można orzeczenia sądowe, decyzje w przedmiocie całkowitego lub częściowego (dla określonych towarów lub osób) zamknięcia granic państwowych, czy decyzje o kwarantannie określonego obszaru. Do trzeciej zaś kategorii komentatorzy zaliczają wszelkie akty przemocy zbrojnej (vis armata), które polegają na zaburzeniu życia zbiorowego społeczeństwa przez działania wojenne, rozruchy, zamieszki, strajki, lokauty, bunty, przewroty itp. Jednocześnie siłę wyższą należy odróżnić od tzw. przypadku (casus fortuitus), którego cechą jest to, że jest on nieprzewidziany lub niespodziewany ale w przeciwieństwie do siły wyższej nie musi być zdarzeniem nadzwyczajnym i zewnętrznym. (T. Szanciło, Prawo przewozowe Komentarz, wydawn. CH Beck, W-wa 2008r. str. 303)

W świetle poczynionych rozważań, w ocenie Sądu w niniejszej sprawie strona pozwana nie wykazała okoliczności egzoneracyjnej z art. 65 ust. 2 ustawy Prawo przewozowe. Pożar pojazdu, którym pozwany wykonywał przewóz towaru, choć niewątpliwie niezależny od winy strony pozwanej, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem i poglądami doktryny nie jest okolicznością dającą się zakwalifikować jako siła wyższa, albowiem nie stanowił czynnika zewnętrznego.

Uznanie zatem, iż w realiach przedmiotowej sprawy pozwana spółka jako przewoźnik ponosi odpowiedzialność za zniszczenie przesyłki, czyni zasadnym roszczenie regresowe powódki, jako zakładu ubezpieczeń oparte na regulacji art. 828 § 1 k.c.

Zgodnie z treścią przywołanego przepisu art. 828 §1 k.c. jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego strona powodowa w dniu
7 sierpnia 2013 roku wypłaciła poszkodowanemu właścicielowi towaru (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością odszkodowanie w kwocie 83.237,31 złotych, a zatem wykazała, że wstąpiła w prawa zaspokojonego wierzyciela i tym samym przysługuje jej legitymacja procesowa do występowania z roszczeniem regresowym przeciwko pozwanemu przewoźnikowi.

Mając na uwadze powyższe w oparciu o powołane przepisy Sąd uwzględnił powództwo
i zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 83.237,31 złotych.

O odsetkach ustawowych Sąd orzekł na postawie przepisu art. 481 § 1 k.c. zasądzając je zgodnie z żądaniem pozwu za okres od dnia 19 września 2013 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o przepis art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013r., poz. 461 j.t.), zasądzając od pozwanej na rzecz powódki kwotę 7.779,00 złotych. Na koszty te złożyła się opłata sądowa od pozwu w wysokości 4.162,00 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 3.600,00 złotych i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 złotych