Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2013 r. w Lublinie

sprawy H. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w R.

od wyroku Sądu Okręgowego w Radomiu

z dnia 26 października 2012 r. sygn. akt VI U 141/12

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. na rzecz H. N. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

AUa 1072/12

UZASADNIENIE

Organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. decyzją z dnia 26 października 2012 roku odmówił H. N. przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, ponieważ wnioskodawca nie wykazał 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono wnioskodawcy okresu zatrudnienia w Odlewni (...) w S. od 31 lipca 1972 roku do 19 maja 1989 roku na stanowisku formierza, bowiem w świadectwie pracy w warunkach szczególnych nie podano charakteru wykonywanej pracy zgodnie z wykazem stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku „w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze” oraz podane stanowisko nie odpowiada powołanym w tymże świadectwie przepisom resortowym.

Od tej decyzji odwołanie do Sądu Okręgowego w Radomiu wniósł wnioskodawca H. N., podnosząc, że organ rentowy niesłusznie nie uznał mu okresu pracy w warunkach szczególnych od 31 lipca 1972 roku do 19 maja 1989 roku w (...) S.A. w S., ponieważ nie jest jego winą, że zakład pracy wystawił wadliwe świadectwo pracy w warunkach szczególnych.

Wyrokiem z dnia 26 października 2012 roku Sąd Okręgowy w Radomiu zmienił zaskarżoną decyzje i przyznał H. N. prawo do emerytury od dnia 19 grudnia 2011 roku. Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca H. N. został zatrudniony w Odlewni (...) w S. z dniem 31 lipca 1972 roku w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku formierza. Z dniem 12 sierpnia 1972 roku H. N. został zwolniony z zakładu pracy z uwagi na powołanie do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Zasadniczą służbę wojskową H. N. odbył w okresie od 16 sierpnia 1972 roku do 3 sierpnia 1974 roku. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, H. N. został przyjęty ponownie do pracy w Odlewni (...) w S. z dniem 28 sierpnia 1974 roku na stanowisku formierza, w pełnym wymiarze czasu pracy. Odlewnia (...) w S. zajmowała się produkcją elementów z żeliwa lub staliwa, takich jak korpusy kotłów, ruszty do kotłów, wymienniki ciepła, elementy młynów w cementowniach, zawirowywacze dla elektrociepłowni, części do wózków widłowych. Wnioskodawca pracował na Wydziale Aparatury, gdzie zajmował się wykonywaniem form modeli i zalewaniem form żeliwem lub staliwem, najczęściej zajmował się produkcją rusztów do kotłów, wymienników ciepła, kul do cementowni. Czynności formierza H. N. rozpoczynał od wykonania formy modelu. W tym celu kładł na płycie modelowej model, posypywał formę talkiem, sitem zasiał masę przymodelową, zakładał skrzynkę, wsypywał łopatą masę wypełniającą i ubijał młotkiem pneumatycznym. Następnie odwracał model i powtarzał te same czynności oraz dodatkowo wkładał układ wlewowy, nakłuwał górną formę, żeby odeszły gazy, po czym wyjmował model, wygładzał formę, składał ją i klamrował. Wnioskodawca głównie jednoosobowo wykonywał mniejsze formy, które zalewał łyżkami staliwem lub żeliwem. Dziennie wykonywał i zalewał około 11 form, zależności od rodzaju i wielkości. Na Dziale (...) było duże zapylenie, które powstawało przy pudrowaniu form oraz z pracy pieca, duży hałas związany z pracą młotków pneumatycznych. Dodatkowo w powietrzu unosiły się opary związków chemicznych wydzielających się z ciekłego żeliwa i staliwa. W związku z uciążliwymi warunkami pracy wnioskodawca pobierał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych.

Od 1 lutego 1989 roku do 31 stycznia 1991 roku H. N. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) C. z siedzibą w P. w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku formierza i pracę wykonywał na exporcie w Czechosłowacji.

Ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy poczynił opierając się na dokumentach znajdujących się w aktach osobowych wnioskodawcy – angażach, kartotekach placowych oraz zeznaniach wnioskodawcy i świadków, którzy byli zatrudnieni w tym samym okresie.

Sąd Okręgowy orzekł, że w oparciu o przepis art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 Nr 153, poz. 1227 j.t.) wnioskodawca urodzony po dniu 31 grudnia 1948 roku mógłby uzyskać prawo do emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32 – czyli 60 roku życia, pod warunkiem osiągnięcia w dniu wejścia w życie ustawy 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okresu składkowy i nieskładkowego wynoszącego 25 lat.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostaje, że wnioskodawca osiągnął wiek 60 lat i udowodnił wymagany 25 letni okres zatrudnienia, nie przystąpił również do otwartego funduszu emerytalnego i nie pozostaje w stosunku pracy.

Sprawą sporną pozostało ustalenie, czy wnioskodawca wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A w wymiarze, co najmniej 15 lat i czy okres ten osiągnął przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Wnioskodawca złożył świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym stwierdzono, że w okresie zatrudnienia w Odlewni (...) w S. od 31 lipca 1972 roku do 19 maja 1989 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace formierz na stanowisku wymienionym w dziale II poz. 21 pkt. 2 zał. 1 wykazu A do zarządzenia nr 5 Ministerstwa Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku „w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu Hutnictwa i (...) Maszynowego” Natomiast ze świadectwa pracy wydanego przez Odlewnię (...) w S. wynika, że H. N. był zatrudniony od 31 lipca 1972 roku do 19 maja 1989 roku na stanowisku formierz, a ostatnio na stanowisku formierz – zalewacz.

Świadectwo pracy i pracy w warunkach szczególnych znajduje potwierdzenie w dokumentach zawartych w aktach osobowych wnioskodawcy odnośnie stanowiska pracy. Z umowy o pracę, kart obiegowych oraz angaży wynika, że wnioskodawca zajmował stanowisko formierza. W angażu z dnia 29 listopada 1984 roku dotyczącego podwyżki stawki godzinowej wynagrodzenia za pracę jest wskazane stanowisko pracy wnioskodawcy formierz- zalewacz. Treść dokumentów z akt osobowych wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w zeznaniach świadków i wnioskodawcy.

Przedmiotem sporu był również fakt, kiedy wnioskodawca zaprzestał pracować w Odlewni (...) w S.. Ze świadectwa pracy wynika, że nastąpiło to z dniem 19 maja 1989 roku. Przyczyną rozwiązania stosunku pracy było porzucenie pracy przez wnioskodawcę, co wskazuje, że pracę przestał świadczyć przed datą końcową stosunku pracy wskazaną świadectwie pracy. W ocenie Sądu, należy przyjąć, że H. N. przestał świadczyć pracę na rzecz Odlewni (...) w S. od momentu nawiązania z dniem 1 lutego 1989 roku stosunku pracy z Przedsiębiorstwem (...) C. z siedzibą w P. i wyjazdu na kontrakt zagraniczny w Czechosłowacji. Potwierdzeniem prawidłowości takiego ustalenia jest nie zgłoszenie wnioskodawcy do ubezpieczenia przez Odlewnię (...) w S. od dnia 1 lutego 1989 roku.

Opierając się na zgromadzonym materiale dowodowym Sąd uznał, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia w Odlewni (...) w S. w okresie od 31 lipca 1972 roku do 12 sierpnia 1972 roku i od 28 sierpnia 1974 roku do 31 stycznia 1989 roku /14 lat, 5 miesięcy, 15 dni/ wykonywał stale i w pełnym wymiarze prace przy przygotowaniu mas formierskich i prace rdzeniarzy oraz obsługa żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych wskazane w wykazie A dział III pkt. 21 i 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku „w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze”.

Potwierdzeniem tego rodzaju pracy w warunkach szczególnych jest Dział III poz.21 pkt.2 oraz poz.22 pkt 21 wykazu stanowiącego załącznika nr 1 do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 29 września 1981 roku „w sprawie prac zaliczanych do pierwszej kategorii (Dz. Urz. (...) nr 13, poz. 86). Według wymienionych pozycji pracą w warunkach szczególnych jest praca na stanowisku formierza ręcznego oraz zalewacza.

Do okresu pracy w warunkach szczególnych Sąd na podstawie art.108 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku „o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej” ( Dz. U. z 2004r., Nr 241, poz.2416, ze zm. ) oraz § 5 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 roku „w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin „ ( Dz. U. Nr 44, poz.318 ) zaliczył wnioskodawcy okres zasadniczej służby wojskowej od 16 sierpnia 1972 roku do 3 sierpnia 1974 roku ( 1 rok, 11 miesięcy, 17 dni ). Wnioskodawca przed odbyciem zasadniczej służby wojskowej i po powrocie z niej pracował w Odlewni (...) w S. w warunkach szczególnych na stanowisku formierza ręcznego, a przerwa pomiędzy zakończeniem zasadniczej służby wojskowej, a ponownym podjęciem zatrudnienia nie przekraczała 30 dni.

Łącznie H. N. udowodnił 16 lat, 5 miesięcy, 2 dni stażu pracy w warunkach szczególnych i tym samym spełnił warunki wymienione w przepisie art.184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do nabycia prawa do emerytury po ukończeniu 60 roku życia, a ten wiek wnioskodawca osiągnął w dniu 19 grudnia 2011 roku.

Od tego wyroku apelację wniósł organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., zaskarżając wyrok w całości. Wyrokowi zarzucał naruszenie przepisów prawa materialnego art.184 w związku z art.32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze poprzez zaliczenie do okresu pracy w warunkach szczególnych okresu odbywania służby wojskowej.

Wnosił o zmianę wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania do Sądu Okręgowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie

Sąd Apelacyjny nie stwierdza zarzucanego naruszenia przepisów prawa materialnego.

Przeprowadzone przez Sąd Okręgowy postepowanie dowodowe niezbicie wykazało, że wnioskodawca odbywał służbę wojskową w okresie zatrudnienia w Odlewni (...) w S.. Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44, poz. 220) obowiązującej w okresie odbywania przez wnioskodawcę służby wojskowej czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby. Przepisy wykonawcze do tej ustawy zawarte w rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz.U. Nr 44, poz.318) określały w § 2 ust. 1 obowiązek zakładu pracy, który zatrudniał żołnierza w dniu powołania do służby wojskowej, do niezwłocznie zatrudnienia go na stanowisku poprzednio zajmowanym lub równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby żołnierz zgłosi powrót do zakładu pracy, a w myśl § 5 ust 1 rozporządzenia żołnierzowi, który podjął zatrudnienie na tych zasadach, wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Przepisy te nie budzą żadnych wątpliwości co do ich właściwej interpretacji i orzeczenie Sądu Okręgowego potraktowania okresu zasadniczej służby wojskowej jako równorzędnego z okresem zatrudnienia w zakresie wynikających uprawnień, jest prawidłowe. Twierdzenia pozwanego, jakoby w związku z powołaniem do służby wojskowej został rozwiązany stosunek pracy i ponownie został nawiązany po zakończeniu tej służby, jest całkowicie pozbawione podstaw. Organ rentowy wybiórczo ocenił dokumenty znajdujące się w aktach osobowych – karty obiegowe zmiany, których odnotowano zwolnienie wnioskodawcy ze świadczenia pracy w związku z powołaniem do służby oraz ponowne przyjęcie do pracy po jej zakończeniu. Z akt tych nie wynika, aby nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy – brak jest jakichkolwiek dowodów na taką okoliczność, co więcej, należy przypomnieć organowi rentowemu, ze obowiązujący przepis art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44, poz. 220) stanowił, że w okresie między powołaniem pracownika do czynnej służby wojskowej a jej odbyciem stosunek pracy nie może być przez zakład pracy wypowiedziany ani rozwiązany a zgodnie z art. 121 ust1 tej ustawy zakład pracy, który zatrudniał pracownika w dniu powołania do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, jest obowiązany zatrudnić go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia ze służby pracownik zgłosił się do tego zakładu w celu podjęcia pracy. Dopiero niezachowanie tego terminu powoduje wygaśnięcie stosunku pracy.

Sąd Apelacyjny nie stwierdza zarzucanego w apelacji naruszenia przepisów art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ani też przepisu § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Przepisy te znajdują zastosowanie w ustalonym stanie faktycznym i na ich podstawie słusznie Sąd Okręgowy przyjął, że wnioskodawca spełnił wymagane warunki do nabycia emerytury w niższym wieku emerytalnym.

Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podziela zarówno ustalenia faktyczne, jak i wnioskowania prawnicze zawarte w motywach zaskarżonego wyroku. W tej sytuacji nie zachodzi potrzeba ich powtarzania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1997 roku II UKN 61/97 – OSNAPiUS 1998/3/104, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 roku I PKN 339/98 – OSNAPiUS 1998/24/776). Podnieść należy dodatkowo, że skarżący argumentami przytoczonymi w apelacji w żaden sposób nie podważył zasadności stanowiska Sądu pierwszej instancji. Apelacja zawiera bowiem jedynie własną ocenę faktów odmienną od przyjętej przez Sąd Okręgowy oraz własną interpretację powołanych powyżej przepisów.

W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok w pełni odpowiada przepisom prawa, dlatego apelacja nie może być uwzględniona.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny na podstawie art.385 KPC orzekł, jak w sentencji.

Orzeczenie o kosztach Sąd Apelacyjny oparł na przepisie art.98 § 1 KPC oraz przepisach § 12 ust.2 i § 13 ust.1 pkt.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1348).