Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Marek Podwójniak

Protokolant: st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Sieradzu Włodzimierza Klimaszewskiego

po rozpoznaniu w dniu13 sierpnia 2014 r.

sprawy K. B.

obwinionego z art. 87§ 1 kw i art. 95 kw w zw. z art. 38 ust. 1 Ustawy Prawo o Ruchu Drogowym w zw. z art. 9 § 1 kw i art. 97 kw w zw. z art. 66 ust 1 Ustawy Prawo o Ruchu Drogowym w zw. z art. 9 § 1 kw w zw. z art. 9 § 2 kw

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu

z dnia 15 maja 2014 r. sygn. akt II W 99/14

na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. z art. 438 pkt 4 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. oraz i art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 119 k.p.w. :

1.  zmienia zaskarżony wyrok, w ten sposób , że z orzeczenia w punkcie 2 zakazu kierowania wyłącza pojazdy , do prowadzenia których wymagane jest prawo jazdy kategorii ”T”,

2.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałym zakresie

3.  zasądza od K. B. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych tytułem zryczałtowanych wydatków w sprawach o wykroczenia za postępowanie odwoławcze oraz wymierza mu opłatę za II instancję w kwocie 90 ( dziewięćdziesiąt) złotych.

MP/ZD

Sygn. akt II Ka 179/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sadu Rejonowego w Sieradzu z dnia 15 maja 2014 roku wydanym w sprawie sygn. akt II W 99/14 uznano obwinionego K. B.za winnego popełnienia wykroczenia polegającego na tym, że w dniu 28 listopada 2013 roku około godz. 19.25 w msc. K., gm. B.kierował po drodze publicznej samochodem osobowym R. (...)o nr rej. (...)w stanie po użyciu alkoholu - nie mniej niż 0,11 mg/l i nie posiadał przy sobie wymaganych dokumentów tj. prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego i potwierdzenia zawarcia ubezpieczenia OC oraz pomimo braku tylnych świateł pozycyjnych, to jest dokonania czynu wypełniającego dyspozycję art. 87 § 1 kw, art. 95 kw i art. 97 kw w zw. z art. 9 § 1 kw i za to na podstawie art. 87 § 1 kw w zw. z art. 9 § 1 kw wymierzono mu karę 900 złotych grzywny. Nadto na podstawie art. 87 § 3 kw orzeczono wobec obwinionego zakaz kierowania pojazdami mechanicznymi na okres 6 miesięcy i na podstawie art. 29 § 3 kw zobowiązano obwinionego do zwrotu posiadanego dokumentu prawa jazdy do właściwego starostwa powiatowego niezwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia. Zasądzono też od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 90 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 120 złotych tytułem zwrotu zryczałtowanych wydatków poniesionych w postępowaniu

Apelację od powyższego wyroku w całości złożył obrońca obwinionego zarzucając rozstrzygnięciu:

1.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a to art. 4, art. 5 § 1 i 2, art. 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.w., art. 39 § 1 k.p.w. i art. 193 k.p.k. w zw. z art. 42 § 1 k.p.w., art. 410 i art. 424 k.p.k. w zw. z art. 82 § 1 k.p.w. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów polegającą w szczególności na:

a) oparciu tezy o winie i sprawstwie obwinionego na wynikach badań zawartości alkoholu w organizmie obwinionego przy użyciu (...)- urządzenia działającego na zasadzie elektrodowego utleniania alkoholu w sytuacji, gdy zgodnie z zaleceniami Instytutu Ekspertyz Sądowych w K.i zarządzeniem nr 496 Komendanta Głównego Policji z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie badań na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu (Dz.Urz. KGP Nr 9, poz. 40) nie jest to urządzenie zaliczane do grupy tzw. alkomatów dowodowych (dowodowych analizatorów wydechu) w związku z czym może być on stosowany wyłącznie do badań wstępnych, a ich dodatnie wyniki powinny być zweryfikowane badaniem przy użyciu alkomatu stacjonarnego, a także nie zachowania wymaganego 15 minutowego odstępu pomiędzy pierwszym i drugim badaniem tym samym urządzeniem,

b) nieuwzględnienia wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu toksykologii celem ustalenia rzeczywistego stężenia alkoholu we krwi obwinionego w chwili zdarzenia w sytuacji, gdy interpretacja wyników badania urządzeniem (...) uwzględniająca błąd pomiaru (w konkretnym przypadku niepewność pomiaru jak wynika ze świadectwa wzorcowania wynosi 0,02 mg/dm3 ), ilość wypitego alkoholu (piwo albo 0,5 l. piwa), czas spożycia (ok. godz. 17.00 albo przed wyjazdem, a zatem kilkanaście minut przed badaniem), brak zalecanego trzeciego pomiaru weryfikującego, znaczną różnicę między pierwszym a drugim pomiarem tym urządzeniem wynoszącą 0,04 mg/dm ³ niewytłumaczalną procesem wydalenia alkoholu z organizmu w zwykłych warunkach (co do zasady człowiek nie wydala 0,04 mg/dm ³ alkoholu w ciągu 19 minut, a zatem w zaokrągleniu - 0,12 mg/dm ³ na godzinę), powoduje wątpliwości, których wyjaśnienie nie jest możliwe bez zasięgnięcia opinii biegłego posiadającego wiadomości specjalne w tym zakresie.

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu sprawstwa i winy obwinionego w zakresie zarzucanego mu czynu zabronionego w sytuacji, gdy całokształt materiału dowodowego na taki pogląd nie pozwala.

W konkluzji apelacji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z opisu czynu zespołu znamion z art. 87 § 1 k.w., tj. że obwiniony kierował samochód osobowy po drodze publicznej w stanie po użyciu alkoholu (0,13 mg/l)) oraz wyeliminowanie z kwalifikacji prawnej czynu art. 87 § 1 k.w. oraz stosowne złagodzenie kary za popełniony czyn zabroniony. Ewentualnie postulował on uchylenie zaskarżonego wyroku
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zaskarżony wyrok podlegał zmianie, choć nie z przyczyn wskazanych w apelacji.

Całkowicie niezasadny okazał się zarzut dotyczący naruszenia procedury określonej w cytowanym przez obrońcę zarządzeniu Komendanta Głównego Policji. Regulacja tam zawarta dotycząca konieczności zweryfikowania wyniku badania alkomatem podręcznym przy użyciu alkomatu stacjonarnego odnosi się bowiem do przestępstw, natomiast czyn przypisany obwinionemu wyczerpuje znamiona wykroczenia. Z treści § 3 ust. 3 pkt 2 ww. zarządzenia wynika, iż wynik badania o którym mowa w §2 ust. 1 pkt 2 w przypadku dokonania pomiaru urządzeniem wskazanym w §2 ust. 1 pkt 2 w razie uzyskania wyniku przekraczającego 0,00 mg/dm3 należy zweryfikować badaniem urządzeniem wskazanym w §2 ust. 1 pkt 1 lub badaniem krwi, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przez badanego przestępstwa, badany żąda takiego badania lub zgłasza zastrzeżenia do prawidłowości przeprowadzenia pierwszego badania, bądź gdy zaistniała znaczna rozbieżność między pierwszym a drugim pomiarem.

Przypomnieć zatem należy, że obwiniony przebadany został w dniu 28 listopada 2013 roku dwoma urządzeniami do ilościowego oznaczenia alkoholu w wydychanym powietrzu typu (...)i (...):

1) dwukrotnie urządzeniem (...) z wynikiem:

- o godz. 19:27 – 0,13 mg/dm ³,

- o godz. 19:28 – 0,13 mg/dm ³,

2) dwukrotnie urządzeniem (...) z wynikiem:

- o godz. 19:41 – 0,13 mg/dm ³,

- o godz. 20:00 – 0,09 mg/dm ³

Oba urządzenia pomiarowe użyte do badań były atestowane, poddawane regularnemu wzorcowaniu, kalibracji i serwisowaniu, ostatnio przed zdarzeniem odpowiednio w dniach 22 sierpnia 2013 roku i 07 czerwca 2013 roku (k. 27-28) r. Posiadały zatem aktualne i ważne świadectwa wzorcowania. Nie zaistniały przy tym żadne okoliczności, które wskazywałyby na niesprawność tych urządzeń w dniu badania.

Tym samym brak jest również podstaw do poddania w wątpliwość wyników uzyskanych za pomocą wskazanych urządzeń, tym bardziej, że pomiędzy wszystkimi pomiarami, biorąc pod uwagę czas ich wykonania, nie istnieje taka rozbieżność, która mogłaby podważać wiarygodność wyniku. Nadto wynik ten koreluje z zeznaniami funkcjonariusza Policji K. C., który podał, że obwiniony niechętnie poddał się badaniom twierdząc, że wcześniej spożywał piwo, które to oświadczenie wymieniony odnotował w protokole użycia analizatorów wydechu (k.2v,3v).

Uwzględniając powyższe oraz fakt, że obwiniony nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń co do przeprowadzonych badań i nie żądał też pobrania krwi, uznać należy, iż nie istniały żadne przesłanki skłaniające do konieczności przebadania obwinionego przy użyciu alkomatu stacjonarnego. Co istotne, wszystkie badania odbyły się za zgodą obwinionego, który podpisał zarówno wydruki z urządzeń jak i protokoły ich użycia. Podkreślić w tym miejscu należy – na co słusznie zwrócił uwagę Sąd pierwszej instancji, - że stan po użyciu alkoholu, podobnie jak i stan nietrzeźwości, może być dowodzony w różny sposób. Zawartość alkoholu we krwi może być ustalona zarówno analizą chemiczną, jak i innymi sprawdzonymi metodami, na przykład analizą stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu, urządzeniem A. lub innymi o podobnym działaniu (zob.: uchwała pełnego składu Izby Karnej SN z dnia 15 lutego 1989 r., VI KZP 10/88, OSNKW 1989, nr 3-4, poz. 19, z aprobującą glosą W. Grzeszczyka, PP 1989, nr 11, s. 71-74, i uwagami J. Markiewicza, W. Gubały, Kilka uwag w sprawie..., s. 55-57).

Ocena dowodów w postaci wyników pomiarów analizatorami wydechu, które uznawane są za pewne, w połączeniu z zeznaniami funkcjonariusza Policji przed którym obwiniony przyznał fakt spożywania alkoholu w postaci 0,5 litra piwa około godz. 17:00, pozwala na bezsporne przyjęcie, że w chwili zdarzenia stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu u obwinionego było nie mniejsze niż 0,11 mg/l, a zatem że obwiniony prowadząc pojazd znajdował się w stanie po użyciu alkoholu. Zatem niezasadny okazał się zarzut apelacji obrońcy obwinionego dotyczący błędu w ustaleniach faktycznych.

Za chybiony uznać należy również zarzut nieuwzględnienia wniosku dowodowego z opinii biegłego z zakresu toksykologii. Wskazać bowiem należy, iż Sąd zobowiązany jest do przeprowadzania dowodów tylko w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Innymi słowy - w jakim jest to niezbędne dla prawidłowego wyrokowania (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2003 r. w sprawie WA 25/03 opubl. OSNwSK 2003/1/1136). Sąd pierwszej instancji dysponując wynikami badań dokonanymi dwoma urządzeniami do ilościowego oznaczenia alkoholu w wydychanym powietrzu nie miał już potrzeby dokonywania ustaleń odnośnych stanu trzeźwości obwinionego na podstawie innych jeszcze dowodów. Zwłaszcza, że obwiniony został poddany badaniu czterokrotnie, a wyniki wskazują, że w czasie badań znajdował się w fazie eliminacji alkoholu. Zatem wyniki te jako miarodajne są wystarczające dla ustalenia sprawstwa i winy obwinionego. Uwzględniając powyższe, zdaniem Sądu Odwoławczego Sąd I instancji zasadnie oddalił wymieniony wniosek dowodowy. Decyzję swoją właściwie uzasadnił, a podniesione argumenty zasługują na pełną aprobatę Sądu Okręgowego. Z tych też względów uznać trzeba, iż Sąd meriti przeprowadził postępowanie dowodowe w niezbędnym zakresie, a w sprawie nie wynikła konieczność powołania nowych dowodów.

Zgromadzony zaś materiał dowodowy w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje, że stopień stężenia alkoholu w organizmie obwinionego przekroczyło normy określone treścią art.46 ust.2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i przyjęta przez Sąd Rejonowy w ustaleniach stanu faktycznego zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu u obwinionego w krytycznym czasie jest w pełni prawidłowa.

Tym samym sprawstwo i wina obwinionego w zakresie przypisanego mu wykroczenia z art.87§1 k.w. nie budzą żadnych wątpliwości Sądu Odwoławczego.

Mając na względzie, iż wniesiony środek odwoławczy skierowany był przeciwko rozstrzygnięciu o winie obwinionego, Sąd Odwoławczy dokonał również kontroli zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze (art. 447 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w.) i doszedł do wniosku, że wymierzony obwinionemu środek karny nosi cechy rażącej niewspółmierności.

Sąd Rejonowy orzekł bowiem wobec obwinionego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 6 (sześciu) miesięcy. Zgodnie z doktryną zasadą powinno być, aby zakaz dotyczył przede wszystkim pojazdów takiego rodzaju, jakim poruszał się sprawca, dokonując wykroczenia, za które orzeka się ów zakaz, lub w tej sferze ruchu ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2007 r., III KK 145/07, LEX nr 296730). W przedmiotowej sprawie orzeczenie wobec obwinionego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych bez wyłączenia kategorii „T” wydaje się zbyt dotkliwe. Obwiniony jest właścicielem dużego gospodarstwa rolnego, które jest jedynym źródłem utrzymania jego i znajdującej się na jego utrzymaniu rodziny - żony i dwójki małych dzieci. Prawo jazdy kategorii „T” jest mu niezbędne do pracy. Biorąc powyższe pod uwagę, jak również zważywszy na stosunkowo niewielkie stężenie alkoholu w organizmie obwinionego stwierdzone w dniu zdarzenia, zaskarżone rozstrzygnięcie zmieniono co do środka karnego i orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych z wyłączeniem kategorii „T”.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. zmienił orzeczenie, jak w części dyspozytywnej wyroku, w pozostałej części zaś wyrok ten utrzymując w mocy.

O kosztach sądowych postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie art. 119 k.p.w. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 21 pkt 2 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz. U. 1983, Nr 49, poz. 223 z późn. zm).