Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

A. G. został skazany następującymi prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego w G. z dnia 16.04.2003 r. w sprawie V K 314/02 za czyn z art. 178a § 1 k.k. popełniony w dniu 2 października 2002 r. na karę 3 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym, 1 rok zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych; 50 zł świadczenia pieniężnego;

2.  Sądu Rejonowego (...)w W.z dnia 27.11.2003 r. w sprawie V K 2440/02 za czyn z art. 178a § 1 kk popełniony w dniu 12.10.2002 r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres lat 3 tytułem próby; w okresie próby Sąd oddał skazanego pod dozór kuratora sądowego, zobowiązał oskarżonego do powstrzymania się od nadużywania alkoholu, orzekł środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, świadczenie pieniężne w wysokości 100 zł i zwolnił od kosztów postępowania; prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego dla (...) W.z dnia 15.11.2006 r. zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności;

3.  Sądu Rejonowego (...)w W. z dnia 7.03.2006 r. w sprawie V K 513/05 za czyn z art. 178a § 1 kk w zb. z art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk popełniony w dniu 1.01.2005 r. na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności; Sąd orzekł środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres lat 3 i zasądził od oskarżonego koszty postępowania;

4.  Sądu Rejonowego w P. z dnia 2.09.2008 r. w sprawie II K 325/08 za czyn z art. 178a § 1 kk w zb. z art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk popełniony w dniu 27 stycznia 2007 r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności; Sąd orzekł środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres lat 5 i zasądził od oskarżonego koszty postępowania;

5.  Sądu Rejonowego w P. z dnia 4.12.2009 r. w sprawie II K 674/07 za czyny: z art. 279 § 1 k.k. popełniony w nocy z 11 na 12 maja 2000 r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 50 stawek dziennych grzywny po 20 zł każda; z art. 291 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk popełniony w okresie od 2001 r. do lutego 2003 r. na karę 2 lat pozbawienia wolności i 80 stawek dziennych grzywny po 20 zł każda; z art. 291 § 1 kk popełniony w bliżej nieustalonym dniu w 2001 lub 2002 r. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności; z art. 291 § 1 kk popełniony w bliżej nieustalonym dniu lecz nie wcześniej niż w dniu 28.01.2003 r. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności; orzeczono karę łączną 2 lat pozbawienia wolności oraz 100 stawek dziennych grzywny po 20 zł każda; wykonanie kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres lat 5 tytułem próby, oddano w tym czasie oskarżonego pod dozór kuratora sądowego i zasądzono od oskarżonego koszty postępowania; prawomocnym postanowieniem z dnia 9.07.2012r. zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności;

6.  Sądu Rejonowego ,w G. z dnia 20.12.2010r. w sprawie II K 119/10 za czyny popełnione w dniach: 4.12.2009 r. z art.279 § l kk i 30.01.2010 r. z art. 178a § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk skazanego na kary po 1 rok pozbawienia wolności; wobec skazanego orzeczono karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 33 § 2 kk wymierzono karę grzywny 50 stawek dziennych po 10 zł każda; orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerowych na okres 6 lat; zasądzono świadczenie pieniężne w wysokości 1000 zł i zasądzono koszty postępowania;

7.  Sądu Rejonowego w P. z dnia 23.12.2010 r. w sprawie V K 1739/10 za czyn z art. 278 § 1 kk popełniony w dniu 17.04.2009r. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres lat 3 tytułem próby oraz karę grzywny 100 stawek dziennych po 10 zł każda; skazanego w okresie próby oddano pod dozór kuratora sądowego; zaliczono na poczet kary grzywny okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniu 19.08.2009r. i zasądzono koszty postępowania;

8.  Sądu Rejonowego w G. z dnia 8.09.2011 r. w sprawie II K 448/11 za czyn z art. 178a § 1 i 4 kk popełniony w dniu 27.03.2011 r. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres lat 4 tytułem próby oraz karę grzywny 150 stawek dziennych po 10 zł każda; orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat i zasądzono koszty postępowania;

9.  Sądu Rejonowego w W. z dnia 17.11.2011 r. w sprawie II K 809/11 za czyny z art. 284 § 2 kk w zb. z art. 276 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i z art. 285 § 2 kk popełnione w dniu 29.08.2010 r. odpowiednio na kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny 30 stawek dziennych po 10 zł oraz na karę 9 miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny 30 stawek dziennych po 10 zł każda; wobec oskarżonego orzeczono karę łączną 2 lat pozbawienia wolności i 50 stawek dziennych po 10 zł każda; wykonanie kary łącznej warunkowo zawieszono na okres lat 5 tytułem próby; orzeczono obowiązek naprawienia szkody i zwolniono skazanego od kosztów postępowania;

10. Sądu Rejonowego w P. z dnia 20.12.2011 r. w sprawie II K 366/11 za czyn z art. 244 w zw. z art. 64 § 1 kk popełniony w dniu 10.01.2011 r. na karę 1 roku pozbawienia wolności; skazanego zwolniono od kosztów postępowania;

11. Sądu Rejonowego w G. z dnia 15.11.201lr. w sprawie II K 665/11 za czyn z art. 244 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności; skazanego zwolniono od kosztów postępowania;

Wyrokiem łącznym z dnia 24 października 2012 r., sygn. akt II K 209/12 Sąd Rejonowy w P. orzekł w przedmiotowej sprawie następująco:

I.  na podstawie art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 kk , art. 86 §1 i § 2 kk, 87 kk rozwiązał kary łączne pozbawienia wolności i grzywny orzeczone w wyroku Sądu Rejonowego w P.z dnia 4.12.2009 r. w sprawie II K 674/07 i w miejsce kar jednostkowych pozbawienia wolności, grzywny i ograniczenia wolności orzeczonych za poszczególne przestępstwa w wyrokach Sądu Rejonowego w P.z dnia 4.12 2009 r. sygn. akt II K 674/07, Sądu Rejonowego w G.z dnia 16.04.2003 r. sygn. akt V K 314/02 i Sądu Rejonowego (...) w W.z dnia 27.11.2003. sygn. akt V K 2440/02 orzekł karę łączną 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, karę łączną środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres lat 4 (czterech) lat oraz karę łączną grzywny 100 (stu) stawek dziennych po 20 (dwadzieścia) zł każda;

II.  na poczet kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniu 12.10.2002 oraz od dnia 15 .10.2007 r. do dnia 14.04.2008r; oraz od dnia 4.10.2005 r. do dnia 18.11.2005 r.

III.  na podstawie art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 kk , art. 86 §1 i § 2 kk i art. 89 § 1 kk rozwiązał kary łączne pozbawienia wolności i grzywny orzeczone w wyroku Sądu Rejonowego w W. z dnia 17.11.2011 r. w sprawie II K 809/11 i w miejsce kar jednostkowych pozbawienia wolności i grzywny orzeczonych za poszczególne przestępstwa w wyrokach Sądu Rejonowego w G.z dnia 8.09.2011 r. sygn. akt II K 448/11, Sądu Rejonowego w W. z dnia 17 .11.2011 r. sygn. akt II K 809/11, Sądu Rejonowego w G.z dnia 15.11.2011 r. sygn. akt II K 665/11 i Sądu Rejonowego w P.z dnia 20.12.2011 r. sygn. akt II K 366/11 orzekł karę łączną 3 (trzech) lat pozbawienia wolności i karę łączną grzywny 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych po 10 (dziesięć) zł każda;

IV.  na zasadzie art. 572 kpk umorzył postępowanie w zakresie objęcia wyrokiem łącznym wyroków Sądu Rejonowego (...)w sprawie V K 513/05, Sądu Rejonowego w P. w sprawie II K 325/08, Sądu Rejonowego w G.w sprawie II K 119/10 i Sądu Rejonowego w P. w sprawie V K 1739/10;

V.  ustalił, że w pozostałym zakresie poszczególne orzeczenia z wyroków podlegających łączeniu, a nie objęte niniejszym wyrokiem łącznym podlegają odrębnemu wykonaniu;

VI.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. C. wynagrodzenie w wysokości 144 zł + VAT tytułem obrony wykonywanej z urzędu,

VII.  na zasadzie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zwolnił skazanego od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego.

Wyrok powyższy zaskarżył w całości na korzyść skazanego jego obrońca, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku:

a)  w zakresie pkt. I poprzez wymierzenie skazanemu kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności w miejsce kar jednostkowych wymierzonych w wyroku Sądu Rejonowego w P.z dnia 4 grudnia 2009 roku w sprawie II K 674/07 oraz w wyrokach Sądu Rejonowego w G. z dnia 16 kwietnia 2003 roku w sprawie V K 314/12 oraz Sądu Rejonowego (...)z dnia 27 listopada 2003 roku w sprawie V K 2440/12;

b)  w zakresie pkt. III poprzez wymierzenie kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności w miejsce kar jednostkowych wymierzonych w wyroku Sądu Rejonowego w W.z dnia 17 listopada 2011 roku w sprawie II K 809/11 oraz w wyrokach Sądu Rejonowego w G. z dnia 8 września 2011 roku w sprawie II K 448/11 oraz z 15 listopada 2011 roku w sprawie II K 665/11, jak również Sądu Rejonowego w P.z dnia 20 grudnia 2011 roku w sprawie II K 366/11

c)  w zakresie pkt. IV poprzez

1.  wymierzenie skazanemu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności w miejsce kar jednostkowych orzeczonych w wyrokach Sądu Rejonowego (...)z dnia 7 marca 2006 roku w sprawie V K 513/05 oraz Sądu Rejonowego w P. z dnia 2 września 2008 roku w sprawie II K 325/08

2.  wymierzenie skazanemu kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3 w miejsce kar jednostkowych orzeczonych w wyrokach Sądu Rejonowego w P.z dnia 23 grudnia 2010 roku w sprawie V K 1739/10 oraz Sądu Rejonowego w G. z dnia 20 grudnia 2010 roku w sprawie II K 119/10.

- zasądzenie wynagrodzenia adwokackiego w instancji odwoławczej wg norm przepisanych

Z ostrożności procesowej na wypadek nieuwzględnienia powyższego wniosku, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w P..

Na rozprawie apelacyjnej obrońca skazanego i skazany poparli apelację i wnioski w niej zawarte. Prokurator wniósł natomiast o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy w pkt I i II, natomiast o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w pozostałym zakresie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy jest zasadna tylko w zakresie wniosku o uchylenie wyroku w celu ponownego rozpoznania, jednak nie z powodów w niej wskazanych. Sąd Okręgowy z urzędu dostrzegł konieczność uchylenia wyroku, niezależnie od treści podniesionych zarzutów.

Zgodnie z przepisem art. 569 § 1 k.p.k., sąd wydaje wyrok łączny, gdy zachodzą warunki do orzeczenia wobec osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów kary łącznej, które to przesłanki określa art. 85 k.k. Są nimi:

1) popełnienie przez sprawcę dwóch lub więcej przestępstw pozostających w realnym zbiegu (tj. popełnionych zanim zapadł pierwszy wyrok, choćby nieprawomocny, co do któregokolwiek z nich),

2) wymierzenie za te przestępstwa kar tego samego rodzaju albo innych podlegających łączeniu.

Wykładnia językowa spójnika „zanim” jasno wskazuje na następującą po sobie sekwencję zdarzeń - przestępstwa muszą być popełnione wcześniej niż zapadł wyrok, zatem wydanie wyroku skazującego powoduje, iż realny zbieg przestępstw ulega przerwaniu.

Jest również oczywiste, że sąd nie ma dowolności w wyborze wyroków, które podlegają połączeniu, w celu ustalenia wariantu najkorzystniejszego z punktu widzenia interesów skazanego. Realny zbieg przestępstw jest bowiem instytucją prawa materialnego, opartą na obiektywnych przesłankach, co wyklucza jakakolwiek wybiórczość czy swobodę poprzez wykluczanie ze zbiegu przestępstw, które winny w nim pozostawać czy też włączanie do zbiegu przestępstw popełnionych po tym, jak zapadł pierwszy wyrok.

Sąd Rejonowy wskazał na powyższe zasady, lecz tylko częściowo je zastosował.

Sąd I instancji prawidłowo wyznaczył pierwszy zbieg przestępstw, wskazując, iż zanim zapadł pierwszy chronologicznie wyrok, co miało miejsce w dniu 16 kwietnia 2003 r. w sprawie V K 314/02, skazany popełnił przestępstwa, za które został skazany w sprawach V K 2440/02 oraz II K 674/07.

Właściwie także sąd I instancji ustalił, iż kolejnym „pierwszym” chronologicznie wyrokiem w rozumieniu art. 85 k.k. jest wyrok Sądu Rejonowego w G. z dnia 20 grudnia 2010 r., sygn. akt II K 119/10.

Rozważaniom sąd poświęcił jednak wyłącznie kwestię możliwości połączenia kary orzeczonej wskazanym wyrokiem z karą orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w P.z dnia 23 grudnia 2010 r. sygn. V K 1739/10. Pominął natomiast zupełnie fakt, iż przed wydaniem wyroku SR w G. II K 119/10 zostały popełnione czyny objęte wyrokami Sądu Rejonowego w W.II K 809/11 ( 29 sierpnia 2010 r. ) oraz Sądu Rejonowego w G. II K 665/11 ( 5 listopada 2010 r. ), za które orzeczono bezwzględne kary pozbawienia wolności.

Wszystkie zatem przestępstwa, za które A. G.został skazany wyrokami opisanymi w pkt 6, 7, 9 i 10, pozostawały w realnym zbiegu . Sąd Okręgowy dostrzega przy tym, że kara pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w P. z dnia 23 grudnia 2010 r., sygn. akt V K 1739/10 ( pkt 7 ) została wymierzona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, zaś data czynu (17 kwietnia 2009 r.), w świetle brzmienia art. 4 k.k., nie pozwala na połączenie tej kary z bezwzględnymi karami pozbawienia wolności w ten sposób, by wymierzona została bezwzględna kara łączna pozbawienia wolności. Biorąc pod uwagę wielokrotną karalność skazanego, słuszna była natomiast konstatacja Sądu Rejonowego o braku podstaw do warunkowego zawieszenia kary łącznej. Niezależnie od powyższego, fakt, iż nie jest celowe połączenie jednej z kar wymierzonej za przestępstwo pozostające w realnym zbiegu, nie uprawnia do odmiennego wyznaczenia kolejnego zbiegu przestępstw, niż wynikałoby to z przepisów prawa materialnego.

Trzecim chronologicznie granicznym wyrokiem jest wyrok Sądu Rejonowego w G. z dnia 8 września 2011 r. sygn. II K 448/11 ( pkt 8 ). Ustalenie sądu I instancji jest więc w tym zakresie trafne, natomiast przyjęty zbieg przestępstw jest niewłaściwy. Przed wydaniem powyższego wyroku skazany wprawdzie popełnił czyny, za które skazano go wyrokami opisanymi w pkt 9, 10 i 11, ale przecież kary orzeczone wyrokami z pkt 9 i 10 podlegają połączeniu z wcześniejszym chronologicznie wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia 20 grudnia 2010 r. ( pkt 6 ). W efekcie trzeci zbieg przestępstw tworzą wyroki – Sądu Rejonowego w G. z 8.09.2011 r. ( pkt 8 ) i Sądu Rejonowego w P.z dnia 20 grudnia 2011 r. ( pkt 11 ).

Nie ma natomiast racji obrońca zarzucając, że nie połączono kar wymierzonych wyrokami Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia z dnia 7 marca 2006 r. V K 513/05 oraz Sądu Rejonowego w P. z dnia 2 września 2008 r. II K 325/08.

Sąd Rejonowy omyłkowo wskazał ( w części wstępnej wyroku łącznego ) jako datę popełnienia przestępstwa w sprawie II K 325/08 dzień 1 stycznia 2005 r., co faktycznie sugerowałoby, że kara orzeczona w tej sprawie podlega łączeniu z karą orzeczoną w sprawie V K 513/05. Jednak z akt sprawy II K 325/08 w sposób jednoznaczny wynika jednak, iż przestępstwo, za które A. G. został skazany, popełnił on w dniu 27 stycznia 2007 r., zatem po wydaniu wyroku w sprawie V K 513/05, który zapadł 7 marca 2006 r. Powyższe uchybienie, choć nie zostało sprostowane, co wytknął obrońca w swej apelacji, nie wpływa na zasadność rozstrzygnięcia w przedmiocie umorzenia postępowania w zakresie objęcia wyrokiem łącznym wyroków w sprawach V K 513/05 i II K 325/08.

Na uwzględnienie nie zasługiwał też zarzut w zakresie wymierzenia zbyt surowej kary łącznej w pkt I części rozstrzygającej wyroku, bo wskutek zastosowania zasady kumulacji. Wymierzenie kary łącznej pozbawienia wolności za przestępstwa pozostające w tym zbiegu na zasadzie kumulacji oznaczałoby jej orzeczenie w wymiarze 5 lat i 9,5 miesięcy pozbawienia wolności, nie zaś, jak sugeruje obrońca w swej apelacji, w wymiarze 2 lat i 7,5 miesiąca pozbawienia wolności. Kara łączna orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w P. z dnia 4 grudnia 2009 r., sygn. akt II K 674/07 została bowiem rozwiązana, zatem podstawą nowego łączenia stają się wyłącznie kary jednostkowe wymierzone za poszczególne przestępstwa. Kara łączna 2 lat i 6 miesięcy, wymierzona na zasadzie asperacji, rażąco surową na pewno nie jest.

Z tych względów, zaskarżony wyrok należało uchylić, a sprawę przekazać do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Pomimo prawidłowości połączenia kar pozbawienia wolności w ramach pierwszego zbiegu przestępstw ( pkt I wyroku ) Sąd Okręgowy uznał za zasadne uchylenie orzeczenia w całości. Przy ponownym kształtowaniu wysokości kar łącznych należy bowiem mieć na względzie całość dolegliwości, jaką powinien ponieść skazany i kompleksowo oceniać jego postawę. Nie można też wykluczyć, iż dojdzie do zmiany w jakimkolwiek zakresie jednostkowych wyroków skazujących.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy rozważy właściwie, które z orzeczonych poszczególnymi wyrokami skazującymi kar oraz środków karnych winny podlegać łączeniu oraz ponownie określi wysokość kary łącznej, będąc przy tym związany wyrażonymi w niniejszych motywach zapatrywaniami prawnymi Sądu Okręgowego. Sąd I instancji mieć również będzie na względzie, by w ponownym postępowaniu nie naruszyć zakazu reformationis in peius, albowiem wyrok łączny został zaskarżony wyłącznie na korzyść skazanego.

Sąd Rejonowy na ewentualny wniosek strony sporządzi uzasadnienie wyroku w sposób zgodny z treścią art. 424 k.p.k. umożliwiający sądowi wyższej instancji kontrolę orzeczenia i zaprezentowanego przez sąd I instancji rozumowania. W szczególności sąd I instancji wskaże, z jakich przyczyn oparł wymiar kar łącznych na wybranej przez siebie zasadzie (kumulacji, asperacji czy też absorpcji) oraz wnikliwie rozważy związek pomiędzy poszczególnymi przestępstwami, jak również zanalizuje względy prewencji ogólnej i szczególnej, które przemawiają za konkretnym wymiarem kary.

Na zasadzie § 14 ust. 5 w zw. § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Sąd zasądził na rzecz adw. A. C. kwotę 120 zł powiększoną o należny podatek VAT tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.