Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka G. J. wniosła przeciwko pozwanemu (...)w W. pozew o zapłatę kwoty 7 504, 00 zł
z ustawowymi odsetkami od kwoty 6 423, 00 zł od dnia 22 sierpnia 2011 r. i od kwoty 518,00 zł od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty oraz od kwoty 500, 00 zł od dnia 13 września 2012 r. do dnia zapłaty. Żądała też zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wyjaśniła, iż jest nabywcą wierzytelności przysługującej zbywcy – D. P. z tytułu szkody komunikacyjnej wyrządzonej przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie odpowiedzialności cywilnej OC w pozwanym Towarzystwie. Wskazała, że ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność co do zasady, jednak zdaniem powódki bezpodstawnie zaniżył koszty części zamiennych o ok. 25 % oraz zastosował do wyceny zaniżone stawki roboczogodzin w wysokości ok. 55 zł/h. Powódka zleciła wykonanie wyceny kosztów naprawy pojazdu prywatnemu rzeczoznawcy i w ten sposób ustaliła, iż rzeczywiste koszty naprawy wynoszą 21.780, 48 zł. Ponadto powódka poniosła koszty sporządzenia ekspertyzy w kwocie 500 zł netto i wnosiła o ich zwrot zgodnie z art. 361 k.c. Pozwany wypłacił łącznie 15.357, 29 zł. Na dochodzoną pozwem sumę składa się zatem kwota 6.424, 23 zł z tytułu dopłaty odszkodowania, 581 zł skapitalizowanych odsetek od kwoty 4.110, 06 zł i 500 zł tytułem sporządzenia opinii prywatnej.

Nakazem zapłaty z dnia 23 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany potwierdził fakt zaistnienia szkody w wyniku zdarzenia drogowego i wypłacenia w związku z tym zdarzeniem odszkodowania w kwocie 15 357,29 zł. Jednakże pozwany kwestionował wysokość szkody wskazaną przez powódkę, wskazując, że wypłacona kwota pozwoliła na przywrócenie pojazdu poszkodowanego do stanu sprzed wypadku, a dołączona do pozwu kalkulacja jest jedynie dokumentem prywatnym. Ponadto pozwany kwestionował legitymację materialną powoda podnosząc, że kwestionuje fakt skutecznego dokonania cesji, jako że umowa cesji nie została podpisana przez powoda. Nadto w ocenie pozwanego żądanie zwrotu kosztów sporządzenia prywatnej wyceny jest nieuzasadnione, gdyż nie są to koszty związane ze szkodą, a ponadto jest to koszt zawyżony. Naliczanie odsetek w sprawie jest zasadne co najwyżej od chwili wyrokowania, jako że przeprowadzone dowody umożliwią dopiero w chwili zamknięcia rozprawy ocenę stanu rzeczy stanowiącego podstawę roszczeń powódki. Pozwany wskazał też, że powód nie miał podstaw do skapitalizowania odsetek, chwila wytoczenia powództwa nie jest równoznaczna z chwilą złożenia pozwu ale z chwilą doręczenia odpisu.

W dalszym toku postępowania stanowiska stron nie uległy zmianie.

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7. 504, 00 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 6.423, 00 zł od dnia 22 sierpnia 2011 r. do dnia zapłaty

- 581, 00 zł od dnia 17 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty

- 500 zł od dnia 13 września 2012 r. do dnia zapłaty (pktI). Ponadto Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.593, 00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II) oraz obciążył powoda kosztami związanymi z opinią pisemną wydaną przez biegłego G. M. (1) w sprawie, przy czym szczegółowe wyliczenie w tym zakresie pozostawił referendarzowi sądowemu (pkt III).

Sąd Rejonowy wydał rozstrzygnięcie w oparciu o następujące ustalenia i wnioski.

Sąd ustalił, iż w dniu 18 lipca 2012 r. w wyniku zdarzenia komunikacyjnego został uszkodzony samochód marki S. nr rej. (...) należący do poszkodowanego D. P.. Sprawca szkody miał zawartą z pozwanym umowę w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe z ruchem tych pojazdów (OC). W dniu 21 lipca 2012 r. poszkodowany zgłosił szkodę pozwanemu ubezpieczycielowi, który po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił mu tytułem odszkodowania kwotę 15.357,29 zł, przy czym najpierw kwotę 11.247,23 zł a w dniu 21 września 2012 r. kwotę 4.110,06 zł tytułem dopłaty. W dniu 12 lipca 2012 r. poszkodowany zbył przysługującą mu wierzytelność wobec pozwanego z tytułu roszczenia o odszkodowanie za uszkodzenie samochodu marki S. nr rej. (...) na rzecz powódki. Powódka zleciła sporządzenie prywatnej opinii dotyczącej ustalenia kosztu naprawy pojazdu. Według tej opinii średni koszt przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed szkody wynosił 21.780,48 zł brutto. Rzeczoznawca wyliczył koszty przy użyciu systemu A.. Za sporządzenie prywatnej opinii powódka zapłaciła 500 zł netto w dniu 03.08.2012 r. Powódka wezwała (wezwanie z dnia 09.08.2012 r., doręczone 13.08.2012 r.)ubezpieczyciela do dopłaty do odszkodowania kwoty 10.533,25 zł tytułem różnicy pomiędzy kosztem naprawy ustalonym w kosztorysie pozwanego a kosztem wyliczonym przez rzeczoznawcę działającego na zlecenie powódki wraz z odsetkami od 30-tego dnia po zgłoszeniu szkody oraz kwoty 500 zł z tytułu kosztów wykonania prywatnej ekspertyzy, jako kosztu koniecznego do prawidłowego określenia wysokości szkody. Do dnia wniesienia pozwu jak wskazano wyżej pozwany dopłacił w dniu 21 września 2012 r. kwotę 4.110,06 zł. Ostatecznie Sąd ustalił, że koszt naprawy uszkodzonego samochodu marki S. nr rej. (...) z tytułu szkody z dnia 18 lipca 2011 r. wynosił 23.269,96 zł brutto przy użyciu części zamiennych oryginalnych. Oględziny samochodu wykonane przez przedstawiciela ubezpieczyciela nie ujawniły aby przed zdarzeniem były zamontowane niepełnowartościowe lub nieoryginalne części zamienne, tzw. części alternatywne. Pozew został złożony w dniu 17 kwietnia 2013 r.

Dokonując analizy ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy podzielił wnioski powołanego w sprawie biegłego G. M. i uwzględnił jego wyliczenia przy określaniu należnego powódce odszkodowania. Mając na uwadze okoliczności faktyczne sprawy i treść opinii biegłego Sąd Rejonowy przyjął, że do ustalenia wysokości odszkodowania należało uwzględnić kwoty pozwalające na naprawę uszkodzonego pojazdu przy użyciu oryginalnych części zamiennych, sam biegły w opinii wskazał, że nie wykazano podczas oględzin aby w pojeździe były zamontowane nieoryginalne części, pozwany nie kwestionował opinii biegłego ani nie udowodnił, iż w pojeździe nie były oryginalne części. Sąd Rejonowy uznał, iż wydatek konieczny obejmujący uzasadnione technicznie koszty naprawy pojazdu w maju 2012 r. wynosił 23.269,96 zł brutto. Różnica pomiędzy wypłaconym przez pozwanego odszkodowaniem a rzeczywistym kosztem naprawy pojazdu była wyższa niż dochodzona pozwem kwota 6.424 zł, stąd Sąd uznał, iż pozew jest zasadny w tym zakresie, Sąd jest oczywiście związany żądaniem pozwu i nie mógł zasądzić ponad żądanie pozwu.

Przede wszystkim zaś, Sąd Rejonowy uznał również za uzasadnione zrekompensowanie powódce kosztów związanych ze sporządzeniem prywatnej opinii, która służyła zweryfikowaniu stanowiska ubezpieczyciela i prawidłowości dokonanych przez niego wyliczeń. Powołując się na stanowisko judykatury (Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 31 stycznia 2013 r. (sygn. I ACa 1011/12, LEX nr 1315710) Sąd I instancji wskazał, iż „odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia majątkowego może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego". W tym świetle Sad wskazał, iż na gruncie przedmiotowej sprawy, wobec wątpliwości co do właściwej wyceny kosztów naprawy oraz zakwestionowania przez ubezpieczyciela częściowego żądania poszkodowanego wypłaty dalszej części odszkodowania ponad wysokość określoną przez niego w kosztorysie, a nadto przy uwzględnieniu faktu istnienia innych źródeł wyceny, konieczność ta była – zdaniem Sądu – uzasadniona. Pozwany nie wykazał, aby ten rzeczywisty wydatek był zawyżony, zdaniem Sądu I instancji, mając choćby koszty opinii biegłych w tego typu sprawach często znacznie wyższe niż 500 zł nie sposób uznać aby był to koszt zawyżony.

Ostatecznie w punkcie I wyroku Sąd na podstawie art. 822 § 1 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 7.504 zł. O odsetkach ustawowych Sąd I instancji orzekł zgodnie z żądaniem pozwu i w oparciu o przepisy art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art.482§l k.c. z art. 14 ust. 1 w/w ustawy z dnia 22 maja 2003 r. oraz art. 455 k.c. - w przypadku refundacji kosztów naprawy uwzględniając datę zgłoszenia pozwanemu szkody, a odnośnie kosztów prywatnej opinii biorąc pod uwagę datę spełnienia świadczenia wyznaczoną w wezwaniu do zapłaty doręczonym pozwanemu w dniu 13 sierpnia 2012 r. O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II wyroku na podstawie art.98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Sąd wskazał przy tym, iż strona pozwana zobowiązana jest jednocześnie do poniesienia całości kosztów związanych z wydaną w sprawie opinią przez biegłego , w tym zakresie, wobec braku rachunku od biegłego, orzeczono zgodnie z art. 108§1 k.p.c. (pkt III formuły sentencji wyroku).

Pozwany wniósł apelację od wyroku i zaskarżył go w części, w odniesieniu do kwoty 500 zł z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia 13 września 2013 r. z tytułu kosztów wykonania prywatnej ekspertyzy, a także w zakresie zasądzonych kosztów procesu.

Pozwany zarzucił naruszenie prawa materialnego w postaci art. 361 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyznaniu powódce kosztów związanych ze sporządzeniem prywatnej opinii, podczas gdy ww. roszczenie nie pozostaje w normalnym związku przyczynowym z przedmiotowym wypadkiem. Ponadto pozwany zarzucił też naruszenie prawa procesowego – art. 233 § 1 k.p.c. poprzez naruszenie swobodnej oceny dowodów polegającej na przyjęciu przez Sąd I instancji, że dowód z prywatnej opinii biegłego był uzasadniony oraz służył zweryfikowaniu stanowiska ubezpieczyciela i prawidłowości dokonanych przez niego wyliczeń, co w konsekwencji uprawniało do zasądzenia zwrotu poniesionych przez powódkę kosztów na jej sporządzenie, podczas gdy ustalenie wysokości roszczenia wymagało w procesie zaciągnięcia wiadomości specjalnej, do której ustalenia został dopuszczony i przeprowadzony dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, ruchu drogowego, rekonstrukcji zdarzeń drogowych, wycen wartości oraz kosztów napraw pojazdów w celu ustalenia uszkodzeń i wysokości kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu powódki.

Skarżący wniósł o zmianę wyroku w pkt I i oddalenie powództwa w zakresie 500 zł zasądzonej kwoty z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi począwszy od dnia 13 września 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Zarzuty apelacji opierają się przede wszystkim na twierdzeniu, iż Sąd Rejonowy błędnie przyjął, że na pozwanym ciąży obowiązek zwrotu powódce kosztów związanych ze sporządzoną w sprawie opinią rzeczoznawcy. Takie stanowisko pozwanego, uznać należy za nietrafne. Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia i rozważania prawne poczynione przez Sad Rejonowy w tym zakresie i przyjmuje je za własne.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji prawidłowo przyjął, iż koszt wykonania prywatnej ekspertyzy, w której ustalono wysokość naprawy uszkodzonego pojazdu, należało wliczyć do zasądzonego powódce odszkodowania.

W ocenie Sądu Odwoławczego, na tle stanu faktycznego przedmiotowej sprawy, zgodzić należy się z istnieniem adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem - kolizją drogową, a szkodą w postaci, nie tylko wydatków związanych z naprawą uszkodzonego pojazdu, ale i kosztów prywatnej opinii rzeczoznawcy zleconej przez powódkę (art. 361 k.c.). W sytuacji, gdy zakład ubezpieczeń zaprzecza swojemu obowiązkowi wypłaty pełnej wysokości odszkodowania, strona poszkodowana niejako zmuszona zostaje do poparcia swoich roszczeń opinią rzeczoznawcy. W ocenie Sądu Okręgowego, w stanie faktycznym niniejszej sprawy koniecznym było więc przed wystąpieniem z powództwem zwrócenie się do osoby posiadającej wiedzę fachową o wydanie odpowiedniej ekspertyzy, w oparciu o którą powódka była w stanie określić wysokość wierzytelności, a w konsekwencji oznaczyć wysokość żądania pozwu. Koszt przedmiotowej ekspertyzy stanowi obecnie stratę w majątku powódki, która pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z działaniem sprawcy polegającym na spowodowaniu kolizji drogowej i odmowie zakładu ubezpieczeń wypłacenia pełnej wysokości odszkodowania poszkodowanemu (por. glosa E. Tomaszewskiej do uchwały SN z dnia 18 maja 2004 r., sygn. akt III CZP 24/04). Koszt sporządzenia prywatnej ekspertyzy, w której na żądanie powódki ustalono koszty naprawy uszkodzonego pojazdu, uznać należało zatem za ekonomicznie uzasadniony wydatek poniesiony w celu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia. Odszkodowanie z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody za szkody spowodowane ruchem pojazdu mechanicznego powinno tym samym obejmować także i ten wydatek poniesiony przez powódkę.

Podkreślić przy tym należy, iż wydatek poniesiony przez powódkę, należało uznać za celowy i wystarczająco uzasadniony tak dla poszkodowanego, jak i dla powódki, która wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki zbywców wierzytelności, co wynikało z rodzaju zawartej przez poszkodowanego z powódką umowy – przelewu wierzytelności uregulowanej w art. 509 i nast. k.c. Zgodnie z art. 509 § 2 k.c. wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa. Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2006 r., sygn. akt IV CSK 232/06).

Należy podzielić przyjęte przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 listopada 2006 r. sygn. akt IV CSK 224/06 zapatrywanie, zgodnie którym „w braku odmiennego zastrzeżenia stron, na podstawie art. 509 § 2 k.c., przechodzą z cedenta na cesjonariusza np. roszczenie o odszkodowanie za nienależyte wykonanie zobowiązania, roszczenie o zapłatę kar umownych, roszczenie o uzyskanie surogatów przedmiotu świadczenia (art. 477 § 2 k.c.), roszczenie o udzielenie przez dłużnika informacji o przedmiocie świadczenia (art. 546 i art. 354 § 1 k.c.), uprawnienie wierzyciela do wyboru świadczenia w zobowiązaniu przemiennym, uprawnienie wierzyciela do wezwania dłużnika do wykonania (art. 455 k.c.) lub możność zaskarżenia czynności zdziałanych z pokrzywdzeniem wierzyciela, roszczenie z tytułu poręczenia i inne. Przelew powoduje nie tylko sukcesję samej wierzytelności, lecz również obejmuje inne elementy składające się na sytuację wierzyciela. W jego wyniku cesjonariusz uzyska i prawa kształtujące, a wśród nich możliwość rozwiązania umowy w wyniku wypowiedzenia jako jednostronnego oświadczenia woli”.

Wątpliwości Sądu Odwoławczego nie budziła także prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie odsetek od w/w kwoty. Jak trafnie wskazał Sąd Rejonowy, roszczenie z tytułu zwrotu kosztów ekspertyzy stało się wymagalne po upływie 30 - dniowego terminu wskazanego w wezwaniu pozwanego do zapłaty z dnia 9 sierpnia 2012 r. i doręczonego pozwanemu w dniu 13 sierpnia 2012 r. (k.13 akt) – prawidłowym było zatem zasądzenie odsetek ustawowych od dnia 13 września 2012 r. do dnia zapłaty.

Mając na uwadze powyższe argumenty zaskarżone orzeczenie, Sąd Okręgowy uznał za prawidłowe i oddalił apelację na podstawie przepisu art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Koszty te stanowi wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym zgodnie z § 6 pkt 1 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu w kwocie 60 zł (Dz.U.2013.490 j.t.).