Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2013r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bożena Szponar - Jarocka (spr.)

Sędziowie: SA Alicja Sołowińska

SO del. Piotr Prusinowski

Protokolant: Agnieszka Charkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2013 r. w Białymstoku

sprawy z wniosku M. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek apelacji i zażalenia wnioskodawcy M. Ł. oraz apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 21 czerwca 2012 r. sygn. akt V U 1278/11

I.  zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 31 sierpnia 2011 r. w ten sposób, że ustala, iż M. Ł. nie jest zobowiązany do zwrotu świadczenia przedemerytalnego za okres od 1 sierpnia 2008 r. do 31 marca 2010 r.,

II.  oddala apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.,

III.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz M. Ł. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, w tym 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję,

IV.  umarza postępowanie wywołane wniesieniem zażalenia M. Ł. z dnia 2 lipca 2012 r.

Sygn. akt III AUa 887/12

III AUz 89/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 31 sierpnia 2011 roku wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) zobowiązał M. Ł. do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od dnia 1 sierpnia 2008 roku do dnia 31 marca 2010 roku w kwocie 23.770,92 złotych i odsetek za okres od dnia 2 września 2008 roku do dnia 31 sierpnia 2011 roku, tj. do dnia wydania decyzji w kwocie 6.899,70 złotych z tytułu świadczenia przedemerytalnego.

M. Ł. odwołał się od powyższej decyzji ostatecznie domagając się jej zmiany i ustalenia, że nie jest zobowiązany do zwrotu świadczenia przedemerytalnego za okres powyżej 1 roku od daty wydania decyzji.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku, po rozpoznaniu powyższego odwołania, wyrokiem z dnia 21 czerwca 2012 roku zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że odwołujący M. Ł. nie jest zobowiązany do zwrotu świadczenia przedemerytalnego za okres powyżej 1 roku od daty decyzji (pkt I), oddalił odwołanie w pozostałym zakresie (pkt II) oraz odstąpił od obciążania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. kosztami zastępstwa procesowego (pkt III). Sąd I instancji ustalił, że M. Ł. w okresie od dnia 7 kwietnia 2003 roku do dnia 31 sierpnia 2006 roku był związany z (...) Zakładem (...) na (...) S.A. w W. umową zlecenia jako zleceniobiorca. Z tytułu powyższej umowy w 2003 roku osiągnął przychód w kwocie 60,48 złotych, w 2004 roku – 120,96 złotych, w 2005 roku – 120,96 złotych, zaś w 2006 roku – 70,56 złotych. Decyzją Starosty Powiatu B. z dnia 2 lutego 2004 roku uznano odwołującego z dniem 1 grudnia 2003 roku za osobę bezrobotną i przyznano mu prawo do zasiłku od dnia 9 grudnia 2003 roku. Decyzją w/w organu z dnia 23 lutego 2004 roku uchylono powyższą decyzję oraz przyznano prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 2 grudnia 2003 roku na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1994 roku o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2003 roku, Nr 58, poz. 514 ze zm.). Na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004 roku, Nr 120, poz. 1252 ze zm.) od dnia 1 sierpnia 2004 roku zadania związane z wypłatą świadczeń przedemerytalnych przejął Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W. z dnia 24 lutego 2009 roku stwierdzono, że odwołujący od dnia 1 grudnia 2003 roku do dnia 31 sierpnia 2006 roku podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz (...) Zakładu (...) na (...) S.A. w W.. Zgodnie z dalszymi ustaleniami Sądu Okręgowego decyzją Starosty Powiatu B. z dnia 4 kwietnia 2011 roku stwierdzono wydanie z naruszeniem prawa decyzji ostatecznej z dnia 23 lutego 2004 roku. Wojewoda (...) decyzją z dnia 20 maja 2011 roku po rozpatrzeniu odwołania M. Ł. od powyższej decyzji utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Starosty Powiatu B. z dnia 4 kwietnia 2011 roku. Sąd I instancji podkreślił, że prawo do świadczenia przedemerytalnego zostało przyznane odwołującemu w oparciu o przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1994 roku o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Stosownie zaś do art. 37k ust. 1 w/w ustawy świadczenie przedemerytalne przysługiwało, z zastrzeżeniem ust. 9, osobie, spełniającej określone w ustawie warunki do uzyskania statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku, jeżeli spełniała warunki szczegółowo wymienione w dalszej części przepisu. Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit i w/w ustawy bezrobotny to osoba, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 i 2, niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie, z zastrzeżeniem lit. g, nieucząca się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy, jeżeli nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, z zastrzeżeniem lit. d. W myśl art. 2 ust. 1 pkt 16 w/w ustawy inna praca zarobkowa oznacza wykonywanie pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych). Sąd I instancji uznał, że mając na uwadze wysokość kwot wypłaconych przez (...) Zakład (...) na (...) S.A. w W. na rzecz M. Ł., należy uznać, iż dochód ten nie miał wpływu na jego status bezrobotnego, a tym samym na prawo i wysokość świadczenia przedemerytalnego. W tych okolicznościach uznał, że decyzja Starosty Powiatu B. z dnia 4 kwietnia 2011 roku jest wadliwa. Jednocześnie jednak zgodnie z zasadą domniemania prawidłowości aktów administracyjnych oraz zasadą uwzględnienia przez sądy powszechne skutków prawnych orzeczeń organów administracyjnych, sąd ubezpieczeń społecznych jest związany ostateczną decyzją, od której strona nie wniosła odwołania w trybie art. 477 ⁹ k.p.c. ani nie podważyła jej skuteczności w inny prawem przewidziany sposób. Powołując się na treść uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2008 roku w sprawie o sygn. akt I UK 376/07 (OSNP 2009/21-22/295, lex numer 528613) stwierdził, że sąd w postępowaniu cywilnym nie jest uprawniony do kwestionowania decyzji administracyjnej, w szczególności pod względem jej merytorycznej zasadności i jest nią związany także wówczas, gdy w ocenie Sądu decyzja jest wadliwa. Sąd Okręgowy opierając się na przepisach art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych, art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) oraz art. 138 ust. 1, 2, 4 i 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) przyjął, że świadczenie przedemerytalne zostało przez odwołującego pobrane nienależnie. Zdaniem Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie nie można żądać od M. Ł. zwrotu kwot z tytułu nienależnie pobranego świadczenia za okres dłuższy niż 12 miesięcy z uwagi na okoliczność, iż pismem z dnia 28 sierpnia 2006 roku poinformował on Zakład Ubezpieczeń Społecznych o wykonywaniu pracy na podstawie umowy zlecenia. Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy jak w sentencji wyroku orzekł na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 i 2 k.p.c.

M. Ł. zaskarżył powyższy wyrok w całości zarzucając mu:

- naruszenie art. 138 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) poprzez ich niewłaściwą wykładnię i zastosowanie,

- naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niepodanie i niewyjaśnienie w sposób wyczerpujący, jasny i niebudzący wątpliwości w sporządzonym uzasadnieniu podstawy prawnej wyroku wraz z przytoczeniem przepisów prawa,

- naruszenie art. 321 § 1 k.p.c. oraz błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że ubezpieczony a contrario zobowiązany jest do zwrotu kwot „nienależnie” pobranego świadczenia przedemerytalnego za okres 1 roku od daty decyzji,

- naruszenie art. 233 k.p.c. i art. 5 k.p.c. poprzez uznanie, iż wadliwa decyzja administracyjna, pomimo swojej wadliwości wywołuje wszelkie wskazane w niej skutki prawne i jest wiążąca w postępowaniu sądowym,

- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że „ubezpieczony w okresie od dnia 7 kwietnia 2003 roku do dnia 31 sierpnia 2006 roku związany był z (...)Zakładem(...)na (...) S.A. w W. umową zlecenia jako zleceniobiorca”,

- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że ubezpieczony wnosił o zmianę decyzji w części i ustalenie, że nie jest zobowiązany do zwrotu świadczenia przedemerytalnego za okres powyżej 1 roku od daty wydania decyzji,

- naruszenie art. 102 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe i nieadekwatne zastosowanie do zaistniałego stanu faktycznego oraz błędną wykładnię zawartej w nim przesłanki, dającej sądowi możliwość nieobciążania strony przegrywającej kosztami.

Wskazując na powyższe zarzuty odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i poprzedzającej go decyzji organu rentowego i orzeczenie, że nie jest on zobowiązany do zwrotu pobranych świadczeń, o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego w pierwszej instancji według norm przepisanych oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

M. Ł. zaskarżył również zażaleniem postanowienie zawarte w pkt III wyroku dotyczące odstąpienia od obciążania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. kosztami zastępstwa procesowego, wnosząc o jego zmianę i zasądzenie do organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Odwołujący cofnął powyższe zażalenie na rozprawie apelacyjnej w dniu 20 lutego 2013 roku.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. zaskarżył powyższy wyrok w całości zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 11 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004 roku, Nr 120, poz. 1252 ze zm.) w zw. z art. 138 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w zw. z art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) poprzez przyjęcie, że odwołujący nie jest zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres powyżej 1 roku od daty decyzji, mimo wypłacenia świadczenia przedemerytalnego w okolicznościach powodujących brak prawa do tego świadczenia.

Wskazując na powyższe zarzuty organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja M. Ł. jest zasadna, natomiast apelacja organu rentowego – nie zasługuje na uwzględnienie.

Jak prawidłowo ustalił Sąd I instancji, na podstawie decyzji Starosty Powiatu B. z dnia 2 lutego 2004 roku uznano M. Ł. z dniem 1 grudnia 2003 roku za osobę bezrobotną i przyznano mu prawo do zasiłku od dnia 9 grudnia 2003 roku. Decyzją w/w organu z dnia 23 lutego 2004 roku uchylono powyższą decyzję oraz przyznano prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 2 grudnia 2003 roku na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1994 roku o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2003 roku, Nr 58, poz. 514 ze zm.).

Na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W. z dnia 24 lutego 2009 roku stwierdzono, że odwołujący od dnia 1 grudnia 2003 roku do dnia 31 sierpnia 2006 roku podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz (...) Zakładu (...) na (...) S.A. w W..

W konsekwencji powyższej decyzji organu rentowego Starosta Powiatu B. wydał decyzję z dnia 4 kwietnia 2011 roku stwierdzającą wydanie z naruszeniem prawa ostatecznej decyzji tego organu z dnia 23 lutego 2004 roku przyznającej M. Ł. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 2 grudnia 2003 roku. Powyższa decyzja Starosty Powiatu B. z dnia 4 kwietnia 2011 roku została utrzymana w mocy decyzją Wojewody (...) z dnia 20 maja 2011 roku.

Stosownie do przepisu art. 37k ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 roku o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, w brzmieniu obowiązującym na datę wydania decyzji przyznającej odwołującemu prawo do świadczenia przedemerytalnego, świadczenie to przysługiwało osobie spełniającej określone w ustawie warunki do uzyskania statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku przy spełnieniu warunków szczegółowo wymienionych w dalszej części tego przepisu.

Zgodnie zaś z art. 2 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy za bezrobotnego w rozumieniu przepisów tej ustawy uznaje się osobę, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 i 2 w/w ustawy, niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie, z zastrzeżeniem lit. g, nieuczącą się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy, a nadto spełniającą dalsze wymienione w przepisie warunki.

W tym miejscu wskazać, należy, że wbrew twierdzeniu Sądu I instancji zawartemu w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, okoliczność uzyskiwania przez M. Ł. dochodu z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia nawet w wysokości nieprzekraczającej połowy najniższego wynagrodzenia, uniemożliwia uznanie go za osobę bezrobotną w rozumieniu przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy. Jak wynika bowiem z art. 2 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy bezrobotnym jest, przy spełnieniu innych warunków, osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej. Tymczasem zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 16 w/w ustawy inna praca zarobkowa oznacza wykonywanie pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych). Zatem wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia, jako wykonywanie innej pracy zarobkowej, pozbawia osobę statusu osoby bezrobotnej w myśl przepisów w/w ustawy, niezależnie od wysokości osiąganego z tego tytułu dochodu, bądź też jego braku. Wynikający z art. 2 ust. 2 lit. i w/w ustawy warunek nieuzyskiwania przez osobę bezrobotną miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, z zastrzeżeniem lit. d, nie dotyczy dochodów uzyskiwanych z tytułu zatrudnienia jak również wykonywania innej pracy zarobkowej, gdyż samo już zatrudnienie bądź też wykonywanie innej pracy zarobkowej (w rozumieniu przepisów w/w ustawy) pozbawia statusu osoby bezrobotnej (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 października 1998 roku w sprawie o sygn. akt II SA 1187/98, lex numer 41888, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 października 1998 roku w sprawie o sygn. akt II SA 1188/98, lex numer 41889).

Reasumując, stwierdzić należy, że okoliczność wykonywania przez ubezpieczonego pracy na podstawie umowy zlecenia (w stanie prawnym obowiązującym na datę przyznania M. Ł. prawa do świadczenia przedemerytalnego) powoduje, iż prawo to nie powinno zostać przyznane.

Odwołujący M. Ł. potwierdził fakt związania umową zlecenia z (...) Zakładem (...) na (...) S.A. w W. w dacie przyznania mu prawa do świadczenia przedemerytalnego, tj. w grudniu 2003 roku (k. 10, 16). W aktach ZUS znajduje się umowa zlecenia zawarta pomiędzy odwołującym a (...) na (...) S.A., z której wynika, że od dnia 1 czerwca 2003 roku odwołujący był zobowiązany do obsługi technicznej grupowego ubezpieczenia pracowniczego pracowników zatrudnionych w Zakładzie (...) (k. 15 akt ZUS, tom II). Wprawdzie umowa ta nie jest przez M. Ł. podpisana, jednak fakt jej zawarcia i realizowania w dacie przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego (istotnej dla rozstrzygnięcia w przedmiocie niniejszego postępowania) wobec stanowiska odwołującego nie budzi wątpliwości. Nadto prawomocną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W. z dnia 24 lutego 2009 roku stwierdzono, że odwołujący od dnia 1 grudnia 2003 roku do dnia 31 sierpnia 2006 roku podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz (...) Zakładu (...) na (...) S.A. w W..

Tym samym świadczenie przedemerytalne przyznane W. Ł. było świadczeniem nienależnym.

W dalszej zaś kolejności, w celu dokonania kontroli prawidłowości zaskarżonej decyzji organu rentowego z dnia 31 sierpnia 2011 roku, należało rozstrzygnąć, czy powyższe świadczenie było świadczeniem nienależnie pobranym w rozumieniu art. 138 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.), zaś w okolicznościach niniejszej sprawy należało stwierdzić, czy było ono świadczeniem nienależnie pobranym, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 w/w ustawy.

Zgodnie z art. 138 ust. 2 pkt 2 w/w ustawy za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu art. 138 ust. 1 w/w ustawy uważa się m.in. świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

We wniosku o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego złożonym w grudniu 2003 roku M. Ł. oświadczył, że nie jest osobą zatrudnioną i nie wykonuje innej pracy zarobkowej. Na uwagę zasługuje okoliczność, że w treści powyższego oświadczenia nie przytoczono całej treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 roku o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, w zakresie dotyczącym odwołującego. W szczególności nie objaśniono pojęcia innej pracy zarobkowej w rozumieniu w/w ustawy. W ocenie Sądu Apelacyjnego działania odwołującego nie można ocenić jako świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego. Za powyższym, zdaniem Sądu II instancji, przemawia szereg okoliczności związanych z przedmiotową umową zlecenia. Jak wynika z zaświadczenia wystawionego przez (...) na (...) S.A. w W. odwołujący z tytułu wykonywania umowy zlecenia w 2003 roku osiągnął przychód brutto w kwocie 60,48 złotych, w 2004 roku – 120,96 złotych, w 2005 roku – 120,96 złotych, zaś w 2006 roku – 70,56 złotych. Po raz pierwszy wynagrodzenie odwołujący otrzymał na początku 2004 roku. Zatem w chwili złożenia wniosku o dochodzone świadczenie w grudniu 2003 roku, nie otrzymał jeszcze żadnego wynagrodzenia z tego tytułu. Również z uwagi na wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia w kolejnych latach należy dać wiarę twierdzeniom W. Ł., iż nie traktował umowy zlecenia jako pracy zarobkowej, bowiem nie stanowiła ona źródła realnego dochodu. Do tego wykonywanie umowy zajmowało comiesięcznie tak znikomą ilość czasu, zaś zakres faktycznie realizowanych na jej podstawie czynności był tak wąski (comiesięczne wypełnienie druków i opłacenie składki), że odwołujący mógł nie uświadamiać sobie, jakie znaczenie ma fakt zawarcia powyższej umowy w kontekście prawa do świadczenia przedemerytalnego. W § 5 ust. 7 umowy znalazło się oświadczenie zleceniobiorcy, iż jest on objęty ubezpieczeniami społecznymi z tytułu stosunku pracy, w związku z czym nie będzie składać wniosku o objęcie ubezpieczeniami społecznymi z tytułu umowy zlecenia. Zleceniodawca uznawał, że M. Ł. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę. Nie wiadomo jak potoczyłyby się losy współpracy odwołującego z (...) Zakładem (...) na (...) S.A. w W., gdyby zleceniodawca wiedział, że z tytułu wykonywania umowy zlecenia odwołujący podlega obowiązkowym, nie zaś dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym. Również zasady doświadczenia życiowego przemawiają za stwierdzeniem, iż żadna rozsądnie myśląca osoba dla osiągniecia dochodu rzędu 10 złotych miesięcznie, nie narażałaby się na obowiązek zwrotu świadczenia z ubezpieczenia społecznego, gdyby zdawała sobie sprawę, iż fakt związania umową zlecenia skutkuje brakiem prawa do świadczenia przedemerytalnego, zaś późniejsze wykrycie tej okoliczności spowoduje zobowiązanie do zwrotu pobranych świadczeń. Także późniejsze zachowanie M. Ł. w trakcie pobierania świadczenia przedemerytalnego przeczy temu, aby świadomie wprowadził on organ rentowy w błąd. Odwołujący w dniu 28 sierpnia 2006 roku poinformował ZUS, że od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 28 lipca 2006 roku otrzymywał prowizję z (...) z tytułu prowadzenia opłat ubezpieczeń grupowych i z tego tytułu otrzymał zwrot prowizji w wysokości 120,96 złotych rocznie, a z dniem 30 lipca 2006 roku rozwiązał umowę z w/w zakładem. W dniu 16 czerwca 2008 roku przedłożył w organie rentowym kolejne oświadczenie, z którego wynikało, że w okresie od kwietnia 2003 roku do sierpnia 2006 roku był zatrudniony na podstawie umowy zlecenia w (...) na (...) S.A. w W.. Powyższe zachowanie przeczy temu, aby w grudniu 2003 roku świadomie zataił przed organem rentowym okoliczność związania umową zlecenia.

Stąd, w ocenie Sądu II instancji, z okoliczności niniejszej sprawy nie wynika, aby W. Ł. nabył prawo do świadczenia przedemerytalnego wskutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego, zatem świadczenie przedemerytalne nie było w jego sytuacji świadczeniem nienależnie pobranym w rozumieniu art. 138 w/w ustawy. Tym samym odwołujący nie jest zobowiązany do jego zwrotu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny jak w pkt I sentencji wyroku orzekł na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., w pkt II sentencji wyroku na podstawie art. 385 k.p.c., w pkt III sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 11 ust. 2 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 roku, Nr 163 poz. 1349 ze zm.), zaś jak w pkt IV sentencji wyroku na podstawie art. 391 § 2 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

A.K.