Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Maria Stelska

Protokolant: Ilona Pasternak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 sierpnia 2014 roku w Lublinie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko Powiatowi (...) w R.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Powiatu (...) w R. na rzecz powoda - Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 105.695,92zł ( sto pięć tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt pięć złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze) wraz
z ustawowymi odsetkami od dnia 26 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  zasądza od pozwanego Powiatu (...) w R. na rzecz powoda - Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 7 878,25 zł. (siedem tysięcy osiemset siedemdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Lublinie od powoda Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 940,34 ( dziewięćset czterdzieści 34/100) złotych, zaś od pozwanego Powiatu (...) w R. kwotę 2 821,02 ( dwa tysiące osiemset dwadzieścia jeden 02/100) złotych tytułem nieuiszczonych wydatków.

Sygn. akt I C 528/12

(...)

Pozwem z dnia 29 czerwca 2012 r. (pozew, k. 2 i n.) powód - Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego Powiatu (...) w R. na swoją rzecz kwoty 141.856,04 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych .

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 25 czerwca 2010 r., jako wykonawca wyłoniony w drodze przetargu nieograniczonego, zawarł z jednostką obsługującą pozwanego tj. Starostwem Powiatowym w R., jako zamawiającym, umowę, której przedmiotem było wykonanie modernizacji ewidencji gruntów i założenie ewidencji budynków i lokali dla obrębów(...), (...)i (...), położonych w gminie S. w powiecie (...). Szczegółowy zakres prac wynikał z „Projektu modernizacji ewidencji gruntów i założenia ewidencji budynków i lokali” oraz z „Warunków technicznych wykonania modernizacji ewidencji gruntów i założenia ewidencji budynków i lokali”, stanowiących załącznik do umowy.

Zgodnie z umową powód zobowiązany był do m.in. zweryfikowania danych obejmujących 2.588 działek ewidencyjnych, ok 100 budynków i 10 lokali, do wykonania pomiarów uzupełniających na bazie różnego rodzaju operatów ewidencyjnych z lat 1931-2008 oraz do stworzenia elektronicznej ewidencji gruntów i budynków i zweryfikowania danych prawnych ujawnionych w księgach wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Rykach. Zgodnie z umową prace miały zostać zakończone do dnia 15 października 2010 r. Odbierając od pozwanego materiały ewidencyjne potrzebne do wykonania umowy, powód pozostawał w przeświadczeniu, iż zostały mu przekazane wszystkie materiały, które są niezbędne do wykonania prac geodezyjnych. Okazało się, że z uwagi na trwający remont Sądu Rejonowego w Rykach nie będzie on miał dostępu do ksiąg wieczystych, o czym nie został przez pozwanego uprzedzony. W ocenie powoda, świetle powyższych okoliczności, nie powinien zostać ogłoszony przetarg ani zostać zawarta w/w umowa, gdyż jej wykonanie przestało być zależne od wykonawcy wygrywającego przetarg. W związku z tym, a także z uwagi na fakt, iż w toku prowadzonych prac geodezyjnych ujawniły się znaczne rozbieżności we współrzędnych tych samych punktów, wymagające podjęcia dodatkowych czynności nie kalkulowanych przy składaniu oferty, powód zaproponował pozwanemu zawarcie aneksu do umowy, jednak pozwany powołując się na względy formalne propozycję tę odrzucił. Powód dalej jednak realizował umowę, uzyskał także dostęp do ksiąg wieczystych dzięki uprzejmości pracowników i w niekomfortowych warunkach związanych z prowadzonymi w sądzie pracami remontowymi. W terminie wynikającym z umowy powód przedstawił pozwanemu efekt znacznej części robót, a uwagi wniesione do przedstawionej dokumentacji powód uwzględnił do końca 2010 r. Natomiast opracowanie materiałów umożliwiających wyłożenie operatu do publicznego wglądu zakończono do końca stycznia 2011 r. W trakcie badania sporządzonego operatu opisowo-kartograficznego okazało się, iż istnieje operat wznowienia granic działek leśnych opracowany przez inne przedsiębiorstwo geodezyjne, który został przyjęty do powiatowego zasobu geodezyjno-kartograficznego w R. 8 marca 2011 r. Zmusiło to powoda do ustalenia na gruncie nowych protokołów granicznych, a prowadzone w tym celu pomiary na gruncie wykazały rozbieżności pomiędzy współrzędnymi punktów granicznych z otrzymanych operatów, a współrzędnymi z nowego pomiaru, nawiązanego do osnowy III klasy. Zgodnie z wytycznymi pozwanego, przeprowadzono dodatkowe pomiary terenowe dla wyznaczenia nowych współrzędnych na podstawie umowy z dnia 20 maja 2011 r. dotyczącej wykonania aktualizacji geodezyjnej III klasy. Pozwany wystąpił do Urzędu Statystycznego w L. z prośbą o uzgodnienie przebiegu granic rejonów i obwodów statystycznych wraz z numerami, a po usunięciu nieścisłości w aktualizacji poziomej osnowy geodezyjnej we wsi B., powód miał możliwość ukończenia korekty pozostałej dokumentacji technicznej niezbędnej do zakończenia umowy zasadniczej. Pod koniec lipca i w sierpniu 2011 r. dokumentacja była jeszcze uzupełniania danymi uzyskanymi z Urzędu Statystycznego. Mapy klasyfikacji gruntów wyłożono do publicznego wglądu w połowie czerwca 2011 r., zaś projekt operatu-kartograficznego z modernizacji ewidencji gruntów i założenia ewidencji budynków i lokali dla obrębów ujętych umową, na przełomie września i października 2011 r. Odbiór robót został przez pozwanego wyznaczony na 8 listopada 2011 r., a termin usunięcia usterek na 20 grudnia 2011 r. Roboty przyjęto jako wykonane 23 stycznia 2012 r. Powód wystawił fakturę VAT na kwotę 218.380,00 zł brutto, pozwany jednak odmówił zapłacenia kwoty powyżej 56.778,80 zł (która została przez pozwanego uiszczona), z uwagi na podnoszone przez niego prawo potrącenia z wynagrodzenia kary umownej za zwłokę w wysokości 436,76 zł za każdy dzień zwłoki. Pozwany przyjął, iż zwłoka w wykonaniu umowy wynosiła 370 dni. Pozwany nie przyjął wyjaśnień powoda dotyczących wyżej opisanych przyczyn zewnętrznych jako źródła zwłoki. Według powoda, od wskazanego opóźnienia w wykonaniu prac winno zostać odjętych łącznie 279 dni, w tym 83 dni z powodu braku dostępu do ksiąg wieczystych, konieczności późniejszego dokonania ogłoszenia na 2 tygodnie przed wyłożeniem operatu szacunkowego i 3-tygodniowego wyłożenia tego operatu, 107 dni związanych z koniecznością aktualizacji osnowy, po ujawnieniu nowych materiałów pomocniczych (okres od 16 lutego 2011 r. do 3 czerwca 2011 r.), oraz 89 dni – od 31 sierpnia 2011 r., gdy powód, wykonał ponowne przeliczenie osnowy pomiarowej, powtórnie przeliczył niemal całość współrzędnych ogrodzeń trwałych i narożników budynków we wsi B., poddał ponownej analizie operaty prawne z obrębu B. i K., ponowił pomiar odnalezionych punktów osnowy leśnej i nawiązał ją do zaktualizowanej osnowy geodezyjnej III klasy, spisał w terenie protokoły graniczne dla 45 działek w obrębie B. i 09 działek w K.).

Pismem z dnia 25 kwietnia 2012 r., dokumentując przyczyny opóźnienia, powód wezwał pozwanego do zapłaty nieopłaconych należności wynikających z w/w faktury, jednak pozwany odmówił ich uiszczenia, powołując się na postanowienia umowy, zgodnie z którymi, spór w tym zakresie winien zostać rozstrzygnięty przez sąd. W ocenie powoda wykonał on całość prac, a także szereg robót dodatkowych, a dla realizacji przedmiotowej umowy zaciągnął kredyt bankowy, bowiem przedłużająca się z winy pozwanego realizacja umowy wyczerpała jego środki własne. Powód przyznał, iż zasadnym jest potrącenie z jego wynagrodzenia kwoty 39.745,16 zł za 91 dni zwłoki, obejmującej okres oczekiwania na wyłożenie operatu opisowo-kartograficznego po ogłoszeniu w prasie, jego wyłożenia oraz uwzględnienia uwag i wniesienia poprawek. Dochodzoną pozwem kwotę obliczył poprzez odjęcie od łącznej wartości zamówienia, tj. od kwoty 218.380,00 zł, sumy uiszczonej przez pozwanego tj. 56.778, 80 zł.

W odpowiedzi na pozew (k.106 i n.) pozwany wniósł o oddalanie powództwa w całości i zasądzenia na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, iż powód zobowiązany był do wykonania zadania szczegółowo określonego umową, na warunkach i w sposób szczegółowo opisany w „Projekcie modernizacji ewidencji gruntów i założenie ewidencji budynków i lokali zadanie II” oraz w „Warunkach technicznych wykonania modernizacji ewidencji gruntów i założenia ewidencji budynków i lokali obrębów (...), (...), (...)położonych w gminie S., powiat (...), województwo (...)”. Z dokumentów tych szczegółowo wynika jakie materiały są dostępne, jakie dane należy zweryfikować poprzez prace polowe, kameralne, jakie dokumenty są niezupełne lub prawdopodobnie wadliwe. Zarzuty pozwu zawierają, w ocenie pozwanego, ogólniki, do których trudno się odnieść. Modernizacja ewidencji gruntów polega bowiem m.in. na usuwaniu licznych błędów w dokumentacji ewidencyjnej i geodezyjnej, a celem umowy było dostosowanie istniejącej ewidencji gruntów do wymagań rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Stan istniejący w chwili ogłaszania zamówienia publicznego wynikał z załączników stanowiących część umowy. Uczestnicy przetargu mają też możliwość zadawania pytań, z którego to uprawnienia powód nie skorzystał.

Pozwany zakwestionował powoływany przez powoda brak dostępu do ksiąg wieczystych znajdujących się w Sądzie Rejonowym w Rykach, gdyż, w rzeczywistości powód nie mógł korzystać z ksiąg wieczystych przez 22 dni. W protokole nr (...) z dnia 15 października 2010 r., Inspektor Nadzoru Geodezyjnego, w pkt 5, stwierdził, iż wykonawca przekazał do kontroli protokoły badań ksiąg wieczystych. W ocenie pozwanego przeczy to braku możliwości uzyskania dostępu do ksiąg w całym okresie remontu, tj. od 14 maja 2010 r. do grudnia 2010 r. Badanie ksiąg nie warunkowało wykonania innych prac, a prawidłowa organizacja pracy jest okolicznością, za która odpowiada wykonawca. Roboty winny zostać ukończone do 15 października 2010 r., natomiast ze wskazanego protokołu nr (...) wynika, iż do tego dnia ukończono około 20-25 % robót. Z kolejnych protokołów kontroli wykonanej pracy (nr 2 z dnia 4 stycznia 2011 r., nr 3 z dnia 4 lutego 2011 r., nr 3 z dnia 1 sierpnia 2011 r.) wynikają liczne usterki, błędy i braki. Dopiero protokół nr (...) z dnia 31 sierpnia 2011 r. dopuszczał prace w ramach drugiego etapu. Ostatecznie praca została przyjęta 23 stycznia 2012 r., po usunięciu błędów, ze zwłoką 370 dni. Operat ewidencji gruntów i budynków podlega bieżącej aktualizacji, jego część opisowa jest aktualizowana także w trakcie modernizacji przez pracowników starostwa, natomiast część kartograficzna jest aktualizowana przez wykonawcę. Dlatego też, według pozwanego, wszelka zwłoka w wykonaniu umowy powoduje wzrost ilości dokumentów, które wykonawca musi uwzględnić.

W piśmie z dnia 18 lutego 2013 r. ( k. 244) pozwany złożył oświadczenie o potrąceniu z należności dochodzonej pozwem kwoty 161.601,20 zł należnej pozwanemu z tytułu kar umownych, o których mowa w § 5 ust. 2 pkt 1 lit. B umowy nr (...) z dnia 25 czerwca 2010 r. oraz zgłosił zarzut potrącenia tej kwoty. Uzasadniając powyższe wskazał, iż zgodnie ze wskazaną umową roboty winny zostać ukończone do 15 października 2010 r., podczas gdy faktyczny termin zgłoszenia gotowości do odbioru, przyjęty jako termin zakończenia prac, nastąpił w dniu 20 października 2011 r., a więc 370 dni po terminie. Wynagrodzenie brutto w ramach przedmiotowej umowy zostało określone w wysokości 218.380,00 zł. Zgodnie z podanymi przepisami umowy, za każdy dzień zwłoki pozwanemu należą się od powoda kary umowne w wysokości 0,2 % wynagrodzenia brutto (370x 436,76 zł [stawki dziennej]= 161.601,20 zł).

Powoda wniósł o nie uwzględnienie zarzutu potrącenia (protokół rozprawy z dnia 19 lutego 2013 r., k. 247).

W toku rozprawy, w dniu 5 września 2013 r. pełnomocnik powoda oświadczył, iż określając dochodzoną pozwem kwotę dopuścił się oczywistej omyłki rachunkowej, w związku z czym wartość roszczenia powoda w niniejszej sprawie wynosi 121.856,04 zł – nie, jak wskazano w pozwie 141.856,04 zł. W zakresie przekraczającym kwotę 121.856,04 zł powód cofnął pozew zrzekając się roszczenia (oświadczenie pełnomocnika powoda, protokół rozprawy, k. 308-v., 00:41:18).

W toku dalszego postępowania w sprawie, strony podtrzymywały swoje stanowiska.

Ustalenia faktyczne:

W dniu 25 czerwca 2010 r., w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na „Modernizację ewidencji gruntów i założenie ewidencji budynków i lokali w gminie S., powiat (...), województwo (...)” w trybie przetargu nieograniczonego, strony zawarły umowę, w której powód, jako wykonawca zobowiązał się do dokonania modernizacji dla obrębów (...), (...)i (...), położonych w gminie S. w powiecie (...), woj. (...) zgodnie z projektem modernizacji ewidencji gruntów i założenia ewidencji budynków i lokali oraz warunkami technicznymi wykonania modernizacji ewidencji gruntów i założenie ewidencji budynków i lokali stanowiących załącznik do wskazanej umowy. Zgodnie z umową prace miały zostać zakończone do dnia 15 października 2010 r. (okoliczność bezsporna, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia umowy nr (...) z dnia 25 czerwca 2010 r., k. 17-19, kopie: Projektu modernizacji ewidencji gruntów i założenia ewidencji budynków i lokali- II zadanie, k.20-28, Warunków techniczne wykonania modernizacji ewidencji gruntów i założenia ewidencji budynków i lokali dla obrębów 1- B., 6- K. i 15- Z., położonych w gminie S. w powiecie (...), woj. (...), II zadanie, k. 29-58, Specyfikacji istotnych warunków zamówienia w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego na Modernizację ewidencji gruntów i założenie ewidencji budynków i lokali dla obrębów (...), (...)i (...), położonych w gminie S. w powiecie (...), woj. (...), k. 154-160, formularzu ofertowego powoda z dnia 8 czerwca 2010 r., k.183-185, oświadczenia o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego powoda z dnia 8 czerwca 2010 r., k.186 , oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia powoda z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego z dnia 8 czerwca 2010 r., k.188).

Dnia 28 czerwca 2010 r. powód dokonał zgłoszenia prac geodezyjnych w (...) Ośrodku Prac (...) w R. (zeznania świadka K. P., protokół rozprawy, k. 173, zeznania w charakterze strony J. K., k. 310). Zgłoszenia w imieniu powoda dokonała K. P., która 28 czerwca 2010 r. odebrała część materiałów potrzebnych do wykonania umowy w postaci materiałów pochodzących z modernizacji ewidencji w latach 60-tych XX w. Powód miał także dostęp do bazy obejmującej (...) i (...). Następnie, w połowie lipca 2010 r., powód otrzymał operaty jednostkowe z lat 70-tych, a zaginiony operat obrębu K. powód otrzymał na przełomie września i października 2010 r. (zeznania świadka K. P., protokół rozprawy, k. 173, zeznania w charakterze strony J. K., k.263 w zw. z 172, 173).

W połowie lipca 2010 r. pracownik powoda udał się do Sądu Rejonowego w Rykach- Wydziału Ksiąg Wieczystych - w celu uzyskania dostępu do ksiąg wieczystych. Uzyskał informację, iż aktualnie trwa remont budynku sądu. W związku z powyższym powód miał przygotować listę potrzebnych mu do wglądu ksiąg wieczystych. Z uwagi na znaczną liczbę potrzebnych materiałów, dostępu do zgłoszonych ksiąg wieczystych, powód nie uzyskał. M. C. (pracownik powoda) jeszcze kilkakrotnie zgłaszał się do Sądu w celu uzyskania informacji o terminie pełnego dostępu do ksiąg wieczystych. W piśmie z dnia 18 sierpnia 2010 r. powód skierował do Sądu Rejonowego w Rykach prośbę o udostępnienie ksiąg wieczystych dotyczących nieruchomości położonych na terenie realizacji w/w umowy. W odpowiedzi Sąd Rejonowy w Rykach IV Wydział Ksiąg Wieczystych udzielił informacji, iż z uwagi na trwający remont, księgi wieczyste mogą zostać udostępnione po 10 września 2010 r. W tym terminie również nie udostępniono powodowi wszystkich ksiąg wieczystych. Pismem z dnia 10 września 2010 r. powód poinformował pozwanego o możliwych opóźnieniach w realizacji umowy. W odpowiedzi pozwany podniósł, że z uwagi na treść ogłoszenia oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w nawiązaniu do art. 144 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.- Prawo zamówień publicznych, nie istnieje możliwość zmian postanowień zawartej umowy, w tym zmiany terminu jej wykonania. We wrześniu 2010 r. jeden z pracowników powoda uzyskał dostęp do ksiąg wieczystych w archiwum Sądu Rejonowego. W okresie do 20 sierpnia 2010 r. możliwe było korzystanie z pojedynczych egzemplarzy ksiąg wieczystych, natomiast pomiędzy 20 sierpnia 2010 r. a 10 września 2010 r. księgi nie były udostępniane (dowód: zeznania świadka M. C., k. 247, 249, zeznania w charakterze strony J. K., k. 263 w zw. z 172, 173, k. 307 i n., 310, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma powoda z 18 sierpnia 2010 r., k. 59, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma z 23 sierpnia 2010 r., k. 60, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma powoda z 10 września 2010 r., k. 61, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma Prezesa Sądu Rejonowego w Rykach z dnia 13 sierpnia 2012 r., k. 112). Bez dostępu do ksiąg wieczystych powód nie miał możliwości wykonywania prac wskazanych w protokole kontroli z dnia 15 października 2010 r., a mianowicie, ustalania stanów prawnych nieruchomości, ustalania danych podmiotowych, ustalania granic działek ewidencyjnych, wyłożenia operatu aktualizacji klasyfikacji gruntów, obliczenia ostatecznego powierzchni obiektów ewidencyjnych, aktualizacji mapy zasadniczej i danych opisowych operatu ewidencji gruntów i budynków, wyłożenia operatu opisowo-kartograficznego, rozpatrzenia uwag i zastrzeżeń do projektu operatu, ostatecznej redakcja mapy ewidencji gruntów i budynków. Częściowo natomiast mógł wykonać kompletowania danych ewidencyjnych działek, pomiarów granic działek ewidencyjnych, uzupełniających pomiarów budynków oraz użytków gruntowych, a także redakcję map ewidencji gruntów i budynków. Opóźnienie związane z brakiem dostępu do ksiąg wieczystych wyniosło 22 dni (opinia techniczna biegłego z zakresu geodezji, k. 366, 372, w zw. z protokołem nr (...) z dnia 15 października 2010 r.).

W lipcu 2010 r. powód przystąpił do prac w terenie, tj. pomiarów budynków, dokonywania odkrywek i szczegółowego wywiadu terenowego dla potrzeb klasyfikacji gruntów (dowód: zeznania przesłuchanego w charakterze strony powodowej J. K., k. 307-v. i n., k.310).

W wyniku analizy materiałów otrzymanych z (...) Ośrodka Prac (...) w R., powód zmniejszył zakres prac polowych, w ten sposób, że zamiast dokonania obmiarów 700 działek, zmierzył ok. 100-150, natomiast pozostałe działki został opracowane w ramach prac kameralnych (dowód:zeznania świadka D. Z., k. 262-v., A. M., k. 247, 249, K. P., k.172,173, zeznania w charakterze strony J. K., k. 264, 308-v.).

W dniu 15 października 2010 r. prace objęte umową zostały ukończone w 20-25 % (dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kopia protokołu nr (...) z dnia 15 października 2010 r., k. 137-142).

Dnia 1 lutego 2011 r. powód dokonał zgłoszenia Starostwu Powiatowemu w R. zakończenia prac i przekazania materiałów umożliwiających wyłożenie operatu z modernizacji ewidencji gruntów i budynków do inspektora nadzoru (dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma powoda z dnia 1 lutego 2011 r., k.66, zeznania w charakterze strony powodowej J. K., k. 307-v. i n., k. 310).

Dnia 16 lutego 2011 r. kierownik Powiatowego Ośrodka Prac Geodezyjnych i Kartograficznych w R. poinformował powoda o konieczności wstrzymania się z pracami z uwagi na fakt, że do Ośrodka wpłynął operat wznowienia granic działek leśnych. Z tego powodu należało dokonać dodatkowych przeliczeń i ustalenia w terenie granic tych działek. Z przekazanej powodowi dokumentacji wynikały istotne, przekraczające normy przewidziane w przepisach szczególnych, różnice dotyczące granic działek. Po sprawdzeniu powyższego za pomocą systemu GPS powód stwierdził, iż występuje wadliwość istniejącej osnowy szczegółowej i pismem z dnia 5 kwietnia 2011 r. poinformował pozwanego o wskazanych rozbieżnościach. W dniu 20 maja 2011r. strony zawarły dodatkową umowę obejmującą wykonanie aktualizacji poziomej osnowy geodezyjnej III klasy w rejonie wsi B., przy granicy z gruntami wsi K.. Prace wykonane w ramach umowy z 20 maja 2011 r., zostały zgłoszone do odbioru pismem z dnia 3 czerwca 2011 r., natomiast ostateczny odbiór został stwierdzony przez Komisję Odbioru Robót protokołem z dnia 11 lipca 2011 r.

W związku z dokonaną w ramach umowy z 20 maja 2011 r. aktualizacją, powstała konieczność dokonania zmian i korekt w dotychczas wykonanej, na podstawie niezaktualizowanych osnów, dokumentacji (dowód; zeznania w charakterze strony J. K., k. 263, 263-v., k. 307-v. i n., k.310, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia notatki służbowej K. O., k. 69 poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma powoda z dnia 5 kwietnia 2011 r., k. 71, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia umowy RM.272.13.2011, k. 75-76, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma z 3 czerwca 2011 r., k. 78, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia protokołu z dnia 11 lipca 2011 r., k. 80).

Powód zmuszony był wykonać pomiar i dokonać ponownego przeliczenia współrzędnych punktów granicznych dla 10 działek położonych w obrębie B. oraz dokonać protokolarnego ustalenia granic na gruncie dla 21 działek przyległych do dróg o nr (...) położonych w obrębie B., z czym wiązała się konieczność zawiadomienia w przepisanych terminach zainteresowanych stron, a następnie wprowadzenia korekt w istniejącej dokumentacji, co powodowało opóźnienie o około 40 dni (opinia techniczna biegłego z zakresu geodezji, k. 369, 370).

Błędy w osnowie szczegółowej III klasy wiązały się z koniecznością zawarcia (108 dni) i realizacji dodatkowej umowy (52 dni), a także wynikających z powyższego dodatkowych obliczeń, wydruków i korekt (20 dni). Doprowadziło to do opóźnienia w realizacji umowy z dnia 25 czerwca 2010 r. o 180 dni (opinia techniczna biegłego z zakresu geodezji, k. 370-371, opinia uzupełniająca biegłego z zakresu geodezji, k. 403).

Dnia 31 sierpnia 2011 r., protokołem kontroli nr 5, Inspektor Nadzoru Geodezyjnego stwierdził, iż podlegająca kontroli baza mapy numerycznej ewidencji gruntów i budynków w systemie (...) i (...) może stanowić podstawę opracowania projektu operatu opisowo-kartograficznego (poświadczona za zgodność z oryginałem kopia protokołu nr (...) z dnia 31 sierpnia 2011 r., k.114-115).

W dniach 21 września 2011 r.- 11 października 2011 r. został wyłożony projekt operatu opisowo-kartograficznego, stanowiącego przedmiot umowy z dnia 25 czerwca 2010 r. (pismo pozwanego z dnia 1 września 2011 r., k. 82).

Protokołem z dnia 18 października 2011 r. stwierdzono, iż całość dokumentacji technicznej w postaci operatów technicznych odnośnie modernizacji ewidencji gruntów dla obrębów: (...), (...)i (...)została wykonana zgodnie z warunkami technicznymi i może po przyjęciu do zasobu geodezyjna-kartograficznego stać się operatem ewidencyjnym, a baza numeryczna (...) spełnia wymogi warunków technicznych i może zostać zgłoszona do włączenia do zasobu geodezyjno-kartograficznego. Dokumentacja, po sprawdzeniu przez Inspektora Nadzoru Geodezyjnego, została wykonawcy przekazana 20 października 2011 r. (poświadczona za zgodność z oryginałem kopia protokołu nr (...) z 20 października 2011 r., k. 85-86, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia protokolu ostatecznego odbiory roboty geodezyjnej zleconej umową nr (...) zawartą w dniu 25 czerwca 2010 r. wraz z załącznikiem k. 87-90,).

Ostateczny odbiór prac geodezyjnych objętych umową z dnia 25 czerwca 2010 r. odbył się 8 listopada 2011 r., natomiast usunięcie ujawnionych w jego toku usterek zostało stwierdzone protokołem z dnia 23 stycznia 2012 r. (poświadczona za zgodność z oryginałem kopia Protokołu ostatecznego odbioru roboty geodezyjnej zleconej umową nr (...) zawartą w dniu 25 czerwca 2010 r. wraz z załącznikiem k. 87-90, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia Protokołu komisyjnego stwierdzenia usunięcia usterek stwierdzonych w protokole ostatecznego odbioru dokumentacji dotyczącej wykonania modernizacji ewidencji gruntów i założenia ewidencji budynków i lokali dla obrębu 2-B., 6-K. i 15-Z., gm. S., k. 91).

Prace wykonywane były przez geodetów uprawnionych, tj. J. G., posiadającego uprawnienia zawodowe w zakresie geodezyjnych pomiarów sytuacyjno-wysokościowych, realizacyjne i inwentaryzacyjne (zakres 1) oraz w zakresie rozgraniczania i podziałów nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych (zakres 2) oraz K. P. posiadającą uprawnienia zawodowe w zakresie geodezyjnych pomiarów sytuacyjno-wysokościowych, realizacyjne i inwentaryzacyjne (zakres 1), P. B. posiadającego upoważnienie Wojewody L. do wykonywania gleboznawczej klasyfikacji gruntów na terenie województwa (...), a także przez geodetów bez uprawnień szczególnych (dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kopia: świadectwa nadania uprawnień w dziedzinie geodezji i kartografii: J. G.- k.223 i n., K. O., k. 224 i n., upoważnienia z dnia 24 maja 2004 r. do wykonywania gleboznawczej klasyfikacji gruntów na terenie województwa (...), k.226, sprawozdania techniczne z wykonania prac modernizacji ewidencji gruntów i budynków k. 194-205)

W dniu 2 lutego 2012 r. powód wystawił fakturę na kwotę 218.380,00 zł, którą wraz z wnioskiem o odstąpienie od naliczania kar umownych przedstawił pozwanemu. Pozwany Powiat (...), w odpowiedzi zawartej w piśmie z dnia 7 marca 2012 r., poinformował powoda, iż w ciągu 30 dni od dostarczenia faktury dokona wpłaty kwoty 56.778, 80 zł. Wskazał, iż jest to kwota pozostała po odliczeniu kary umownej w wys. 161.601,20 zł z tytułu zwłoki wynoszącej 370 dni. Pismem z dnia 25 kwietnia 2012 r. powód, nie uznając zasadności naliczenia kar umownych, wezwał pozwanego do bezzwłocznego uregulowania należności, a pismem z dnia 25 maja 2012 r. pozwany odmówił odstąpienia od naliczenia kar umownych wskazując, iż spory wynikające z umowy winny zostać rozstrzygnięte przez sąd (okoliczności bezsporne, dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kopia faktury VAT, k. 92, poświadczone za zgodność z oryginałem kopie pism powoda z dnia 2 lutego 2012 r., k. 93 i z dnia 7 lutego 2012 r., k. 94, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma GK.7430-8/36/10 z dnia 7 marca 2012 r., k. 95, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma powoda z dnia 25 kwietnia 2012 r., k. 99-100, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma pozwanego GK.7430-8/36/10 z dnia 25 maja 2012 r., k. 101).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o przedstawione dowody, nie znajdując podstaw do odmówienia im przymiotu wiarygodności oraz kwestionowania ich mocy dowodowej.

Dowody w postaci zeznań świadków, a także, przesłuchiwanego w charakterze strony J. K. w sposób spójny i logiczny naświetliły fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dokumenty przedstawiane przez strony nie były kwestionowane w toku postępowania.

Z uwagi na niezbędną dla wydania wyroku w niniejszej sprawie ocenę i kwalifikację okoliczności z zakresu realizacji umowy wymagającej dokonywania czynności w oparciu o wiedzę i umiejętności specjalistyczne, Sąd z urzędu dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu geodezji, który to biegły w sposób jasny, zrozumiały i wyczerpujący w opinii podstawowej i opinii uzupełniającej odpowiedział na zadane mu pytania oraz przedstawione przez strony zarzuty. Wiedza specjalistyczna i umiejętności biegłego nie budziły wątpliwości, tym samym Sąd dał w pełni wiarę wnioskom wynikającym z opinii biegłego, które ostatecznie, po przedstawieniu opinii uzupełniającej, nie były też kwestionowane przez strony.

Uzasadnienie prawne:

Powód, w niniejszej sprawie, dochodzi zapłaty wynagrodzenia wynikającego z § 4 ust. 1 umowy nr (...) z dnia 25 czerwca 2010 r. (dalej jako „umowa”). Przedmiotem umowy była realizacja Zadania 2: modernizacji ewidencji gruntów i założenie ewidencji budynków i lokali dla obrębów (...), (...)i (...), położonych w gminie S. w powiecie (...), woj. (...) zgodnie z projektem modernizacji ewidencji gruntów i założenia ewidencji budynków i lokali oraz warunkami technicznymi wykonania modernizacji ewidencji gruntów i założenie ewidencji budynków i lokali stanowiących załącznik do umowy (§ 1 umowy).

Zgodnie z § 4 ust. 1 umowy za wykonanie przedmiotu umowy określonego w § 1 wykonawcy (powodowi) przysługuje wynagrodzenie w kwocie netto 179.000,00 zł plus należny podatek VAT w kwocie 39.380, 00 zł, co daje kwotę brutto 218.380,00 zł, płatne w terminie 30 dni od daty doręczenia prawidłowo wystawionej przez wykonawcę faktury VAT (§ 4 ust. 2). Bezspornym jest, iż przedmiot umowy został wykonany w całości, a z określonego we wskazanym postanowieniu umowy wynagrodzenia, pozwany zapłacił powodowi kwotę 56.778, 80 zł. Również niekwestionowanym przez strony był fakt, iż powód nie wykonał zobowiązania w określonym w umowie terminie, który ustalony był na 15 października 2010 r., lecz dopiero w dniu 20 października 2011 r., gdy zamawiającemu został przekazany, sprawdzony przez Inspektora Nadzoru Geodezyjnego, protokół końcowej kontroli technicznej nr 6, zgodnie z § 3 ust. 1 umowy. Nie ulega zatem wątpliwości, iż realizacja umowy nastąpiła po upływie 370 dni od terminu wskazanego w § 3 ust. 1.

Pozwany oświadczył, iż w wyniku opóźnienia w wykonaniu umowy trwającego 370 dni, potrąca karę umowną w wysokości 161.601,20 zł (oświadczenie pozwanego o potrąceniu i zarzut potrącenia, k. 244) na podstawie § 5 ust. 2 pkt 1 lit. b zgodnie, z którym wykonawca płaci zamawiającemu kary umowne za zwłokę w wykonaniu przedmiotu umowy w wysokości 0,2 % wartości wynagrodzenia brutto, o którym mowa w § 4 ust. 1, za każdy dzień zwłoki. Zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody (art. 484 § 1 zd. 1 k.c.).

Uwzględnienie powyższego zarzutu rodziłoby konsekwencje w postaci oddalenia powództwa w całości, zatem kwestia zasadności potrącenia powinna zostać w tym miejscu poddana szczegółowej analizie. Należy mieć na uwadze, iż w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, zapłata kary umownej jest sankcją niezależną od wystąpienia szkody (uchwała SN z 6.11.2003 r. III CZP 61 / 03, OSNC nr 5 / 2004, poz. 69.), tym samym strona jej dochodząca nie ma obowiązku wykazywania, iż szkoda została wyrządzona. Zgodnie z zasadą ciężaru dowodu (art. 6 k.c. i art. 232 zd. 1 k.c.) wystarczającym w takim przypadku jest wykazanie, iż wystąpiła przesłanka w postaci nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania rodząca konsekwencje w postaci obowiązku zapłaty kary umownej.

Zgodnie z ogólną normą odpowiedzialności kontraktowej wyrażoną art. 471 k.c., dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Stan opóźnienia lub zwłoki w wykonaniu zobowiązania, który już ustał, stanowi jedną z postaci nienależytego wykonania zobowiązania (uzasadnienie uchwały SN z dnia 18 lipca 2012 r., sygn. akt III CZP 39/12 ).

W niniejszej sprawie niewątpliwym jest, że umowa nie została wykonana w terminie. Należy jednak zauważyć, iż samo opóźnienie w wykonaniu zobowiązania nie stanowi przesłanki obligującej do zapłaty kary umownej (por. np. wyrok SN z dnia 8 lutego 2013 r., IV CSK 299/12, Legalis). Strony ustaliły, iż wykonawca odpowiada za zwłokę (§ 5 ust. 2 pkt 1 lit.b umowy), a w z § 10 umowy ustaliły, że w sprawach w niej nieuregulowanych w umowie zastosowanie znajdą m.in. przepisy Kodeksu cywilnego. Ze względu na brak definicji zwłoki w postanowieniach umownych i bezsprzeczny charakter regulacji kodeksowej w tym zakresie należy odnieść się do przepisów k.c. Jak wynika z treści art. 476 k.c. zwłoka jest szczególnym rodzajem opóźnienia. W odróżnieniu od opóźnienia zwykłego zwłoka następuje na skutek okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność, tzn. z jego własnej winy lub z winy osób, za które odpowiedzialność na podstawie umowy lub ustawy ponosi (por. Zagrobelny [w:] Edward Gniewek (red.), Kodeks Cywilny. Komentarz, C.H. Beck 2010, art. 476 nb. 4; Zbigniew Radwański, Adam Olejniczak, Zobowiązania- Część ogólna, C.H. Beck 2010, nb. 823). Biorąc pod uwagę, że zarówno art. 471 k.c., jak i art. 476 k.c., ze swego brzmienia zakładają odpowiedzialność za niewykonanie świadczenia w terminie, możemy domniemywać, że niespełnienie świadczenia w terminie ma charakter zwłoki (Zbigniew Radwański, Adam Olejniczak, Zobowiązania- Część ogólna, C.H. Beck 2010, nb. 825).

Przyjęcie założenia, że występujące w wykonaniu umowy opóźnienie ma charakter kwalifikowany, podmiot który nie wykonał zobowiązania w terminie, w celu uwolnienia się od obowiązku zapłaty kary umownej winien udowodnić, iż nie ponosi on odpowiedzialności za okoliczności, które powodowały opóźnienie.

W niniejszej sprawie na takie okoliczności powołuje się powód, uznając swoje zawinienie (a tym samym i zwłokę) co do 91 dni.

Zdaniem powoda, w toku realizacji umowy wystąpiły następujące okoliczności wyłączające jego odpowiedzialność za opóźnienie:

1.  brak dostępu do ksiąg wieczystych

2.  zbyt późne dostarczenie przez pozwanego „Operatu wznowienia działek leśnych” i konieczność przeprowadzenia nowych prac, a także powtórzenia już wykonanych

3.  błędy w osnowie III klasy uniemożliwiające dalszą pracę i konieczność realizacji umowy mającej za przedmiot aktualizacje tejże osnowy III klasy, a także wprowadzenie korekt do dokumentacji już istniejącej, po uprzednim dokonaniu dodatkowych pomiarów

Pozwany wskazywał natomiast, iż powód nie wykonał umowy w terminie i z tego powodu istniała konieczność uwzględnienia przez niego dodatkowej, wpływającej do Starostwa dokumentacji. Zakwestionował także możliwość powoływania się przez powoda na błędy w dokumentacji, bowiem celem zawartej umowy z dnia 25 czerwca 2010 r., było m.in. usuwanie takich błędów. Wskazał także, że brak dostępu do ksiąg wieczystych występował przez 22 dni, a badanie ksiąg wieczystych nie warunkuje wykonywania innych prac. Podniósł również, iż istotną przyczyną opóźnienia był brak odpowiednich kwalifikacji osób wykonujących prace stanowiące przedmiot umowy.

Realizacja umowy o modernizację ewidencji gruntów i założenie ewidencji budynków i lokali polegała na wykonywaniu profesjonalnych prac geodezyjnych, wobec czego ich ocena wymagała wiadomości specjalnych. W tym celu Sąd z urzędu dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu geodezji i kartografii. W swojej opinii biegły ustosunkował się kolejno do przyczyn opóźnienia wskazanych przez strony.

Odnosząc się do braku dostępu do ksiąg wieczystych wskazał, iż opóźnił on wykonanie umowy o 22 dni. Przedstawił również szereg prac, dla których niezbędny był uprzedni dostęp do ksiąg wieczystych. Tym samym niezasadnym jest twierdzenie pozwanego o niepowiązaniu wykonywanych prac geodezyjnych z badaniem ksiąg wieczystych. Zgodnie z § 33 ust. 1 i 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz.U. Nr 38, poz. 454 ze zm.), starosta przed założeniem ewidencji opracowuje projekt założenia ewidencji gruntów i budynków, który obejmuje m.in. źródła danych ewidencyjnych i metody ich pozyskania. Źródłami danych są m.in. dane zawarte w innych ewidencjach i rejestrach, prowadzonych na podstawie odrębnych przepisów przez: sądy, organy administracji publicznej oraz państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne (§ 35 pkt 4 cytowanego rozporządzenia). Zasady te odnosiły się również do modernizacji ewidencji. Z powyżej przedstawionych przepisów wynika, iż przed przystąpieniem do ogłoszenia przetargu powinna zostać przeprowadzona przez starostę analiza dostępności danych niezbędnych do wykonania przedmiotu umowy. W konsekwencji, oferenci przystępujący do przetargu, działając w zaufaniu do władzy publicznej, nie mieli podstaw do powzięcia wątpliwości, co do dostępu do odpowiedniej dokumentacji (w niniejszej sprawie do ksiąg wieczystych) i przystępując do wykonania zadania mogli oczekiwać pełnego, ewentualnie ograniczonego przez przepisy szczególne, dostępu do materiałów niezbędnych do realizacji przedmiotu umowy. Tym samym brak jest podstaw do uznania, iż omawiane opóźnienie zostało zawinione przez powoda, tym samym nie można uznać, iż miało charakter zwłoki.

Biegły wskazał również na opóźnienia związane z ujawnieniem „Operatu wznowienia granic działek leśnych”. Wskazał, iż przedstawienie powodowi tego dokumentu spowodowało konieczność wykonania pomiaru i ponownego przeliczenia współrzędnych punktów granicznych dla 10 działek i konieczność protokolarnego ustalenia granic na gruncie. Tu należy zauważyć, iż powód wykonując prace w ramach umowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów szczególnych. Zgodnie z § 38 ust. 1 i 3 rozporządzenia o czynnościach podjętych w celu ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych wykonawca prac geodezyjnych, zawiadamia wszystkich właścicieli oraz użytkowników wieczystych tych działek lub osoby władające tymi działkami na zasadach samoistnego posiadania. Zawiadomienia o czynnościach podjętych w celu ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych doręcza się za zwrotnym poświadczeniem odbioru lub za pokwitowaniem, nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem.

Biegły szacując czas niezbędny na dokonanie powyższych zawiadomień, wykonanie niezbędnych prac na gruncie oraz opracowanie uzyskanych danych i wprowadzenie ich do dokumentacji określił opóźnienie tym spowodowane na 40 dni. Również w tym wypadku brak jest podstaw do uznania, iż powód ponosi odpowiedzialność za powyższe opóźnienie. Bezprzedmiotowym pozostaje argument pozwanego wskazujący na fakt, iż gdyby powód wykonał zobowiązanie w terminie nie musiałby uwzględniać istniejącego, lecz nie ujawnionego operatu. Należy zauważyć, iż zgodnie z treścią § 5 ust. 3 obowiązującego w czasie procedury ogłaszania przetargu oraz realizacji umowy rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 16 lipca 2001 r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz (Dz. U. Z 2001 r., nr 78, poz. 837 ze zm., obecnie akt uznany za uchylony) Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej zobowiązany był, w ciągu 10 dni roboczych od otrzymania zgłoszenia prac, poinformować pisemnie o materiałach jakie powinny być wykorzystane przy wykonywaniu prac, a także o opracowaniach realizowanych aktualnie na obszarze zgłoszonej pracy oraz udostępnić posiadane materiały wraz z ich charakterystyką techniczną. Tym samym powód winien dysponować informacją o wskazanej dokumentacji już w lipcu 2010 r. , co dało by mu możliwość zorganizowania prac w sposób uwzględniający jego istnienie.

Kolejną przyczyną opóźnienia w wykonaniu prac wskazaną przez powoda i potwierdzoną przez biegłego były błędy w osnowie III klasy. Jak wskazał biegły istniejąca szczegółowa osnowa geodezyjna nie spełniała przewidzianych przepisami szczególnymi kryteriów dokładnościowych, co dyskwalifikowało ją jako podstawę do dokonania niezbędnych pomiarów. Biegły w opinii uzupełniającej (k. 403) wyjaśnił iż, zgodnie z przyjętą praktyką, przystępując do prac geodezyjnych, przyjmuje się, że istniejąca osnowa jest bezbłędna. Potwierdzenie przedstawionej praktyki stanowią przepisy artykułu 3 ust. 1 i 3 pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 ze zm.), które wskazują, iż podstawę prac geodezyjnych i kartograficznych stanowią osnowy szczegółowe opracowane w państwowym systemie odniesień przestrzennych zatwierdzane przez starostów.

Konsekwencją ujawnienia błędów osnowy był brak możliwości przyjęcia jej za podstawę dokonania kolejnych pomiarów i konieczność opracowania nowej osnowy. Biegły wskazał, iż przyjmując, że dniem powiadomienia pozwanego o błędach istniejącej osnowy był dzień 1 lutego 2011 r.. tj. dzień poinformowania pozwanego o przekazaniu inspektorowi nadzoru materiałów umożliwiających wyłożenie operatu będącego przedmiotem umowy, do momentu zawarcia umowy z 20 maja 2011 r., następnie jej wykonania i odbioru, tj. łącznie okres 180 dni (108 dni „wyczekiwania” na zawarcie umowy, 14 dni na jej realizację, 38 dni oczekiwania na jej protokolarny odbiór oraz 20 dni na dokonanie ponownych obliczeń i wprowadzenie korekt do istniejącej dokumentacji), powód nie miał możliwości wykonywania prac geodezyjnych w celu realizacji przedmiotu umowy z dnia 25 czerwca 2010 r., tym samym nie ponosi winy za wynikające z tego tytułu opóźnienie, a więc okres ten , w świetle przepisów art. 476 k.c., nie może zostać uznany za zwłokę.

Biegły jako przyczynę opóźnienia uwzględnił także przyjęcie przez powoda do realizacji zamówienia w terminie, który przy uwzględnieniu zarówno obowiązujących przepisów jak i wiedzy technicznej jest niemożliwe do zachowania, a także brak wystarczającej liczby pracowników delegowanych do wykonania umowy oraz brak wystarczającego doświadczenia lub staranności w wykonaniu prac. W świetle art. 355 k.c. dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Zgodnie z art. 472 k.c., jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego, dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Wobec powyższego składając oświadczenie woli o zawarciu umowy powód, jako profesjonalista, zobligowany jest do wszechstronnej analizy możliwości wykonania zobowiązania w ustalanym zakresie i czasie, zarówno z uwagi na czynniki obiektywne, jak np. przepisy prawa czy warunki atmosferyczne, jak i czynniki ściśle związane z możliwościami powoda, np. jego zaplecze logistyczne czy zasoby ludzkie, którymi dysponuje. Tym samym należy uznać, że poza okolicznościami wyraźnie wskazanymi wyżej, opóźnienie w realizacji umowy spowodowane było czynnikami, za które powód odpowiedzialność ponosi.

Zasadnym było zatem potrącenie kary umownej przez pozwanego za łączny okres 128 dni (w tym 91 dni uznanych przez powoda). Kwota wynagrodzenia określona w umowie to 218.380,00 zł. Pozwany zapłacił powodowi 56.778, 80 zł tytułem wynagrodzenia. Pozostała do zapłaty kwota, tj. 161.601,20 zł, winna więc zostać pomniejszona o należne pozwanemu kary umowne. Zgodnie § 5 ust. 2 pkt 1 lit. b umowy, wykonawca zapłaci zamawiającemu kary umowne za zwłokę w wykonaniu przedmiotu umowy w wysokości 0,2 % wartości wynagrodzenia brutto, o którym mowa w § 4 ust. 1, za każdy dzień zwłoki. Kara umowna za każdy dzień zwłoki wynosi 436,76 zł (218.380,00 zł x 0,2 %). Tym samym za 128 dni zwłoki powoda pozwany jest uprawniony do potrącenia kary umownej w wysokości 55.905,28 zł. Pozostała po potrąceniu kwota: 105.695,92 zł jest to wynagrodzenie, które pozwany winien uiścić powodowi, w związku z wykonaniem przez niego przedmiotu umowy.

Rozstrzygając w przedmiocie odsetek Sąd uznał żądanie powoda za zasadne. Zgodnie z art. 481 § k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie z treścią umowy poznany zobligowany był do zapłaty wynagrodzenia w ciągu 30 dni od otrzymania prawidłowo wystawionej przez wykonawcę faktury VAT (§ 4 ust. 2 umowy). Faktura VAT została pozwanemu doręczona wraz z pismem z dnia 2 lutego 2012 r. W prawdzie na podstawie znajdującego się w aktach sprawy materiału dowodowego nie można ustalić dokładnej daty otrzymania przez pozwanego faktury VAT, jednak nie ulega wątpliwości, iż nastąpiło to nie później niż 7 marca 2012 r. (pismo z dnia 7 marca 2012 r. GK.7430-8/36/10, k. 95). W związku z czym, nawet przyjmując, iż od tej daty należy liczyć 30 dniowy termin na dokonanie płatności, to powinno ono mieć miejsce do 6 kwietnia 2012 r. Powód domaga się odsetek za okres od 26 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty, a więc zgodnie z art. 321 k.p.c. Sąd nie może zasądzać ponad żądanie i tym samym określona w sentencji wyroku data początkowa naliczania odsetek została uwzględniona zgodne z żądaniem powoda.

Powód cofnął pozew ze skutkiem prawnym ponad kwotę 121 856,04złote, co winno skutkować umorzeniem postępowania sądowego ponad tę kwotę na podstawie art. 355 k.p.c. W wyniku omyłki roszczenie w tym zakresie zostało jednak oddalone. Okoliczność ta nie ma jednakże wpływu na zawarte w wyroku rozstrzygnięcie o kosztach procesu. Strona, która cofa pozew, w zakresie orzeczenia o kosztach procesu, traktowana jest bowiem jak przegrywająca ten proces.

Orzeczenie w przedmiocie kosztów Sąd oparł na treści art. 100 zd. 1 k.p.c. rozdzielając je stosunkowo między stronami. Powód cofnął pozew w zakresie kwoty 20.000 zł oraz uległ w zakresie zmodyfikowanego żądania w kwocie 16.160, 12 zł. W związku z powyższym wygrał proces w ok. 75 %.

Koszty poniesione przez powoda to opłata od pozwu w wysokości 7.093 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika, które stosownie do § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28.09.2002 r., wynosi 3.600 zł oraz opłata skarbowa za pełnomocnictwo ustalona zgodnie z wykazem przedmiotów opłaty skarbowej, stawki tej opłaty oraz zwolnienia stanowiącym załącznik do ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej w wysokości 17 zł. Powód wpłacił 1.000 zł tytułem zaliczki na wydatki związane z wynagrodzeniem biegłego. Całkowite wynagrodzenie biegłego wynosi 4.761,36 zł (k. 404 i k.408).

Koszty związane z udziałem pozwanego w postępowaniu to wynagrodzenie pełnomocnika, które w oparciu o przywołane przepisy wynosi 3.600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa- 17 zł.

Rozdzielając koszty między stronami Sąd zastosował metodę kompensacji kosztów procesu.

Mając na uwadze powyższe, w oparciu o przywołane przepisy Sąd orzekł jak w sentencji.