Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2014r.

Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Tomasz Koronowski

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Tomaszewska

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2014r. w Elblągu na rozprawie

sprawy z odwołania A. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 29 kwietnia 2014r. znak: (...)

o wysokość emerytury

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od skarżącego A. G. na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt IV U 491/14

UZASADNIENIE

A. G. zakwestionował decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 29 kwietnia 2014r., znak (...), którą to decyzją organ rentowy przyznał mu prawo do emerytury. W uzasadnieniu odwołania skarżący wskazał, że pozwany zweryfikował wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia, korygując wysokość wynagrodzenia przyjętego za rok 2012. Zdaniem skarżącego nie do przyjęcia jest sytuacja, w której organ rentowy, wyliczając wysokość należnego skarżącemu świadczenia, przyjmuje za ten sam rok niższe dochody, niż w sytuacji zaś dokonując rozliczenia świadczenia w związku z uzyskanymi przychodami, przyjmuje dochody wyższe.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. wniósł o jego oddalenie. Pozwany, powołując przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2013r. poz. 1440 ze zmianami, powoływanej dalej jako ustawa emerytalna) wskazał, że wnioskodawcy faktycznie skorygowano wskaźnik podstawy wymiaru świadczenia, gdyż przy wcześniejszej emeryturze błędnie przyjęto za rok 2012 kwotę 48.700 zł, tj. z uwzględnieniem kwoty 4.100 zł stanowiącej wynagrodzenie za grudzień 2011r., zamiast 44.600 zł. Jak wskazał pozwany, podstawę wymiaru świadczeń stanowi faktyczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za dany rok kalendarzowy. Pozwany wyjaśnił przy tym, że do rozliczenia przychodu wnioskodawcy za rok 2012 należało z kolei przyjąć kwotę 48.700 zł, ponieważ właśnie taką kwotę przychodu skarżący osiągnął w tym roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Skarżący A. G. od dnia 1 marca 2009r. uprawniony był do tzw. „wcześniejszej” emerytury. Wskaźnik wysokości podstawy tego świadczenia został obliczony z lat 1972 – 1983, 1985 – 1986, 1998, 2007 – 2008, 2010-2012 i wyniósł 113,13%, przy czym za rok 2012 przyjęto wynagrodzenie w kwocie 48.700 zł (z uwzględnieniem kwoty 4.100 zł stanowiącej wynagrodzenie za grudzień 2011r.).

Decyzją z dnia 16 kwietnia 2013r. organ rentowy dokonał rozliczenia świadczenia skarżącego w związku z przychodem osiągniętym przez niego w poszczególnych miesiącach 2012r., ustalając, że przychód osiągnięty w miesiącach wrzesień – listopad 2012r. przekroczył kwotę graniczną przychodu i skarżący z tego powodu obowiązany był zwrócić organowi rentowemu kwotę 378,30 zł.

Decyzją z dnia 29 kwietnia 2014r. organ rentowy przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Ustalając wysokość świadczenia pozwany dokonał obniżenia wskaźnika podstawy wymiaru świadczenia na 112,64%. Pozwany zweryfikował bowiem wysokość osiągniętego przez wnioskodawcę wynagrodzenia za rok 2012, które po odliczeniu wynagrodzenia wypłaconego w miesiącu styczniu tego roku za grudzień 2011r. w kwocie 4.100 zł, wyniosło 44.600 zł.

(dowód: decyzja k. 51, 258, wyliczenie wskaźnika wpw k. 257, decyzja k. 265, 290-291 – plik emerytalny akt ZUS)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie skarżącego nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że stan faktyczny w niniejszej sprawie nie był sporny. Kwestia sporna sprowadzała się do sposobu ustalenia przez pozwanego kwoty przychodu skarżącego za rok 2012r. przyjętej do ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia oraz do rozliczenia świadczenia za rok 2012. Skarżący zarzucił bowiem, że pozwany dowolnie przyjmuje wysokość osiągniętych przez niego w 2012r. dochodów. W jego ocenie, zarówno do ustalenia wskaźnika wpw świadczenia, jak i do samego rozliczenia świadczenia w związku z osiągniętymi przychodami w 2012r., pozwany winien przyjęć wynagrodzenie w tej samej wysokości. W tym miejscu wskazać należy, że powyższe kwestie zostały uregulowane przez ustawodawcę w sposób nieco odmienny i inne jest znaczenie przychodu dla celów ustalania podstawy wymiaru świadczenia, inne zaś przy rozliczaniu świadczenia.

Zasady ustalania podstawy wymiaru świadczenia zostały zawarte w art. 15 ustawy emerytalnej. I tak podstawę wymiaru świadczenia stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki ubezpieczeniowej ustalona dla wybranego okresu. Wybór okresu należy do zainteresowanego i może polegać na wybraniu kolejnych (następujących bezpośrednio po sobie) 10 lat z dwudziestolecia bezpośrednio poprzedzającego rok złożenia wniosku o świadczenie, lub wybraniu z całego okresu podlegania ubezpieczeniu dowolnych 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o świadczenie. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjmuje się przychód, od którego istniał obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie społeczne. Zważyć w tym miejscu również należy, że przychód uwzględnia się za okres, za który został wypłacony. Dolicza się go zatem do roku, za który przysługuje, a nie do tego, w którym dokonano wypłaty. Jest to bowiem przychód przysługujący za dany rok, a więc wypracowany w danym roku, choćby jakaś jego część została wypłacona w okresie późniejszym. Jest to swoistego rodzaju ochrona zainteresowanego przed zaniżeniem stosunku podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia w danym roku. Można się bowiem liczyć z sytuacją, gdy pracodawca zalega z wypłatą wynagrodzenia. W przypadku, gdyby wyrównanie takiego zaległego wynagrodzenia nastąpiło w roku, w którym pracownik przechodzi na emeryturę, lub w jeszcze późniejszym okresie, wynagrodzenie takie nie zostałoby wliczone do podstawy wymiaru świadczenia, mimo że stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne.

W świetle powyższego należy dojść do wniosku, że pozwany prawidłowo zweryfikował wysokość przychodu skarżącego za rok 2012r. przyjętego do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia z 48.700 zł na 44.600 zł, skoro kwota 4.100 zł stanowiąca wynagrodzenie skarżącego za grudzień 2011r., została mu wypłacona dopiero w styczniu 2012r. Podkreślenia wymaga, że konsekwencją powyższego było doliczenie powyższej kwoty do sumy wynagrodzeń za rok 2011, a sam skarżący nie kwestionował, że na skutek powyższej weryfikacji, emerytura została mu źle wyliczona.

Odnosząc się zaś do kwestii rozliczenia świadczenia skarżącego w związku z osiągniętymi przez niego przychodami w roku 2012r., zaznaczyć należy, że w niniejszym postępowaniu Sąd nie dokonywał merytorycznej oceny decyzji organu rentowego z dnia 16 kwietnia 2013r. o rozliczeniu świadczenia skarżącego. Jedynie celem wyjaśnienia wątpliwości skarżącego zważyć należy, że pozwany faktycznie przyjął wynagrodzenie za rok 2012 w kwocie 48.700 zł. Takie działanie pozwanego było jednak jak najbardziej prawidłowe.

W myśl art. 104 ustawy emerytalnej prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, na zasadach określonych w ust. 3-8 oraz w art. 105, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 2 oraz z tytułu służby wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności, z uwzględnieniem ust. 3 (ust. 2).

Wobec braku realizacji przez Ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego delegacji art. 106 ustawy emerytalnej, zachowało swoją aktualność rozporządzanie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 lipca 1992r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszenia lub zmniejszenia emerytury i renty (Dz. U. Nr 58, póz. 290 ze zm.), które w § 1 ust. 1 pkt 1 i ust. 3, stanowi, że przy ustalaniu, czy wystąpiły okoliczności powodujące zawieszenie lub zmniejszenie emerytury i renty, określone w art. 24 ustawy z dnia 17 października 1991r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U.1992r. Nr 58, póz. 290), uwzględnia się wynagrodzenie z tytułu pracy wykonywanej w ramach stosunku pracy oraz na podstawie umowy o pracę nakładczą. Za dochód osiągnięty uważa się faktyczny dochód uzyskany przez emeryta lub rencistę w danym roku kalendarzowym, z zastrzeżeniem ust. 5 (ust. 3).

Mając jednak na uwadze, że powyższe unormowanie odnosi się jedynie do ww. dwóch rodzajów działalności, zaś art. 104 ustawy emerytalnej wymienia zarówno zatrudnienie, jak i służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności, pojęcie przychodu dla celów rozliczenia świadczenia winno być interpretowane w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2013r., poz. 1442), która w art. 18 ust. 1 określa jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9, a ten z kolei przepis odwołuje się do definicji przychodu określonej w ustawie z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2012r., poz. 361) . Definicja zawarta w art. 11 tej ostatniej ustawy wskazuje, że przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle powyższego nie budziło żadnych wątpliwości, że przychód uwzględniany do rozliczenia świadczenia należy rozumieć jako przychód, który został pozostawiony do dyspozycji pracownika w danym roku, tj. dochód, który został mu wypłacony w tym roku, niezależnie od tego, za jaki okres był należny.

Mając na uwadze powyższe Sąd, stosownie do art. 477 ¹⁴ §1 kpc, oddalił odwołanie skarżącego jako bezpodstawne (pkt I. wyroku).

O kosztach orzeczono na mocy art. 98 ust. 1 i 3 i art. 99 kpc oraz §11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013r. poz. 490). Zasądzona na rzecz pozwanego kwota to stawka minimalna wynagrodzenia radcy prawnego w sprawie rozpatrywanego rodzaju (pkt II. wyroku).