Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 14 sierpnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział VII Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Małgorzata Kuźniacka-Praszczyk

Protokolant:st. sek. sąd. Marta Jurga

po rozpoznaniu w dniu 14 sierpnia 2013 r. w Poznaniu

przy udziale zainteresowanej I. C.

odwołania Wyższej Szkoły (...) w P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w P.

z dnia 9 kwietnia 2013 roku Nr (...)

w sprawie Wyższej Szkoły (...) w P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w P.

o podstawę wymiaru składek

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od odwołującej Wyższej Szkoły (...) w P. na rzecz pozwanego organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w P. kwotę 60 złotych ( słownie: sześćdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Małgorzata Kuźniacka - Praszczyk

Sygn. akt VII U 1814/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 kwietnia 2013 roku nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. , działając na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 18 ust. 1, 2 i 6, art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585 ze zm.), art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r., nr 164, poz. 1027 ze zm.) stwierdził, że niżej wskazany przychód osiągnięty przez I. C. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek: Wyższa Szkoła (...) z siedzibą w P. ul. (...), stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne, która wynosi:

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, iż nauczyciel akademicki za okres niezdolności do pracy wskutek choroby oraz za okres urlopu macierzyńskiego w czasie trwania zatrudnienia, zachowuje prawo do wynagrodzenia obliczanego na zasadach przewidzianych w art. 92 k.p., wypłacanego ze środków pracodawcy za cały okres niezdolności do pracy, nie ma natomiast prawa do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

Wobec powyższego, organ rentowy uznał, że płatnik składek wypłacił I. C. wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby w marcu 2010 r. kwotę 926,16 zł., w kwietniu 2010 r. kwotę 2.315,40 zł., w maju 2010 r. kwotę 2.392,58 zł. oraz w czerwcu 2010 r. kwotę 1.003,34 zł. Kwot tych płatnik składek nie wliczył do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Ponadto, organ rentowy uznał, iż płatnik składek wypłacił I. C. wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej niezdolności do pracy (tj. niezdolności do pracy z powodu urlopu macierzyńskiego) w czerwcu 2010 r. kwotę 1.312,06 zł., w lipcu 2010 r. kwotę 2.392,58 zł., w sierpniu 2010 r. kwotę 2.392,58 zł., we wrześniu 2010 r. kwotę 2.315,40 zł., w październiku 2010 r. kwotę 2.392,58 zł. oraz w listopadzie 2010 r. kwotę 1080,52 zł. Kwot tych płatnik składek nie wliczył do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne.

W związku z powyższym, organ rentowy stwierdził, iż wypłacone I. C. wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, o którym mowa wyżej, stanowi podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, a wypłacone jej wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o którym mowa wyżej, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Organ rentowy podniósł także, iż płatnik składek obliczył składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne i rentowe) i ubezpieczenie zdrowotne finansowane z budżetu państwa za okres urlopu macierzyńskiego I. C..

Od powyższej decyzji, z zachowaniem ustawowego terminu i w formie prawem przewidzianej, odwołanie złożył płatnik składek Wyższa Szkoła (...) w P. wnosząc o:

1.  zmianę zaskarżonej decyzji w całości poprzez stwierdzenie, że niżej wskazany przychód osiągnięty przez I. C. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek: Wyższa Szkoła (...) z siedzibą w P., ul. (...), stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne, która wynosi:

2.  zasądzenie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz płatnika składek kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych.

Odwołująca podniosła, że organ rentowy w sposób nieuprawniony stosuje wykładnię rozszerzającą przepisu art. 154 ust. 2 (w brzmieniu do 30 września 2011 r.) ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym, sugerując, iż z treści przepisu wynika obowiązek pracodawcy wypłacania wynagrodzeń i zasiłków ze środków własnych.

Odwołująca stwierdziła, że tego typu interpretacja jest nieuprawniona, ponieważ zmiana płatnika zasiłków i wynagrodzeń za czas nieobecności wymagałaby zmian w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

W związku z powyższym za prawidłowe należy uznać stanowisko płatnika składek, który wypłacił I. C. za czas niezdolności do pracy z powodu choroby zasiłek chorobowy za okresy: 20-31 marca 2010 r., 01-30 kwietnia 2010r., 01-31 maja 2010 r. oraz 01-13 czerwca 2010 r. w wysokości 926,16 zł. za 03/2010 r., 2.315,40 za 04/2010 r., 2.392,58 zł. za 05/2010 r. i 1.003,34 zł. za 06/2010 r. Ponadto, płatnik składek prawidłowo wypłacił I. C. za czas urlopu macierzyńskiego zasiłek macierzyński za okres od 14 czerwca do 14 listopada 2010 r. w wysokości 1.312,06 zł. w 06/2010 r., 2.392,58 zł. za (...), 2.392,58 zł. za 08/2010 r., 2.315,40 zł. za 09/2010 r., 2.392,58 zł. za 10/2010 r. i 1080,52 zł. za 11/2010 r., oraz obliczył składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe finansowane z budżetu państwa od kwot wypłaconego zasiłku macierzyńskiego. Płatnik składek rozliczył wypłaty w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne jako zasiłek chorobowy oraz jako zasiłek macierzyński.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., powtarzając wywody prawne i faktyczne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, wniósł o:

1.  oddalenie odwołania złożonego przez odwołującą Wyższą Szkołę (...) w całości,

2.  zasądzenie od odwołującej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2013 roku Sąd Okręgowy w Poznaniu na podstawie art. 47711 § 2 k.p.c. wezwał do udziału w postępowaniu w charakterze zainteresowanej I. C..

Zainteresowana przychyliła się do stanowiska reprezentowanego przez pozwany organ rentowy.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wyższa Szkoła (...) z siedzibą w P. jest niepubliczną szkołą wyższą utworzoną przez Towarzystwo (...) spółka z o. o. w dniu 11 września 1997 roku na mocy aktu notarialnego Rep. A Nr (...). Uczelnia decyzją Ministra Edukacji Narodowej została wpisana do rejestru uczelni niepaństwowych pod numerem 135. Dokonano zgłoszenia płatnika składek dokumentem (...).

Dowód: protokół kontroli z dnia 27 grudnia 2012 roku znajdujący w aktach Sądu Okręgowego w Poznaniu o sygn. akt VII U 1773/13

Na podstawie umowy o pracę z dnia 30 lipca 2009 roku zainteresowana I. C. została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku adiunkta (pracownik naukowo-dydaktyczny) w Wyższej Szkole (...) w P.. Umowa została zawarta na czas nieokreślony, a zainteresowana rozpoczęła pracę od dnia 1 września 2009 roku.

W okresie od 20 marca 2010 roku do 13 czerwca 2010 roku zainteresowana była niezdolna do pracy z powodu choroby, z kolei w okresie od 14 czerwca 2010 r. do 14 listopada 2010 r. zainteresowana przebywała na urlopie macierzyńskim.

Płatnik składek wypłacił zainteresowanej za czas niezdolności do pracy z powodu choroby w marcu 2010 r. kwotę 926,16 zł., w kwietniu 2010 r. kwotę 2.315,40 zł., w maju 2010 r. kwotę 2.392,58 zł. oraz w czerwcu 2010 r. kwotę 1.003,34 zł. Z kolei za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy z powodu przebywania na urlopie macierzyńskim, płatnik składek wypłacił zainteresowanej w czerwcu 2010 r. kwotę 1.312,06 zł., w lipcu 2010 r. kwotę 2.392,58 zł., w sierpniu 2010 r. kwotę 2.392,58 zł., we wrześniu 2010 r. kwotę 2.315,40 zł., w październiku 2010 r. kwotę 2.392,58 zł. oraz w listopadzie 2010 r. kwotę 1080,52 zł.

Dowód: dokumenty zgromadzone w aktach pozwanego organu rentowego o znaku (...), zwłaszcza w postaci umowy o pracę, karty zasiłkowej za 2010 r., listy wypłat za 03-10/2010 r.

W okresie od 6 grudnia 2012 roku do 27 grudnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. przeprowadził u płatnika składek - Wyższa Szkoła (...) z siedzibą w P. kontrolę, zakończoną protokołem kontroli z dnia 27 grudnia 2012 roku.

Przedmiotem kontroli było: prawidłowość i rzetelność obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu, prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe, wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych.

W toku kontroli ustalono m. in., że płatnik składek naliczył za zainteresowaną I. C. składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od podstaw wymiaru:

Natomiast wypłacone zainteresowanej z tytułu usprawiedliwionej nieobecności w pracy w okresie od 20 marca 2010 roku do 14 listopada 2010 roku w/w kwoty wynagrodzenia, płatnik składek rozliczył w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne i składek na ubezpieczenie zdrowotne jako zasiłek chorobowy i zasiłek macierzyński.

Dowód: protokół kontroli z dnia 27 grudnia 2012 roku znajdujący w aktach Sądu Okręgowego w Poznaniu o sygn. akt VII U 1773/13

Sąd uznał za w pełni wiarygodne i przydatne dla potrzeb niniejszego postępowania dokumenty urzędowe, albowiem zostały one sporządzone przez osoby do tego uprawnione w ramach przysługujących im kompetencji i w przewidzianej prawem formie. Nadto ich treść i forma nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania, a zatem i Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu. Natomiast dokumenty prywatne znajdujące się w aktach pozwanego organu rentowego korzystały jedynie z domniemania autentyczności oraz domniemania, iż zawarte w nich oświadczenia złożyła osoba, która je podpisała (art. 245 k.p.c.).

Fakt nie kwestionowania przez strony treści kserokopii dokumentów pozwolił na potraktowanie tychże kserokopii jako dowodów pośrednich istnienia dokumentów o treści im odpowiadającej.

Na rozprawie w dniu 14 sierpnia 2013 roku Sąd pominął dowód z przesłuchania zainteresowanej I. C. w charakterze strony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie Wyższej Szkoły (...) w P. nie zasługuje na uwzględnienie.

Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się zasadniczo do ustalenia, czy po stronie odwołującej Wyższej Szkoły (...) w P. jako płatnika składek istnieje obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne: ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne za zainteresowaną I. C. za okres od 03/2010-11/2010 r. według przyjętego wyliczenia wskazanego w zaskarżonej decyzji.

Zaznaczyć należy, że odwołująca Wyższa Szkoła (...) w P. nie kwestionuje faktu wypłaty zainteresowanej I. C., zatrudnionej na stanowisku nauczyciela akademickiego (adiunkta), za czas niezdolności do pracy z powodu choroby w okresie od dnia 20 marca 2010 roku do dnia 13 czerwca 2010 roku oraz za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy w związku z urlopem macierzyńskim w okresie od 14 czerwca 2010 roku do 14 listopada 2010 roku, w/w kwot, a podważa jedynie, że te wypłacone kwoty stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.

Rzeczą Sądu jest więc rozstrzygnięcie, czy płatnik składek prawidłowo wypłacił zainteresowanej I. C. za ww. okres zasiłek chorobowy i zasiłek macierzyński oraz czy prawidłowo rozliczył te wypłaty w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne jako zasiłek macierzyński i jako zasiłek chorobowy.

Przechodząc do dalszych rozważań, należy wskazać podstawy prawne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 154 ust. 1 ( w brzmieniu do 30 września 2011 roku ) ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2005 roku Nr 164, poz. 1365), nauczyciel akademicki zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Z kolei w myśl ust. 2, za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży, a także poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów, nauczyciel akademicki zachowuje prawo do wynagrodzenia i zasiłku chorobowego obliczanego na zasadach przewidzianych w art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, z tym że prawo do dodatku funkcyjnego nauczycieli akademickich zachowuje przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy.

Stosownie do art. 12 ust. 1 oraz art. 31 ust. 5 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2010 r., nr 77, poz. 512 ze zm.), zasiłek chorobowy i macierzyński nie przysługują za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Unormowania zawarte w cytowanym art. 154 ust. 1 i 2 budziły wątpliwości interpretacyjne, które rozstrzygnął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lutego 2010 roku, I UK 295/09, OSNP 2011, nr 15-16, poz. 214, stwierdzając, że „ za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciel akademicki zachowuje prawo do wynagrodzenia, nie ma natomiast prawa do zasiłków z ubezpieczenia społecznego” .

W uzasadnieniu tego wyroku SN podkreślił, że „ zasada ustanowiona w art. 154 ust. 1 - wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy - nie doznaje wyłomu w jego ust. 2. - w stosunku do okresów w nim wymienionych. W konsekwencji, nauczyciel akademicki zachowuje prawo do wynagrodzenia za cały czas niezdolności do pracy z powodów uprawniających do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie ma natomiast prawa do zasiłków - stosownie do treści art. 12 ust. 1, art. 22 i art. 31 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa”.

Rację ma zatem pozwany organ rentowy, że nauczyciel akademicki, za okres niezdolności do pracy wskutek choroby oraz okres urlopu macierzyńskiego, w czasie trwania zatrudnienia, zachowuje prawo do wynagrodzenia obliczanego na zasadach przewidzianych w art. 92 k.p., wypłacanego ze środków pracodawcy za cały okres niezdolności do pracy, nie ma natomiast prawa do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585 ze zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9). Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1. W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników, na mocy art. 18 ust. 2, nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków.

Zgodnie z art. 81 ust. 1, ust. 5 i ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r., nr 164, poz. 1027 ze zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników składek ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz nie stosuje się wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby.

Z mocy delegacji zawartej w art. 21 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązuje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.). W § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia wymieniono przychody, które nie stanowią podstawy wymiaru składek. Nie wymieniono tam wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności z pracy. Tym samym wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą oraz z tytułu urlopu macierzyńskiego podlega wliczeniu do podstawy wymiaru składek.

Reasumując, Sąd stwierdził, iż wypłacone zainteresowanej I. C. w okresie 03/2010 – 11/2010 r. wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

W rezultacie Sąd - na podstawie art. 47714 § 1 k.p.c. i powołanych przepisów prawa materialnego oddalił odwołanie, o czym orzekł w pkt 1 sentencji wyroku.

Mając na uwadze niezbędny nakład pracy pełnomocnika pozwanego organu rentowego, a także charakter sprawy, Sąd uwzględnił żądanie pozwanego organu rentowego w zakresie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zasądzając na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z § 2 ust. 1 i 2, § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490) od odwołującej Wyższej Szkoły (...) kwotę 60 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, o czym orzekł w pkt 2 sentencji wyroku.

SSO Małgorzata Kuźniacka - Praszczyk

ZARZĄDZENIE

1.  urlop sędziego od 19 do 30 sierpnia 2013 roku,

2.  odnotować w kontrolce uzasadnień,

3.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć:

a.  pełnomocnikowi odwołującej adw. M. P. na adres kancelarii,

b.  pełnomocnikowi pozwanego organu rentowego radcy prawnemu Z. A.,

4.  akta przedłożyć za 14 dni, z apelacją lub z pismami w sprawie.

P., dnia 12 września 2013 roku

SSO Małgorzata Kuźniacka - Praszczyk