Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Ewa Plawgo

Sędziowie: SA – Krzysztof Karpiński

SO /del./ – Dorota Tyrała (spr.)

Protokolant: st. sekr. sąd. – Anna Grajber

przy udziale prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 13 października 2014 r.

sprawy:

I. W.

oskarżonego z art. 258§2 k.k., art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zw. z art. 65 k.k., art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485) w zw. z art. 65 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.05.2004 roku

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 25 marca 2014 r. , sygn. akt XII K 30/12

I.  utrzymuje w mocy wyrok w zaskarżonej części wobec I. W.;

II.  zasądza od oskarżonego I. W. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze – w tym opłatę w kwocie 400 (czterysta ) zł.

UZASADNIENIE

I. W. został oskarżony o to, że :

1.  w okresie od co najmniej 1 stycznia 1998 roku do czerwca 2001 r., w W. i na terenie całego kraju, wspólnie i w porozumieniu z I. C., P. S. (1), P. S. (2), K. W., S. F., R. P. i innymi osobami, w tym nieustalonymi brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej kierowanej przez P. K. i M. D., przy czym grupa ta co najmniej od czerwca 1998 r. miała charakter zbrojny, a jej celem było popełnianie przestępstw przeciwko mieniu powodujących znaczną szkodę, w tym z użyciem broni palnej, obrót środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, legalizacja środków płatniczych, przeciwko zdrowiu ludzi oraz innych czynów zbrojnych;

tj. o czyn z art. 258§2 k.k.

2.  w dniu 17 czerwca 1999 roku na trasie B.- P., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z D. K., R. P., I. C. oraz co najmniej trzema innymi osobami, posługując się otrzymanym w tym celu pistoletem (...) od M. D., który kierował wykonaniem tegoż czynu zabronionego po siłowym zablokowaniu innymi pojazdami możliwości jazdy samochodem osobowym m-ki S. (...) kierowanego przez H. W., usiłował zabrać w celu przywłaszczenia złote wyroby oraz gotówkę w kwocie nie mniejszej niż 15.000 zł na szkodę w/w, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na jego skuteczną obronę i ucieczkę z miejsca napadu, zaś czynu tego dopuścił się działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej;

tj. o czyn z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zw. z art. 65 k.k.

3.  w okresie od co najmniej 1 stycznia 1998 roku do końca miesiąca września 2001 roku w W. wbrew przepisom ustawy uczestniczył w nielegalnym obrocie substancjami narkotykowymi, przede wszystkim kokainą w ten sposób, że przyjmował je i wprowadzał do obrotu substancje odurzające i środki psychotropowe poprzez sprzedaż ich nieustalonym osobom, przy czym przedmiotem była ich znaczna ilość, zaś działania tego dopuszczał się w ramach zorganizowanej grupy przestępczej i czyniąc sobie z tego stałe źródło dochodu;

tj. o czyn z art. 43 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 75, poz. 468 z późn. zm.) w zw. z art. 65 k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 25 marca 2014 roku w sprawie sygn. akt XII K 30/12

I.  oskarżonego I. W. w ramach czynu zarzuconego mu w punkcie 1. uznał za winnego tego, że w okresie co najmniej od czerwca 1998 roku do czerwca 2001 r., w W. i na terenie całego kraju, wspólnie i w porozumieniu z P. S. (1), P. S. (2), K. W., S. F., R. P. i innymi osobami brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej o charakterze zbrojnym, kierowanej przez inną ustaloną osobę, a od połowy czerwca 1999 r. przez M. D. ps. (...), której celem było popełnianie przestępstw przeciwko zdrowiu, mieniu, obrót środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, czym wyczerpał ustawowe znamiona czynu zabronionego stanowiącego występek w rozumieniu art. 258§2 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.05.2004 roku zgodnie z art. 4§1 k.k. i za to z mocy art. 258§2 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.05.2004 roku zgodnie z art. 4§1 k.k. skazał go, a na podstawie art. 258§2 k.k. w tym brzemieniu wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

II.  oskarżonego I. W. w ramach czynu zarzuconego mu w punkcie 2. uznał za winnego tego, że w dniu 17 czerwca 1999 roku na trasie B.- P., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. J., D. T. oraz co najmniej z 3 innymi osobami, posługując się otrzymanym w tym celu pistoletem (...) od innej ustalonej osoby, która kierowała wykonaniem tego czynu zabronionego, po siłowym zablokowaniu innymi pojazdami możliwości jazdy samochodem osobowym m-ki S. (...) kierowanym przez H. W., usiłował zabrać celem przywłaszczenia złote wyroby oraz gotówkę w kwocie nie mniejszej niż 15.000 zł na szkodę w/w, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na ucieczkę z miejsca napadu pokrzywdzonego, przy czym czynu tego dopuścił się działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, czym wyczerpał ustawowe znamiona czynu zabronionego w rozumieniu art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.05.2004 roku i za to na podstawie art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.05.2004 roku skazał go, a na mocy art. 14§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  oskarżonego I. W. w ramach czynu zarzuconego mu w punkcie 3. uznał za winnego tego, że w okresie co najmniej od czerwca 1998 roku do czerwca 2001 roku w W. wbrew przepisom ustawy uczestniczył w nielegalnym obrocie substancjami narkotykowymi, przede wszystkim kokainą o nieustalonej ilości w ten sposób, że przyjmował je i wprowadzał do obrotu substancje odurzające i środki psychotropowe poprzez sprzedaż ich nieustalonym osobom, zaś działania tego dopuszczał się w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, czym wyczerpał ustawowe znamiona czynu zabronionego stanowiącego występek z art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 179, poz. 1485) w zw. z art. 65 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.05.2004 roku i za to na mocy art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 179, poz. 1485) w zw. z art. 65 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.05.2004 roku skazał go, a na mocy art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 179, poz. 1485) wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny w wysokości 100 (sto) złotych;

IV.  na mocy art. 85 k.k. i art. 86§1 k.k. jednostkowe kary pozbawienia wolności za poszczególne czyny połączył i wymierzył oskarżonemu I. W. karę łączną 4 (czterech) lat pozbawienia wolności;

V.  na mocy art. 63§1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 3 października 2001 r. do dnia 7 kwietnia 2004 r.;

VI.  na mocy art. 626§1 k.p.k. w zw. z art. 2 ust. 1 pkt. 5 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1400 (jeden tysiąc czterysta) złotych tytułem opłaty i kwotę 70 (siedemdziesiąt ) złotych tytułem pozostałych kosztów sądowych.

Apelację od niniejszego wyroku wywiódł obrońca oskarżonego, który wyrok ten zaskarżył w pkt. II zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę skazania, poprzez przyjęcie kwalifikacji prawnej czynu zarzuconego I. W. z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. oraz w pkt. IV wyroku zarzucając mu wymierzenie kary łącznej w wymiarze zbyt surowym. Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że swym działaniem w dniu 17 czerwca 1999 r. dopuścił się usiłowania dokonania rozboju na osobie H. W., w formie podstawowej opisanej w art. 280§1 k.k. oraz złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności i wymierzenie jej w łącznej wysokości lat 3 (trzech) .

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja obrońcy jest niezasadna i dlatego wnioski w niej zawarte nie zasługują na uwzględnienie. Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie wykazała bowiem żadnych uchybień w procedowaniu Sądu I instancji, które w konsekwencji skutkować miałyby wadliwością ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wydanego wyroku i błędnym przypisaniem oskarżonemu sprawstwa w zakresie przypisanego mu m.in. przestępstwa z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.05.2004 r.

Podkreślić przy tym należy, że Sąd Apelacyjny nie tylko nie podzielił stanowiska obrońcy oskarżonego, ale również nie znalazł podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego orzeczenia z urzędu, niezależnie od zarzutów podniesionych przez skarżącego pod kątem ewentualnego istnienia uchybień określonych we wszystkich podstawach odwoławczych wymienionych w art. 438 k.p.k., a także biorąc pod uwagę normę art. 433§1 k.p.k. również w zakresie szerszym np. co do wypadków przewidzianych w art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k., art. 455 k.p.k. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 stycznia 2006 r., III KK 266/05, LEX nr 172214; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2004 r., V KK 381/03, Lex nr 109490; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2009 r., IV KK 101/09, OSNKW 2009, z.1, poz. 8; P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek: k.p.k. Komentarz, t. II, Warszawa 2004, s. 578-579, Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2011 r., sygn. akt II KK 224/11, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2011 r., IV KK 298/11).

Już na wstępie stwierdzić należy, że przebieg rozprawy przed Sądem Okręgowym i treść obszernego uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazują, że Sąd ten prawidłowo, nie naruszając zasady obiektywizmu wyrażonej w art. 4 k.p.k. ocenił materiał dowodowy przyjmując za podstawę orzeczenia całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie głównej odpowiadających treści zebranych dowodów, zaś uzasadnienie wyroku sporządził zgodnie z wymogami art. 424 k.p.k.. W tym zakresie ocena materiału dowodowego przez Sąd I instancji dokonana z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art. 5 k.p.k. i art. 7 k.p.k. – jest oceną bezstronną i nie narusza granic oceny swobodnej, jest zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawiera błędów faktycznych lub logicznych. Sąd Okręgowy przestrzegał także reguł przewidzianych w przepisie art. 410 k.p.k., o czym świadczy treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku, w którym Sąd I instancji odniósł się do wszystkich zgromadzonych dowodów oraz dokonał ich oceny. Podkreślić w tym miejscu należy, że przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. tylko wówczas jeśli: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy; stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego; jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego; a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (tak np. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 13.10.2010 roku w sprawie IVKK 248/10, OSNwSK 2010/1/1940).

Temu zadaniu Sąd Orzekający sprostał w pełnym zakresie, przy czym w odniesieniu do skarżonego czynu z punktu II wyroku Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych dokonał w oparciu o analizę zeznań bezpośrednich uczestników zdarzenia tj. w szczególności w oparciu o zeznania świadków koronnych D. K. i I. C., które korespondują z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie. Wyjaśnienia oskarżonego I. W. w zakresie dotyczącym jego braku świadomości, że w napadzie ma być użyta w stosunku do pokrzywdzonego broń, oraz że nie brał udziału w żadnych przygotowaniach i ustaleniach co do przebiegu tego przestępstwa jako niewiarygodne odrzucił. Sąd Okręgowy oceniając wskazane dowody dokonał ich analizy kierując się wymaganiami określonymi w art. 7 k.p.k. i nie pominął żadnych nieścisłości, czemu dał wyraz w swoich rozważaniach. Stanowisko to zasługuje na pełną aprobatę Sądu Apelacyjnego. Należy zauważyć, że w przeciwieństwie do Sądu, który ocenę dowodów co do czynu z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280 §2 k.k. przypisanego oskarżonemu w punkcie drugim wyroku zawarł na stronach 23 do 32 maszynopisu pisemnego uzasadnienia wyroku, obrońca oskarżonego w złożonej apelacji poza gołosłownym stwierdzeniem, że działanie sprawców (a w tym i I. W.) „ograniczyło się do podstawowej w formie usiłowania przestępstwie rozboju” i w jego ocenie zaistniały wątpliwości, czy w trakcie dokonywania rozboju sprawcy użyliby broni – nie zawiera praktycznie żadnej argumentacji. W szczególności powyższe stwierdzenie w żadnym wymiarze nie odnosi się do rozważań Sądu i nie wskazuje, jakie wystąpiły konkretne uchybienia w postępowaniu lub rozumowaniu Sądu Okręgowego, które podważają dokonane ustalenia faktyczne. Skarżący nie powołał także żadnych nowych dowodów lub okoliczności, które mogłyby mieć wpływ na rozstrzygnięcie zapadłe w niniejszej sprawie. Tymczasem warunkiem niezbędnym dla skuteczności środka odwoławczego było podważenie dokonanej przez Sąd oceny dowodów, która pozwoliła na czynienie takich ustaleń – czego skarżący nie uczynił, a tym samym apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie. Podkreślenia również wymaga, że w procesie karnym nie chodzi o to, czy zeznania są nieprzekonujące dla strony lecz o to, czy są one przekonujące lub nie dla Sądu w kontekście całokształtu materiału dowodowego. Sama odmienność przekonań skarżącego w danej kwestii, czy też – jak w wypadku niniejszej sprawy – zgłoszenie wątpliwości co do dalszego przebiegu zdarzenia, które zakończyło się w fazie usiłowania, nie jest obrazą prawa uzasadniającą zarzut odwoławczy. W tym stanie rzeczy ogólnie rzecz ujmując, apelacja obrońcy oskarżonego stanowi jedynie polemikę z oceną dowodów dokonaną przez Sąd Okręgowy oraz z poczynionymi przez ten Sąd ustaleniami faktycznymi i w tym zakresie w znacznej części tworzy dowolne hipotezy nie osadzone w materiale dowodowym – czego przykładem jest właśnie przytoczony wywód obrońcy odnośnie przypuszczalnych możliwych zachowań sprawców, które jego zdaniem prowadzą do wątpliwości co do finalnego użycia przez sprawców napadu broni i młotków – wbrew poczynionym przez Sąd meriti ustaleniom, że taki właśnie scenariusz został opracowany i tylko zaskakujące dla napastników zachowanie pokrzywdzonego, który mimo zablokowanej drogi zdołał w sposób nieoczekiwany dla sprawców zbiec z miejsca zdarzenia nie pozwoliło na kontynuację podjętych przez nich działań. Prawidłowo w tym zakresie Sąd I instancji ocenił, że była to okoliczność niezależna od działań oskarżonego i pozostałych napastników. Zważywszy na ustalony przez nich plan działania i posiadaną przy sobie broń, która zgodnie z ustalonym scenariuszem miała zostać użyta na kolejnym etapie – powyższe słusznie doprowadziło Sąd orzekający do konstatacji, że czyn przypisany oskarżonemu winien być kwalifikowany z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. – i to mimo faktu, iż na etapie ucieczki pokrzywdzonego broń palna nie została jeszcze użyta przez napastników. Wszak zgodnie z treścią art. 9 k.k. sprawca ponosi zawsze odpowiedzialność karną w granicach swego zamiaru, a jego uzewnętrznieniem jest także czynienie określonych przygotowań i założeń sprawców co do planowanego przebiegu przestępstwa. Właściwe jest także ustalenie, że niniejsze przestępstwo zostało popełnione w ramach zorganizowanej grupy przestępczej (art. 65 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.05.2004 r.). Tym samym prawidłowa jest również ocena prawna dokonana przez Sąd Okręgowy i również z uwagi na pełną akceptację Sądu Odwoławczego wskazanych elementów składających się na wniosek o wypełnieniu przez oskarżonego znamion czynu mu przypisanego jej ponowne przytaczanie jest zbędne (vide str. 40 – 43 uzasadnienia).

Dodatkowo należy zauważyć, że Sąd orzekający również w kwestii wymiaru kary wypowiedział się szczegółowo i właściwie ocenił okoliczności podmiotowe i podmiotowo – przedmiotowe skarżonego czynu z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.05.2004 r.

Przestępstwo rozboju kwalifikowanego jest zbrodnią zagrożoną karą pozbawienia wolności w wymiarze powyżej lat 3 (trzech). Sąd Okręgowy za czyn ten orzekł wobec oskarżonego I. W. karę 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności. W tej sytuacji nie można w żadnym razie uznać, że kara orzeczona jest rażąco surowa skoro mieści się w dolnym progu zagrożenia.

Sąd I instancji rozważył także wszystkie istotne okoliczności mające wpływ na wymiar kary łącznej i znalazło to odzwierciedlenie w wysokości wymierzonej kary 4 (czterech) lat pozbawienia wolności jako kary łącznej. Powyższe czyni zadość dyrektywom zawartym zarówno w art. 53§ 1 i 2 kk, jak i w art. 85 k.k. i art. 86§1 k.k. Tym samym orzeczona wobec oskarżonego I. W. kara łączna pozbawienia wolności nie nosi cech rażącej surowości – wręcz odwrotnie w ocenie Sądu Odwoławczego jest wręcz karą łagodną. Rażąca niewspółmierność, co oznacza karę w społecznym odczuciu społecznym niesprawiedliwą, nie dająca się wprost zaakceptować, w sprawie niniejszej nie zachodzi i dlatego zarzut apelacji – który choć bez prawidłowego wskazania, niemniej zdaje się być oparty o treść art. 438 pkt 4 k.p.k. – należało uznać za nietrafny. Na marginesie podnieść należy, że stanowisko prezentowane przez obrońcę i sprowadzające się do stwierdzenia, że przy wymiarze kary Sąd winien wziąć pod uwagę, że od zdarzenia minęło 15 lat, a zatem względy prewencyjne także się zmniejszyły – pomija treść wskazań Sądu Okręgowego zawartych w uzasadnieniu skarżonego wyroku. Tym bardziej, że Sąd I instancji wymierzając zarówno kary jednostkowe, jak i skarżoną karę łączną uwzględnił podnoszone okoliczności.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny wyrok w zaskarżonej części utrzymał w mocy. Orzeczenie o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze wydał na podstawie art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) i art. 634k.p.k.