Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 października 2014r. w S.

odwołania T. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 31 grudnia 2013 r. Nr (...)

w sprawie T. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt: IV U 183/14 UZASADNIENIE

Decyzją z (...). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił T. R. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął (...)okres ubezpieczenia. Organ rentowy podniósł, że udowodniony okres ubezpieczenia wynosi 18 lat, 7 miesięcy i 9 dni i stanowią go w całości okresy składkowe. Dodatkowo wskazał, że do 25-letniego okresu ubezpieczenia nie zaliczono okresów ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono składki na (...) oraz okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 lipca 1977r. do 31 grudnia 1988r., od 1 stycznia 1990r. do 31 marca 1990r., od 1 stycznia 1991r. do 31 marca 1992r. i od 1 stycznia 1993r. do 31 grudnia 1996r. ponieważ okresy te zostały zaliczone przy ustalaniu prawa do świadczenia rentowego z KRUS.

Odwołanie od w/w decyzji złożył T. R. wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. Wniósł o zaliczenie do okresu ubezpieczenia koniecznego do ustalenia prawa do emerytury okresów opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników i podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 lipca 1977r. do 31 grudnia 1988r., od 1 stycznia 1990r. do 31 marca 1990r., od 1 stycznia 1991r. do 31 marca 1992r., od 1 stycznia 1993r. do 31 grudnia 1996r. Wskazał, że chciałby pobierać emeryturę zamiast renty rolniczej, gdyż tytułem renty otrzymuje jedynie 350 złotych miesięcznie i nie jest w stanie za taką kwotę żyć (odwołanie k.2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3-4).

Sąd ustalił, co następuje:

T. R. w dniu (...)rok życia. W dniu 15 listopada 2013r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury (wniosek o emeryturę z 15 listopada 2013r. k.1 akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 18 lat, 7 miesięcy i 9 dni, z czego całość stanowią okresy składkowe. Ponadto ustalił, że do dnia 1 stycznia 1999r. ubezpieczony osiągnął staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 18 lat, 7 miesięcy i 9 dni z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R. (świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach k.20 akt emerytalnych). Do okresu ubezpieczenia organ rentowy nie zaliczył okresów ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono składki na (...) oraz okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników: od 1 lipca 1977r. do 31 grudnia 1988r., od 1 stycznia 1990r. do 31 marca 1990r., od 1 stycznia 1991r. do 31 marca 1992r. i od 1 stycznia 1993r. do 31 grudnia 1996r., gdyż okresy te zostały zaliczone przy ustalaniu prawa do świadczenia rentowego z KRUS.

Z uwagi na brak wymaganego ustawą okresu ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat decyzją z 31 grudnia 2013r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z 31 grudnia 2013r. k.22 akt emerytalnych).

T. R. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników i opłacał składki na to ubezpieczenie w okresie od 1 lipca 1977r. do 31 grudnia 1988r., a następnie od 1 stycznia 1990r. do 31 marca 1990r., od 1 stycznia 1991r. do 31 marca 1992r. i od 1 stycznia 1993r. do 31 grudnia 1996r. (zaświadczenie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z 5 listopada 2013r. k.9-11 akt emerytalnych).

W dniu 30 lipca 1996r. T. R. wystąpił do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z wnioskiem o rentę inwalidzką rolniczą (wniosek o rentę rolniczą k.1 akt rentowych KRUS). Decyzją z 10 października 1996r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał T. R. rentę inwalidzką rolniczą stałą od 30 września 1996r. Do ustalenia części składkowej renty rolniczej organ rentowy przyjął w/w okresy opłacania przez T. R. składki na Fundusz Emerytalny (...) i Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...) oraz okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników po 31 grudnia 1990r. Jednocześnie organ rentowy zawiesił wypłatę części uzupełniającej renty rolniczej w związku z prowadzeniem przez T. R. działalności rolniczej (decyzja z 10 października 1996r. o przyznaniu renty rolniczej i karta przebiegu zatrudnienia stanowiąca załącznik do w/w decyzji k.29-31 akt rentowych KRUS, a także informacja KRUS z 5 grudnia 2013r. o okresach opłacania przez T. R. składek na (...) i podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, które zostały przyjęte do ustalenia prawa do renty rolniczej k.18 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie T. R. podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ,tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony osiągnął wymagany ustawą wiek oraz spełnił przesłankę stażu pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat. Ubezpieczony podnosił, że posiada 25 letni okres ubezpieczenia, gdyż do okresu uznanego przez organ rentowy w wymiarze 18 lat, 7 miesięcy i 9 dni doliczyć należy okresy podlegania przez niego ubezpieczeniu społecznemu rolników i opłacania składki na to ubezpieczenie ,tj. okres od 1 lipca 1977r. do 31 grudnia 1988r., od 1 stycznia 1990r. do 31 marca 1990r., od 1 stycznia 1991r. do 31 marca 1992r. i od 1 stycznia 1993r. do 31 grudnia 1996r.

Analizując okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że stanowisko T. R. jest niezasadne. W myśl art.10 ust.1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się – o ile okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art.5-7 ustawy są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury - w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu i traktując je jako okresy składkowe: okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki. Jednakże, jak stanowi ustęp 3 wskazanego przepisu okresów, o których mowa w ustępie 1 nie uwzględnia się (przy ustalaniu prawa do emerytury), jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepiów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jak wynika z przedstawionych wyżej ustaleń, w okresach od 1 lipca 1977r. do 31 grudnia 1988r., od 1 stycznia 1990r. do 31 marca 1990r., od 1 stycznia 1991r. do 31 marca 1992r. i od 1 stycznia 1993r. do 31 grudnia 1996r. T. R. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników i opłacał składki na to ubezpieczenie. Z dalszych ustaleń wynika jednak, że od 30 września 1996r. T. R. jest uprawniony do renty rolniczej i ustalając prawo do tego świadczenia organ rentowy w osobie Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego uwzględnił przedmiotowe okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników i opłacania składek na to ubezpieczenie. Wobec powyższego nie jest możliwe zaliczenie tych samych okresów do ustalenia prawa do emerytury na podstawie art.184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W tym miejscu wskazać należy, że w orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że dokonanie przez ubezpieczonego wyboru co do zaliczenia wskazanego okresu do okresu ubezpieczenia, od którego zależy prawo do emerytury w określonym systemie (pracowniczym lub rolniczym), uniemożliwia późniejsze zaliczenie tego samego okresu w innym systemie (art.20 ust.2 ustawy z 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i art.10 ust.3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) – tak Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 18 września 2013r. w sprawie III AUa 290/13, Lex nr 1378575 i analogicznie Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 27 lutego 2013r. w sprawie III AUa 1157/12, Lex nr 1292780.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że jak wynika z wyjaśnień ubezpieczonego po ukończeniu przez niego (w dniu 10 grudnia 1965r.) 16. roku życia mieszkał on z rodzicami i pracował w prowadzonym przez nich gospodarstwie rolnym aż do podjęcia pierwszej pracy zawodowej w dniu 27 lutego 1968r. Powyższa okoliczność uzasadnia stwierdzenie, że zaliczeniu do okresu wymaganego do ustalenia prawa do emerytury mógłby podlegać (po przeprowadzeniu określonych dowodów) okres pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia ,tj. od 10 grudnia 1965r. do 26 lutego 1968r. (w trybie art.10 ust.1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS). Okres ten stanowiłby jednak tylko 2 lata i niespełna 3 miesiące, a zatem byłby niewystarczający do uzupełniania okresu brakującego do 25 lat ubezpieczenia (w wymiarze ponad 6 lat). Dlatego Sąd zaniechał prowadzenia w tym kierunku szczegółowego postępowania dowodowego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał odwołanie T. R. za nieuzasadnione i na podstawie art.477.14§1 kpc odwołanie to oddalił.