Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Łodzi II Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodnicząca: Sędzia S.O. Sylwia Łopaczewska

Protokolant: sekr. sąd. Sylwia Nowakowska - Birke

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2014 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa T. K. (1)

przeciwko (...) Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zadośćuczynienie w kwocie 70.000,00 zł., skapitalizowaną rentę na zwiększone potrzeby w kwocie 12.184,00 zł., odszkodowanie w kwocie 1.839,00 zł. oraz ustalenie

1.  zasądza od (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz T. K. (1):

• a)  kwotę 40.000,00 zł. (czterdzieści tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia, z ustawowymi odsetkami w zakresie kwoty 30.000,00 zł. (trzydzieści tysięcy złotych) od dnia 16 września 2010r. do dnia zapłaty i w zakresie kwoty 10.000,00 zł. (dziesięć tysięcy złotych) od dnia 23 stycznia 2014r. do dnia zapłaty,

  b)  kwotę 12.113,67 zł. (dwanaście tysięcy sto trzynaście złotych sześćdziesiąt siedem groszy) tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od dnia 5 maja 2010r. do dnia wyrokowania, z ustawowymi odsetkami w zakresie kwoty 8.994,75 zł. (osiem tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt cztery złote siedemdziesiąt pięć groszy) od dnia 16 września 2010r. do dnia zapłaty, w zakresie kwoty 903,00 zł. (dziewięćset trzy złote) od dnia 1 listopada 2010r. do dnia zapłaty, w zakresie kwoty 842,25 zł. (osiemset czterdzieści dwa złote dwadzieścia pięć groszy) od dnia 17 marca 2011r. do dnia zapłaty i w zakresie kwoty 1.373,67 zł. (jeden tysiąc trzysta siedemdziesiąt trzy złote sześćdziesiąt siedem groszy) od dnia 23 stycznia 2014r. do dnia zapłaty;

  c)  kwotę 1.069,00 zł. (jeden tysiąc sześćdziesiąt dziewięć złotych) tytułem odszkodowania, z ustawowymi odsetkami od dnia 23 stycznia 2014r. do dnia zapłaty;

2.  ustala, że (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. ponosi względem T. K. (1) odpowiedzialność za szkody mogące powstać w przyszłości, pozostające w związku przyczynowym ze skutkami wypadku komunikacyjnego, jakiemu uległ on w dniu 5 maja 2010r. w K. na ulicy 11-ego Listopada;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  zasądza od (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz T. K. (1) kwotę 439,80 zł. (czterysta trzydzieści dziewięć złotych osiemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

5.  nakazuje pobrać od (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 2.021,22 zł. (dwa tysiące dwadzieścia jeden złotych dwadzieścia dwa grosze) tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych w zakresie uwzględnionej części powództwa;

6.  nakazuje ściągnąć od T. K. (1) z zasądzonego w pkt 1. roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 1.171,86 zł. (jeden tysiąc sto siedemdziesiąt jeden złotych osiemdziesiąt sześć groszy) tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych w zakresie oddalonej części powództwa;

7.  nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 343,30 zł. (trzysta czterdzieści trzy złote trzydzieści groszy) tytułem zwrotu niewykorzystanej zaliczki na wynagrodzenie biegłego, uiszczonej w dniu 16 lipca 2014r., zaksięgowanej pod pozycją 2411 140971.

Sygnatura akt II C 951/14

UZASADNIENIE

W pozwie, który wpłynął do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 16 września 2010 r. powód T. K. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W.:

- kwoty 10.740 zł., tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby, za okres od daty zdarzenia szkodowego do dnia wyrokowania, z ustawowymi odsetkami od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty;

- kwoty 30.000 zł., tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty;

- kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu T. K. (1) podał, że w dniu 5 maja 2010r., na przejściu dla pieszych przez jezdnię ulicy (...) w K., miał miejsce wypadek drogowy w przebiegu, którego powód został potrącony przez samochód osobowy marki D. (...) o nr rej. (...), kierowany przez M. K.. W następstwie przedmiotowego zdarzenia drogowego T. K. (1) doznał obrażeń ciała obejmujących kompresyjne złamanie trzonu L1, stłuczenie głowy, otarcie naskórka głowy i twarzy, częściowe odłamanie zęba pierwszego górnego szczęki prawej, podbiegnięcia krwawe lewego podudzia, skręcenie odcinka szyjnego kręgosłupa, skutkujących wzmożonym napięciem mięśni przykręgosłupowych, bólowym ograniczeniem ruchów wielopłaszczyznowych segmentu lędźwiowego i szyjnego.

Samochód sprawcy, w dacie zdarzenia szkodowego był ubezpieczony od odpowiedzialności OC w pozwanym (...) Spółce Akcyjnej w W.. Do chwili wystąpienia z pozwem pozwany nie wypłacił powodowi żadnych świadczeń. (pozew k. 2-8; pismo precyzujące roszczenie k. 449)

Odpis pozwu został doręczony stronie pozwanej w dniu 22 listopada 2010 r. ( zwrotne poświadczenie odbioru k. 63)

W odpowiedzi na pozew z dnia 23 grudnia 2010r., pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany odmówił przyjęcia odpowiedzialności za szkodę będącą przedmiotem niniejszego procesu, a w konsekwencji zakwestionował wysokość dochodzonych pozwem roszczeń. W ocenie pozwanego, z zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie można w sposób jednoznaczny ustalić okoliczności zdarzenia – wynika z nich, że powód został potrącony podczas przechodzenia przez wyznaczone przejście dla pieszych przy ul. (...) w K.. Mając na uwadze brak bezpośrednich świadków zdarzenia nie można jednoznacznie stwierdzić istnienia związku przyczynowego pomiędzy szkodą o zdarzeniem ją wywołującym. (odpowiedź na pozew k. 64-66).

W piśmie procesowym z dnia 7 marca 2011 r. pozwany podniósł zarzut przyczynienia się powoda do zaistnienia zdarzenia (pismo k. 100).

W piśmie procesowym z dnia 17 stycznia 2014 r., doprecyzowanym w piśmie z 25 lipca 2014 r., powód rozszerzył powództwo w ten sposób, że wniósł o zasądzenie:

- kwoty 70.000 zł., tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi : od kwoty 30.000 zł. od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, a od kwoty 40.000 zł. od dnia doręczenia pisma rozszerzającego powództwo do dnia zapłaty;

- kwoty 12.184 zł., tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od dnia wypadku do dnia wyrokowania wraz z ustawowymi odsetkami : w zakresie kwoty 10.740 zł. od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, a od kwoty 1.444 zł. od dnia doręczenia pisma rozszerzającego powództwo do dnia zapłaty;

- kwoty 1.839 zł., tytułem naprawienia szkody w mieniu powoda z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pisma rozszerzającego powództwo do dnia zapłaty;

Powód wniósł nadto o ustalenie odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku, które mogą ujawnić się w przyszłości. (pismo powoda z 17.01.2014 r. k. 345-349, pismo powoda z 25.07.2014 r. k. 449)

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w rozszerzonej postaci. Poinformował również o zmianie firmy na (...) S.A. z siedzibą w W. (pismo z 22.01.2014r. k. 353; odpis z KRS k.376)

Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2014r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi stwierdził swoją niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Łodzi (postanowienie k. 436).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 5 maja 2010 roku około godziny 12.50 w K. T. K. (1) szedł chodnikiem prowadzącym ulicą (...) na dworzec kolejowy. Tego dnia powód do obiadu wypił jedno piwo. Mężczyzna zatrzymał się przed przejściem dla pieszych przy ul. (...)na wysokości posesji nr (...) i rozejrzał się. Nie widząc nadjeżdżających pojazdów, wszedł na pasy. Kiedy znajdował się w odległości około jednego metra od krawężnika na prawej południowej części jezdni, został uderzony przez samochód D. (...) o nr rej. (...), poruszający się z kierunku zachodniego w kierunku wschodnim, kierowany przez M. K.. (zeznania powoda – k. 127 w zw. z 00:15:09 protokołu rozprawy z 20.11.2014 r., k. 484 ).

Wypadek miał miejsce w porze dziennej. Odcinek drogi miał nawierzchnię asfaltową, która była płaska, czysta, gładka i sucha. Prędkość samochodu D. (...) przed potrąceniem pieszego wynosiła około 34 km/h.

Powód wkroczył na jezdnię w odległości około 40 m od nadjeżdżającego z jego prawej strony pojazdu D. (...). Kierujący miałby możliwość uniknięcia wypadku, reagując z chwilą wejścia pieszego na jezdnię podjęciem manewru awaryjnego hamowania.

Pieszy, przekraczając jezdnię na wyznaczonym przejściu dla pieszych, o którym kierujący był informowany znakiem pionowym D6, korzystał ze szczególnej ochrony, mając pierwszeństwo przed pojazdem. Ewentualną obecność pieszych na przejściu kierujący pojazdem powinien był zakładać, dostosowując do tego taktykę oraz technikę jazdy poprzez zapewnienie sobie odpowiedniej widoczności obszaru przejścia i takie dostosowanie prędkości jazdy, aby móc skutecznie zatrzymać pojazd przed przejściem, w przypadku pojawienia się na nim pieszego. Okolicznością usprawiedliwiającą potrącenie pieszego na przejściu mogłoby być jedynie tzw. wtargnięcie pieszego bezpośrednio pod nadjeżdżający pojazd, co w omawianej sytuacji nie miało miejsca.

W związku z powyższym, przyczyn potrącenia powoda należy upatrywać wyłącznie w zachowaniu kierującego samochodem, które popełnił błędy w taktyce i technice jazdy, sprowadzające się do :

- braku należytej obserwacji przejścia dla pieszych, a w konsekwencji niezachowania wymaganej szczególnej ostrożności podczas zbliżania się do przejścia i nieustąpieniu pierwszeństwa przejścia powodowi, znajdującemu się na wyznaczonym przejściu dla pieszych , co stanowi naruszenia art. 26 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym ;

- spóźnienia się z podjęciem manewru obronnego w postaci hamowania po wejściu pieszego na jezdnię. (pisemna opinia biegłego z zakresu mechaniki pojazdowej i ruchu drogowego W. S. k. 221-246, pisemna opinia uzupełniająca k. 310-312)

Z miejsca zdarzenia powód został zabrany przez Pogotowie Ratunkowe do szpitala w B., gdzie pozostał przez 3 dni. Rozpoznano u niego kompresyjne złamanie trzonu kręgu L1, stłuczenie głowy oraz otaria naskórka głowy i twarzy. Powodowi założono gorset Javetta, który zakupił sam za kwotę 240 zł, z czego Narodowy Fundusz Zdrowia zrefundował kwotę 200 zł. Korzystał z gorsetu przez około 4 tygodnie. Pacjenta wypisano do domu w dniu 7 maja 2010r., z zaleceniem dalszej opieki w poradni ortopedycznej oraz wykonania kontrolnego RTG za 6 tygodni i zażywanie leku Zaldiar. (karta informacyjna k. 17, rachunek k. 22, zeznania powoda k. 128 w zw. z 00:15:09 protokołu rozprawy z 20.11.2014 r., k. 484)

Przez pierwsze trzy tygodnie po wypadku powód mógł tylko leżeć. Opiekę sprawowała nad nim wówczas teściowa, która jest dyplomowaną pielęgniarką i podawała powodowi zastrzyki ze środków przeciwbólowych i posiłki oraz pomagała przy wstawaniu , a później żona.

Przed wypadkiem powód był osobą zdrową, z zawodu informatykiem, zatrudnionym w firmie (...).T. w Ł. w charakterze handlowca. Powód był właścicielem gospodarstwa sadowniczego o powierzchni 8 ha, zmechanizowanego, w którym pracował w weekendy i podczas urlopu. (zeznania powoda k. 128 w zw. z 00:15:09 protokołu rozprawy z 20.11.2014 r., k. 484)

Po wypadku powód przebywał na zwolnieniu lekarskim do 6 sierpnia 2010 roku (zwolnienia lekarskie k. 19-21).

Powód, po okresie zwolnienia, wrócił do pracy biurowej, nie był jednak w stanie wykonywać czynności w gospodarstwie sadowniczym, wobec czego zmuszony był zlecić je innym osobom – początkowo Spółdzielni Kółek Rolniczych w B., której zapłacił za orkę kwotę 540,67 zł., a następnie szwagrowi P. K. (1), któremu za prace wykonane w okresie od maja do końca października 2010r., zapłacił 5.200 zł. (zeznania P. K. (1) k. 149-150, faktura VAT z 28.06.2010 r. k. 23, oświadczenie k. 111, zeznania powoda – k. 127-128 w zw. z 00:15:09 protokołu rozprawy z 20.11.2014 r., k. 484, zaświadczenie k. 27).

Po okresie zwolnienia lekarskiego powód kontynuował leczenie u lekarza rodzinnego, ortopedy i neurologa w poradniach, pokonując odcinki drogi około 30 km, w obie strony, od jego miejsca zamieszkania. Z zalecenia lekarza, powód jeździł na rehabilitację na basen geotermalny do M., dokąd był wożony samochodem przez żonę i szwagra.

W okresie od sierpnia do listopada 2010r. włącznie powód był na basenie w M., pokonując trasę 160 km w obie strony, 24 razy, z czego powód 6 razy zapłacił za wstęp 7,98 zł., dwa razy – 10 zł., a szesnaście razy bilet kosztował 14 zł.

Na badania kontrolne powód jeździł trzykrotnie do poradni w K., jeden raz – na badanie tomograficzne oraz jeden raz po odbiór wyniku badania. ( zeznania powoda – k. 127-128 w zw. z 00:15:09 protokołu rozprawy z 20.11.2014 r., k. 484,protokół rozprawy z 20.11.2014 r. – 00:22:23, zaświadczenie lekarskie k. 153, historia choroby z poradni neurologicznej k. 154-156, historia choroby z poradni ortopedycznej k. 157-160, historia choroby z poradni ogólnej k. 161-167, kserokopie paragonów fiskalnych k. 35, zestawienia kosztów przejazdów k. 113).

W okresach : od 5 do 26 stycznia 2011 r. i od 6 do 27 maja 2011 r. powód korzystał z zabiegów fizjoterapeutycznych w (...) „ Przychodnia (...)” w K. (zaświadczenie k. 114, 168, skierowanie na zabiegi k. 169)

T. K. (1) w dalszym ciągu odczuwa dolegliwości bólowe kręgosłupa, nie może wykonywać pracy w pochyleniu, siedzenie na twardym podłożu sprawia mu ból. Powód zakończył prowadzenie gospodarstwa sadowniczego ze względu na stan zdrowia, obecnie zajął się działalnością agroturystyczną. Po wypadku spadła również efektywność powoda w pracy zawodowej, która wcześniej wymagała częstych wyjazdów w charakterze handlowca. W chwili obecnej powód unika wyjazdów, za zgodą przełożonego pracuje na miejscu, w salonie. (zeznania powoda – protokół rozprawy z 20.11.2014 r.- 00:25:21, k. 485).

Podczas wypadku uległy zniszczeniu przedmioty, które powód niósł ze sobą, w postaci:

- aparatu fotograficznego marki K. (...);

- nawigacji (...) marki L. (...),0;

- zegarka marki A..

W dniu zdarzenia powód i jego rodzina planowali udać się na dwudniowa wycieczkę pociągiem do K., dlatego zabrał ze sobą aparat fotograficzny i nawigację, aby móc swobodnie poruszać się po mieście. T. K. umówił się z żoną, że wsiądzie do pociągu w K. i spotkają się w Ł.. (zeznania powoda k. 128 w zw. z 00:15:09 protokołu rozprawy z 20.22.2014 r., k. 484-485).

Naprawa zegarka kosztowała powoda 150 zł. (rachunek k. 125)

W nawigacji zostały uszkodzone matryca i płyta główna. Naprawa nawigacji i aparatu okazała się niemożliwa z racji braku dostępności części zamiennych i nieopłacalna ekonomicznie. (zeznania powoda k. 127 w zw. z 00:15:09 protokołu rozprawy z 20.11.2014 r., k. 484, ekspertyza k. 123; e –maile k. 120) .

Aparat fotograficzny został zakupiony przez powoda cztery lata wcześniej za kwotę 1.290 zł. Po wypadku powód kupił używany aparat od kolegi za 700 zł. Nie ustalał aktualnych cen tego typu sprzętu. Nawigację powód zakupił rok przed wypadkiem za 400 zł., obecnie posiada sprzęt nabyty od operatora sieci komórkowej za 1 zł. (zeznania powoda – protokół rozprawy z 20.11.2014 r. –00:15:09 k. 485, rachunki k. 122,124 )

W chwili obecnej nawigacja (...) tego typu kosztuje co najmniej 219 zł. (okoliczność bezsporna).

W dacie zdarzenia powodującego szkodę pojazd D. (...) nr rej. (...) objęty był umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego zawartą z pozwanym (okoliczność bezsporna).

Na mocy prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Brzezinach z dnia 20 października 2010r. wydanego w sprawie o sygnaturze akt II K 329/10, postępowanie karne w sprawie M. K., oskarżonego o to, że w dniu 5 maja 2010 r. w m. K., ul. (...), woj. (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem marki D. (...) nr rej. (...) nie zachował szczególnej ostrożności podczas zbliżania się do przejścia dla pieszych, nie ustąpił pierwszeństwa pieszemu, w wyniku czego doprowadził do potrącenia na przejściu pieszego T. K. (1), czym spowodował wypadek, w którym obrażeń ciała doznał pieszy w postaci urazu głowy z otarciem naskórka i kompresyjnego złamani trzonu 1 kręgu lędźwiowego, tj. obrażeń naruszających czynności narządów ciała na czas powyżej siedmiu dni w rozumieniu art. 157 § 1 k.k., tj. o czyn z art. 177 § 1 k.k., zostało warunkowo umorzone na okres próby dwóch lat (wyrok k. 84-85, uzasadnienie k. 86-93).

Z punktu widzenia ortopedycznego, u powoda stwierdza się wygojone złamanie kompresyjne trzonu kręgu L1 z upośledzeniem funkcji i zespołem bólowym. W omawianym aspekcie wypadek spowodował u powoda trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 15 % (według punktu 90 A dla rozpoznania 1 a załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18.12.2002 r.- u powoda występują wszystkie objawy, o których mowa w tym punkcie ).

Skutkami doznanych w wypadku obrażeń jest w chwili obecnej upośledzenie funkcji kręgosłupa w odcinku lędźwiowym pod postacią ograniczenia ruchomości, zarówno w zakresie zginania (powyżej zakreślonego zakresu – 70 cm), jak również w zakresie rotacji i pochylenia na boki).

Rozmiar cierpień fizycznych jest osobistym odczuciem pacjenta, jednak w tym przypadku można przyjąć z dużą dozą prawdopodobieństwa, iż w początkowym okresie były one stopnia średniego (przez okres 4-6 tygodni), następnie zmniejszając się. Skutki urazu mogły powodować konieczność pomocy innych osób w wymiarze 2 godzin dziennie przez okres 6-8 tygodni. Ze stanowiska ortopedii, powód musiał stosować leki przeciwbólowe i leki przeciwzakrzepowe, których koszt kształtuje się w granicach 50-80 zł. miesięcznie. Ponadto, poniósł częściowe koszty zakupu gorsetu Jevett’a (współfinansowane przez NFZ) oraz koszty basenu w ramach zabiegów rehabilitacyjnych. Rokowania na przyszłość w aspekcie ortopedycznym są umiarkowanie pesymistyczne – istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia wcześniejszych zmian zwyrodnieniowych w miejscu złamania. W początkowym okresie po wypadku, tj. przez 1-2 miesiące mogła zachodzić konieczność korzystania z przejazdów taksówkami. Przez okres 3 miesięcy po urazie powód nie mógł wykonywać żadnych prac fizycznych, natomiast po tym okresie występowało i występuje nadal ograniczenie wykonywania ciężkich prac fizycznych i pracy na wysokości. (pisemna opinia biegłego z zakresu ortopedii M. S. k. 281-284, pisemna opinia uzupełniająca k. 326-327, pisemna opinia uzupełniająca k. 464)

W zakresie neurologicznym, u powoda, poza niewielkim ograniczeniem zakresu ruchomości w odcinku piersiowo-lędźwiowym , asymetrią obwodu lewej kończyny dolnej vs prawa (bez związku z przedmiotowym wypadkiem), nie stwierdzono objawów ogniskowych uszkodzenia ani ośrodkowego ani obwodowego układu nerwowego.

W związku z przebytym urazem powód cierpiał na zespół bólowy kręgosłupa na podłożu podrażnienia unerwienia własnego struktur kręgosłupa bez objawów korzeniowych Skutkiem ww. zdarzenia były także zaburzenia adaptacyjne. W omawianym aspekcie, powód doznał istotnie nasilonych cierpień fizycznych , szczególnie w pierwszych trzech miesiącach po urazie, następnie o niewielkim nasileniu i stopniowo ustępujących. Cierpienia psychiczne miały umiarkowane natężenie i po zastosowanym leczeniu ustąpiły.

Z punktu widzenia neurologicznego, powód doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z powstaniem pourazowego zespołu podmiotowego w wysokosci 5 % (z punktu 10 a załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18.12.2002 r.) oraz długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z przebytym pourazowym zespołem bólowym kręgosłupa lędźwiowego w wysokosci 5 % (według punktu 94 c załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18.12.2002 r.).

Z przyczyn neurologicznych powód wymagał pomocy osób trzecich w wykonywaniu ciężkich prac fizycznych, dźwiganiu przez okres 6 miesięcy średnio 7 godzin tygodniowo.

Koszt leczenia pourazowych zaburzeń adaptacyjnych mógł kształtować się na początku (pierwsze dwa miesiące po wypadku) w kwocie maksymalnie 30/46 zł. (Hydroxyzini/Cloranxen) miesięcznie, następnie (kolejne 3-4 miesiące) maksymalnie 54 zł. miesięcznie (Coaxil).

Rokowania na przyszłość, w związku z zespołem bólowym kręgosłupa, są umiarkowanie pomyślne. Istnieje jednak prawdopodobieństwo nawracania dolegliwości bólowych, ale nie jako bezpośrednie następstwo urazu, lecz objaw naturalnego postępu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa.

W okresie nasilonych dolegliwości bólowych oraz permanentnego noszenia gorsetu Javetta, uzasadnione było korzystanie z przejazdów taksówkami, z uwagi na konieczność minimalizowania ruchów i związanej z tym modyfikacji zachowań życia codziennego i zawodowego.

W chwili obecnej powód jest zdolny do pracy jako handlowiec i w gospodarstwie rolnym. (pisemna opinia biegłego z zakresu neurologii M. L. k. 330-333, pisemna opinia uzupełniająca k. 413-414, ustna opinia uzupełniająca – protokół rozprawy z 20.11.2014 r. – 00:03:32, k. 484).

Z dniem 1 października 2012 roku (...) Towarzystwo (...) zmieniło nazwę na (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. (odpis z Krajowego Rejestru Sądowego k.367-400)

Strona pozwana odmówiła wypłaty świadczeń pismem z 10 września 2010 r. (zawiadomienie k. 7 załączonych akt szkody nr 0005271310)

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych dowodów, w szczególności w oparciu o opinie biegłych sądowych i dokumentację medyczną oraz zeznania powoda i zgłoszonych świadków.

Nie ulega wątpliwości, że dowód z opinii biegłych podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 4/2001, poz. 64). Złożone w rozpoznawanej sprawie opinie biegłych sądowych: z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych oraz sporządzone przez lekarzy specjalistów w swoich dziedzinach, odznaczają się pełną przydatnością dowodową w świetle powołanych kryteriów, zaś wszystkie, zgłaszane przez strony wątpliwości i zastrzeżenia do wniosków opinii zostały wyczerpująco wyjaśnione w opiniach uzupełniających. Opinie sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Biegli lekarze różnych specjalności, przy wydawaniu opinii, dysponowali dokumentacją lekarską powoda, jak również przeprowadzili stosowne badania przedmiotowe.

W zakresie procentowego oszacowania uszczerbków Sąd zaaprobował przedstawioną w opiniach ocenę dokonaną w świetle powoływanej posiłkowo tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002r. (Dz. U. Nr 234, poz. 1974).

W sumie, stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda, ustalony, w oparciu o powołane dowody z opinii biegłych sądowych, wyniósł 15% , zaś w zakresie skutków neurologicznych, uszczerbek na zdrowiu powoda, określony przez biegłego neurologa na 10%, miał charakter długotrwały. Nawroty dolegliwości bólowych kręgosłupa należy wiązać z naturalnym procesem starzenia, a nie z wypadkiem.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Powództwo, jako wygórowane w świetle wyników postępowania dowodowego, podlegało uwzględnieniu jedynie częściowo.

Podstawą prawną odpowiedzialności pozwanego jest przepis art. 805 § 1 k.c., zgodnie z którym, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwany ubezpieczyciel przejął na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim przez kierującego pojazdem zobowiązując się, w zamian za zapłatę przez ubezpieczonego umówionej składki, spełnić określone świadczenie, w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku (art. 822 § 1 k.c.). Podstawa odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń i jej zakres wyznaczone są więc istnieniem i rozmiarem zobowiązania ciążącego na ubezpieczonym samoistnym posiadaczu wskazanego pojazdu mechanicznego.

Strona pozwana podniosła zarzut przyczynienia się powoda do wypadku, ale postępowanie dowodowe nie potwierdziło zarzucanej wersji wydarzeń, w której powód wbiegał wprost pod nadjeżdżający samochód, kierowany przez M. K.. Opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego W. S. nie pozostawia wątpliwości, że wyłączną przyczyną potrącenia pieszego były błędy w taktyce i technice jazdy kierującego pojazdem D. (...).

Podstawę zasądzenia zadośćuczynienia stanowi natomiast przepis art. 445 §1 k.c. w zw. z art. 444 §1 k.c.

Zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te które mogą powstać w przyszłości. Ma w swej istocie ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Dzięki niemu winna zostać przywrócona równowaga, zachwiana wskutek popełnienia przez sprawcę czynu niedozwolonego. Ma ono charakter całościowy i winno stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość. Wielkość zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności sprawy w tym rozmiaru doznanych cierpień, ich intensywności, trwałości, czy nieodwracalnego charakteru. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień i ujemnych doznań psychicznych powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, jednakże w relacji do indywidualnych okoliczności danego przypadku. Od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowany winien otrzymać sumę pieniężną, o tyle w danych okolicznościach odpowiednią, by mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Nie ma natomiast podstaw do uwzględnienia żądania w takiej wysokości, by przyznana kwota stanowiła ponadto, ze względu na swoją wysokość, represję majątkową. (vide uchwała pełnego składu Izby Cywilnej SN z dnia 8 grudnia 1973 roku (OSNCP z 1974 r., poz. 145)

Analizując okoliczności faktyczne rozpatrywanej sprawy Sąd uznał za zasadne żądanie zadośćuczynienia w zakresie kwoty 40.000 zł.

Przy określeniu wysokości zadośćuczynienia Sąd miał na względzie, że wskutek wypadku powód doznał cierpień fizycznych w istotnym (średnim) rozmiarze przez okres 1,5 do 3 miesięcy po wypadku.

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, do czasu wypadku, powód był osobą zdrową i sprawną fizycznie, pracował zawodowo, jako przedstawiciel handlowy oraz dorywczo (w weekendy i podczas urlopów wypoczynkowych) wykonywał prace w gospodarstwie sadowniczym. Na skutek obrażeń doznanych w wyniku wypadku, T. K., przez około miesiąc nosił kołnierz ortopedyczny, musiał przyjmować zastrzyki z leków przeciwbólowych; wystąpiły u niego również zaburzenia adaptacyjne i zaistniała konieczność farmakoterapii lekami uspokajającymi i przeciwdepresyjnymi. Wprawdzie obrażenia doznane w przebiegu przedmiotowego zdarzenia drogowego nie wymagały leczenia operacyjnego, ani unieruchomienia, zaś hospitalizacja miała jedynie charakter zaopatrzenia w gorset oraz obserwacji i trwała krótko (dwa dni), to jednak skutki wypadku, w postaci trwałego upośledzenia funkcji kręgosłupa z zespołem bólowym, mają charakter dotkliwy, gdyż towarzyszą poszkodowanemu nieprzerwanie, nie rokują poprawy, a nawet, wskutek naturalnych procesów starzenia się organizmu stan ten może ulegać pogorszeniu z uwagi na duże prawdopodobieństwo wystąpienia wcześniejszych zmian zwyrodnieniowych, a ponadto wpływają na jakość życia codziennego i aktywność zawodową powoda. Wypadek i odniesione w jego następstwie obrażenia, uniemożliwiły bowiem powodowi wykonywanie pracy zawodowej przez prawie cztery miesiące, do dnia dzisiejszego nie wykonuje prac w gospodarstwie rolnym, które był zmuszony przekwalifikować z sadowniczego na agroturystyczne. Bez wpływu na ocenę wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia nie może pozostać trwały uszczerbek na zdrowiu związany z przebytymi urazami, który został oceniony przez biegłych łącznie na 15 % oraz długotrwałość neurologicznego, 10-procentowego uszczerbku na zdrowiu.

Oczywistym jest, że szkody niemajątkowej nie da się wymierzyć w kategoriach ekonomicznych. Uszczerbek na zdrowiu psychicznym i fizycznym powoda w znacznym stopniu nie może zostać zrestytuowany w sposób adekwatny poprzez świadczenia pieniężne. Uszczerbek ten może jednak być złagodzony poprzez dostarczenie powodowi zasądzonej kwoty, która pomoże mu w zaspokojeniu potrzeb niematerialnych zwiększonych na skutek doznanych urazów.

Biorąc pod uwagę rozmiar krzywdy doznanej przez powoda oraz rokowania co do jego stanu zdrowia w przyszłości, przyznana kwota zadośćuczynienia, nie jest w ocenie sądu wygórowana, jest kwotą umiarkowaną, ale zarazem dostateczną.

W pozostałym zakresie żądanie jako nieuzasadnione, gdyż nadmierne, podlegało oddaleniu.

Zgodnie z przepisem art. 444 §2 k.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Z ważnych powodów Sąd może na żądanie poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie jednorazowe (art. 447 k.c.) .

Według twierdzeń pozwu, dochodzona kwota skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby, za okres od dnia wypadku do daty wyrokowania , w wysokości 12.184 zł., obejmuje wydatki poniesione przez powoda: na pomoc osób trzecich w opiece (.2470 zł.), na leki (348 zł.) , na pomoc przy pracach w gospodarstwie rolnym (5.470 zł) , na rehabilitację w basenach termalnych w M. (3636 zł.).

Renta z tytułu zwiększenia się potrzeb poszkodowanego dotyczy sytuacji, gdy w wyniku doznanej szkody istnieje konieczność ponoszenia wyższych kosztów utrzymania w zakresie usprawiedliwionych potrzeb w porównaniu do stanu sprzed wyrządzenia szkody. Tu wyrównuje się koszty stałej opieki pielęgniarskiej, odpowiedniego wyżywienia, koszty stałych konsultacji medycznych i lekarstw. Przyznanie renty z tego tytułu nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego oczywistym jest, że zwiększone potrzeby powoda, od chwili wypadku, rzeczywiście zaistniały.

Z uwagi na stan zdrowia, powód nie był w stanie wykonywać prac w swoim gospodarstwie sadowniczym, w niewątpliwie najbardziej pracowitym okresie wiosny, lata i jesieni. Z tego powodu musiał posiłkować się innymi osobami, które odpłatnie wykonały na rzecz powoda zlecone prace rolne. Powód łącznie, z tego tytułu, musiał wydatkować kwotę 5.740,67 zł., z czego 5.200 zł. – na rzecz P. K. (1), a 540,67 zł. na rzecz Spółdzielni Kółek Rolniczych w B.. Poniesienie ww. kosztów zostało w sposób należyty wykazane, wobec czego żądana kwota 5.740,67 zł. podlegała uwzględnieniu w całości w ramach skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby.

W zakresie kosztów pomocy osób trzecich Sąd przyjął, w świetle wyników postępowania dowodowego, że przez okres około 6-8 tygodni od opuszczenia szpitala, czyli średnio przez 7 tygodni, tj. w okresie od 7 maja 2010r. (po opuszczeniu szpitala) do 25 czerwca 2010r., powód wymagał pomocy osób trzecich w wymiarze po 2 godziny dziennie (we wskazanym okresie wnioski opinii biegłego sądowego lekarza ortopedy, stanowiące podstawę ustaleń faktycznych w tym przedmiocie, pokrywały się z wnioskami opinii biegłego sądowego lekarza neurologa), a następnie, przez kolejne 4 miesiące i 1 tydzień (łącznie 6 miesięcy od wypadku, zgodnie z wnioskami opinii biegłego sądowego lekarza neurologa) od wypadku, tj. w okresie od 26 czerwca 2010r. do końca października 2010r., przez 7 godzin tygodniowo, czyli średnio 1 godzinę dziennie.

Uwzględniając stawki wynagrodzenia opiekunek społecznych za jedną godzinę pracy w wyżej wymienionych okresach, koszty opieki nad powodem wyniosły:

- w okresie od 7 maja 2010r. (przez 7 tygodni) do 25 czerwca 2010r. : 7 dni x 7 tygodni = 49 dni x 2 h/dziennie = 98 h, w tym (35 dni roboczych x 2 h/dziennie x 9,50 zł.) + (14 dni świątecznych – /soboty i niedziele, kiedy stawka jest liczona x2, zgodnie z żądaniem pozwu/ x 2 h/dziennie x 19 zł.) = 1.197 zł.;

- w okresie od 26 czerwca 2010r. do 31 października 2010r. : 17 tygodni x 7h/tygodniowo = 119 h x 9,50 zł./h = 1.130,50 zł.

Łącznie, koszty pomocy osób trzecich, uzasadnione w okresie objętym żądaniem zasądzenia skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby, łącznie 2.327,50 zł.

Mając powyższe na uwadze, w związku z następstwami przedmiotowego wypadku, powód udokumentował oraz dowiódł, w drodze opinii biegłych sądowych, następujące, uzasadnione, koszty zakupu leków (obejmujące okres do 5 maja 2010r. do dnia wyrokowania, objęty żądaniem pozwu):

- przeciwbólowych i przeciwzakrzepowych w łącznej kwocie średnio po 65 zł. miesięcznie (w myśl opinii biegłego ortopedy 50-80 zł.), przez okres około 6-8 tygodni po wypadku, tj. w okresie średnio nasilonych dolegliwości bólowych, noszenia gorsetu Javette’a i korzystania z pomocy osób trzecich w zwiększonym wymiarze 2 godzin dziennie (czyli średnio 7 tygodni, tj. do końca czerwca 2010r. ) w łącznej kwocie 113,75 zł. (65 zł./mies., czyli po 16,25 zł. tygodniowo);

- neurologicznych - przez 2 miesiące po wypadku (w myśl opinii biegłego sądowego lekarza neurologa), po ok. 30 zł. do 46 zł. miesięcznie, czyli średnio po 38 zł. miesięcznie x 2 miesiące = 76 zł. ;

- neurologicznych przez kolejne 3-4 miesiące, czyli średnio 3,5 miesiąca, po 54 zł. miesięcznie, tj. w łącznej wysokości 189 zł. ;

- koszt zakupu gorsetu Javette’a (który powód wymienia wśród wydatków na leki) – z uwzględnieniem refundacji w kwocie 200 zł. – 40 zł.

Łącznie, uzasadnione koszty zakupu lekarstw i gorsetu, wyniosły 418,75 zł.

Odnosząc się do żądania odszkodowania w zakresie zwrotu kosztów dojazdów powoda na rehabilitację w M. i na wizyty lekarskie, Sąd oparł się na zeznaniach powoda, dokumentacji medycznej oraz załączonym zestawieniu (k. 113), nie kwestionowanym przez stronę pozwaną .

Zestawienie tych dojazdów, z uwzględnieniem odległości z miejsca zamieszkania powoda, w obie strony, przedstawia się w sposób następujący:

- przejazdy na wizyty lekarskie, badania kontrolne i odbiór wyników badań : 5 x 30 km = 150 km.

- dojazdy na rehabilitację w basenach geotermalnych w M. – 24 razy x 160 km = 3.840 km

Posiłkując się stawką określoną w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów nie będących własnością pracodawcy (Dz.U. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.) (0,8358 zł. za 1 km) , należało przyjąć, że tytułem kosztów dojazdów, celem odbycia badań, konsultacji lekarskich i rehabilitacji, w okresie od wypadku do końca listopada 2010r. powód wydatkował kwotę 3.334,87 zł. (150 km x 0,8358 zł. = 125,37 zł.) + (3.840 km x 0,8358 zł. = 3209,50 zł.) .

W ustalonym stanie faktycznym, należało uwzględnić, jako uzasadnione, wydatki na bilety wstępu na basen geotermalny w M., poniesione przez powoda w łącznej kwocie 191,88 zł. (zgodnie z niekwestionowanym wyliczeniem z k. 113).

Reasumując, wszystkie koszty związane ze zwiększonymi potrzebami powoda poniesione w okresie od dnia 5 maja 2010r. do dnia wyrokowania, wyniosły 12.113,67 zł. (5.740,67 zł. + 2.327,50 zł. + 418,75 zł. + + 3626,75 zł.).

Kolejne z żądań pozwu – zasądzenia odszkodowania– znajduje oparcie w przepisie art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

W zakresie odszkodowania, powód zażądał zasądzenia kwoty 1.839 zł. w związku ze zniszczeniem sprzętu elektronicznego i uszkodzeniem zegarka.

W ocenie Sądu, roszczenie zasługuje na uwzględnienie co do zasady, ale nie co do wysokość, jeśli weźmie się pod uwagę, że aparat fotograficzny, który uległ uszkodzeniu podczas wypadku, był sprzętem 3,5 letnim, używanym i jego wartość z pewnością ulegała zmniejszeniu w stosunku do ceny zakupu, z uwagi na zużycie eksploatacyjne i starzenie technologiczne. Należało również podzielić zarzuty strony pozwanej, że sprzęt elektroniczny z każdym rokiem tanieje, jeżeli nie zawiera nowatorskich rozwiązań technologicznych. Podobnie należy ocenić wartość nawigacji (...), której zakup miał miejsce rok przed wypadkiem.

W świetle powyższych rozważań i poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych należało przyznać powodowi odszkodowanie z tytułu zniszczenia aparatu fotograficznego, w wysokości 700 zł., jako odpowiadającej cenie, którą zapłacił on koledze za sprzęt tego typu, również używany, oraz z tytułu równowartości uszkodzonej nawigacji (...) w niespornej kwocie 219 zł., uznając, że powód nie udowodnił, aby aktualne ceny takich urządzeń kształtowały się na wyższym, niż przyznany przez pozwanego, poziomie. Postępowanie dowodowe wykazało również, że poszkodowany poniósł koszt naprawy zegarka w kwocie 150 zł. Łączny koszt utraconych ruchomości i wydatków poniesionych na naprawę zegarka wyniósł zatem 1.069 zł.

W myśl art. 359 par.1 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. W niniejszej sprawie źródłem roszczenia o odsetki jest przepis art. 481 par.1 k.c., zgodnie z którym dłużnik, który nie spełnia świadczenia w odpowiednim terminie dopuszcza się opóźnienia i wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Stosownie do treści art. 455 k.c. roszczenie wierzyciela wobec dłużnika staje się wymagalne wraz z nadejściem terminu do spełnienia świadczenia. Jeżeli termin ten nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Należy podkreślić, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 1973 r. I CR 55/73, niepublikowane). Z charakteru świadczenia, którego wysokość ze swej istoty jest trudno wymierna i zależna od szeregu okoliczności związanych z następstwami zdarzenia szkodowego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika i że od tego momentu należą się odsetki za opóźnienie.

Dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie pieniężne w chwili, gdy wskazana została jego wysokość i dopiero od tej chwili można mówić o „świadczeniu pieniężnym" w rozumieniu art. 481 k.c. Dla prawidłowego określenia daty początkowej płatności odsetek konieczne jest ustalenie, przy zastosowaniu zasad art. 481 § 1 k.c., jaka część ze zgłoszonych roszczeń była zasadna co do wysokości w dacie ich wymagalności. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 19 września 1995 r., I ACr. 393/95, OSA 1995/9/66)

Należy w tym miejscu wskazać, że ubezpieczyciel winien zlikwidować szkodę w terminie 30 dni od dnia otrzymania zgłoszenia szkody. Jednak w przypadku, gdyby wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia w tym terminie było niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w terminie 14 dni od dnia wyjaśnienia tych okoliczności (art. 14 ust.1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r., o ubezpieczeniach obowiązkowych (…)).

W rozpoznawanej sprawie – z uwagi na różne terminy wysuwania przez powoda poszczególnych roszczeń, terminy ich wymagalności przedstawiają się następująco.

Jeśli chodzi o zadośćuczynienie w kwocie 30.000 zł. (objętej żądaniem pozwu), datą wezwania zobowiązanego, w osobie pozwanego ubezpieczyciela, była data zgłoszenia w postępowaniu likwidacyjnym roszczenia o zadośćuczynienie w wysokości 50.000 zł., co nastąpiło w dniu 11 sierpnia 2010r. Strona pozwana pozostawała zatem w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia z tego tytułu, w żądanej w pozwie wysokości 30.000 zł., poczynając od 11 września 2010r. Z powyższych względów, odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia w zakresie kwoty 30.000 zł (pierwotnie żądanej pozwem), należało zasądzić, zgodnie z żądaniem pozwu, od dnia 16 września 2010 r., tj. od daty wytoczenia powództwa. Natomiast w zakresie dalszego zadośćuczynienia w przyznanej kwocie 10.000 zł., za datę wezwania do zapłaty należy uznać datę doręczenia stronie pozwanej odpisu pisma zawierającego rozszerzenie pozwu. Sąd nie dysponował zwrotnym poświadczeniem odbioru tego pisma przez pozwanego (nadanego w urzędzie pocztowym w dniu 16 stycznia 2014r – k.350), ale z uwagi na okoliczność, że pismo pozwanego, zawierające stanowisko w przedmiocie rozszerzenia powództwa, nosi datę 22 stycznia 2014r. (a wpłynęło do Sądu w dniu 23 stycznia 2014r.), uznać należało, że pismo doręczono pozwanemu najpóźniej w tej dacie, a zatem od dnia następnego, tj. do 23 stycznia 2014r., zobowiązany pozostaje w opóźnieniu w wypłacie świadczenia w tej wysokości.

O odsetkach za opóźnienie w zapłacie odszkodowania orzeczono analogicznie jak w przypadku opóźnienia w spełnieniu świadczenia obejmującego zadośćuczynienie w kwocie przekraczającej 30.000 zł., uznając, że zgłoszenie szkody z tego tytułu nastąpiło wraz z doręczeniem stronie pozwanej odpisu pisma zawierającego modyfikację powództwa, co nastąpiło najpóźniej w dniu 22 stycznia 2014r.

Odsetki od zasądzonej skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby w łącznej kwocie 12.113,67 zł., Sąd zasądził uwzględniając różne terminy ich wymagalności.

Powód wnosił o zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty 10.740 zł. od daty wniesienia powództwa, tj. 16 września 2010r., w tej jednak dacie należność z tego tytułu nie była wymagalna w całości, jeśli zważyć, że obejmowała ona, zgodnie z żądaniem pozwu, okres od dnia wypadku do daty wyrokowania.

Na uwzględnione wydatki, wymagalne po dacie wniesienia pozwu, tj. po 16 września 2010r., składają się :

- pomoc osób trzecich przez okres 6 tygodni po wypadku w wymiarze 7 h po 9,50 zł. za godzinę = 399 zł.;

- zakup leków neurologicznych przez 1 miesiąc za 54 zł. = 54 zł. ;

- prace rolne wykonana przez P. K. w październiku 2010r.(wcześniejsze roboty miały miejsce w sierpniu 2010r., a więc przed wystąpieniem z pozwem) 3 x 150 zł. = 450 zł. ;

- dojazdy na basen i opłaty ze bilety wstępu w okresie od października do listopada 2010 r. – (15 x 14 zł.) + (15 x 160 km 0,8358 zł ) = 210 zł. + 2005,92 zł. = 2.215,92 zł.

Mając powyższe na uwadze, z zasądzonej łącznie kwoty 12.113,67 zł., z tytułu skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby, obejmującej okres od dnia wypadku do daty wyrokowania, w dacie wniesienia pozwu, wymagalne były świadczenia w wysokości 8.994,75 zł. (12.113,67 zł. minus równowartość przyznanych świadczeń, wymagalnych po wytoczeniu powództwa, w łącznej kwocie 3.118,92 zł.), toteż w zakresie tej kwoty powodowi przysługują odsetki za opóźnienie, zgodnie z żądaniem pozwu, od wytoczenia powództwa, bowiem w toku przedsądowego postępowania likwidacyjnego zgłosił z tego tytułu roszczenie w wysokości 10.740 zł.

W zakresie pozostałej części należności żądanej w pozwie (w łącznej wysokości 10.740 zł.), tj. kwoty 1.745,25 zł. (10.740 zł. – 8.994,75 zł.), ale w dacie wystąpienia z powództwem jeszcze nie wymagalnej, odsetki, w części obejmującej koszty opieki, zakupu leków i rehabilitacji na basenie w M. w okresie do końca października 2010 r. , tj. w kwocie 903 zł. , należą się od dnia 1 listopada 2010r., a w zakresie kwoty 842,25 zł. z tytułu wydatków poniesionych na basen i dojazdy (wg wykazu do końca listopada 2010r.), z uwagi na okoliczność, że powód przedstawił szczegółowe obliczenie kosztów związanych z dojazdami w piśmie z 16 marca 2011r. , odsetki ustawowe należą się od dnia następnego , tj. 17 marca 2011r.

Natomiast co do kwoty 1.373,67 zł. (obejmującej resztę zasądzonego świadczenia z tytułu skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby, odpowiadającej roszczeniu w rozszerzonej wysokości, zgłoszonemu w toku procesu) odsetki za opóźnienie podlegają naliczaniu od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu pisma zawierającego rozszerzenie powództwa, które miało miejsce najpóźniej w dniu 22 stycznia 2014r., tj. od dnia 23 stycznia 2014r.

Ponieważ nie jest obecnie możliwe ustalenie, czy i jakie skutki urazu, nie objęte podstawą niniejszego sporu, mogą się ujawnić w przyszłości, należało uznać istnienie po stronie powoda interesu prawnego w ustaleniu odpowiedzialności strony pozwanej za następstwa wypadku, jakie mogą ujawnić się w przyszłości i na podstawie art. 189 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozliczenia.

Postanowieniem z dnia 21 września 2010r. powód został zwolniony od kosztów sądowych ponad kwotę 1.200 zł. (k. 54-55)

Powód poniósł koszty procesu w łącznej kwocie 3.617 zł. (koszty zastępstwa procesowego (2.400 zł.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł.) i częściowa opłata od pozwu (1.200 zł.)), natomiast koszty procesu wyłożone przez pozwanego wyniosły łącznie 5.040,26 zł. (2400zł. +17zł., tytułem kosztów zastępstwa procesowego + 1000 zł. + 113,95 zł. +83,60 zł. +401,64 zł. + 112,91 zł. + 697,34 zł. + 157,12 zł. + 56,70 zł., z tytułu wydatków na poczet wynagrodzenia biegłych).

Ponieważ powód wygrał proces w 63,3 % ( przyznane świadczenia, wyniosły łącznie: 53.182,67 zł. , zaś suma roszczeń, z uwzględnieniem rozszerzenia powództwa, wyniosła 84.023 zł. , w takim też stosunku, odpowiadającym kwocie 2.289,56 zł. przysługuje mu zwrot od pozwanego, faktycznie wyłożonych, kosztów procesu (3.617 zł. x 63,3 %) . Natomiast stronie pozwanej, która wygrała proces w 36,7%, przysługuje zwrot odpowiednio kwoty 1.849,76 zł. (5.040,26 zł. x 36,7 %)

Różnica tych dwóch wielkości stanowi kwotę 439,80 zł. którą Sąd, stosownie do przepisu art. 100 zd.1 k.p.c., zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda, jako odpowiedzialnej, we wskazanym wyżej stosunku, ze wynik sporu.

W toku procesu, w związku ze zwolnieniem powoda od kosztów sądowych ponad kwotę 1200 zł., powstały nieuiszczone koszty sądowe w łącznej wysokości 3.193,08 zł., obejmujące brakującą opłatę sądową od pozwu w wysokości 3.002 zł. oraz wynagrodzenie biegłych sądowych (67,04 zł. + 124,04 zł.). Obowiązkiem ich poniesienia, stosownie do dyspozycji art. 113 ust. 1 i 2 pkt 1 u.k.s.c., należało obciążyć strony, proporcjonalnie do tego w jakiej części każda z nich wygrała i odpowiednio – przegrała proces, co odpowiada kwocie 2.021,22 zł. obciążającej stronę pozwaną (która przegrała w 63,3 %), natomiast, w pozostałej części, stanowiącej kwotę 1.171,86 zł. obowiązek poniesienia kosztów procesu, tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa, spoczywa na powodzie, jako stronie przegrywającej w 36,7 %.

Na podstawie art. art. 80 w zw. z art. 84 ust. 2 u.k.s.c. należało orzec o zwrocie na rzecz strony pozwanej kwoty 343,30 zł. stanowiącej różnicę między kosztami pobranymi, na poczet zaliczki z tytułu wynagrodzenia biegłych sądowych (400 zł. uiszczonej w dniu 16.07.2014 r.), a faktycznie poniesionymi z tego tytułu ( 56,70 zł.).