Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku Wyższej Szkoły (...) w R.

z udziałem zainteresowanych: M. P., K. B., A. C. (1), D. S., B. B., T. P., R. K., D. K., K. D., A. R., J. S., A. P., Z. M., A. C. (2), A. G., E. S., D. L., P. R., K. K. (1), S. G., M. D., P. T., K. K. (2), M. S., R. G. i M. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o wysokość podstawy wymiaru składek oraz składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 11 października 2010 r. sygn. akt IV U 1098/10

I.  z m i e n i a zaskarżony wyrok w części oddalającej odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 8 stycznia 2009 r. nr (...), jak też w całości wyżej wymienioną decyzję organu rentowego w ten sposób, że stwierdza, iż dla płatnika składek Wyższej Szkoły (...) w R., kwota należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okresy od stycznia 2006 r. do lutego 2007 r. i od kwietnia 2007 r. do kwietnia 2008 r. wynosi „0” zł (słownie: zero złotych),

II.  z a s ą d z a od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. na rzecz Wyższej Szkoły (...) w R. kwotę 180 zł (słownie: sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt III AUa 1004/12

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 5 marca 2013 r.

Wyrokiem z dnia 9 maja 2012 r. (sygn. akt III UK 94/11) Sąd Najwyższy – w częściowym uwzględnieni skargi kasacyjnej płatnika składek : Wyższej Szkoły (...) w R. - uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 24 marca 2011 r. (sygn. akt III AUa 45/11) w zakresie oddalenia apelacji skarżącego od wyroku Sądu I instancji w części oddalającej odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w R. z dnia 8 stycznia 2009 r. nr (...) w przedmiocie składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, oddalając w pozostałym zakresie skargę kasacyjną (co ostatecznie stanowiło o potwierdzeniu pełnej legalności dwóch pozostałych poddanych kontroli sądowej decyzji ZUS z tej samej daty 8 stycznia 2009 r. o nr (...) i (...), odnoszących się do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne zatrudnionych w Szkole nauczycieli akademickich, jak też ustalających kwotę należnych składek na Fundusz Pracy- za okresy wskazane w tych decyzjach ).

U podstaw powyższego rozstrzygnięcia legło stanowisko Sądu Najwyższego o podzieleniu zarzutów materialno – prawnych podstawy skargi kasacyjnej w zakresie w jakim ta odnosiła się do art. 29 ust. 1 w związku z art. 9 oraz art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. Nr 158 poz. 1121 ze zm.), przez przyjęcie, że skarżący będąc uczelnią wyższą jest co do zasady zobowiązany do opłaty składek na rzecz Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych . Równocześnie za bezzasadne uznane zostały dalsze zarzuty skarżącego w zakresie wykładni art. 105 ust. 5 i ust. 5a ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 65 poz. 385 ze zm.) oraz art. 154 ust. 2a ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164 poz. 1365 ze zm.), co ostatecznie – jak przyjął Sąd Najwyższy - uzasadniało dokonane przez ZUS w decyzjach o nr 3133 i 3135 ustalenie nowej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne dla zatrudnionych w Szkole nauczycieli akademickich, jak też weryfikację należnych składek na Fundusz Pracy za okresy wskazane w tych decyzjach (przy przyjęciu zasady, że
w podstawie wymiaru składek uwzględnia się wynagrodzenia wypłacone za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela niż jego nieobecność spowodowana chorobą własną). W podstawie prawnej wyroku Sądu Najwyższego powołane zostały art. 398 ¹⁵ § 1 kpc oraz art. 398 ¹⁴ kpc.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie rozpoznając –na skutek powyższego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2012 r. (III UK 94/11) - ponownie apelację płatnika składek : Wyższej Szkoły (...) w R. – w części odnoszącej się do rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia
11 października 2010 r. (sygn. akt IV U 1098/10), w której oddalone zostało odwołanie skarżącego od decyzji ZUS Oddziału w R. z dnia 8 stycznia 2009 r. nr (...) w przedmiocie składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, zważył co następuje;

Wniesiony w omawianym zakresie środek zaskarżenia skutkować musi wydaniem przez tut. Sąd orzeczenia reformatoryjnego.

Powyższe jest zaś skutkiem ,trafnie podnoszonego przez apelującego (już
w piśmie procesowym z dnia 21 lutego 2011 r. v. k. 309-311 tomu II akt sprawy - co najwidoczniej umknęło wówczas uwadze tut Sądu) zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji prawa materialnego tj. przepisów ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. Nr 158 poz. 1121 ze zm.), przez ich pominięcie w ocenie prawnej sprawy, co doprowadziło do bezpodstawnego przyjęcia, iż skarżący będąc niepubliczną uczelnią wyższą (jak też każda inna uczelnia) ma co do zasady obowiązek opłaty składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Tak jak bowiem podkreślił to już wyraźnie
w uzasadnieniu swojego wyroku z dnia 9 maja 2012 r. (sygn. akt III UK 94/11) Sąd Najwyższy (a dokonana przez niego wykładnia prawa jest dla tut. Sądu bezwzględnie wiążąca - art. 398 ^{( 20 )}kpc ) ,obowiązek opłacania składek za pracowników na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – stosownie do art. 9 wyżej powołanej ustawy – odnosi się do przedsiębiorcy, o którym mowa w jej art. 2 ust. 1 ,a więc przedsiębiorcy zdefiniowanego w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173 poz. 1807 ze zm.), o ile – w przypadku przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - odrębne przepisy nie wyłączają możliwości ogłoszenia na terytoriom Rzeczypospolitej Polskiej upadłości takiego pracodawcy. Tymczasem już art. 106 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164 poz. 1365 ze zm.), expressis verbis wyłącza kwalifikację działalności dydaktycznej szkoły jako działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a niezależnie od tego art. 6 pkt 6 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jednolity Dz. U. z 2012r. poz.1112 ze zm.) stanowi wprost, że nie można ogłosić upadłości pracodawcy będącego uczelnią. Powyższe prowadzi więc do konstatacji o braku obowiązku skarżącej uczelni opłaty składek na omawiany Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Pomimo przesądzenia tym sposobem, że obowiązek taki po stronie apelującego co do zasady nie istniał, Sąd Apelacyjny, będąc związany treścią zaskarżonej decyzji (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r. II UZ 52/99 OSNP 2000/15/601), mógł jedynie – zmieniając w omawianej części zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie – dokonać stosownej korekty decyzji ZUS Oddziału
w R. z dnia 8 stycznia 2009 r. nr (...), wyłącznie poprzez odwrotne od zawartej w niej stwierdzenie, że kwota należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ,za ściśle wskazane w decyzji tej okresy wynosi „0” złotych, a nie jak przyjął to organ rentowy 35.848,66 zł (co z oczywistych względów nie stoi na przeszkodzie w dochodzeniu przez płatnika składek zwrotu nadpłaconych
z omawianego tytułu należności w odrębnym postępowaniu przed organem rentowym).

Z tych wszystkich więc wyżej naprowadzonych względów i na podstawie art. 386 § 1 kpc orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku tut. Sądu. Z kolei przyjęte w pkt II tego orzeczenia rozstrzygnięcie o kosztach procesu, uzasadnia końcowy wynik sprawy i treść art. 98 § 1 kpc, przy czym w kwocie 180 złotych zasądzonych od organu rentowego na rzecz płatnika składek uwzględnione zostały zarówno poniesione przez skarżącego należności w postaci opłat sądowych tak od apelacji jak i od skargi kasacyjnej (łącznie 60 zł), jak też koszty związane z wynagrodzeniem fachowego pełnomocnika w postępowaniu kasacyjnym przed Sądem Najwyższym (kwota 120 zł) – tu przy uwzględnieniu przewidzianej w § 12 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. Nr 163,poz.1349 ze zm.) stawki minimalnej .