Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 18 maja 2001 r.
III RN 96/00
Zarzuty do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzen-
nego można wnieść od pierwszego dnia wyłożenia tego projektu do publiczne-
go wglądu.
Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Andrzej Wasilewski
(sprawozdawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2001 r. sprawy ze skargi Aliny
i Andrzeja M. na pisma: Zarządu Miasta w Ł. z dnia 18 października 1999 r. [...] oraz
Dyrektora Wydziału Architektury, Budownictwa i Urbanistyki L. Urzędu Wojewódzkie-
go w L. z listopada 1999 r. [...] w przedmiocie planu zagospodarowania przestrzen-
nego, na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego
[...] od postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego
w Lublinie z dnia 30 listopada 1999 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
u c h y l i ć zaskarżone postanowienie w części dotyczącej pisma Zarządu
Miasta w Ł. z dnia 18 października 1999 r.
U z a s a d n i e n i e
Zarząd Miasta Ł. pismem z dnia 7 maja 1999 r. powiadomił wszystkie osoby, o
których mowa w art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowa-
niu przestrzennym (jednolity tekst: Dz.U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139), o wyłożeniu w
Urzędzie Miejskim w Ł. do publicznego wglądu w dniach od dnia 4 do dnia 24
czerwca 1999 r. projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
informując je jednocześnie o tym, że zgodnie z art.24 ustawy o zagospodarowaniu
przestrzennym każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie mogą zostać naruszone
poprzez ustalenia tego projektu planu, może wnieść na piśmie do Zarządu Miasta Ł.,
2
nie później aniżeli w terminie 14 dni po upływie okresu wyłożenia projektu planu do
publicznego wglądu, zarzuty przeciwko jego ustaleniom.
Alina i Andrzej M. skorzystali z przysługującego im z mocy art. 24 ustawy o
zagospodarowaniu przestrzennym prawa i w dniu 14 czerwca 1999 r. wnieśli do Za-
rządu Miasta Ł. pismo nazwane „podaniem”, w którym zgłosili swoje zarzuty do wyło-
żonego do wglądu publicznego projektu planu zagospodarowania przestrzennego w
odniesieniu do ustaleń tego projektu dotyczących ich działek [...] w S.W. Tymczasem
Zarząd Miasta Ł. pismem z dnia 18 października 1999 r., powołując się na art. 18
ust. 2 pkt 8 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, poinformował Alinę i An-
drzeja M. o tym, że ich pismo zostało wniesione „poza terminem składania protestów
i zarzutów” i z tej przyczyny nie zostało uwzględnione w procedurze przygotowywa-
nia tego projektu planu. Z kolei, pomimo pisma Aliny i Andrzeja M. z dnia 27 paź-
dziernika 1999 r. skierowanego do Przewodniczącego Rady Miejskiej w Ł., w którym
zakwestionowali oni stanowisko Zarządu Miasta Ł. w sprawie zgłoszonych przez nich
zarzutów, także Dyrektor Wydziału Architektury Budownictwa i Urbanistyki L. Urzędu
Wojewódzkiego pismem z listopada 1999 r. [...] – (bez daty) poinformował ich o nie-
uwzględnieniu tego wniosku (zarzutów do projektu planu zagospodarowania przes-
trzennego). Następnie, Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w
Lublinie postanowieniem z dnia 30 listopada 1999 r. [...] odrzucił skargę Aliny i An-
drzeja M. na oba powyższe pisma, a to pismo Zarządu Miasta i Gminy w Ł. z dnia 18
października 1999 r. oraz pismo Dyrektora Wydziału Architektury Budownictwa i
Urbanistyki L. Urzędu Wojewódzkiego z listopada 1999 r., stwierdzając w uzasadnie-
niu tego postanowienia, że „zaskarżone pisma nie są aktami administracyjnymi, na
które w świetle art. 16 ust. 1 pkt 1 – 4 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym
Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) przysługuje skarga, która
przez to jako niedopuszczalna w myśl art. 27 ust. 2 powołanej ustawy podlega od-
rzuceniu”.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego pismem z dnia 26 maja 2000 r.
wniósł rewizję nadzwyczajną od powyższego postanowienia Naczelnego Sądu Ad-
ministracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Lublinie z dnia 30 listopada 1999 r. [...],
w tej części, w jakiej dotyczy ono odrzucenia skargi w odniesieniu do pisma Zarządu
Miasta Ł. z dnia 18 października 1999 r. – zarzucając rażące naruszenie art. 27 ust.
2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74,
poz. 368 ze zm.) w związku z art. 16 ust. 1 pkt 6 i art. 16 ust. 2 ustawy o NSA oraz w
3
związku z art. 101a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (jednolity
tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.), a także art. 7 KPA w związku z art. 59
ustawy o NSA w związku z art. 18 ust. 2 pkt 8, art. 24 ust. 1 – ust. 3 i art. 27 ust. 1
ustawy o zagospodarowniu przestrzennym oraz art. 2, art. 7 i art. 45 ust. 1
Konstytucji RP. W konsekwencji, w rewizji nadzwyczajnej wniesiono na podstawie
art. 57 ust. 2 ustawy o NSA o uchylenie zaskarżonego postanowienia „w części do-
tyczącej w/w pisma Zarządu Miasta w Ł. z dnia 18 października 1999 r. i przekazanie
sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Lubli-
nie do ponownego rozpoznania”. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podniesiono
w szczególności, że: po pierwsze, skarżący wnieśli pismo - nazwane wprawdzie
„podaniem” - w którym podnieśli zarzuty wobec projektu planu zagospodarowania
przestrzennego jeszcze w czasie, gdy projekt ten był wyłożony do publicznego
wglądu, a więc nie naruszając terminu zakreślonego w art. 24 ust. 2 ustawy o zagos-
podarowaniu przestrzennym; po drugie, o odmowie przyjęcia zarzutów do rozpozna-
nia w danym wypadku zdecydował Zarząd Miasta Ł., podczas gdy powinien on
nadać sprawie bieg, tak aby – zgodnie z wymaganiami ustawy – w sprawie tej mogła
zająć stanowisko Rada Miasta Ł. i to w drodze stosownej uchwały (art. 18 ust. 2 pkt 8
i pkt 9 oraz art. 24 ust. 3 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym), którą wno-
szący zarzuty może następnie zaskarżyć do sądu administracyjnego (art. 24 ust. 4
ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym); po trzecie, podejmując rozstrzygnięcie
w rozpoznawanej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny nie wziął pod uwagę, że
przedmiotem skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego mogą być wszelkie
akty, czynności, działania i sprawy załatwiane przez organy administracji publicznej,
które nie mają charakteru cywilnoprawnego (art. 20 ust. 3 ustawy o NSA), w tym
także uchwały organów gmin (art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o NSA), przy czym w danym
wypadku zostały spełnione również przesłanki prawne wymagane w wypadku wnie-
sienia skargi w trybie art. 101a ustawy o samorządzie gminnym, skoro uprzednio
skarżący w dnia 27 października 1999 r. wystąpili już do Przewodniczącego Rady
Miejskiej w Ł. z pismem, w którym kwestionowali stanowisko Zarządu Miasta Ł. w
kwestii niedopuszczalności zgłoszonych zarzutów (art. 101 ustawy o samorządzie
gminnym); po czwarte, w tej sytuacji, odrzucając zarzuty skarżących, Naczelny Sąd
Administracyjny nie tylko naruszył obowiązek dokładnego wyjaśnienia sprawy (art. 7
KPA w związku z art. 59 ustawy o NSA), ale naruszył także art. 2, art. 7 i art. 45 ust.
1 Konstytucji RP, bowiem w istocie uniemożliwił również skarżącym skorzystanie z
4
przysługujących im praw, o których mowa w art. 24 ustawy o zagospodarowaniu
przestrzennym oraz w art. 101a ustawy o samorządzie gminnym; po piąte, natomiast
zaskarżone postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego o odrzuceniu skargi
jest trafne w tym zakresie, w jakim skarga ta dotyczyła skierowanego do skarżących
pisma Dyrektora Wydziału Architektury Budownictwa i Urbanistyki Urzędu Woje-
wódzkiego w L., skoro miało ono jedynie charakter informacyjny.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rewizja nadzwyczajna jest zasadna. Zasady i tryb sporządzania, w tym także
przyjmowania i rozpatrywania zarzutów do projektu miejscowego planu zagospoda-
rowania przestrzennego, określają przepisy ustawy o zagospodarowaniu przestrzen-
nym, zgodnie z którą: po pierwsze – zarząd gminy jest organem właściwym w spra-
wie sporządzania projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a
następnie jego wyłożenia do publicznego wglądu na okres co najmniej 21 dni, o
czym ma obowiązek poinformować opinię publiczną co najmniej 7 dni przed wyłoże-
niem projektu w drodze obwieszczenia oraz w sposób zwyczajowo przyjęty w danej
miejscowości (art. 18 ust. 1 i ust. 2 pkt 6 ustawy o zagospodarowaniu przestrzen-
nym); następnie zarząd gminy obowiązany jest do przyjmowania zgłaszanych do
tego projektu planu protestów i zarzutów, a po upływie terminu do ich wnoszenia za-
rząd gminy je rozpatruje, przy czym protesty i zarzuty nie uwzględnione w projekcie
planu zarząd gminy ma obowiązek przedstawić do rozstrzygnięcia radzie gminy (art.
18 ust. 2 pkt 8 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym); po drugie – każdy, czyj
interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przez ustalenia przyjęte w projek-
cie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który został wyłożony do
publicznego wglądu, może wnieść na piśmie tzw. zarzuty wobec tego projektu planu,
w terminie nie dłuższym aniżeli 14 dni po upływie okresu wyłożenia projektu planu do
publicznego wglądu, a o ich uwzględnieniu lub odrzuceniu rozstrzyga rada gminy w
drodze uchwały, która powinna zawierać równocześnie uzasadnienie faktyczne i
prawne – przy czym, uchwałę o odrzuceniu zarzutów w całości lub części wnoszący
je może zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia jej doręcze-
nia (art. 24 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym). Wynika stąd, że ponieważ
przedmiotem zarzutów mogą być interesy prawne lub uprawnienia określonego
podmiotu, które naruszone zostały „przez ustalenia przyjęte w projekcie miejscowego
5
planu zagospodarowania przestrzennego wyłożonym do publicznego wglądu” (art. 24
ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym), to – formalnie rzecz biorąc –
zarzuty do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego mogą być
przez uprawnione podmioty wnoszone nie wcześniej aniżeli od pierwszego dnia
wyłożenia tego projektu planu do publicznego wglądu (terminus a quo) oraz „w ter-
minie nie dłuższym niż 14 dni po upływie okresu wyłożenia projektu” (art. 24 ust. 2
ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym – terminus ad quem). Skoro więc w
rozpoznawanej sprawie jest poza sporem, że projekt miejscowego planu zagospoda-
rowania przestrzennego był wyłożony do publicznego wglądu w okresie od dnia 4
czerwca 1999 r. do dnia 24 czerwca 1999 r., a skarżący wnieśli zarzuty do tego pro-
jektu planu w dniu 14 czerwca 1999 r., to uczynili to w ramach ustawowo określone-
go terminu dla składania tego rodzaju zarzutów, a tym samym stwierdzenie zawarte
w piśmie Zarządu Miasta Ł. z dnia 18 października 1999 r., że skarżący wnieśli swe
zarzuty „poza terminem składania protestów i zarzutów” jest oczywiście bezzasadne.
Równocześnie, biorąc pod uwagę, że w każdym wypadku, gdy zarząd gminy
nie uwzględni zgłoszonych zarzutów do projektu planu (niezależnie od przyczyny
odmowy ich uwzględnienia), ma on obowiązek przedstawić je do rozstrzygnięcia ra-
dzie gminy (art. 18 ust. 2 pkt 8 in fine ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym),
która podejmuje w tej sprawie stosowną uchwałę (art. 24 ust. 3 ustawy o zagospoda-
rowaniu przestrzennym), w rozpoznawanej sprawie doszło do rażącego naruszenia
obowiązujących w tym względzie przepisów ustawowych, skoro Zarząd Gminy w Ł. w
ogóle nie przedstawił Radzie Gminy w Ł. zarzutów skarżących do rozstrzygnięcia,
lecz sam przesądził o tym, że z przyczyn formalnych (zresztą błędnie przyjmując, że
wniesiono je „poza terminem składania protestów i zarzutów”) nie mogą być one
przedmiotem dalszego postępowania określonego w art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o za-
gospodarowaniu przestrzennym. Powyższych rażących naruszeń prawa nie wziął
pod uwagę Naczelny Sąd Administracyjny wydając zaskarżone postanowienie, przy
tym – wbrew wyraźnej dyspozycji art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o NSA – błędnie przyjął,
że w rozpoznawanej sprawie skierowane do skarżących pismo Zarządu Gminy w Ł. z
dnia 7 maja 1999 r. nie podlega kognicji tego Sądu.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39313
KPC w
związku z art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania
cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej – Prawo upadłościowe i
Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego,
6
ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) orzekł jak w sentencji.
========================================