Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 27 LISTOPADA 2003 R.
SNO 73/03
Jeśli przedmiotem toczących się równocześnie postępowań –
dyscyplinarnego i karnego, jest odpowiedzialność sędziego związana z
zarzutem popełnienia tego samego czynu o znamionach przestępstwa, to
orzeczeniem obalającym domniemanie niewinności jest wyrok wydany w
postępowaniu karnym. Brak takiego wyroku może stanowić przeszkodę
uniemożliwiającą kontynuowanie postępowania dyscyplinarnego, jeżeli
zarzuconym przewinieniem jest wyłącznie czyn objęty oskarżeniem w
postępowaniu karnym.
Przewodniczący: sędzia SN Henryk Gradzik (sprawozdawca).
Sędziowie SN: Jan Górowski, Herbert Szurgacz.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny w Warszawie na rozprawie z
udziałem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego sędziego Sądu Okręgowego
oraz protokolanta w sprawie dyscyplinarnej sędziego Sądu Rejonowego
obwinionego o przewinienie dyscyplinarne polegające na popełnieniu czynu
wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 177 § 1 i 2 k.k. po zapoznaniu się
z odwołaniem obwinionego od wyroku Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 4 czerwca 2003 r., sygn. akt (...) postanowił:
na podstawie art. 22 § 1 k.p.k. w zw. z art. 128 u.s.p. zawiesić postępowanie
dyscyplinarne do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia o winie sędziego Sądu
Rejonowego w postępowaniu karnym sądowym toczącym się z oskarżenia
publicznego wniesionego przez Prokuratora Rejonowego.
2
U z a s a d n i e n i e
Obwinionemu sędziemu Sądu Rejonowego zarzucono przewinienie
dyscyplinarne polegające na popełnieniu czynu wyczerpującego znamiona
przestępstwa określonego w art. 177 § 1 i 2 k.k. Wyrokiem z dnia 4 czerwca
2003 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny uznał obwinionego za winnego
popełnienia tego czynu i wymierzył mu karę złożenia sędziego z urzędu.
W odwołaniu obwiniony sędzia Sądu Rejonowego zaskarżył wyrok w
całości. W obszernym wywodzie nawiązał do swoich wyjaśnień i powtórzył, że
nie przyznaje się do popełnienia zarzuconego mu czynu, ani do jakichkolwiek
zachowań, które naruszałyby, choćby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w
ruchu drogowym, a więc stanowiących czynność wykonawczą przestępstwa z
art. 177 § 1 k.k. Podobnie jak w złożonych wyjaśnieniach, utrzymywał w
odwołaniu, że przyczyną wypadku było nierozważne prowadzenie pojazdu
przez innego uczestnika ruchu drogowego.
Należy zauważyć, że uchwałą z dnia 18 listopada 2002 r. Sąd
Dyscyplinarny zezwolił Prokuratorowi Rejonowemu na pociągnięcie sędziego
Sądu Rejonowego do odpowiedzialności karnej sądowej w sprawie o czyn z art.
177 § 1 i 2 k.k. Do dnia wydania zaskarżonego wyroku Prokurator Rejonowy
nie ukończył postępowania przygotowawczego. Natomiast w dniu 31
października 2003 r. wniósł akt oskarżenia przeciwko temu sędziemu,
zarzucając mu popełnienie przestępstwa o wskazanej wyżej kwalifikacji
prawnej. Z przesłanej Sądowi Najwyższemu kopii aktu oskarżenia wynika, że w
postępowaniu przygotowawczym oskarżony nie przyznał się do popełnienia
zarzuconego mu czynu.
Tak więc aktualnie toczą się dwa postępowania dotyczące
odpowiedzialności sędziego Sądu Rejonowego związane z zarzutem popełnienia
tego samego czynu o znamionach przestępstwa, przy czym przedmiotem
3
jednego z nich jest odpowiedzialność dyscyplinarna, a drugiego –
odpowiedzialność karna.
W myśl art. 119 u.s.p. zezwolenie na pociągnięcie sędziego do
odpowiedzialności karnej sądowej nie wstrzymuje biegu postępowania
dyscyplinarnego. Nie oznacza to jednak, że w każdym wypadku postępowanie
karne pozostaje bez wpływu na tok postępowania dyscyplinarnego. Jeśli
bowiem przedmiotem rozpoznania w obu postępowaniach jest kwestia
odpowiedzialności za ten sam czyn o znamionach przestępstwa, to osobę, na
której ciąży zarzut uważa się za niewinną, dopóki wina jej nie zostanie
udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu (art. 42 ust. 3
Konstytucji RP i art. 5 § 1 k.p.k.). Za oczywiste należy przyjąć, że
stwierdzającym winę sprawcy za popełnienie przestępstwa jest tylko wyrok
wydany w postępowaniu karnym. Wyłącznie w tym postępowaniu podlega
odpowiedzialności karnej ten, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą
kary przez ustawę (art. 42 ust. 1 Konstytucji RP). Tak więc zaskarżony wyrok
uznający obwinionego za winnego popełnienia czynu wyczerpującego znamiona
przestępstwa z art. 177 § 1 i 2 k.k. zapadł w postępowaniu dyscyplinarnym
w sytuacji, gdy domniemanie niewinności nie zostało obalone prawomocnym
wyrokiem w postępowaniu karnym.
W związku z powyższym Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny uznał za
celowe wstrzymanie postępowania dyscyplinarnego w obecnym stadium. Jego
kontynuowanie bowiem, z założeniem wydania prawomocnego rozstrzygnięcia
o winie niezależnie od orzeczenia, które zapadnie w tej kwestii w postępowaniu
karnym, mogłoby ewentualnie doprowadzić do stanu prawnego, w którym
rozstrzygnięcia o winie co do tego samego czynu tej samej osoby, mogłyby
okazać się rozbieżne, a nawet diametralnie różne.
Reasumując, stwierdzić należy, że jeśli przedmiotem toczących się
równocześnie postępowań – dyscyplinarnego i karnego, jest odpowiedzialność
sędziego związana z zarzutem popełnienia tego samego czynu o znamionach
4
przestępstwa, to orzeczeniem obalającym domniemanie niewinności jest wyrok
wydany w postępowaniu karnym. Brak takiego wyroku może stanowić
przeszkodę uniemożliwiającą kontynuowanie postępowania dyscyplinarnego,
jeżeli zarzuconym przewinieniem jest wyłącznie czyn objęty oskarżeniem w
postępowaniu karnym. Sytuacja taka zaistniała w niniejszej sprawie. Sąd
Najwyższy zdecydował zatem o zawieszeniu postępowania dyscyplinarnego
(art. 22 § 1 k.p.k. w zw. z art. 128 u.s.p.) do czasu wydania prawomocnego
rozstrzygnięcia co do winy w postępowaniu karnym, zwłaszcza że, jak wynika z
aktu oskarżenia, będzie się ono toczyć z wykorzystaniem szerszego, niż w
dotychczas prowadzonym postępowaniu dyscyplinarnym, materiału
dowodowego.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13