II PK 37/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-12-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I PK 144/02 II CSK 65/06 II CSK 76/06 III CSK 22/05 V CSK 70/05 I PK 154/02 II CZ 178/99 V CSK 57/05
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II PK 37/07
POSTANOWIENIE
Dnia 15 czerwca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Andrzej Wróbel
w sprawie z powództwa R. D.
przeciwko Przedsiębiorstwu Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o.
o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 15 czerwca 2007 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 14 września 2006 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
2.zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 120
(sto dwadzieścia) zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 14 września 2006 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację
Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. (pozwany) od wyroku
Sądu Rejonowego z 20 czerwca 2006 r. w sprawie z powództwa R. D. (powód) o
uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne.
Od powyższego wyroku pozwany wniósł skargę kasacyjną zarzucając
wyrokowi Sądu Okręgowego naruszenie art. 8 k.p., art. 45 § 1 k.p., art. 20 i 22
Konstytucji RP oraz art. 233 § 1 k.p.c.
2
Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania pozwany podniósł, iż
skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona ponieważ wyrok narusza art. 8 oraz
art. 45 § 1 k.p., gdyż Sąd drugiej instancji uznał wypowiedzenie umowy o pracę za
bezskuteczne, mimo, iż przyczyny wypowiedzenia zakwalifikował jako prawdziwe i
konkretne. Ponadto, zdaniem skarżącego w sprawie występuje istotne zagadnienie
prawne „czy rozstrzygnięcie sądu pracy może ograniczać swobodę prowadzenia
działalności gospodarczej przez pracodawcę w ten sposób, że wykonanie wyroku
wymaga od pracodawcy reaktywowania zlikwidowanego uprzednio stanowiska
pracy w celu zapewnienia pracownikowi miejsca pracy lub zwolnienia innego
pracownika w celu zatrudnienia tego, któremu bezskutecznie wypowiedziano
umowę?”.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
1. Skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia. Warunkiem
merytorycznego rozpoznania skargi jest uprzednie jej przyjęcie przez Sąd
Najwyższy do rozpoznania, przy uwzględnieniu przesłanek określonych w
art. 3989
§ 1 k.p.c. (postanowienie SN z dnia 29 września 2005 r., III CSK
22/05). Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę
kasacyjną do rozpoznania, jeżeli: 1) w sprawie występuje istotne
zagadnienie prawne; 2) istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych
budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w
orzecznictwie sądów; 3) zachodzi nieważność postępowania lub 4) skarga
kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Przepis ten normuje instytucję tzw.
przedsądu, w związku z którym wprowadzono wymóg przedstawienia w
skardze kasacyjnej okoliczności uzasadniających przyjęcie skargi kasacyjnej
do rozpoznania. Ustanowienie tego wymogu ma umożliwiać stronie
wnoszącej skargę kasacyjną przekonanie Sądu Najwyższego o istnieniu
przesłanek, na których opiera się wstępne badanie skargi kasacyjnej pod
kątem dopuszczenia jej do rozpoznania w myśl z art. 3989
§ 1 k.p.c.
(postanowienie SN z 11 kwietnia 2006 r., sygn. akt II CSK 65/06). Istotą
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienia
(art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.) jest zatem wykazanie okoliczności, które podlegają
3
badaniu w tzw. przedsądzie, czyli występowanie w sprawie istotnego
zagadnienia prawnego, potrzeby wykładni przepisów budzących poważne
wątpliwości i rozbieżności w orzecznictwie, nieważności postępowania oraz
oczywistej zasadność skargi (postanowienie SN z 9 listopada 2005 r., sygn.
akt V CSK 70/05). Bez tej argumentacji skarga kasacyjna byłaby środkiem
odwoławczym niezupełnym, a selekcja wnoszonych kasacji, dokonywana
przez Sąd Najwyższy w ramach przedsądu nazbyt dowolna (postanowienie
SN z 11 kwietnia 2006 r., sygn. akt II CSK 65/06). Odwołanie się do
przesłanki istnienia potrzeby wykładni przepisów prawnych budzących
poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów
wymaga wskazania, że określony przepis prawa, mimo że budzi poważne
wątpliwości, nie doczekał się wykładni bądź niejednolita jego wykładnia
wywołuje rozbieżności w powołanym przez skarżącego orzecznictwie sądów.
Tylko wtedy wykazany zostanie publicznoprawny charakter skargi
kasacyjnej, której celem podstawowym jest ochrona interesu publicznego
przez zapewnienie jednolitości wykładni (postanowienie SN z dnia 4 lutego
2000 r., II CZ 178/99, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 147; postanowienie SN z 9
listopada 2005 r., sygn. akt V CSK 70/05). Dla spełnienia obowiązku
określonego w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. nie jest wystarczające powołanie się
przez skarżącego na jakiekolwiek względy, które w jego ocenie uzasadniają
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (postanowienie z 11 kwietnia
2006 r. Sygn. akt II CSK 65/06). Konieczne jest wskazanie argumentacji
przekonującej o potrzebie przyjęcia jej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy.
Dlatego w orzecznictwie przyjęto, iż nie spełnia obowiązku określonego
w art. 3989
§ 1 pkt 3 k.p.c. odwołanie się przez skarżącego do uzasadnienia
podstaw kasacyjnych, które to uzasadnienie stanowi odrębny element
konstrukcyjny skargi kasacyjnej (postanowienie SN z 11 kwietnia 2006 r.,
sygn. akt II CSK 65/06). O tym, czy skarga kasacyjna zawiera niezbędny dla
niej element, o którym mowa we wspomnianym przepisie, decyduje nie tyle
użycie w niej określeń nawiązujących do ustawowo sformułowanych
wymogów skargi kasacyjnej, lecz merytoryczna ocena argumentów
przytoczonych w skardze, które powinny w sposób wyraźny i
4
przekonywujący świadczyć o tym, że zachodzi przynajmniej jedna z
okoliczności wskazanych w art. 3989
§ 1 k.p.c., uzasadniających
rozpoznanie jej przez Sąd Najwyższy (postanowienie SN z 21 kwietnia 2006
r., sygn. akt II CSK 76/06). Nie wystarczy bowiem samo sformułowanie
wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania, konieczne jest także jego
należyte uzasadnienie z powołaniem przepisów oraz argumentacji prawnej
(postanowienie SN z 8 listopada 2005 r., sygn. akt V CSK 57/05). Uznanie -
w oparciu jedynie o argumenty wykładni językowej, a z pominięciem
funkcji art. 3989
§ 1 k.p.c. - że określony w nim obowiązek zostaje
spełniony przez wskazanie dowolnych okoliczności, uzasadniających w
ocenie skarżącego wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznanie
przez Sąd Najwyższy (np. wyrok jest krzywdzący dla strony), pozbawia
wymóg ten istotnego znaczenia dla realizacji celu, dla którego został
ustanowiony, czyniąc go z tego punktu widzenia zbędnym (postanowienie
SN z 11 kwietnia 2006 r., sygn. akt II CSK 65/06).
2. Powyższe wymogi nie został spełnione w przedmiotowej skardze kasacyjnej.
Wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania sprowadza się do polemiki z
orzeczeniami Sądów pierwszej i drugiej instancji. Natomiast „oczywista
zasadność” skargi kasacyjnej została przedstawione w taki sposób, że
zastosowanie art. 8 i art. 45 § 1 k.p. odnosi się do okoliczności stanu
faktycznego sprawy.
3. Ponadto, z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika
jednoznacznie, iż likwidacja stanowiska pracy nie stoi na przeszkodzie
przywróceniu do pracy pracownika, z którym pracodawca rozwiązał umowę
o pracę z naruszeniem prawa (zob. np.: wyrok SN z 16.4.2003 r., I PK
154/02, PP Nr 11/2003, s. 35). Ponadto, zastosowanie art. 45 k.p. wymaga
uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy, w tym także leżących po
stronie pracownika i przemawiających za przywróceniem go do pracy (wyrok
SN z 10.1.2003 r., I PK 144/02, OSNP Nr 13/2004, poz. 225). W
szczególności, sąd nie może brać pod uwagę wyłącznie interesu
pracodawcy, lecz powinien rozważyć także skutki, jakie odmowa
5
przywrócenia do pracy wywoła w sferze interesów pracownika. Wyroki
sądów obu instancji są zaś zgodne z powyższymi wymogami.
4. Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 15 czerwca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Andrzej Wróbel
w sprawie z powództwa R. D.
przeciwko Przedsiębiorstwu Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o.
o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 15 czerwca 2007 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 14 września 2006 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
2.zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 120
(sto dwadzieścia) zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 14 września 2006 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację
Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. (pozwany) od wyroku
Sądu Rejonowego z 20 czerwca 2006 r. w sprawie z powództwa R. D. (powód) o
uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne.
Od powyższego wyroku pozwany wniósł skargę kasacyjną zarzucając
wyrokowi Sądu Okręgowego naruszenie art. 8 k.p., art. 45 § 1 k.p., art. 20 i 22
Konstytucji RP oraz art. 233 § 1 k.p.c.
2
Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania pozwany podniósł, iż
skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona ponieważ wyrok narusza art. 8 oraz
art. 45 § 1 k.p., gdyż Sąd drugiej instancji uznał wypowiedzenie umowy o pracę za
bezskuteczne, mimo, iż przyczyny wypowiedzenia zakwalifikował jako prawdziwe i
konkretne. Ponadto, zdaniem skarżącego w sprawie występuje istotne zagadnienie
prawne „czy rozstrzygnięcie sądu pracy może ograniczać swobodę prowadzenia
działalności gospodarczej przez pracodawcę w ten sposób, że wykonanie wyroku
wymaga od pracodawcy reaktywowania zlikwidowanego uprzednio stanowiska
pracy w celu zapewnienia pracownikowi miejsca pracy lub zwolnienia innego
pracownika w celu zatrudnienia tego, któremu bezskutecznie wypowiedziano
umowę?”.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
1. Skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia. Warunkiem
merytorycznego rozpoznania skargi jest uprzednie jej przyjęcie przez Sąd
Najwyższy do rozpoznania, przy uwzględnieniu przesłanek określonych w
art. 3989
§ 1 k.p.c. (postanowienie SN z dnia 29 września 2005 r., III CSK
22/05). Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę
kasacyjną do rozpoznania, jeżeli: 1) w sprawie występuje istotne
zagadnienie prawne; 2) istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych
budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w
orzecznictwie sądów; 3) zachodzi nieważność postępowania lub 4) skarga
kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Przepis ten normuje instytucję tzw.
przedsądu, w związku z którym wprowadzono wymóg przedstawienia w
skardze kasacyjnej okoliczności uzasadniających przyjęcie skargi kasacyjnej
do rozpoznania. Ustanowienie tego wymogu ma umożliwiać stronie
wnoszącej skargę kasacyjną przekonanie Sądu Najwyższego o istnieniu
przesłanek, na których opiera się wstępne badanie skargi kasacyjnej pod
kątem dopuszczenia jej do rozpoznania w myśl z art. 3989
§ 1 k.p.c.
(postanowienie SN z 11 kwietnia 2006 r., sygn. akt II CSK 65/06). Istotą
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienia
(art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.) jest zatem wykazanie okoliczności, które podlegają
3
badaniu w tzw. przedsądzie, czyli występowanie w sprawie istotnego
zagadnienia prawnego, potrzeby wykładni przepisów budzących poważne
wątpliwości i rozbieżności w orzecznictwie, nieważności postępowania oraz
oczywistej zasadność skargi (postanowienie SN z 9 listopada 2005 r., sygn.
akt V CSK 70/05). Bez tej argumentacji skarga kasacyjna byłaby środkiem
odwoławczym niezupełnym, a selekcja wnoszonych kasacji, dokonywana
przez Sąd Najwyższy w ramach przedsądu nazbyt dowolna (postanowienie
SN z 11 kwietnia 2006 r., sygn. akt II CSK 65/06). Odwołanie się do
przesłanki istnienia potrzeby wykładni przepisów prawnych budzących
poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów
wymaga wskazania, że określony przepis prawa, mimo że budzi poważne
wątpliwości, nie doczekał się wykładni bądź niejednolita jego wykładnia
wywołuje rozbieżności w powołanym przez skarżącego orzecznictwie sądów.
Tylko wtedy wykazany zostanie publicznoprawny charakter skargi
kasacyjnej, której celem podstawowym jest ochrona interesu publicznego
przez zapewnienie jednolitości wykładni (postanowienie SN z dnia 4 lutego
2000 r., II CZ 178/99, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 147; postanowienie SN z 9
listopada 2005 r., sygn. akt V CSK 70/05). Dla spełnienia obowiązku
określonego w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. nie jest wystarczające powołanie się
przez skarżącego na jakiekolwiek względy, które w jego ocenie uzasadniają
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (postanowienie z 11 kwietnia
2006 r. Sygn. akt II CSK 65/06). Konieczne jest wskazanie argumentacji
przekonującej o potrzebie przyjęcia jej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy.
Dlatego w orzecznictwie przyjęto, iż nie spełnia obowiązku określonego
w art. 3989
§ 1 pkt 3 k.p.c. odwołanie się przez skarżącego do uzasadnienia
podstaw kasacyjnych, które to uzasadnienie stanowi odrębny element
konstrukcyjny skargi kasacyjnej (postanowienie SN z 11 kwietnia 2006 r.,
sygn. akt II CSK 65/06). O tym, czy skarga kasacyjna zawiera niezbędny dla
niej element, o którym mowa we wspomnianym przepisie, decyduje nie tyle
użycie w niej określeń nawiązujących do ustawowo sformułowanych
wymogów skargi kasacyjnej, lecz merytoryczna ocena argumentów
przytoczonych w skardze, które powinny w sposób wyraźny i
4
przekonywujący świadczyć o tym, że zachodzi przynajmniej jedna z
okoliczności wskazanych w art. 3989
§ 1 k.p.c., uzasadniających
rozpoznanie jej przez Sąd Najwyższy (postanowienie SN z 21 kwietnia 2006
r., sygn. akt II CSK 76/06). Nie wystarczy bowiem samo sformułowanie
wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania, konieczne jest także jego
należyte uzasadnienie z powołaniem przepisów oraz argumentacji prawnej
(postanowienie SN z 8 listopada 2005 r., sygn. akt V CSK 57/05). Uznanie -
w oparciu jedynie o argumenty wykładni językowej, a z pominięciem
funkcji art. 3989
§ 1 k.p.c. - że określony w nim obowiązek zostaje
spełniony przez wskazanie dowolnych okoliczności, uzasadniających w
ocenie skarżącego wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznanie
przez Sąd Najwyższy (np. wyrok jest krzywdzący dla strony), pozbawia
wymóg ten istotnego znaczenia dla realizacji celu, dla którego został
ustanowiony, czyniąc go z tego punktu widzenia zbędnym (postanowienie
SN z 11 kwietnia 2006 r., sygn. akt II CSK 65/06).
2. Powyższe wymogi nie został spełnione w przedmiotowej skardze kasacyjnej.
Wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania sprowadza się do polemiki z
orzeczeniami Sądów pierwszej i drugiej instancji. Natomiast „oczywista
zasadność” skargi kasacyjnej została przedstawione w taki sposób, że
zastosowanie art. 8 i art. 45 § 1 k.p. odnosi się do okoliczności stanu
faktycznego sprawy.
3. Ponadto, z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika
jednoznacznie, iż likwidacja stanowiska pracy nie stoi na przeszkodzie
przywróceniu do pracy pracownika, z którym pracodawca rozwiązał umowę
o pracę z naruszeniem prawa (zob. np.: wyrok SN z 16.4.2003 r., I PK
154/02, PP Nr 11/2003, s. 35). Ponadto, zastosowanie art. 45 k.p. wymaga
uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy, w tym także leżących po
stronie pracownika i przemawiających za przywróceniem go do pracy (wyrok
SN z 10.1.2003 r., I PK 144/02, OSNP Nr 13/2004, poz. 225). W
szczególności, sąd nie może brać pod uwagę wyłącznie interesu
pracodawcy, lecz powinien rozważyć także skutki, jakie odmowa
5
przywrócenia do pracy wywoła w sferze interesów pracownika. Wyroki
sądów obu instancji są zaś zgodne z powyższymi wymogami.
4. Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.