Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CO 8/09
POSTANOWIENIE
Dnia 14 maja 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski
w sprawie z powództwa A.K.
przeciwko D.P.
o ustanowienie rozdzielności majątkowej,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 14 maja 2009 r.,
na skutek skargi pozwanego o wznowienie postępowania zakończonego
postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2008 r., sygn. akt [...],
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Prawomocnym postanowieniem z dnia 16 maja 2008 r., Sąd Najwyższy
odrzucił skargę kasacyjną pozwanego D.P. wniesioną od wyroku Sądu
Okręgowego w W. z dnia 6 czerwca 2007 r., sygn. akt [...]. W uzasadnieniu
wskazano, że wniesiona wówczas przez pozwanego skarga nie zawierała
prawidłowo sformułowanego uzasadnienia wniosku o jej przyjęcie do rozpoznania.
Skarżący nie wyjaśnił na czym polegała oczywista zasadność wniesionego środka
zaskarżenia, zaś przytoczona argumentacja sprowadzała się jedynie do polemiki
skarżącego z ustaleniami faktycznymi. Skarga, która nie czyniła zadość wymaganiu
przewidzianemu w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c., podlegała odrzuceniu a limine, tj. bez
wzywania do uzupełnienia stwierdzonego braku (art. 3986
§ 3 k.p.c.).
Pozwany w skardze z dnia 26 lutego 2009 r. wnosił o wznowienie
postępowania kasacyjnego zakończonego ww. postanowieniem Sądu
Najwyższego, powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 lipca
2008 r., SK 40/07 (Dz. U. nr 120, poz. 779).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Trybunał Konstytucyjny w wyroku dnia 1 lipca 2008 r., SK 40/07 orzekł, że
art. 3986
§ 2 i 3 w związku z art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. w zakresie, w jakim
przewiduje odrzucenie skargi kasacyjnej niespełniającej wymagań określonych
w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. bez wezwania do usunięcia tego braku jest niezgodny
z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 2 Konstytucji.
Zgodnie z art. 4011
k.p.c., można żądać wznowienia postępowania
w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego
z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie
którego zostało wydane orzeczenie. Postępowanie na podstawie określonej w art.
4011
k.p.c. może być wznowione także w razie zakończenia go postanowieniem
(art. 399 § 2 k.p.c.). Do wznowienia postępowania na podstawie przewidzianej
w art. 4011
k.p.c. właściwy jest sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, a jeżeli
3
zaskarżono orzeczenia sądów różnych instancji, właściwy jest sąd instancji wyższej
(art. 405 k.p.c.). Skargę o wznowienie na omawianej podstawie wnosi się
w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego (art. 407 k.p.c.).
Należy podzielić stanowisko, zgodnie z którym orzeczenie TK stwierdzające
niezgodność z Konstytucją ustaw w zakresie wskazanym w art. 190 ust. 4
Konstytucji wywiera skutki retroaktywne (por. np. postanowienie SN z dnia 16 lipca
2008 r., II CZ 37/08, niepubl; postanowienie SN z dnia 13 sierpnia 2008 r., l CZ
66/08; niepubl., postanowienie SN z dnia 27 listopada 2008 r., IV CO 20/08,
niepubl.). Oznacza to konieczność ponownego rozpoznania sprawy z pominięciem
już niekonstutywnego przepisu, jeżeli stanowił on podstawę wydania
kwestionowanego orzeczenia sądowego.
Mający znaczenie dla powoda wyrok Trybunału z dnia 1 lipca 2008 r.
(SK 40/07) wszedł wżycie w dniu 8 lipca 2008 r., z chwilą jego ogłoszenia (zob. Dz.
U. z 2008 r., Nr 120, poz. 779). Przewidziany w art. 407 § 2 k.p.c. trzymiesięczny
termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania liczy się od dnia wejścia
w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Powód był zatem uprawniony do
wniesienia środka zaskarżenia do dnia 8 października 2008 r. Odmienny sposób
liczenia terminu odnosi się wyłącznie do tych sytuacji, w których w chwili wydania
wyroku TK, skarżone orzeczenie nie byłoby jeszcze prawomocne na skutek
wniesienia środka odwoławczego. Każde orzeczenie wydane przez Sąd Najwyższy,
w tym wydane w przedmiotowej sprawie postanowienie z dnia 16 maja 2008 r., jest
prawomocne z dniem wydania i nie podlega zaskarżeniu. Dla obliczenia terminu do
wniesienia skargi nie ma zatem znaczenia termin doręczenia stronie skarżonego
postanowienia.
Na marginesie należy zaznaczyć, że wbrew twierdzeniu pełnomocnika
pozwanego adwokata M.P. o nie otrzymaniu odpisu postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 16 maja 2008 r., przedmiotowe postanowienie zostało
skutecznie doręczone w dniu 26 czerwca 2008 r. na ręce osoby uprawnionej -
sekretarki M.S.
4
Skarga wniesiona po upływie terminu, tj. dopiero w dniu 26 lutego 2009 r.,
podlega odrzuceniu jako spóźniona (art. 410 § 1 k.p.c. w związku z art. 407 § 2
k.p.c.).