Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 33/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 lipca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Iwulski (przewodniczący)
SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Gonera
w sprawie z powództwa A. B.
przeciwko Przedsiębiorstwu Produkcyjno-Usługowemu "E." Sp. z o.o. w O.
o ustalenie stosunku pracy i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 23 lipca 2009 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w O.
z dnia 6 listopada 2008 r.,
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 26 sierpnia 2008 r. Sąd Rejonowy, Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w O. ustalił, że między powodem A. B., a pozwanym
Przedsiębiorstwem Produkcyjno-Usługowym „E." sp. z o.o. w O. w okresie od
2
marca 2008 r. do dnia 26 maja 2008 r. istniał stosunek pracy, a ponadto zasądził od
pozwanego na rzecz A. B. następujące kwoty brutto tytułem wynagrodzenia wraz z
ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty:
- za miesiąc marzec 2008 roku 2100 zł. wraz z odsetkami,
- za miesiąc kwiecień 2008 roku 2100 zł. wraz z odsetkami,
- za okres od 1 do 23 maja 2008 r. 1600 zł. wraz z odsetkami.
Sąd ustalił, że powód A.B. świadczył pracę w pralni stanowiącej część
Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum
Medyczne w O.. W dniu 14 grudnia 2004 r. została zawarta między
Przedsiębiorstwem Produkcyjno -Usługowym „E." spółka z o.o. w O. a
Wojewódzkim Centrum Medycznym w O. umowa na podstawie której doszło do
wydzierżawienia PPU „E." Spółka z o.o. w O. budynku stanowiącego pralnię wraz z
urządzeniami. Jednocześnie w oparciu o te składniki majątkowe PPU „E." Spółka z
o.o. w O. zobowiązało się do świadczenia usług pralniczych na rzecz
Wojewódzkiego Centrum Medycznego w O.. W § 6 pkt 4 umowy strony ustaliły, iż
„szacunkowa ilość pranej bielizny w miesiącu wynosi 50.000 kg".
Pismem z dnia 14 lutego 2008 r. PPU „E." spółka z o.o. w O. odstąpiło na
odstawie art. 491 k.c. od ww. umowy z dniem 29 lutego 2008 r. Jako uzasadnienie
odstąpienia od umowy spółka wskazała zwłokę kontrahenta w wykonaniu
zobowiązania polegającą na tym, że nie dostarczał on do prania 50 ton bielizny
miesięcznie. Jednocześnie spółka wezwała Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne w O. do odbioru z dniem 29 lutego
2008 r. przedmiotu dzierżawy oraz przejęcia z dniem 1 marca 2008 r. zatrudnionych
w pralni pracowników.
Na wyznaczone na dzień 29 lutego 2008 r. przekazanie przedmiotu dzierżawy
nie stawił się nikt ze strony Wojewódzkiego Centrum Medycznego w O.. Na miejscu
byli jedynie przedstawiciele dzierżawcy, których czynności ograniczyły się do
sporządzenia notatki. W dniu 1 marca 2008 r. w pralni stawili się znów jedynie
przedstawiciele dzierżawcy, zaś ze strony wydzierżawiącego nie stawił się nikt na
odbiór przedmiotu dzierżawy. Wobec tego osoby wyznaczone przez dzierżawcę
dokonały spisu stanu liczników oraz jednostronnie sporządziły protokół
przekazania.
3
Po dniu 1 marca 2008 r. działalność produkcyjna w pralni została zawieszona.
Pomieszczenia pralni zostały zamknięte, zaś w dniu 7 marca 2008 r. kierownik
pralni T. O. wysłał listownie klucze do pomieszczeń pralni do Wojewódzkiego
Centrum Medycznego. Po tej dacie powód i inni pracownicy zatrudnieni w pralni
nadal przychodzili do pracy, podpisywali listy obecności, które dostarczali zarówno
dzierżawcy, jak i wydzierżawiającemu, wykazując gotowość świadczenia pracy. Po
uzyskaniu informacji w PIP, iż dla wykazania gotowości nie jest konieczne osobiste
stawianie się w zakładzie pracy, zaprzestali dalszego przychodzenia do pralni.
Sąd Rejonowy w O. uznał, że w niniejszej sprawie w związku ze sporem
pomiędzy PPU „E." spółka z o.o. w O. oraz Samodzielnym Publicznym Zakładem
Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne w O. co do tego, który z nich
jest pracodawcą powodów po stronie powoda istniał interes prawny w rozumieniu
art. 189 k.p.c. w wytoczeniu powództwa o ustalenie.
W ocenie sądu analiza ustalonego stanu faktycznego prowadzi do wniosku, iż
pomimo dokonanego odstąpienia od umowy pracodawcą powoda w dalszym ciągu
jest PPU „E." sp. z o. o. . W orzecznictwie ugruntowany jest bowiem pogląd, iż w
wyniku rozwiązania umowy dzierżawy i przejęcia jej przedmiotu przez
wydzierżawiającego następuje przejście zakładu pracy w rozumieniu art. 231
k.p., a
wydzierżawiający staje się pracodawcą w miejsce dzierżawcy dla pracowników
zatrudnionych w tym zakładzie. Nie ma przy tym znaczenia, czy rozwiązanie
umowy dzierżawy nastąpiło w wyniku dokonania czynności dwustronnej, czy
jednostronnej (por. w szczególności uchwalę SN z dnia 19 stycznia 1993 r., I PZP
70/92, OSNCP z 1993 r., Nr 6. poz. 100, uchwałę z dnia 7 czerwca 1994 r., I PZP
20/94, OSNP z 1994 r., Nr 9, poz. 141, czy wyrok z dnia 26 lutego 2003 r., I PK
67/02, OSNP z 2004 r. Nr 14, poz. 240).
Sąd podkreślił jednocześnie, że w orzecznictwie akcentuje się jednak, że
wygaśnięcie (rozwiązanie) umowy dzierżawy tylko wówczas powoduje przejście
zakładu pracy na wydzierżawiającego, gdy łączy się ze zwrotem przedmiotu
dzierżawy i faktycznym przejęciem władztwa nad zakładem pracy przez nowy
podmiot, który staje się pracodawcą (por. wyrok z dnia 14 października 1997 r., I
PKN 299/97, OSNAPiUS z 1998 r., Nr 18, poz. 536 oraz wyrok z dnia 26 lutego
2003 r., I PK 67/02, OSNP z 2004 r. Nr 14, poz. 240).
4
W ocenie Sądu I instancji zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwalał
na przyjęcie, że doszło do zwrotu przedmiotu dzierżawy i przejęcia władztwa
faktycznego nad zakładem pracy przez wydzierżawiającego. Wprawdzie
dzierżawca podjął kroki zmierzające do zwrotu pralni będącej przedmiotem
dzierżawy, ale wydzierżawiający jednoznacznie odmówił jej przyjęcia, co wynika
zarówno z treści jego oświadczeń, jak i czynności faktycznych. W sprawie nie
powinno zatem budzić wątpliwości, iż pozwany Samodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne w O. nigdy nie objął w
faktyczne władztwo pralni, jak i wolą jego było, by władztwa tego nie obejmować.
Sąd Rejonowy w O. podkreślił, że jeżeli Wojewódzkie Centrum Medyczne w O.
nie objęło w faktyczne władztwo przedmiotu dzierżawy stojąc na stanowisku, iż nie
ma do tego tytułu prawnego, gdyż umowa dzierżawy nadal obowiązuje, nie można
przyjąć konstrukcji przejścia zakładu pracy tylko na tej podstawie, ze dzierżawca
podjął próbę wyzbycia się przedmiotu dzierżawy (dokonując jego przekazania)
przez stworzenie wydzierżawiającemu faktycznej możliwości objęcia władztwa. Jak
już zostało wskazane do przekazania faktycznego władztwa nad rzeczą nie doszło
z powodu braku woli objęcia tego władztwa przez Wojewódzkie Centrum
Medyczne.
Sąd zauważył wreszcie, że badanie skuteczności odstąpienia od umowy
dzierżawy nie należy wprawdzie do kognicji sądu pracy, tym niemniej dla
wzmocnienia stanowiska sądu w niniejszej sprawie zwrócił uwagę, że w myśl art.
491 § 1 k.c. jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z
umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin
do jego wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu
wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Może
również bądź bez wyznaczenia terminu dodatkowego, bądź też po jego
bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania i naprawienia szkody
wynikłej ze zwłoki. Odstąpienie od umowy możliwe jest zatem po spełnieniu dwóch
warunków: zwłoki dłużnika w spełnieniu świadczenia oraz wyznaczenia drugiej
stronie odpowiedniego, dodatkowego terminu. W niniejszej sprawie pozwany PPU
„E." spółka z o.o. w O. nie wykazał, by druga z przesłanek została spełniona, tj. by
5
doszło do wyznaczenia dodatkowego terminu do spełnienia świadczenia
wydzierżawiającemu, a brak tego czyni odstąpienie bezskutecznym.
W ocenie sądu nie sposób również uznać za wykazane, że doszło do zwłoki
po stronie Wojewódzkiego Centrum Medycznego, która uzasadniałaby odstąpienie
od umowy. W sprawie wprawdzie bezsporne było, że Wojewódzkie Centrum
Medyczne dostarczało każdego miesiąca mniej niż 50 ton odzieży do prania, ale
pozwany nie wykazał, by zobowiązanie Wojewódzkiego Centrum Medycznego w
tym zakresie zostało określone na sztywną ilość 50 ton. Z przedstawionej umowy
wynika bowiem, że rozmiar świadczenia w postaci zlecania prania odzieży strony
określiły jedynie szacunkowo na 50 ton miesięcznie. Zdaniem sądu użycie przez
strony w § 6 ust. 4 umowy słowa „szacunkowo" oznacza, ze rozmiar świadczenia
został określony jedynie w przybliżeniu i strony dopuściły możliwość tego, że
rzeczywiste wielkości będą odbiegały od wskazanych 50 ton.
W sprawie bezsporne było, że po 1 marca 2008 r. powód pozostawał w
gotowości do pracy. Bezsporna była również wysokość należnego powodowi
wynagrodzenia z tytułu tej gotowości w miesiącach marcu, kwietniu oraz części maja
2008 r. (od dnia 1 do dnia 23 maja). Z tego względu Sąd zasądził na rzecz powoda
kwoty dochodzonych przez niego roszczeń z tytułu wynagrodzenia za wskazany
okres 2008 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia ich wymagalności.
Wyrokiem z dnia 6 listopada 2008 r. Sąd Okręgowy, Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w O. oddalił apelację strony pozwanej.
Zdaniem sądu w stanie faktycznym niniejszej sprawy i wobec podniesionych
w sprawie roszczeń nie ulega wątpliwości, że kwestią pierwszoplanową było
rozstrzygnięcie, kto pozostawał w spornym okresie pracodawcą powoda. Pozostałe
elementy rozstrzygnięcia zależały bowiem bezpośrednio od stanowiska zajętego w
tym zakresie.
Sąd zauważył, że przepis art. 231
k.p. reguluje zagadnienie przekształceń
organizacyjno-prawnych, które polegają na przejściu zakładu lub jego części na
innego pracodawcę. Pojęcie "zakład pracy" występuje tutaj w znaczeniu
przedmiotowym jako pewien zespół środków materialnych i osobowych, składający
się na zorganizowaną całość. Brzmienie tego przepisu potwierdza stanowisko, że
bezpośrednim obiektem przekształceń w nim przewidzianych jest przedmiotowo
6
rozumiany zakład pracy, a efektem tych przekształceń są zmiany po stronie
pracodawcy, jako podmiotu stosunku pracy. Pod pojęciem "przejścia" rozumieć
należy wszelkie czynności prawne i zdarzenia, w których wyniku następuje
rozporządzenie dotychczasowego pracodawcy w czasie trwania nawiązanych przez
niego stosunków pracy na rzecz nowego pracodawcy. Ma ono miejsce zawsze
wtedy, gdy do innej osoby przechodzą składniki majątkowe, z którymi związane było
zatrudnienie pracownika. Zdarzeniem powodującym "przejście" może być czynność
prawna dwustronna, jak i jednostronna, decyzja administracyjna, a także inne
zdarzenie, np. dziedziczenie na skutek śmierci pracodawcy.
W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że zawarta pomiędzy PPU „E.”
sp. z o.o. a Wojewódzkim Centrum Medycznym w O. w dniu 14 grudnia 2004 r.
umowa cywilnoprawna należy do kategorii tzw. umów nienazwanych i zawiera w
swych postanowieniach zarówno elementy umowy o świadczenie usług
(pralniczych), jak i postanowienia dotyczące dzierżawy zakładu pralni przez PPU
„E.” sp. z o. o. od szpitala.
Sąd podkreślił, że Sąd Najwyższy wielokrotnie zajmował się umową
dzierżawy jako źródłem transferu pracodawcy. W uchwale z dnia 7 czerwca 1994 r.
(I PZP 20/94, OSNAPiUS z 1994 r. Nr 9, poz. 141) stwierdził, że jeżeli w wyniku
zawarcia umowy dzierżawy nastąpiło przejście zakładu pracy na dzierżawcę, to
rozwiązanie tej umowy prowadzi do ponownego przejścia zakładu na
wydzierżawiającego. Jednakże w dotychczasowym, utrwalonym orzecznictwie nie
budzi wątpliwości, że wygaśnięcie (rozwiązanie) umowy dzierżawy tylko wówczas
powoduje przejście zakładu pracy na wydzierżawiającego, gdy łączy się ze
zwrotem przedmiotu dzierżawy (por. wyrok z dnia 14 października 1997 r., I PKN
299/97, OSNAPiUS z 1998 r. Nr 18, poz. 536). Także m. in. w wyroku z dnia 26
lutego 2003 r. (I PK 67/02, OSNP - wkł. z 2003 r. Nr 18, poz. 5). Sąd Najwyższy
doprecyzował wcześniejsze stanowisko wskazując, że wygaśnięcie umowy
dzierżawy zakładu pracy powoduje jego przejście na wydzierżawiającego tylko
wtedy, gdy odzyskuje on faktyczne władztwo nad zakładem pracy. Przejęcie
zakładu pracy, mimo że z reguły wynika z pewnego zdarzenia prawnego lub z
mocy ustawy, w orzecznictwie Sądu Najwyższego także odnoszone jest do
7
zdarzenia faktycznego polegającego na fizycznym objęciu zakładu pracy lub jego
części.
Zdarzeniem powodującym to przejęcie może być czynność prawna zarówno
dwustronna, jak i jednostronna. Jednakże w tym kontekście podkreślić należy, że
zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej może prowadzić do likwidacji
zakładu pracy, lecz nie prowadzi do ustania stosunków pracy. Kodeks pracy nie
zna bowiem konstrukcji porzucenia zakładu pracy przez pracodawcę, które miałoby
skutkować rozwiązanie umowy o pracę. Jeżeli zatem w wyniku (skutecznego)
rozwiązania umowy dzierżawy wydzierżawiający odzyskał składniki majątkowe
będące przedmiotem tej umowy, z którymi to składnikami było związane
wykonywanie pracy pracowników zatrudnionych przez dzierżawcę, to (jedynie
wówczas) nastąpiło ponowne przejęcie zakładu pracy w rozumieniu art. 231
§ 2 k.p.
(por. uchwałę SN z dnia 7 czerwca 1994 r., I PZP 20/94). W braku zaś skutecznego
rozwiązania umowy dzierżawy owo „przejęcie"' zwrotne nie następuje.
Sąd podkreślił następnie, że stosunki między dwoma kolejnymi
pracodawcami powoda regulowała umowa cywilnoprawna z dnia 14 grudnia 2004 r.
Konflikt na tle wykonywania tejże umowy stanowił zaś bezpośrednią podstawę
roszczeń powodów w zakresie ich stosunków pracy. Przy tym konflikt ten w dacie
orzekania przez sąd pierwszej instancji niespornie nie przyjął formy sporu przed
sądem gospodarczym. Zauważył także, że sąd pierwszej instancji dokonał - na
użytek niniejszej sprawy pracowniczej - oceny materiału dowodowego, w tym
charakteru umowy i skutków jej rozwiązania pod kątem art. 231
k.p. Sąd podkreślił,
że brak odniesienia się przez sąd pierwszej instancji do tej kwestii oznaczałby brak
rozpoznania istoty sprawy. Skuteczne odstąpienie od umowy powoduje bowiem, że
stosunek prawny wygasa ze skutkiem ex tunc, tak jakby umowa w ogóle nie została
zawarta. Odstąpienie zaś od umowy kształtuje nowy stan prawny między stronami
w ten sposób, że od chwili jego złożenia umowa wzajemna przestaje je wiązać,
strony nie są już obustronnie wobec siebie zobowiązane do świadczeń
przewidzianych w umowie. W wyżej ustalonym stanie faktycznym ma to znaczenie
o tyle, że z faktem dzierżawy zakładu pralni przez PPU „E.” sp. z o.o. wiązała się
bezpośrednio kwestia przejęcia tego zakładu pracy w trybie art. 231
k.p. tj. wraz z
pracownikami. Nie sposób zatem nie dostrzegać implikacji tego rodzaju oceny na
8
tle niniejszej sprawy pracowniczej, skoro skuteczne rozwiązanie umowy dzierżawy
pralni miałoby skutkować „powrotnym" przejściem zakładu pracy (pralni) na
wydzierżawiającego - ze wszelkimi konsekwencjami w zakresie stosunków pracy
powodów. Kluczowym elementem tej oceny było zatem, czy PPU „E.” sp. z o.o.
złożył w tym zakresie oświadczenie woli zgodne z wymogami określonymi w art.
491 k.c.
W ocenie sądu nie ulega wątpliwości, że odstąpienie od umowy jako prawo
podmiotowe o charakterze kształtującym kreuje samoistnie węzeł obligacyjny.
Jednakże skuteczne odstąpienie od umowy wzajemnej wymaga od wierzyciela
złożenia dwóch oddzielnych oświadczeń woli. Pierwsze z nich dotyczy wyznaczenia
dłużnikowi dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania. Drugie zaś wyraża
wolę wierzyciela co do rozwiązania stosunku prawnego z niesolidnym partnerem.
Strony umowy wzajemnej obciąża bowiem obowiązek współdziałania. Temu między
innymi służy nałożony w art. 491 § 1 k.c. obowiązek wyznaczenia odpowiedniego
terminu, poprzedzającego odstąpienie od umowy. Takiego współdziałania ze strony
PPU „Energetyk” sp. z o. o. zabrakło.
Odrębną kwestią jest, czy Wojewódzkie Centrum Medyczne w O. w ogóle
pozostawało w zwłoce wobec PPU „E.” sp z o.o.. Zwłoka wierzyciela nie może mieć
bowiem miejsca, jeśli pozostaje sporna co do wysokości sama suma
wierzytelności. Dotyczy to także świadczeń niepieniężnych, w związku z czym
sporną „sumą wierzytelności" jest w niniejszej sprawie „ilość prania" jaką miał
dostarczać szpital. W tym kontekście, zdaniem sądu, nie można nie odnieść się do
kwestii interpretacji spornego postanowienia umowy z dnia 14 grudnia 2004 r.
(„szacunkowa ilość pranej bielizny w miesiącu wynosi 50.000 kg”). Należy
wskazać, że stosownie do treści art. 65 k.c. w braku możliwości posłużenia się
wykładnią subiektywną, odwołującą się wprost do woli stron należy oprzeć się na
tym, jak rozsądny odbiorca w danych okolicznościach, rozumiałby znaczenie
umowy w jej całokształcie. Dla odtworzenia rzeczywistej woli stron należy - poza
kontekstem językowym - brać pod uwagę także okoliczności złożenia oświadczenia
woli, czyli tzw. kontekst sytuacyjny (art. 65 § 1 k.c). Z kolei z art. 65 § 2 k.c. wynika
nakaz kierowania się przy wykładni umowy jej celem.
9
Zdaniem Sądu Okręgowego w powyższym zakresie prawidłowo sąd
pierwszej instancji uznał, że trudno taki argument potraktować jako uzasadniający
zwłokę dłużnika. Sąd Okręgowy podzielił tym samym ocenę, że w umowie z dnia
14 grudnia 2004 roku ilość bielizny przeznaczonej do prania została określona
jedynie "szacunkowo", a nie precyzyjnie w wymiarze (co najmniej) 50 ton, stąd też
żądanie przez wierzyciela PPU „E.” sp z o.o. dostarczania mu dokładnie 50 ton
bielizny miesięcznie jest - w świetle tego zapisu umowy oraz w/w reguł wykładni
oświadczeń woli stron - nieuprawione.
W związku z tym sąd uznał, że Wojewódzkie Centrum Medyczne w O. nie
pozostawało w zwłoce wobec PPU „E.” sp. z o.o., jeżeli chodzi o ciążące na nim
zobowiązanie wzajemne, a w konsekwencji nie zachodziły ustawowe podstawy do
odstąpienia od tejże umowy na zasadach określonych w art. 491 k.c. W
konsekwencji, skoro nie doszło do rozwiązania w tym trybie łączącej strony umowy
cywilnoprawnej z dnia 14 grudnia 2004 r. niewątpliwie nie doszło tym samym do
rozwiązania umowy dzierżawy zakładu pralni i „zwrotnego" przejścia zakładu pracy.
Z tego powodu nie ulega wątpliwości, że nie doszło również do zmiany stosunków
pracy łączących PPU „E.” sp. z o.o. z pracownikami tejże pralni.
W ocenie sądu nie doszło również do naruszenia art. 337 k.c., zgodnie z
którym posiadacz samoistny nie traci posiadania przez to, że oddaje drugiemu rzecz
w posiadanie zależne. Z omawianego przepisu wynikają bowiem dwie reguły.
Mianowicie, bez uszczerbku dla bytu posiadania władztwo rzeczy może być
przypisane równocześnie posiadaczowi samoistnemu i posiadaczowi zależnemu.
Po drugie, dla bytu posiadania samoistnego nie jest konieczny bezpośredni,
fizyczny związek z rzeczą. Należy zatem podkreślić, że władztwo to (posiadanie
zależne wynikające z umowy dzierżawy) zostało utrzymane przez PPU „E.” sp. z
o.o., gdyż w wyżej opisanych zdarzeniach zabrakło podstawowego elementu jakim
jest faktyczne (zwrotne) przejęcia zakładu pracy przez Wojewódzkie Centrum
Medyczne w O..
W ocenie Sądu Okręgowego w O. powyższa „cywilistyczna" ocena materiału
dowodowego nie stanowi niedopuszczalnego rozstrzygnięcia sprawy gospodarczej
przez sąd pracy, ale stanowiła konieczny element uzasadniający końcową
konkluzję tego sądu o braku „zwrotnego" przejścia zakładu pralni na Wojewódzkie
10
Centrum Medyczne w O., to zaś należało niewątpliwie do istoty niniejszej sprawy
pracowniczej.
Sąd zauważył następnie, że pozwany PPU „E.” sp z o. o. w wywodach apelacji
kwalifikował zawartą ze szpitalem umowę jako umowę, do której należy stosować
przepisy kodeksu cywilnego o zleceniu. Zastosowanie na tym tle powoływanego
przez niego art. 491 § 1 k.c. nie jest wykluczone, albowiem przepisy art. 734-751
k.c. (dotyczące umowy zlecenia) nie regulują odstąpienia od umowy na skutek
zwłoki w wykonaniu zobowiązania przez drugą stronę. Sąd wskazał jednak, że
umowa z pralnią chemiczną o czyszczenie odzieży ma charakter umowy o dzieło,
albowiem z punktu widzenia klasyfikacji umów zaliczana jest ona do umów
rezultatu. Niezasadne pozostają zatem zarzuty o naruszeniu art. 750 k.c. w zw. z
art. 746 § 2 k.c., ani też „nieprawidłowego niezastosowania" art. 750 k.c. w zw. z
art. 750 § 2 k.c.. Do tego rodzaju umów stosuje się bowiem przepisy dotyczące
umowy o dzieło (art. 627-646 k.c.). Zgodnie natomiast z art. 632 § 1 k.c., jeżeli
strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie może
żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie
można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Z kolei § 2 ww. przepisu
stanowi, że jeżeli jednak wskutek zmiany stosunków, której nie można było
przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą,
sąd może podwyższyć ryczałt lub rozwiązać umowę. W art. 632 § 2 k.c. nie chodzi
przy tym o utratę spodziewanego dochodu, ale o poniesienie "rażącej straty" w
ramach konkretnego stosunku prawnego, wyznaczonego zawartą umową o dzieło.
Zdaniem Sądu Okręgowego w O. dostarczanie przez Wojewódzkie Centrum
Medyczne w O. prania w ilości około 25% mniejszej niż jego pierwotny wymiar
szacunkowy nie można uznać, za „zmianę stosunków, której nie można było
przewidzieć, (wobec której) wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie
rażącą stratą". Nie zachodziły zatem także podstawy do rozwiązania tejże umowy
w trybie art. 632 § 2 k.c.
Sąd uznał również za bezzasadny zarzut naruszenia art. 58 § 1 k.c., gdyż
sąd pierwszej instancji nie orzekł w zakresie nieważności oświadczenia z dnia 14
lutego 2008 r. o odstąpieniu od umowy, a jedynie uznał tę czynność za
bezskuteczną. Nie było ono nieważne w rozumieniu art. 58 §1 k.c. albowiem „samo
11
w sobie" nie nosi znamion czynności prawnej sprzecznej z ustawą albo mającej na
celu obejście ustawy i takiej oceny nie wyraził też sąd pierwszej instancji. Brak
zamierzonych przez PPU „E.” sp. z o.o. skutków prawnych tego oświadczenia
wynika z innych, wyżej omówionych wad (brak terminu dodatkowego, brak zwłoki
dłużnika). Z tego względu czynność ta, nie będąca nieważną w rozumieniu art. 58 §
1 k.c. - wbrew żądaniu apelującego - nie podlega też konwersji w inną ważną
czynność prawną. W świetle poczynionych ustaleń nie można bowiem zakładać w
tym zakresie żadnej hipotetycznej zgodnej woli stron, skoro Wojewódzkie Centrum
Medyczne w O. jednoznacznie wyrażało stanowisko zgoła odmienne, uznając że
wywiązuje się należycie z łączącej strony umowy.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiódł pozwany, zaskarżając go
w całości oraz wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i jego uchylenie
w całości oraz oddalenie wszystkich pozwów w stosunku do pozwanego albo
ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Skarga kasacyjna została oparta na obu podstawach kasacyjnych.
W zakresie naruszenie przepisów prawa materialnego skarżący wskazał na
naruszenia:
1) art. 491 § 1 k.c., poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że
odstąpienie od umowy z dnia 14 lutego 2005 r. przez pozwanego narusza ten przepis
z powodu rzekomo niewyznaczenia dodatkowego odpowiedniego terminu do
wykonania zobowiązania, w sytuacji gdy z materiału zebranego w sprawie wynika
jednoznacznie, że kontrahent odstępującego nie wykonałby zobowiązania chociażby
termin był wyznaczony, albowiem po pierwsze nie ma takiej możliwości, po wtóre w
ogóle nie poczuwa się do obowiązku zwiększenia ilości prania, twierdząc, że nie
ciąży na nim takie zobowiązanie;
2) z ostrożności procesowej, na wypadek uznania nieważności odstąpienia od umowy,
naruszenie art. 750 k.c. w związku z art. 746 § 2 k.c., poprzez jego nieprawidłowe
niezastosowanie, w sytuacji gdy w sprawie istnieją przesłanki do zastosowania
konwersji „oświadczenia o odstąpieniu" w ważną czynność wypowiedzenia umowy o
świadczenie usług z ważnych powodów, o jakiej mowa w art. 746 § 2 k.c., co
powoduje skutki tożsame z odstąpieniem od umowy;
12
3) art. 337 k.c., poprzez jego nieprawidłowe niezastosowanie;
4) art. 231
k.p., poprzez nieprawidłową wykładnię tego przepisu, polegającą na
przyjęciu, że: a) do jego zastosowania konieczne jest „faktyczne przejęcie władztwa
nad zakładem pracy" w sytuacji, gdy wystarczające jest objęcie go w posiadanie w
rozumieniu art. 337 k.c., co następuje przecież ex lege; b) przejęcie zadań zakładu
pracy w rozumieniu tego przepisu następuje tylko wtedy gdy zachodzi faktyczna
kontynuacja jego działalności, i nie ma miejsca w sytuacji gdy podmiot będący
posiadaczem zakładu pracy, pomimo możliwości kontynuowania jego działalności
„przekazuje" wykonywane przez ten zakład zadania innemu podmiotowi;
5) art. 58 § 1 k.c., poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i odniesienie tego
przepisu do złożonego oświadczenia pozwanego o odstąpieniu od umowy o usługi
pralnicze, w sytuacji gdy art. 58 k.c. na podstawie którego możliwe jest stwierdzenie
nieważności każdej co do zasady czynności prawnej jako przesłanki rozstrzygnięcia,
odnosi się jedynie do przepisów o charakterze bezwzględnie obowiązującym;
6) art. 65 k.c., poprzez jego błędną wykładnię i dokonanie nieprawidłowej wykładni §
6 pkt 4 umowy o świadczenie usług pralniczych, i przyjęcie, że strony dokonały
jedynie szacunkowego określenia ilości prania do którego przekazywania
zobowiązał się szpital, dlatego nie można uznać, że Samodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne w O., przekazując wielkość
prania o 25% mniejszą, aniżeli zadeklarowana w tym postanowieniu umowy
pozostaje w zwłoce.
Ponadto skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które miało
wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 459 k.p.c., poprzez jego nieprawidłową
wykładnię i oparcie wyroku na rozstrzygnięciu sprawy gospodarczej istniejącej
pomiędzy pozwanym, a Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej
Wojewódzkim Centrum Medycznym w O., odnośnie kwestii skuteczności
odstąpienia od umowy o usługi pralnicze oraz skutków odstąpienia w zakresie
stosunku gospodarczego pomiędzy pozwanym a tym podmiotem, co wykracza
poza zakres kognicji sądu pracy.
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania został uzasadniony
istnieniem szeregu problemów związanych z wykładnią wskazanych podstaw
kasacyjnych.
13
Po pierwsze niezbędna jest wykładnia art. 231
k.p., w szczególności
niezbędne wydaje się jednoznaczne określenie, czy przepis ten ma zastosowanie
także do sytuacji gdy po stronie dotychczasowego pracodawcy następuje
zakończenie faktyczne działalności związanej z tym zakładem, a podmiot ten nadal
jest związany stosunkiem prawnym z poprzednim pracodawcą, a faktyczne
zakończenie tej działalności jest niezgodne z łączącym ten podmiot z pracodawcą
poprzednim stosunkiem prawnym.
Po drugie z uwagi na fakt, że sprawa niniejsza jest sprawą z zakresu prawa
pracy, równie istotny jest zakres badania przez sąd pracy stosunku gospodarczego
istniejącego pomiędzy dwoma potencjalnymi pracodawcami. Kwestia ta
praktycznie w ogóle nie jest poruszana w orzecznictwie, natomiast jak wynika z
wyroków obu sądów orzekających w niniejszej sprawie, oba w sposób głęboki
wniknęły w kwestię skuteczności odstąpienia przez PPU „E.” sp. z. o.o. w O. od
umowy o usługi pralnicze, dokonały wiążącej kwalifikacji tej umowy i w znacznej
mierze, na ocenie prawnej tych kwestii, oparły rozstrzygnięcie. Zdaniem
skarżącego, jeśli zachodził spór gospodarczy, winien on być pozostawiony do
rozstrzygnięcia właściwemu sądowi, a badanie tych kwestii przez sąd pracy jest
niepotrzebne do rozpoznania roszczeń pracowniczych, a wręcz roszczenia te może
zniweczyć.
Wreszcie kolejną kwestią, która budzi wątpliwości jest, zdaniem skarżącego,
prawidłowa wykładania art. 65 k.c. w odniesieniu do zwrotu zawartego w § 6 pkt 4
umowy z dnia 14 grudnia 2004 r., zgodnie z którym „szacunkowa ilość bielizny w
miesiącu wynosi 50.000 kg". Problemem w sprawie jest charakter tego zwrotu, a w
szczególności, czy zwrot ten oznacza, że zamawiający - organizator przetargu
zobowiązuje się do dostarczenia takiej ilości prania, czy też z uwagi na to, że
umowa nie określa minimalnego progu ilości prania które ma być dostarczane, w
istocie zamawiający może jednostronnie określać, jaka ilość prania spełnia warunek
„szacunkowy".
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżący podniósł, że w jego ocenie,
pomimo braku wskazania w uzasadnieniu wyroku podstawy rzekomej nieważności
odstąpienia, wydaje się, że sąd pierwszej instancji uznał, iż oświadczenie z dnia 14
14
lutego 2008 r. „o odstąpieniu od umowy" narusza przepis art. 491 § 1 k.c., a
sankcję nieważności przewiduje w takim wypadku art. 58 § 1 k.c.
Zdaniem skarżącego problem ten ma znaczenie zasadnicze albowiem od
jego prawidłowego rozstrzygnięcia zależy w ogóle prawna możliwość wykonania
wyroku sądu pracy. Nie ulega bowiem wątpliwości, że kwestie ważności oraz
skuteczności odstąpienia należą do stosunku gospodarczego istniejącego pomiędzy
pozwanym a szpitalem, a zgodnie z aktualnym modelem ustrojowym sądownictwa
kwalifikowane są one jako sprawa gospodarcza, dlatego należą do właściwości
sądu gospodarczego. W takim wypadku może bowiem dojść do sytuacji, w której
sąd gospodarczy inaczej od sądu pracy oceni skutki dokonanego odstąpienia od
umowy i pojawi się realny problem z wykonaniem wyroku sądu pracy.
Skarżący podkreślił, że zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie ustalony
jest pogląd, że sankcję nieważności bezwzględnej czynności prawnej wywołują
jedynie czynności sprzeczne z przepisami ustawy bezwzględnie obowiązującymi
(iuris cogentis). Zaliczyć do nich należy te przepisy ustawowe, które w
przeciwieństwie do przepisów dyspozytywnych nie pozostawiają stronom swobody
odmiennego uregulowania treści stosunku prawnego (por. Kodeks cywilny.
Komentarz T. I, red. K. Pietrzykowski, Wyd. C.H. BECK, Warszawa 1997 r., str.
151). W związku z powyższym skarżący wyodrębnił następujące wątpliwości, po
pierwsze, czy oświadczenie o odstąpieniu oparte o art. 491 § 1 k.c. podlega w ogóle
badaniu na gruncie bezwzględnej nieważności, o której mowa w art. 58 § 1 k.c.,
jeśli tak, to czy rzeczywiście wady tego oświadczenia wskazane przez sąd
powodują jego nieważność. Po trzecie czy oświadczeniu o odstąpieniu, o ile uzna
się podstawy do przyjęcia jego wadliwości, nie można nadać innego ustawowego
sensu w drodze konwersji czynności prawnej, i uznania tego oświadczenia jako
ważnego wypowiedzenia umowy o świadczenie usług pralniczych (art. 750 w zw. z
art. 746 §. 2 k.c.).
Zdaniem skarżącego w odniesieniu do normy z art. 491 k.c. nie można
stwierdzić, że przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący (tak min. P.
Machnikowski w: Swoboda umów wg art. 3531
k.c. Konstrukcja Prawna,
Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2005 r., str. 244), a tylko w takim wypadku w
grę wchodzi ustalanie jego nieważności w ramach art. 58 k.c.
15
Skarżący podniósł, że wyznaczanie dodatkowego terminu wykonania
zobowiązania nie ma w aspekcie sprawy najmniejszego sensu, a dla pozwanego z
uwagi na to że umowa przynosi straty konieczne jest jak najszybsze zakończenie
stosunku prawnego. Dlatego też uznać należy, że w warunkach sprawy wszelkie
przesłanki zastosowania przepisu art. 491 § 1 k.c. zostały spełnione, i brakuje
podstaw do stwierdzania bezskuteczności odstąpienia terminu, a tym bardziej jego
nieważności. Należy dodać, że jak wynika z treści oświadczenia o odstąpieniu,
sprawa zmniejszonych dostaw oraz ponoszonych przez wykonawcę strat z tego
powodu była przedmiotem negocjacji między stronami umowy oraz licznych
monitów ze strony pozwanego.
Zdaniem skarżącego, gdyby nawet przyjąć, że oświadczenie o odstąpieniu
rzeczywiście jest bezskuteczne, to w sprawie winna zostać zastosowana zasada
konwersji czynności prawnej. „Przez konwersję rozumie się przemianę nieważnej
czynności prawnej w inną, ważną czynność prawną, odpowiadającą chociażby
częściowo hipotetycznej woli stron." (Maciej Gutowski w: Nieważność czynności
prawnej, Wydawnictwo C.H. BECK, 2 wydanie, Warszawa 2008 r., str. 410). W
ocenie skarżącego, skoro w ostateczności sąd ustalił bezskuteczność czynności
prawnej odstąpienia od umowy o usługi pralnicze, powinien oświadczenie o
odstąpieniu uznać jako ważne wypowiedzenie umowy o usługi pralnicze,
kwalifikowane na podstawie art. 750 k.c. w zw. z art. 746 § 2 k.c.
Zdaniem skarżącego sąd pierwszej instancji nieprawidłowo dokonuje
wykładni postanowień umowy z dnia 4 grudnia 2004 r. o świadczenie usług
pralniczych. Otóż przedmiotem tej umowy jest świadczenie prania na rzecz
Wojewódzkiego Centrum Medycznego w O., na bazie wydzierżawionej pralni. Nie
ulega wątpliwości, a wynika to jednoznacznie z treści umowy, że umowa dzierżawy
pralni jest umową „podrzędną" w stosunku do umowy o usługi prania. Ustanie
umowy o usługi prania powoduje ustanie umowy dzierżawy pralni, a wynika to z
faktu, że usługi prania miały być świadczone wydzierżawiającemu. W tym
kontekście niewłaściwe jest twierdzenie, że strony zawarły umowę dzierżawy, w
ramach której PPU E. miał świadczyć usługi prania. W sprawie niniejszej sens
trwania umowy dzierżawy istnieje tylko wtedy, kiedy istnieje umowa o usługi
pralnicze z wydzierżawiającym. Zdaniem skarżącego do umowy o usługi pralnicze
16
mają zastosowanie przepisy dotyczące umowy o świadczenie usług, do których
odpowiednio stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.).
Skarżący podniósł, że kolejny problem dotyczy rozstrzygnięcia, czy zaistniał
ważny powód rozwiązania umowy w rozumieniu art. 746 § 2 k.c.. Ta kwestia nie
jest objęta kognicją sądu pracy, ale została podniesiona ze względu na fakt, iż sądy
zajmowały się również tym zagadnieniem. Sprowadza się ona do analizy § 6 pkt 4
umowy z dnia 14 grudnia 2004 r. Zgodnie z tym postanowieniem szacunkowa ilość
bielizny w miesiącu wynosi 50000 kg, a szpital w 2007 r. dostarczał średnio 37,5
tony miesięcznie, a więc ok. 25% mniej. Zdaniem skarżącego zmniejszenie tej ilości
o 25% stanowi nieprawidłowe wykonanie zobowiązania. Zwrot „szacunkowa ilość
bielizny" oznacza w tym wypadku, że ilości prania nie można ustalić z aptekarską
dokładnością, jednak odstępstwa od wielkości 50 ton nie mogą być zbyt wielkie, a
w skali 1 roku winny dać wielkość 50 ton.
W ocenie skarżącego w gestii sądu pracy pozostaje natomiast badanie stanu
faktycznego powstałego w następstwie odstąpienia od umowy (ewentualnie
potraktowania tego oświadczenia jako wypowiedzenia), czego sądy nie uczyniły.
Jego zdaniem można przyjąć konstrukcję, iż PPU E. sp. z o.o. w O. dokonał
faktycznej likwidacji zakładu pracy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia
16 maja 2001 r.(I PKN 573/00 OSNP z 2003 r., Nr 5, poz. 124) likwidacja zakładu
pracy, w wyniku której majątek dotychczasowego pracodawcy jest wykorzystywany
do wykonywania tych samych zadań, czemu towarzyszy przejęcie części
pracowników, jest przejściem zakładu pracy na nowego pracodawcę w rozumieniu
art. 231
k.p. Nie ulega wątpliwości że pogląd ten może mieć zastosowanie do nin. sprawy.
Jak wykazano pralnia była stworzona jako zakład obsługujący szpital i nigdy takiego
charakteru nie utraciła. Ustanie umowy spowodowało jej likwidację jako zakładu
pracy należącego do PPU E. sp. z o.o. w O..
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
W sporze niniejszym chodziło zasadniczo o ustalenie, że powód pozostaje w
stosunku pracy z pozwanym (dotychczasowym) pracodawcą. Poza tym powód
wnosił o zasądzenie na jego rzecz wynagrodzenia za pracę.
17
Spór powstał w związku z wydzierżawieniem pralni i przejęciem
pracowników przez pozwanego pracodawcę. Umowa dzierżawy była podstawą
przejścia części zakładu pracy, w rozumieniu art. 231
k.p. Spółka, która stała się
pracodawcą powoda odstąpiła od umowy dzierżawy. Jednak wydzierżawiający nie
odebrał przedmiotu dzierżawy. Nie doszło więc do faktycznego przejęcia władztwa
nad zakładem pracy (pralnią). Sąd Rejonowy uznał, że powoda łączył stosunek
pracy z pozwanym pracodawcą i zasądził wynagrodzenie za pracę. Apelacja
została oddalona przez Sąd Okręgowy.
W skardze kasacyjnej podniesiono naruszenie przepisów prawa
materialnego i procesowego. Skarżący podniósł, że w sprawie istnieje szereg
problemów prawnych.
Zasadniczym problemem jest w niniejszej sprawie rozstrzygnięcie, czy w
wyniku rozwiązania umowy dzierżawy (odstąpienia) doszło do zwrotnego przejęcia
zakładu pracy przez wydzierżawiającego. Problemy związane z przejęciem zakładu
pracy lub jego części na innego pracodawcę były rozstrzygane w licznych
orzeczeniach Sądu Najwyższego. Należy jednak mieć na uwadze to, iż zapadały
one w bardzo różnych stanach faktycznych. W stanie faktycznym niniejszej sprawy
zasadnicze znaczenie ma, że pomiędzy stronami umowy dzierżawy było sporne,
czy umowa ta wygasła, czy też nadal obowiązuje. W tej sytuacji spór związany z
bytem umowy cywilnoprawnej powinien być rozstrzygnięty przez sąd cywilny. Dla
rozstrzygnięcia zaś sporu, którego przedmiot dotyczy przejęcia zakładu pracy i
wynagrodzenia ze stosunku pracy podstawowe znaczenie ma to, czy doszło do
faktycznego przejęcia władztwa nad tym zakładem pracy.
W kwestii powyższej rozstrzygał już Sąd Najwyższy. Nie ulega wątpliwości,
że w wyniku rozwiązania umowy dzierżawy i przejęcia jej przedmiotu następuje
przejście zakładu pracy na podstawie art. 231
k.p. W sprawie tej było jednak
sporne, czy umowa dzierżawy rzeczywiście wygasła. Należy podkreślić, że
czynności prawne, na podstawie których dochodzi do przejęcia zakładu pracy na
podstawie art. 231
k.p., powinny być zgodne z prawem (wyrok Sądu najwyższego z
dnia 24 marca 2009 r., I PK 205/08). Wynika więc z tego, że czynności na
podstawie których dochodzi do przejścia zakładu pracy nie powinny być traktowane
jako zdarzenie czysto faktyczne, gdyż mogłoby to prowadzić do akceptacji działań
18
łamiących prawo. Można więc stwierdzić, że zarówno zawarcie, jak i odstąpienie od
umowy (dzierżawy) jest legalne, co nie znaczy, że zawsze skuteczne. Jednak
problem ten nie ma decydującego znaczenia. Konieczne jest jednakże
stwierdzenie, że likwidacja pracodawcy nie może być samodzielnym zdarzeniem
powodującym wygaśnięcie umowy o pracę ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5
września 2001 r., I PKN 830/00, OSNP 2003, nr 15, poz. 355). Natomiast wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2001 r., I PKN 573/00, OSNP 2003, nr 5, poz.
124 nie może być zastosowany do niniejszej sprawy w ten sposób, jak wywodzi
skarżący . Sąd Najwyższy uznał w nim bowiem, że likwidacja zakładu pracy, w
wyniku której majątek dotychczasowego pracodawcy jest wykorzystywany do tych
samych zadań, czemu towarzyszy przejęcie pracowników jest przejściem zakładu
na nowego pracodawcę. Wynika więc z tego, że koniecznym elementem przejęcia
jest faktyczne posiadanie (władanie) zakładu pracy.
Można zatem przyjąć, że o przejęciu zakładu pracy decyduje, przede
wszystkim jego faktyczne przejęcie. Nie może więc o tym przesądzać rozwiązanie
umowy dzierżawy, tym bardziej jeżeli nie jest to okoliczność bezsporna. Można w
tym miejscu powołać wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 sierpnia 2007 r., V CSK
156/07, LEX 442755. Stwierdzono w nim, że art. 231
k.p. normuje sytuację prawną
pracowników w wypadku zmiany pracodawcy spowodowanej przejęciem ich
zakładu pracy przez inny podmiot. Przepis ten ma charakter ochronny i określa
zakres odpowiedzialności każdego ze zmieniających się pracodawców wobec
pracowników. Dla oceny, kto jest pracodawcą w stosunku do pracownika
decydujące jest faktyczne przejęcie zakładu pracy, powodujące, że pracownicy
świadczą pracę na rzecz, kogo innego niż dotychczas. Zmiany prawne dotyczące
praw do zakładu pracy nie są przy tym przesądzające. Sąd Najwyższy wielokrotnie
przyjmował, iż o przejściu zakładu pracy decyduje przejęcie faktycznego władztwa
nad zakładem pracy. W wyroku z dnia 26 lutego 2003 r., I PK 67/02, OSNP 2004,
nr 14, poz. 240 Sąd Najwyższy rozstrzygnął, że wygaśnięcie umowy dzierżawy
zakładu pracy powoduje jego przejście na wydzierżawiającego (art. 231
k.p.) tylko
wtedy, gdy wydzierżawiający odzyskuje faktyczne władztwo na zakładem pracy.
Ostatecznie należało więc uznać, że w stanie faktycznym sprawy nie doszło do
przejścia zakładu pracy. Nie ulega bowiem wątpliwości, że nie został on
19
przekazany nowemu pracodawcy. Nie miały natomiast decydującego znaczenia
ustalenia związane ze skutecznością odstąpienia od umowy dzierżawy. Na tej
podstawie Sąd Najwyższy uznał, że zarzuty naruszenia prawa materialnego nie
były uzasadnione.
Nieuzasadnione okazały się również zarzuty naruszenia prawa
procesowego. Należy jednak podnieść, że Sądy obu instancji nie rozstrzygały
sprawy gospodarczej. Nie ma natomiast przeszkód, by zostały dokonane oceny
konieczne do rozstrzygnięcia sprawy z zakresu prawa pracy.
Z tych względów, na podstawie art. 39814
k.p.c., orzeczono jak w sentencji
wyroku.
/tp/