Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 24 MAJA 2011 R.
II KK 329/10
W przepisie art. 152 k.k.w. chodzi o sytuacje, gdy kara pozbawienia
wolności nie była wykonywana z powodu odroczenia jej wykonania, a nie o
faktyczny okres pobytu skazanego na wolności, liczony od uprawomocnie-
nia się orzeczenia. Jeżeli zatem w powyższym przepisie jest mowa o odro-
czeniu wykonania kary, a nie o jej niewykonywaniu, które może być podyk-
towane różnymi przyczynami, to oczywistym jest, że przesłanką do warun-
kowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności w postępowa-
niu wykonawczym jest wynikający wyłącznie z postanowienia sądu o odro-
czeniu wykonania kary okres, który musi trwać co najmniej rok i liczony jest
od daty wydania pierwszego postanowienia w tej kwestii.
Przewodniczący: sędzia SN W. Płóciennik.
Sędziowie: SN J. Grubba, SA (del. do SN) K. Klugiewicz (spra-
wozdawca).
Prokurator Prokuratury Generalnej: B Nowińska.
Sąd Najwyższy w sprawie Jana S., w przedmiocie warunkowego za-
wieszenia wykonania kary pozbawienia wolności na podstawie art. 152
k.k.w., po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 24 maja 2011 r.
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść skazane-
go od postanowienia Sądu Rejonowego w S. z dnia 25 października 2010
r.,
2
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie i u m o r z y ł postępowanie w
przedmiocie warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wol-
ności względem Jana S. (...).
U Z A S A D N I E N I E
Wyrokiem Sądu Rejonowego w S. z dnia 17 stycznia 2007 r. oskarżo-
ny Jan S. został uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 278 § 1
k.k. i za to skazany na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wyko-
nanie w oparciu o przepisy art. 69 § 1 i 2 oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warun-
kowo zawieszono na okres lat 4. Jednocześnie na podstawie art. 73 § 2 k.k.
oskarżony Jan S. został oddany w okresie próby pod dozór kuratora, a na
podstawie art. 72 § 2 k.k. zobowiązano go do naprawienia szkody w całości
oraz w oparciu o przepisy art. 33 § 1 – 3 k.k. orzeczono wobec niego karę
grzywny w liczbie 60 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki
na kwotę 10 zł.
Powyższy wyrok, wobec jego niezaskarżenia przez żadną ze stron,
uprawomocnił się dnia 25 stycznia 2007 r.
Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2007 r., które uprawomocniło się
dnia 2 stycznia 2008 r., Sąd Rejonowy w S. na podstawie art. 75 § 2 k.k.,
zarządził wykonanie orzeczonej wobec skazanego Jana S. kary 6 miesięcy
pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem tegoż Sądu z dnia 17 stycznia
2007 r.
Na posiedzeniu w dniu 25 października 2010 r. Sąd Rejonowy w S.,
na podstawie art. 152 k.k.w., postanowił „zawiesić Janowi S. (…) skazane-
mu wyrokiem Sądu Rejonowego w S. z dnia 17 stycznia 2007 r., karę po-
zbawienia wolności w wymiarze 6 miesięcy na okres próby 3 lat, oddając go
pod dozór kuratora”. Powyższe postanowienie, niezaskarżone w zwykłym
trybie odwoławczym, uprawomocniło się dnia 6 listopada 2010 r.
3
Kasację od prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w S. z
dnia 25 października 2010 r., na niekorzyść skazanego Jana S., wywiódł
Prokurator Generalny, który powołując zarzut rażącego i mającego istotny
wpływ na treść powyższego orzeczenia naruszenia przepisu prawa – art.
152 k.k.w., a polegającego na warunkowym zawieszeniu wykonania kary
pozbawienia wolności, pomimo braku ku temu podstaw określonych w tym
przepisie, gdyż sąd nie odroczył wcześniej wykonania tej kary, wniósł w
konkluzji o uchylenie zaskarżonego postanowienia i umorzenie postępowa-
nia w zakresie zawieszenia wykonania wobec Jana S. kary pozbawienia
wolności.
W uzasadnieniu swojej kasacji Prokurator Generalny podniósł w
szczególności, że zaskarżone postanowienia jest wadliwe, albowiem zapa-
dło z rażącym i mającym wpływ na jego treść naruszeniem art. 152 k.k.w.,
który stanowi, że „jeżeli odroczenie wykonania kary nie przekraczającej 2
lat pozbawienia wolności trwało przez okres co najmniej jednego roku – sąd
może warunkowo zawiesić wykonanie tej kary na zasadach określonych w
art. 69 – 75 kodeksu karnego”. Możliwość zatem stosowania instytucji wa-
runkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności w postępo-
waniu wykonawczym uzależniona jest od spełnienia dwóch warunków, a
mianowicie od tego, aby orzeczona prawomocnym wyrokiem kara pozba-
wienia wolności nie przekraczała 2 lat oraz od tego, aby odroczenie wyko-
nania tej kary trwało nieprzerwanie przez okres co najmniej jednego roku.
W przedmiotowej sprawie, co jest bezsporne, Jan S. w ogóle nie ko-
rzystał z instytucji odroczenia wykonania orzeczonej wobec niego kary po-
zbawienia wolności i w sytuacji braku ustawowych przesłanek do zastoso-
wania wobec niego warunkowego zawieszenia wykonania kary w trybie art.
152 k.k.w., postępowanie w tym przedmiocie powinno zostać umorzone
(art. 15 § 1 k.k.w.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
4
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna i to w stopniu oczywi-
stym, albowiem oczywiste i rażące jest naruszenie przez Sąd Rejonowy w
S. w zaskarżonym postanowieniu przepisu art. 152 k.k.w., a taka obraza
prawa miała istotny wpływ na treść przedmiotowego orzeczenia.
Na wstępie – jedynie dla przypomnienia – należy wskazać, z uwagi na
zaistniały w przedmiotowej sprawie układ procesowy, że przewidziana w
art. 152 k.k.w. możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary po-
zbawienia wolności istnieje także wówczas, gdy co najmniej roczny okres
odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności dotyczy takiej kary, której
wykonanie w wyroku sąd warunkowo zawiesił, a następnie zarządził jej wy-
konanie (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1999 r., I KZP
6/99, OSNKW 1999, z. 5-6, poz. 30).
W omawianej sprawie okolicznością bezsporną jest – a na co słusznie
również zwraca uwagę w swojej kasacji Prokurator Generalny – że wobec
skazanego Jana S. nie zostało nigdy wydane postanowienie o odroczeniu
wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejono-
wego w S. z dnia 17 stycznia 2007 r.
Przepis art. 152 k.k.w. jednoznacznie wskazuje, że chodzi w nim o sy-
tuacje, gdy kara pozbawienia wolności nie była wykonywana z powodu od-
roczenia jej wykonania, a nie o faktyczny okres pobytu skazanego na wol-
ności, liczony od uprawomocnienia się orzeczenia. Jeżeli zatem w powyż-
szym przepisie jest mowa o odroczeniu wykonania kary, a nie o jej niewy-
konywaniu, które może być podyktowane różnymi przyczynami, to oczywi-
stym jest, że przesłanką do warunkowego zawieszenia wykonania kary po-
zbawienia wolności w postępowaniu wykonawczym jest wynikający wyłącz-
nie z postanowienia sądu o odroczeniu wykonania kary okres, który musi
trwać co najmniej rok i liczony jest od daty wydania pierwszego postano-
wienia w tej kwestii (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21
czerwca 2001 r., II KKN 80/00, Prok. i Pr. 2000, nr 11, poz. 11). Na margi-
5
nesie należy jedynie dla ścisłości zaznaczyć, chociaż nie ma to znaczenia
w omawianej sytuacji procesowej, że do rocznego okresu, o którym mowa
w art. 152 k.k.w., wlicza się także okres zawieszenia postępowania wyko-
nawczego w części dotyczącej kary pozbawienia wolności, jeżeli tę decyzję
(art. 15 § 2 k.k.w.) oparto na przesłankach, które stanowią również podsta-
wę do odroczenia wykonania kary (zob. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 29 września 2004 r., I KZP 18/04, OSNKW 2004, z. 9, poz. 89). Nie
może przy tym budzić wątpliwości, że możliwość warunkowego zawiesze-
nia wykonania kary pozbawienia wolności w oparciu o przepis art. 152
k.k.w. nie zachodzi, gdy kara ta nie jest wykonywana wskutek bezprawnego
uchylania się skazanego od jej odbywania (zob. postanowienie Sądu Ape-
lacyjnego w Krakowie z dnia 25 marca 1999 r., II AKz 96/99, KZS 1999, nr
4, poz. 78). Powyższa uwaga jest o tyle istotna, że w omawianej sprawie
skazany Jan S., wobec bezskutecznych prób zatrzymania i osadzenia go w
zakładzie karnym, był poszukiwany listem gończym.
Zatem w świetle powyższego, uwzględnienie przez Sąd Rejonowy w
S. wniosku skazanego Jana S. z dnia 5 października 2010 r. i zawieszenie
wykonania kary pozbawienia wolności w oparciu o przepis art. 152 k.k.w., w
ogóle nie znajdowało podstaw w treści powyższego przepisu. Skazany
wprawdzie istotnie nie był osadzony w zakładzie karnym przez okres kilku
lat od uprawomocnienia się postanowienia o zarządzeniu wykonania kary 6
miesięcy pozbawienia wolności, ale nie z tego powodu, że zostało mu
udzielone przez właściwy sąd odroczenie wykonania tej kary.
Zaskarżone kasacją postanowienie Sądu Rejonowego, zawieszające
warunkowo wykonanie orzeczonej wobec skazanego kary pozbawienia
wolności – mimo niespełnienia podstawowego warunku stosowania instytu-
cji z art. 152 k.k.w. – obrażało więc treść przytaczanego unormowania w
sposób szczególnie jaskrawy, skutkujący wydaniem ewidentnie błędnego
rozstrzygnięcia. Nie sposób przy tym nie powtórzyć argumentacji przywoła-
6
nej przez Prokuratora Generalnego, że – jak wynika to z uzasadnienia za-
skarżonego kasacją postanowienia – Sąd Rejonowy w S. istotnie pomylił
przesłanki odroczenia wykonania kary, o których mowa w art. 151 § 1
k.k.w., z przesłankami warunkowego zawieszenia wykonania kary, o któ-
rych mowa w art. 152 k.k.w., odwołując się przy tym do nieaktualnego w
dacie orzekania brzmienia przepisu art. 151 § 1 k.k.w.
Z powyższych powodów Sąd Najwyższy zobligowany był uchylić za-
skarżone kasacją postanowienie i umorzyć postępowanie wykonawcze w
kwestii będącej przedmiotem rozstrzygania na podstawie art. 152 k.k.w. – z
uwagi na brak podstaw do jego dalszego prowadzenia (art. 537 § 2 k.p.k.,
art. 15 § 1 k.k.w.).
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł, jak na wstępie.