Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 71/11
POSTANOWIENIE
Dnia 9 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSA Roman Dziczek (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta K.
przy uczestnictwie A. S.i innych,
o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 grudnia 2011 r.,
zażalenia uczestniczki A. L.
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 20 maja 2011 r.,
1. oddala zażalenie,
2. zasądza od A. L. na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa kwotę 1800 (jeden tysiąc
osiemset) złotych tytułem kosztów postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 maja 2011 r. Sąd Okręgowy, w sprawie o
zasiedzenie, odrzucił skargę kasacyjną uczestniczki A. L. od postanowienia tego
Sądu z dnia 17 marca 2011 r., sygn. akt II Ca 963/11. W uzasadnieniu wskazał, że
skarga kasacyjna była w niniejszej sprawie co do zasady dopuszczalna i mogła być
wniesiona w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z
uzasadnieniem stronie skarżącej, stosownie do art. 3985
§ 1 w zw. z art. 13 § 2
k.p.c. Jednakże A. L. nie złożyła wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia
2
w trybie art. 387 § 3 k.p.c., a jedynie wystąpiła o doręczenie jej kserokopii
postanowienia Sądu drugiej instancji, w trybie art. 9 k.p.c., po upływie tygodnia od
ogłoszenia postanowienia z 17 marca 2011 r. Sąd drugiej instancji uznał w tej
sytuacji, że zachodziły podstawy do odrzucenia skargi kasacyjnej na postawie art.
3986
§ 2 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
Od tego postanowienia zażalenie wniosła uczestniczka A. L., zarzucając
Sądowi drugiej instancji naruszenie art. 3985
§ 1 oraz art. 3986
§ 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest uzasadnione.
Zgodnie z utrwalonymi poglądami judykatury, warunkiem skutecznego
wniesienia skargi kasacyjnej jest uprzednie doręczenie stronie odpisu wyroku sądu
drugiej instancji z uzasadnieniem, po złożeniu przez stronę wniosku w tym
przedmiocie w trybie art. 387 § 3 k.p.c. (por. m.in. postanowienia SN: z dnia
15 listopada 1999 r., III CZ 126/99, LEX nr 528171, z dnia 14 września 2004 r.,
III CZ 74/04, LEX nr 182066, z dnia 28 marca 2007 r., III CSK 66/07, LEX
nr 315345, czy z dnia 19 marca 2010 r., II UZ 4/10, LEX nr 621340). Stanowisko to
należy odnieść także do postanowień zapadłych w postępowaniu nieprocesowym,
o których mowa w art. 519¹ k.p.c. (art. 13 § 2 k.p.c.). Tymczasem w niniejszej
sprawie taki wniosek nie został złożony, a doręczenie kserokopii postanowienia
Sądu drugiej instancji nastąpiło na wyraźny wniosek o takie właśnie doręczenie,
złożony przez uczestniczkę, po upływie terminu tygodniowego przewidzianego
w art. 387 § 3 k.p.c. Trafnie więc Sąd Okręgowy zakwalifikował ten wniosek jako
złożony w trybie art. 9 k.p.c.
Notabene, uczestniczka nie kwestionowała tej ostatniej okoliczności
w zażaleniu, lecz wywodziła, że skoro inni uczestnicy, współwłaściciele
nieruchomości, złożyli stosowne wnioski o doręczenie uzasadnienia postanowienia
Sądu Okręgowego z dnia 17 marca 2011 r. na podstawie art. 387 § 3 k.p.c., były
one skuteczne także wobec A. L. i otwierają jej drogę do złożenia skargi kasacyjnej.
Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić.
3
Jakkolwiek trafnie wskazuje zażalenie, że współwłaściciele występujący
wspólnie w procesie po stronie pozwanej w obronie wspólnego prawa własności
mają status współuczestników jednolitych biernych (por. postanowienie SN z dnia
8 września 2006 r. II CZ 61/06, LEX nr 607261) i ma do nich zastosowanie art. 73
§ 2 k.p.c., zgodnie z którym czynności procesowe współuczestników działających
są skuteczne wobec niedziałających (zob. np. wyrok SN z dnia 23 grudnia 1988 r.,
III CRN 434/88, OSNCP 1991, nr 1, poz. 12), co miałoby także taki skutek, że
współuczestnik jednolity, który w ustawowym terminie nie zażądał doręczenia
wyroku sądu drugiej instancji z uzasadnieniem, mógłby wnieść skargę kasacyjną,
jeśli wniosek taki złożył inny współuczestnik (por. postanowienie SN z 7 lipca
2011 r., II CZ 34/11, LEX nr 951298), nie ma to jednak przełożenia na sytuację
uczestnika postępowania w postępowaniu nieprocesowym.
W postępowaniu nieprocesowym stosowanie przepisów o procesie jest
stosowaniem odpowiednim i musi respektować specyfikę tego postępowania.
W szczególności, zasadnicza dla postępowania nieprocesowego kategoria
„interesu prawnego” jako podstawy uczestnictwa w tym postępowaniu, wyklucza
stosowanie w nim przepisów o współuczestnictwie procesowym (por. uzasadnienie
postanowienia SN z dnia 16 listopada 2000 r., III CZ 91/00, OSNC 2001, nr 5,
poz. 74). Podkreśla się także, że w przepisach art. 72-74 k.p.c. mówi się wprost
o „współuczestnictwie w sporze” i współuczestnikach sporu, co usprawiedliwia
wniosek o usytuowaniu tej instytucji procesowej jedynie w jednej z dwóch postaci
postępowania rozpoznawczego, tj. w postępowaniu procesowym (postanowienie
SN z dnia 14 stycznia 2010 r., IV CZ 111/09, LEX nr 677780). Pogląd ten jest także
akceptowany w literaturze.
W tej sytuacji, wbrew wywodom zażalenia, zachodziły podstawy do
odrzucenia skargi kasacyjnej na podstawie art. 3986
§ 2 w zw. z art. 3985
§ 1
a contrario i w zw. art. 13 § 2 k.p.c.
Z tych względów, na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., Sąd
Najwyższy orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji. O kosztach postępowania
zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 520 § 2 k.p.c., art. 108 § 1, art. 99
w zw. art. 98 i art.13 § 2 k.p.c. w zw. z art. 394¹ § 3 i art. 39821
k.p.c. oraz § 6, § 8
4
pkt 1 i § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U.
z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

III CZ 71/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia