Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PK 161/11
POSTANOWIENIE
Dnia 2 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Iwulski
w sprawie z powództwa H.T.
przeciwko Samorządowej Szkole Podstawowej /…/
o przywrócenie do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 2 marca 2012 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 19 maja 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 19 maja 2011 r., Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych, w uwzględnieniu apelacji powódki H. T. od wyroku Sądu Rejonowego
- Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 października 2010 r.,
oddalającego powództwo przeciwko Samorządowej Szkole Podstawowej /…/ o
przywrócenie do pracy, zmienił wyrok Sądu pierwszej instancji w ten sposób, że
zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 8.039,58 zł z ustawowymi
odsetkami od dnia 19 maja 2011 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za
wadliwe rozwiązanie stosunku pracy, a w pozostałym zakresie oddalił apelację
powódki.
2
Od wyroku Sądu Okręgowego w części oddalającej apelację powódka
wniosła skargę kasacyjną, w której wniosek o przyjęcie jej do rozpoznania
uzasadniła powołaniem się na występujące w sprawie istotne zagadnienia prawne
wymagające wykładni przepisów, sprowadzające się do następujących pytań: 1)
jakie skutki ma naruszenie art. 20 ust. 3 Karty Nauczyciela (naruszenie nakazu
zachowania trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia wskutek doręczenia
wypowiedzenia po dniu 31 maja 2008 r.), w szczególności, czy w takiej sytuacji
pracownikowi przysługują roszczenia przewidziane w art. 45 k.p.?; 2) czy na
podstawie art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela pracodawca musi stosować zasadę
ograniczenia wymiaru zatrudnienia przed wypowiedzeniem stosunku pracy?; 3) czy
częściowe cofnięcie pozwu podjęte jako "zwyczajny krok w taktyce procesowej"
można traktować jako częściowe przegranie sprawy przez stronę, powodujące w
konsekwencji możliwość zniesienia kosztów postępowania, nawet jeśli strona
przeciwna nie wystąpiła o zasądzenie kosztów na podstawie art. 203 § 3 k.p.c. oraz
czy oddalenie roszczenia o przywrócenie pracownika do pracy, przy jednoczesnym
zasądzeniu na jego rzecz odszkodowania, można traktować jako częściowe
przegranie sprawy, powodujące możliwość zniesienia kosztów pomiędzy stronami?
Ponadto - zdaniem powódki - wniesiona przez nią skarga jest oczywiście
uzasadniona, gdyż Sąd Okręgowy wadliwie przyjął, że naruszenie przez
pracodawcę art. 20 ust. 3 Karty Nauczyciela wskutek doręczenia wypowiedzenia po
dniu 31 maja 2008 r. nie rodzi po stronie pracownika roszczeń przysługujących w
razie wadliwego rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę oraz że na
pracodawcy nie spoczywa prawny obowiązek poprzedzający wypowiedzenie
umowy o pracę, polegający na złożeniu nauczycielowi propozycji ograniczenia
zatrudnienia.
Powódka wniosła o uchylenie w całości wyroku Sądu Okręgowego i
przekazanie temu Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o
uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez
przywrócenie powódki do pracy u strony pozwanej , a ponadto o zasądzenie na jej
rzecz kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, gdy w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Powódka uzasadniła potrzebę przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
powołaniem się na występujące w tej sprawie trzy istotne zagadnienia prawne
wymagające rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego. Jednakże "istotnym"
zagadnieniem prawnym w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. jest problem mający
w pierwszej kolejności znaczenie dla rozstrzygnięcia konkretnej sprawy (a nadto
spełniający dalsze warunki, a więc dotyczący określonych przepisów, mający także
znaczenie dla rozstrzygnięcia innych podobnych spraw; por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 10 maja 2001 r., II CZ 35/01, OSNC 2002 nr 1, poz. 11; z dnia
13 sierpnia 2002 r., I PKN 649/01, OSNP 2004 nr 9, poz. 158 oraz z dnia 14 lutego
2003 r., I PK 306/02, Wokanda 2004 7-8, poz. 51). Przedstawione zagadnienie
prawne musi przede wszystkim odnosić się do podstawy faktycznej i prawnej
orzeczenia, będącego przedmiotem kontroli kasacyjnej (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 11 stycznia 2002 r., III CKN 570/01, OSNC 2002 nr 12, poz.
151; z dnia 20 października 2005 r., II CZ 89/05, OSNC 2006 nr 7-8, poz. 135; z
dnia 24 lutego 2006 r., IV CSK 8/06, LEX nr 201037, z dnia 11 kwietnia 2006 r., II
CSK 65/06, LEX nr 189753, z dnia 8 stycznia 2008 r., I UK 277/07, LEX nr 449015
oraz z dnia 13 czerwca 2008 r., III CSK 104/08, LEX nr 424365).
Wszystkie trzy zagadnienia przedstawione przez powódkę we wniosku o
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania tych wymagań nie spełniają, gdyż ich
rozstrzygnięcie nie jest niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy w ustalonej podstawie
faktycznej i jej kwalifikacji prawnej. W zaskarżonym wyroku Sąd Okręgowy (w ślad
za Sądem Rejonowym) ustalił, że pozwany pracodawca w maju 2008 r. usiłował
uzgodnić z powódką ewentualną możliwość ograniczenia jej zatrudnienia.
Jednakże powódka konsekwentnie unikała rozmów z dyrekcją szkoły na ten temat,
jak również nie odebrała (pomimo dwukrotnego awizowania na poczcie) pisma
pracodawcy z dnia 8 maja 2008 r. zawierającego w szczególności propozycję
ograniczenia jej pensum. W świetle tego ustalenia, postawione przez powódkę
4
pytanie, czy w oparciu o art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela pracodawca powinien
złożyć nauczycielowi propozycję ograniczenia wymiaru czasu pracy, czy też nie ma
takiego obowiązku (jak przyjął Sąd Okręgowy), nie ma znaczenia dla
rozstrzygnięcia sprawy.
W podobny sposób należy ocenić trzecie z przedstawionych przez powódkę
zagadnień co do zasady rozstrzygania o kosztach postępowania. Kwestia ta
dotyczy rozstrzygnięcia o charakterze procesowym (w istocie postanowienia),
ubocznym w stosunku do przedmiotu sporu z powództwa pracownika przeciwko
pracodawcy o przywrócenie do pracy. Zagadnienie takie mogłoby być postawione w
postępowaniu zażaleniowym, a więc nie może być uznane za istotne zagadnienie
prawne, którego rozstrzygnięcie jest niezbędne dla rozpoznania skargi kasacyjnej.
Istotnego znaczenia w przedmiotowej sprawie nie ma wreszcie problem
związany z konsekwencjami naruszenia przez pracodawcę art. 20 ust. 3 Karty
Nauczyciela. Wskazując na ten problem powódka pyta się, czy w takiej sytuacji
pracownikowi przysługują roszczenia przewidziane w art. 45 k.p. Tymczasem Sąd
Okręgowy uznał, że pozwany pracodawca dopuścił się uchybień formalnych przy
składaniu powódce oświadczenia woli o wypowiedzeniu jej stosunku pracy (nie
przeprowadził uprzedniej, obowiązkowej konsultacji ze związkami zawodowymi co
do zamiaru rozwiązania stosunku pracy), wobec czego właśnie w oparciu o art. 45
k.p. przyznał powódce odszkodowanie z tego tytułu, stosując art. 45 § 2 k.p.
Przedstawiona przez powódkę wątpliwość nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia
sprawy, gdyż nieistotne jest, czy pracodawca dopuścił się naruszenia tylko jednego,
czy też wielu przepisów prawa pracy. Dla powstania roszczeń z art. 45 k.p.
wystarczy bowiem naruszenie przez pracodawcę choćby jednego przepisu w tym
zakresie. Istota rozstrzygnięcia Sądu drugiej instancji tkwi w dokonanej wykładni i
zastosowaniu art. 45 § 2 k.p., a tego nie dotyczy żadne z zagadnień
przedstawionych przez powódkę.
Potrzeby rozpoznania skargi kasacyjnej nie uzasadnia również powołanie się
na jej oczywistą zasadność. Powódka nie wykazała bowiem, aby naruszenie
wskazanych przepisów miało kwalifikowany charakter (polegało na zastosowaniu
przepisu błędnie interpretowanego, co spowodowało wydanie oczywiście
nieprawidłowego orzeczenia, dotkniętego brakami widocznymi bez potrzeby
5
dokonywania głębszej analizy prawnej, "na pierwszy rzut oka"; por. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 17 października 2001 r., I PKN 157/01, OSNP 2003 nr
18, poz. 437; z dnia 7 stycznia 2003 r., I PK 227/02, OSNP 2004 nr 13, poz. 230, z
dnia 10 stycznia 2003 r., V CZ 187/02, OSNC 2004 nr 3, poz. 49 oraz z dnia 26
lutego 2008 r., II UK 317/07, LEX nr 453107). Powoływane przez powódkę zarzuty
nie mogą być ocenione jako kwalifikowane naruszenia prawa (prowadzić do
oczywistej zasadności skargi), choćby z tej przyczyny, że w tym samym zakresie
powódka przedstawia istotne zagadnienie prawne.
Z powołanych względów Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej
do rozpoznania na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c.