Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE
z dnia 17 stycznia 2011 r.
Sygn. akt Tw 26/10

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Liszcz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Branży Rozrywkowej o zbadanie zgodności:
§ 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych (Dz. U. Nr 102, poz. 946, ze zm.) z:
1) art. 22 i art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 2 ust. 2b, art. 11 ust. 7, art. 16 i art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 4, poz. 27, ze zm.),

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.

UZASADNIENIE


W dniu 5 lipca 2010 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Branży Rozrywkowej (dalej: OZPBR) o zbadanie zgodności § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych (Dz. U. Nr 102, poz. 946, ze zm.; dalej: rozporządzenie z 2003 r.) w brzmieniu nadanym przez rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych (Dz. U. Nr 36, poz. 280) z art. 22 i art. 92 ust. 1 Konstytucji oraz art. 2 ust. 2b, art. 11 ust. 7, art. 16 i art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 4, poz. 27, ze zm.; dalej: ustawa o grach).
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 23 września 2010 r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia, w terminie 7 dni od daty doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku przez: wyjaśnienie, który statutowy organ OZPBR jest legitymowany do podjęcia uchwały (lub inaczej nazwanego rozstrzygnięcia) w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego; doręczenie oryginału takiej uchwały (lub inaczej nazwanego rozstrzygnięcia) oraz jej czterech kopii; doręczenie wyciągu z protokołu oraz listy obecności z posiedzenia legitymowanego organu, pozwalających stwierdzić, że uchwała (lub inaczej nazwane rozstrzygnięcie) została podjęta zgodnie z postanowieniami statutu OZPBR; doręczenie aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego potwierdzającego ogólnopolski charakter OZPBR; uzasadnienie legitymacji wnioskodawcy, który w niniejszej sprawie działa jako organizacja pracodawców, w aspekcie kwestionowania przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej przez członków OZPBR lub kształtujących interesy pracowników; wykazanie, w jakich sytuacjach faktycznych powołane we wniosku przepisy mają wciąż zastosowanie po dacie ich uchylenia, oraz że nadal są, lub mogą być, na ich podstawie podejmowane indywidualne akty stosowania prawa.
W piśmie z 5 października 2010 r. OZPBR odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał Konstytucyjny braków formalnych wniosku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wniosek przedstawiony przez ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny w składzie jednego sędziego bada, czy złożony wniosek odpowiada wymogom formalnym, czy nie jest oczywiście bezzasadny, a w szczególności, czy pochodzi od uprawnionego podmiotu. W rozpatrywanej sprawie uznanie legitymacji do inicjowania abstrakcyjnej kontroli norm uzależnione jest od spełnienia przesłanki podmiotowej – wniosek pochodzi od podmiotu wskazanego w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji oraz przedmiotowej – kwestionowany przez wnioskodawcę akt normatywny należy do spraw objętych jego zakresem działania (art. 191 ust. 2 Konstytucji).

2. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji jednym z podmiotów uprawnionych do inicjowania abstrakcyjnej kontroli norm są ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, warunkiem sine qua non wszczęcia postępowania z wniosku tego podmiotu jest uchwała ogólnokrajowej władzy organizacji pracodawców w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego (por. postanowienia TK z: 14 stycznia 2003 r., Tw 64/02, OTK ZU nr 1/B/2003, poz. 12; 8 sierpnia 2005 r., Tw 25/05, OTK ZU nr 1/B/2006, poz. 4 i powołane tam orzeczenia).

3. Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny zbadał w pierwszej kolejności, czy w wyznaczonym przez statut zakresie działania Zarządu Głównego OZPBR mieści się uprawnienie do podjęcia uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, oraz czy podjęta uchwała stanowi podstawę rozpatrywanego wniosku.

3.1. Trybunał Konstytucyjny przypomina, że to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania, który z jego organów jest „władzą organizacji pracodawców” kompetentną do podjęcia uchwały o wystąpieniu z wnioskiem w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm (por. postanowienia TK z: 9 czerwca 2004 r. i 8 września 2004 r., Tw 33/03, OTK ZU nr 4/B/2004, poz. 227 i poz. 228; 9 czerwca 2004 r., Tw 2/04, OTK ZU nr 5/B/2004, poz. 258).
3.1.1. Pełnomocnik, w piśmie usuwającym braki formalne wniosku, wskazał, że zgodnie z § 19 ust. 2 pkt 9 w zw. z § 19 ust. 1 statutu OZPBR, organem uprawnionym do podjęcia takiej uchwały jest Zarząd Główny OZPBR.
Trybunał ustalił, że w myśl § 19 ust. 1 statutu, „Zarząd Główny kieruje bieżącą pracą Związku”, zaś stosownie do § 19 ust. 2 pkt 9 statutu, „do Zarządu Głównego należy (…) wykonywanie innych zadań i kompetencji niezastrzeżonych dla innych władz Związku”.
3.1.2. Trybunał zwraca uwagę, że kompetencję do podjęcia uchwały w sprawie wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem inicjującym kontrolę norm należy odróżnić od opartych na przytoczonych postanowieniach statutu OZPBR kompetencjach do prowadzenia spraw bieżących i wykonywania zadań niezastrzeżonych dla innych władz Związku.
Trybunał podkreślał wielokrotnie, że podjęcie uchwały o wystąpieniu z takim wnioskiem stanowi „czynność o charakterze nadzwyczajnym”, która z tego powodu nie może być dokonana samodzielnie przez organ wykonawczy w ramach kierowania przezeń bieżącą pracą organizacji pracodawców (por. postanowienie TK z 17 lutego 2003 r., Tw 70/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 76).
Natomiast pismo z 20 lipca 2010 r., w którym Przewodniczący Związku „działający jako Zarząd Związku” (trudno ustalić, dlaczego) oświadcza, że uprawnionym do występowania do Trybunału jest Zarząd Główny OZPBR, pozostaje tym samym indyferentne prawnie z punktu widzenia analizowanej kompetencji Zarządu Głównego OZPBR.
3.1.3. Skoro w niniejszej sprawie uchwałę o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego podjął Zarząd Główny OZPBR, to należało stwierdzić, że rozpatrywany „wniosek” nie pochodzi od podmiotu uprawnionego, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji. Okoliczność powyższa, zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, stanowi podstawę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi OZPBR.

3.2. Trybunał Konstytucyjny przypomina również, że uchwała stanowiąca podstawę wystąpienia z wnioskiem w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm powinna w sposób jednoznaczny wyrażać wolę uprawnionej władzy wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i jednoznacznie określać przedmiot oraz podstawę kontroli. Treść uchwały i wniosku powinny być zbieżne. Minimalna zbieżność cechująca wniosek i uchwałę obejmuje dokładne wskazanie kwestionowanego przepisu (przepisów) aktu normatywnego, wyrażenie woli wyeliminowania tego przepisu (przepisów) z porządku prawnego oraz sformułowanie zarzutu jego (ich) niezgodności z przepisem (przepisami) aktu normatywnego o wyższej mocy prawnej (por. postanowienie TK z 14 listopada 2007 r., Tw 38/07, OTK ZU nr 6/B/2007, poz. 262).
3.2.1.W uchwale nr 03/10 z 28 czerwca 2010 r. Zarząd Główny OZPBR postanowił wystąpić z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego „w celu zbadania zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (…) przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 3 czerwca 2003 r. w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych (…) w brzmieniu ustalonym rozporządzeniem Ministra Finansów z 24 lutego 2009 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków urządzenia gier i zakładów wzajemnych (…)”.
Uchwały tej nie można jednak uznać za podstawę prawną wniosku, który wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego 5 lipca 2010 r.
3.2.2. Trybunał Konstytucyjny ustalił, że w powołanej wyżej uchwale Zarząd Główny OZPBR nie skonkretyzował ani przedmiotu kontroli, tzn. nie wskazał przepisu rozporządzenia z 2003 r., którego konstytucyjność kwestionuje, ani też wzorców kontroli, tzn. nie określił, z którym postanowieniem (postanowieniami) Konstytucji przepis rozporządzenia z 2003 r. jest niezgodny.
W konsekwencji należy stwierdzić, że podjęcie przez Zarząd Główny OZPBR uchwały, w której nie przedstawiono zarzutu niezgodności konkretnych przepisów rozporządzenia z 2003 r. z wyraźnie wskazanym postanowieniem (postanowieniami) Konstytucji jako wzorcem (wzorcami) kontroli, musi być uznane za nieskutecznie złożone oświadczenie woli w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Jeżeli bowiem uchwała podmiotu konstytucyjnie legitymowanego do złożenia wniosku (art. 191 ust. 1 pkt 4) nie wyznacza dokładnie zakresu zaskarżenia, to okoliczność ta uniemożliwia Trybunałowi przeprowadzenie abstrakcyjnej kontroli norm.
Wymaga przy tym podkreślenia, że tak rozumiana wadliwość uchwały stanowiącej podstawę wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego nie może zostać uznana za brak formalny, który podlegałby usunięciu w trybie art. 36 ust. 2 ustawy o TK (por. postanowienie TK z 24 listopada 2003 r., Tw 30/03, OTK ZU nr 4/B/2003, poz. 209).
3.2.3. Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że skonkretyzowanie zarówno przedmiotu kontroli, tzn. wskazanie § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia z 2003 r., jak i wzorców kontroli, tzn. wskazanie art. 22 i art. 92 ust. 1 Konstytucji, nastąpiło dopiero w samym wniosku złożonym do Trybunału. Należy również podkreślić, że w rozpatrywanym wniosku rozszerzono zakres kontroli i powołano dodatkowo (abstrahując od woli Zarządu Głównego wyrażonej w uchwale) nową podstawę kontroli, tzn. ustawę o grach, w szczególności jej art. 2 ust. 2b, art. 11 ust. 7, art. 16, art. 22 ust. 3.
Trybunał Konstytucyjny przypomina, że pełnomocnik wnioskodawcy, również podmiot sporządzający lub podpisujący wniosek, jest zobowiązany do działania w granicach i zakresie udzielonego pełnomocnictwa. Nie posiada zatem kompetencji do samodzielnego kształtowania ani przedmiotu, ani wzorców kontroli, gdyż wiąże go treść uchwały podmiotu legitymowanego do wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego.
3.2.4. W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że rozpatrywany „wniosek”, samoistnie określający przedmiot oraz konstytucyjne i ustawowe wzorce kontroli, nie pochodzi od podmiotu uprawnionego, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji. Okoliczność powyższa, zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, stanowi podstawę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi OZPBR.

3.3. Trybunał Konstytucyjny przypomina ponadto, że uchwała w sprawie wystąpienia z wnioskiem może zawierać dodatkowe postanowienia dotyczące sposobu jej wykonania, w szczególności wskazywać inny podmiot (np. pełnomocnika) zobligowany przez ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców do sporządzenia lub podpisania wniosku, złożenia go w Trybunale Konstytucyjnym oraz reprezentowania wnioskodawcy w postępowaniu przed Trybunałem.
Trybunał Konstytucyjny ustalił, że treść powołanej uchwały Zarządu Głównego OZPBR nie wskazuje podmiotu uprawnionego do sporządzenia i podpisania wniosku (ewentualnie złożenia go w Trybunale) oraz reprezentowania wnioskodawcy w postępowaniu przed Trybunałem; nie upoważnia również Przewodniczącego Związku do udzielenia takiego umocowania.
Trybunał nie kwestionuje dopuszczalności udzielenia pełnomocnictwa przez Przewodniczącego Związku, działającego na podstawie § 21 statutu, w brzmieniu: „Przewodniczący Związku reprezentuje Związek na zewnątrz i działa w jego imieniu”. Jednak w przypadku podjęcia uchwały o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, to ogólnokrajowa władza organizacji pracodawców powinna również rozstrzygać o sposobie jej wykonania.

4. Niezależnie od wskazanych wyżej przesłanek odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi OZPBR, Trybunał Konstytucyjny zbadał, czy OZPBR, kwestionując zgodność § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia z 2003 r. z powołanymi wzorcami kontroli, spełnia kryterium wyznaczone przez art. 191 ust. 2 Konstytucji, tzn. występuje o kontrolę przepisu aktu normatywnego, który dotyczy spraw objętych jego zakresem działania.


4.1. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Trybunału, pojęcie „spraw objętych zakresem działania”, użyte w art. 191 ust. 2 Konstytucji, powinno być wykładane w sposób ścisły, a interpretacja rozszerzająca jest niedopuszczalna. Należy uznać, że ustawodawca określił w art. 191 Konstytucji listę podmiotów upoważnionych do występowania z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego w taki sposób, by wykluczyć możliwość nadużywania tego środka do realizacji indywidualnych celów (por. postanowienia TK z: 30 maja 2000 r., U 5/99, OTK ZU nr 4/2000, poz. 114; 28 czerwca 2000 r., U 1/00, OTK ZU nr 5/2000, poz. 148). Dlatego wnioskodawca jest zobowiązany wykazać, że zaskarżony przepis dotyczy bezpośrednio realizacji zadań wynikających z Konstytucji lub ustaw, a w przypadku podmiotów prywatnych – również statutów (por. postanowienie TK z 10 października 2003 r., Tw 11/03, OTK ZU nr 4/B/2003, poz. 203 i powołane tam orzeczenia). Uprawnienie ogólnokrajowych władz organizacji pracodawców do złożenia wniosku w celu zainicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym ma więc charakter szczególny, immanentnie związany z jednym z atrybutów (zatrudnianiem pracowników), który cechuje działalność prowadzoną przez te podmioty (postanowienie TK z 28 stycznia 2004 r., Tw 74/02, OTK ZU nr 1/B/2004, poz. 2). Trybunał Konstytucyjny w powołanym wyżej orzeczeniu stwierdził, na podstawie art. 5 w zw. z art. 1 oraz art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U. Nr 55, poz. 235, ze zm.), że podstawowym zadaniem organizacji pracodawców jest reprezentowanie jej członków w zakresie ich obowiązków i uprawnień jako pracodawców. W konsekwencji prawo składania wniosków do Trybunału Konstytucyjnego dotyczy wyłącznie spraw z zakresu prawa pracy. Uprawnienie to stanowi niejako odbicie uprawnień związków zawodowych, a wspólne wymienienie związków zawodowych, organizacji pracodawców i organizacji zawodowych w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji potwierdza jednoznacznie, że wolą ustrojodawcy było ograniczenie zdolności wnioskowej tych podmiotów do spraw z zakresu stosunku pracy i wykonywania zawodu.



4.2. OZPBR domaga się kontroli § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia z 2003 r. w brzmieniu: „badanie poprzedzające rejestrację polega na sprawdzeniu, czy konstrukcja automatu lub urządzenia do gier zapewnia dla automatów o niskich wygranych prawidłowe ustalenie wartości maksymalnej stawki i uniemożliwienie przekraczania wartości maksymalnej stawki w wyniku kontynuacji gry za uzyskane wygrane”.

Analiza strony podmiotowej kwestionowanego przepisu pozwala stwierdzić – co przyznaje sam wnioskodawca – że „norma zawarta w § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a skarżonego rozporządzenia (…) jest adresowana do jednostki badającej”. Od strony przedmiotowej przepis ten precyzuje nałożone na jednostkę badającą zadania (obowiązki), tzn. określa, na czym polega „badanie poprzedzające rejestrację”.

Nie ulega zatem wątpliwości, że ustawodawca nie uczynił adresatem tego przepisu ani OZPBR, ani jego członków. Konstatacja powyższa – w aspekcie oceny legitymacji OZPRB – oznacza, że kwestionowany § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia z 2003 r. nie mieści się w zakresie działania wnioskodawcy, który zainicjował postępowanie w rozpatrywanej sprawie (art. 191 ust. 2 w zw. z art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji).

W tym stanie rzeczy, ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK) Trybunał Konstytucyjny postanowił odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi OZPBR w odniesieniu do badania zgodności kwestionowanego § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia z 2003 r. z art. 22 i art. 92 ust. 1 Konstytucji, a także art. 2 ust. 2b, art. 11 ust. 7, art. 16 i art. 22 ust. 3 ustawy o grach.

4.3. Trybunał Konstytucyjny poddał również ocenie adekwatność wzorców kontroli powołanych przez OZPBR, a więc podmiot o ograniczonej rzeczowo zdolności wnioskowej (por. pkt 4.1 uzasadnienia). Wnioskodawca koncentruje się na dowodzeniu, że § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia z 2003 r. narusza art. 22 Konstytucji (zasada wolności działalności gospodarczej) i art. 92 ust. 1 Konstytucji (zasada wydawania rozporządzenia na podstawie szczegółowego upoważnienia ustawowego), a także art. 2 ust. 2b ustawy o grach (ustawowa definicja gier na automatach o niskich wygranych) oraz art. 11 ust. 7, art. 16 i art. 22 ust. 3 tej ustawy (upoważnienie ustawowe do wydania rozporządzenia).
4.3.1. OZPBR zarzuca (m.in.), że § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia z 2003 r. wprowadził (…) do obrotu prawnego regulacje, które ograniczają uprawnienia przedsiębiorców urządzających gry hazardowe i w konsekwencji stanowi on naruszenie zasady wolności działalności gospodarczej”. Dodaje też, że „akty prawne stanowiące jego [wniosku] przedmiot nadal pozostają w obrocie prawnym, wywołują skutki prawne, regulują status i funkcjonowanie przedsiębiorców oraz zasady urządzania gier hazardowych w salonach i w punktach gier”. Wnioskodawca twierdzi, że „poprzez niedopuszczalne ograniczenie swobody działalności gospodarczej, zaskarżony przepis bezpośrednio dotyka sfery pracowniczej działalności podmiotów zrzeszonych w Związku i ich relacji jako pracodawców z pracownikami, których dotkną redukcje”.
4.3.2. Trybunał Konstytucyjny nie kwestionuje, że rozporządzenia odnoszące się do sfery gospodarczej rzutują na sytuację ekonomiczną przedsiębiorców i zatrudnianych przez nich osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że tego typu regulacje prawne dokonują jednocześnie zmian w zakresie obowiązków czy uprawnień pracodawców w stosunku do pracowników. Kwestionowany § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia z 2003 r. nie określa jednak – co do zasady – statusu pracodawcy, tym samym, nie dotyczy bezpośrednio spraw w zakresu prawa pracy.
Wyznaczony przez OZPBR zakres zaskarżenia, w szczególności powołane wzorce kontroli, wskazują jednoznacznie, że wnioskodawca występuje w celu ochrony praw swoich członków jako przedsiębiorców, nie zaś jako pracodawców. Jest bowiem oczywiste, że członkowie OZPBR korzystają ze swobody działalności gospodarczej dlatego, że są przedsiębiorcami, nie zaś z uwagi na przysługujący im status pracodawcy.
4.3.3. W konsekwencji wystąpienie o zbadanie zgodności § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia z 2003 r. z art. 22 i art. 92 ust. 1 Konstytucji, a także z art. 2 ust. 2b, art. 11 ust. 7, art. 16 i art. 22 ust. 3 ustawy o grach wykracza poza ograniczoną rzeczowo legitymację procesową (art. 191 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji), „konsumując” cechy wniosku, który mogą złożyć jedynie podmioty legitymowane generalnie (art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji).

W tym stanie rzeczy, ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK) Trybunał Konstytucyjny postanowił odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi OZPBR w odniesieniu do badania zgodności kwestionowanego § 8 ust. 2 pkt 5 lit. a rozporządzenia z 2003 r. z art. 22 i art. 92 ust. 1 Konstytucji, a także art. 2 ust. 2b, art. 11 ust. 7, art. 16 i art. 22 ust. 3 ustawy o grach.

Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.