Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Krystyna Hadryś

Sędzia SO Andrzej Dyrda (spr.)

Sędzia SR (del.) Maryla Majewska - Lewandowska

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2014 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. J.

przeciwko M. S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 28 stycznia 2014 r., sygn. akt I C 751/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1.200 (tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR( del.) Maryla Majewska - Lewandowska SSO Krystyna Hadryś SSO Andrzej Dyrda

UZASADNIENIE

Powódka K. J. (poprzednio K.) domagała się zasądzenia od pozwanego M. S. kwoty 40.960,42 zł z ustawowymi odsetkami poczynając od dnia 1 lutego 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając żądanie podniosła, iż od września 2001r. do 28 maja 2011r. pozostawała w nieformalnym związku z pozwanym. 20 grudnia 2006r. z własnych środków pieniężnych uregulowała kwotę 5.360 zł na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej w P. tytułem wkładu budowlanego w związku ze zmianą statusu spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego pozwanego położonego w P. przy ulicy (...) z lokatorskiego na własnościowe. Nadto pokryła wydatki w kwocie 24.563,49 zł związane z remontem lokalu mieszkalnego w okresie od czerwca 2009 do września 2009 r. Dokonała również zakupu ruchomości stanowiących wyposażenie lokalu mieszkalnego pozwanego w postaci mebli kuchennych, szafy do przedpokoju, szafki na buty, komody pod akwarium, wersalki, karniszy, okapu, meblościanki S. i wyposażenia akwarium na łączną kwotę 11.036,93 zł. Swoje stanowisko uzupełniała następnie w kolejnych pismach procesowych oraz zeznaniach złożonych na rozprawach.

Pozwany M. S. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko podniósł, iż w 2005r. wyjechał do Irlandii w celach zarobkowych, gdzie podjął pracę w i osiągał wynagrodzenie w wysokości około 1.700 – 2.000 euro tygodniowo. Z osiąganego dochodu pozwany przekazywał powódce na bieżąco różne kwoty (średnio tygodniowo kwotę nie mniejszą niż 200 euro). Pozwany z zarobionych pieniędzy utrzymywał się w Irlandii, zaś pozostałe środki odkładał z przeznaczeniem na ułożenie sobie życia z powódką w Polsce. Powódka kilkakrotnie odwiedziła pozwanego w Irlandii. Wówczas pozwany przekazywał powódce bez pokwitowań kwoty nie mniejsze niż 2.500 euro. Również pozwany podczas odwiedzin w Polsce przywoził i przekazywał powódce zaoszczędzone pieniądze. Następnie powódka po zakończeniu studiów przyleciała do Irlandii i rozpoczęła pracę. Po 14 miesiącach powróciła do Polski przywożąc kwotę 15.000 zł. Zdaniem pozwanego środki pieniężne przeznaczone na pokrycie wkładu, przeprowadzenie remontu i zakup mebli pochodziły z oszczędności zgromadzonych przez pozwanego w Irlandii. W maju 2011 r. po rozstaniu się stron powódka zażądała wydania ruchomości. Pozwany wydał powódce ruchomości określone w pisemnym porozumieniu, a ich wartość stanowiła kwotę około 20.000 zł.

Pozwany wniósł nadto powództwo wzajemne domagając się zasądzenia od pozwanej wzajemnej K. J. kwoty 25.500 zł z ustawowymi odsetkami poczynając od dnia 27 marca 2012r. oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Na uzasadnienie swojego żądania podniósł, iż kwoty tej domaga się w związku z poniesieniem przez niego ceny zakupu samochodu osobowego marki A. (...).

Pozwana wzajemna K. J. wniosła o oddalenie powództwa wzajemnego w całości podnosząc, iż zarówno faktura zakupu samochodu, jak i dowód rejestracyjny zostały wystawione na jej nazwisko, a środki pieniężne przeznaczone na ten cel pochodziły z jej prywatnych oszczędności.

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach wyrokiem z dnia 28 stycznia 2014r. powództwo oddalił oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nadto oddalił powództwo wzajemne ora zasądził od powoda wzajemnego na rzecz pozwanej wzajemnej kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że strony poznały się w dniu 23 września 2001 r. Od dnia 5 października 2001 r. tworzyły parę. W tym czasie powódka zamieszkiwała wraz z rodzicami w B., a pozwany w P. z matką. Pozwany pracował w firmie (...) i osiągał dochody w wysokości 900 zł netto miesięcznie. Powódka od 2002 r. rozpoczęła studia. Pozostawała na utrzymaniu rodziców.

W 2003 r. pozwany zawarł umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w P. przy ulicy (...). Lokal ten wymagał kapitalnego remontu. Strony nie posiadały w tym czasie żadnych oszczędności. Jedynie z bieżących zarobków pozwanego, który w tym czasie otrzymał podwyżkę i osiągał dochody w wysokości 1.200 zł netto miesięcznie, strony zakupiły płyty kartonowo – gipsowe, które założono na ściany wewnętrzne, usunęły starą instalację elektryczną i założyły nową, rozebrały stary parkiet, zrobiły nowe wylewki betonowe, wymieniły instalację wodno – kanalizacyjną, wyrzuciły stare piece węglowe oraz założyły drzwi wewnętrzne i zewnętrzne. Powyższe prace strony wykonały z pomocą znajomych pozwanego. Natomiast pozwany sam wymienił instalację elektryczną, gdyż z zawodu jest elektrykiem.

Następnie pozwany został zwolniony z pracy i uzyskał status bezrobotnego otrzymując niewielki zasiłek dla bezrobotnych. Powyższe skłoniło pozwanego do wyjazdu do Irlandii celem podjęcia pracy. Za granicę pozwany wyjechał w dniu 25 maja 2006 r. W Irlandii pozwany zatrzymał się u znajomej swojej matki. Za możliwość zamieszkiwania w tym lokalu pozwany uiszczał kwotę 100 euro miesięcznie. W sierpniu 2006 r. powódka odwiedziła powoda w Irlandii i przebywała tam przez cały miesiąc.

Pozwany rozpoczął pracę w Irlandii w czerwcu 2006 r. w firmie (...), następnie podjął pracę w firmie (...) , a po krótkiej przerwie w firmie (...). W 2006 r. zarobki pozwanego po odliczeniu podatku dochodowego kształtowały się w wysokości 12.532,95 euro, w 2007 r. 27.047,64 euro, a w 2008 r. 20.961,85 euro. W dniu 30 kwietnia 2009 r. pozwany został zwolniony. Następnie przebywał na zasiłku dla bezrobotnych.

Pozwany przekazywał na konto walutowe powódki założone w (...) B. w K. środki pieniężne zarobione w Irlandii. W okresie od października 2006 r. do grudnia 2008 r. na powyższe konto wpłynęła łącznie kwota 4.900 euro. Powódka regulowała czynsz za lokal mieszkalny pozwanego, płaciła abonament pozwanego w sieci O., pokrywała koszty przelotu do Irlandii.

W grudniu 2006 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa w P. wyraziła zgodę na przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa we własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego pozwanego. W związku ze zmianą statusu lokalu na pozwanym ciążył obowiązek uiszczenia kwoty 5.360 zł. tytułem uzupełnienia wkładu. Powyższa kwota została uregulowana w dniu 20 grudnia 2006 r.

W styczniu 2007 r. pozwany wyprowadził się z dotychczasowego lokalu znajomej matki i wynajął samodzielny pokój. Za użytkowanie pokoju pozwany płacił 250 euro, za Internet 30 euro, za wodę i gaz 50 euro, za energię elektryczną 50 euro, na wyżywienie wydawał średnio 150 euro, a na ubrania 50 – 100 euro miesięcznie.

Powódka w czasie studiów otrzymywała stypendia socjalne i naukowe. W okresie od 1 października 2002 r. do 22 czerwca 2005 r. otrzymała łącznie kwotę 4.120 zł, natomiast w okresie od 1 października 2005 r. do 18 września 2007 r. kwotę 3.370 zł. W 2005 r. powódka pracowała w czasie wakacji w firmie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w C. i osiągnęła dochód w wysokości 760 zł. Od 2006 r. otrzymywała od ojca alimenty. Stosowne kwoty z powyższych tytułów wpływały na konto powódki prowadzone w (...) Banku (...) w K.. Z powyższego konta powódka wypłacała wpływające środki pieniężne względnie dokonywała transakcji za pośrednictwem karty płatniczej.

W 2007 r. powódka ukończyła studia. W styczniu 2008 r. wyjechała do pozwanego do Irlandii i zamieszkała z nim w lokalu znajomej matki pozwanego. W kwietniu 2008 r. podjęła pracę w firmie (...). W tej firmie powódka była zatrudniona do stycznia 2009 r. W czerwcu 2008 r. strony wynajęły samodzielny lokal mieszkalny. Tytułem czynszu strony płaciły 750 euro, za media 200 euro, na wyżywienie wydawały 250 euro, a na ubrania 100 euro miesięcznie. W 2008 r. powódka osiągnęła dochód w wysokości 15.773,97 euro, natomiast w 2009 r. 3.563,56 euro. W Irlandii strony zamieszkiwały razem prowadząc wspólne gospodarstwo domowe. Posiadały oddzielne konta bankowe, na które wpływały ich wynagrodzenia za pracę. Strony wydawały zarobione przez siebie pieniądze na swoje utrzymanie bez ustalenia jakichś reguł. Strony dwukrotnie przebywały na wycieczce na Majorce, przyjeżdżały do Polski w okresie świąt czy wakacji. W Polsce dokonywały zakupu produktów żywnościowych, które zabierały wracając do Irlandii. Strony zakupiły dwa komputery dla członków swoich rodzin.

W kwietniu 2009 r. powódka powróciła do Polski. W dniu 19 maja 2009 r. zawarła umowę o wykonanie remontu z wykonawcą R. B.. W ramach umowy ustalono wynagrodzenie w wysokości 5.500 zł. Powódka zobowiązała się do dostarczenia wykonawcy materiałów niezbędnych do remontu. Wykonawca zobowiązał się do wykonania wylewek w kuchni, pokoju, przedpokoju, na balkonie, wykafelkowania kuchni, przedpokoju, łazienki, założenia paneli w dwóch pokojach, podniesienia balustrady na balkonie, wykafelkowania balkonu, wykonania centralnego ogrzewania, obróbki okien, założenia parapetów oraz dokonania innych drobnych przeróbek Remont rozpoczął się w czerwcu 2009 r. Powódka zakupiła materiał do wykonania remontu w wysokości 19.731,08 zł. Na powyższą kwotę składał się koszt zakupu płytek ceramicznych, zaprawy tynkarskiej, parapetów, elementów do wykonania centralnego ogrzewania, armatury do łazienki. Wykonawca wykonał wszystkie ustalone prace. Remont zakończył się we wrześniu 2009 r. Powódka uregulowała wykonawcy ustalone wynagrodzenie, zaliczkując stosowne kwoty zgodnie z żądaniem wykonawcy.

W dniu 25 sierpnia 2009 r. strony wspólnie udały się do salonu samochodowego w U.. Powódka zakupiła na swoje nazwisko samochód osobowy marki A. (...) za kwotę 25.500 zł. Przy zakupie obecny był brak powódki i znajomy brata powódki.

Na konto powódki prowadzone w (...) Banku (...) w K. wpłynęły dwie kwoty, pierwsza w dniu 15 maja 2009 r. w wysokości 25.000 zł i druga w dniu 12 października 2009 r. w wysokości 30.000 zł.

Pozwany powrócił do Polski w październiku 2009 r. Wówczas lokal pozwanego był już generalnie wyremontowany, należało pomalować i wytapetować ściany. Strony zakupiły potrzebne materiały i we własnym zakresie wykonały powyższe prace. W przedpokoju położony został na suficie i ścianach ozdobny tynk. Prace te zostały zlecone znajomym stron. W październiku 2009 r. strony wspólnie dokonały wyboru mebli oraz złożyły stosowne zamówienia. W listopadzie 2009 r. powyższe zamówienia zostały zrealizowane. Wyposażono w meble duży i mały pokój. Strony nabyły meble na wymiar do kuchni, przesuwną szafę oraz szafkę na buty do przedpokoju. Zakupiono również sprzęt AGD. Do wyremontowanego i wyposażonego mieszkania strony wprowadziły się na Święta Bożego Narodzenia 2009 r. Pozwanemu został wypłacony zasiłek dla bezrobotnych w wysokości 6.851,82 zł za okres od dnia 8 października 2009 r. do 23 listopada 2009 r. Powódka rozpoczęła pracę w Urzędzie Miejskim w B. w charakterze stażystki, a po jego zakończeniu w Szpitalu w B.. Następnie od dnia 1 lutego 2011 r. rozpoczęła pracę w firmie (...). Pozwany również rozpoczął pracę zawodową. W tym czasie zarobki stron były porównywalne. Strony prowadziły wspólnie gospodarstwo domowe. Każda ze stron posiadała oddzielne konto bankowe, na które wpływały ich wynagrodzenia. Z konta pozwanego były regulowane wszelkie opłaty za media, a nadwyżki przelewane na konto powódki. Natomiast z konta powódki pokrywane były wydatki na zakup wyżywienia, środków czystości oraz ubrań oraz inne potrzeby. Strony otrzymały darowiznę od matki powódki w kwocie 6.000 zł, która została przeznaczona na zakup kompletu wypoczynkowego do dużego pokoju i zakup lodówki, pralki i zmywarki. Również babcia powódki przekazała w drodze darowizny kwotę 2.500 zł i 3.000 zł. Kwoty te zostały spożytkowane na zakup drobnego sprzętu do gospodarstwa domowego. Strony wspólnie zamieszkiwały do 28 maja 2011 r. Tego dnia doszło pomiędzy stronami do kłótni. Pozwany wyrzucił powódkę, która opuściła lokal pozwanego i zamieszkała z matką. W dniu 31 maja 2011 r. doszło do spisania pomiędzy stronami dokumentu nazwanego „Potwierdzenie własności mienia”. Na podstawie powyższego dokumentu powódka za zgodą pozwanego zabrała z jego lokalu mieszkalnego cześć ruchomości stanowiących jego wyposażenie. Powódka zabrała umeblowanie z dużego pokoju, sprzęt AGD stanowiący wyposażenie kuchni ( lodówkę, zmywarkę) oraz łazienki ( pralkę ), a także drobne sprzęty w postaci żelazka, drukarki, kołdry, poduszek, garnków, talerzy, patelni, deski do prasowania i drabinki.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd wskazał, że prawo polskie nie zawiera całościowej ani fragmentarycznej regulacji pozamałżeńskich wspólnot osobisto – majątkowych, jak również wskazując na niedopuszczalność stosowanie do związków konkubenckich przepisów dotyczących stosunków majątkowych wynikających z zawarcia małżeństwa. Sąd zwrócił uwagę na konieczność poszukiwania podstaw rozliczeń w obrębie określonych instytucji prawa cywilnego, co z kolei wymaga każdorazowo uwzględnienia konkretnych okoliczności sprawy oraz specyfiki wynikającej ze stosunków osobisto – majątkowych ukształtowanych w ramach danego związku.

Mając na względzie powyższe, Sąd Rejonowy uznał, iż żądanie rozliczenia: wkładu budowlanego uzupełnionego w związku z przekształceniem statusu lokalu mieszkalnego pozwanego, poniesionych kosztów jego remontu oraz poniesionych kosztów zakup ruchomości, winno nastąpić w oparciu o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu z art. 405 k.c.

Sąd Rejonowy szczegółowo rozpatrując każde z tych żądań, uznał, że są one bezzasadne, szczegółowo motywując powody odmowy udzielenia ochrony prawnej. W odniesieniu do żądania zapłaty kwoty 5.360 zł z tytułu pokrycia wkładu budowlanego obciążającego lokal mieszkalny pozwanego, zapłaty kwoty 24.563,49 zł z tytułu pokrycia kosztów remontu lokalu mieszkalnego pozwanego, zapłaty kwoty 11.036,93 zł z tytułu zakupu ruchomości, Sąd stwierdził, że powódka – pozwana wzajemna nie wykazała, zgodnie z art. 6 k.c., aby okoliczności, na podstawie których domagała się zapłaty nastąpiły.

Odnosząc się natomiast do żądań zawartych w powództwie wzajemnym, tj, żądanie zapłaty kwoty 25.500 zł z tytułu pokrycia kosztów zakupu samochodu powódki, Sąd Rejonowy uznał, że również w tym zakresie, powód wzajemny nie udowodnił, w trybie art. 6 k.c., aby kwota 25.500 zł pochodziła z jego środków pieniężnych.

Mając na względzie powyższe, Sąd Rejonowy na mocy art. 405 k.c. oddalił powództwa. O kosztach procesu w zakresie powództwa głównego jak i w zakresie powództwa wzajemnego, orzekł po myśli art. 98 k.p.c.

Apelację od tego orzeczenia wniosła powódka zarzucając naruszenie art. 233 k.p.c., tj. przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów z powodu odmowy wiarygodności zeznaniom powódki, które zostały zakwestionowane przez Sąd a dotyczą takich okoliczności, jak wielkości uzyskanych przez nią zarobków w okresie od sierpnia 2005r. do 28 maja 2011r., wysokości poniesionych nakładów na remont i wyposażenie mieszkania przy ul. (...) w P., gdyż nie zostały poparte wiarygodnymi dowodami w postaci m.in. przywiezionej do Polski ilości zarobionych euro z Irlandii i dowodu z którego by wynikała wielkość udziału w poniesionych nakładach na tenże remont mimo, że powódka większość twierdzeń dotyczących źródeł dochodu uwiarygodniła prawidłowymi dokumentami, a wydatki na remont i zakup ruchomości do tego mieszkania udokumentowała fakturami, rachunkami i nieuzasadnionemu daniu wiary zeznaniom pozwanego w zakresie ilości zarobionych przez niego pieniędzy w Irlandii a następnie przekazanych powódce na remont tego mieszkania, mimo nie przedłożenia wielu niezbędnych dokumentów na poparcie tychże stwierdzeń, a także stwierdzonych w jego zeznaniach wielu sprzeczności, niepewności i niejasności. Zarzuciła także naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. z powodu wybiórczej oceny dowodów i nieustosunkowania się do przedłożonych przez powódkę dokumentów dotyczących uzyskanych przez nią zarobków zarówno w Polsce jak i w Irlandii oraz faktur i rachunków potwierdzających dokonanie przez nią zapłaty za remont tego mieszkania oraz art. 322 k.p.c. z powodu jego niezastosowania skoro według Sądu ustalenie wysokości zwrotu wydatków dokonanych przez powódkę na remont tego mieszkania było utrudnione, przez co należało zasądzić odpowiednią kwotę według własnej oceny po rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.

Na tych podstawach wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie żądanej kwoty na rzecz powódki, a z ostrożności procesowej w części według uznania, stosownie do art. 322 k.p.c. lub jego uchylenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tarnowskich Górach.

Pozwany – powód wzajemny wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenie powoda przyjmując jako podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materialne dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne. Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Przewidziane w art. 233 k.p.c., ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymogami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 sierpnia 2012r. III AUa 620/12). Stawiając zatem zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Z tych względów za niewystarczające należy uznać przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11). Jeżeli zatem Sąd, ze zgromadzonego materiału dowodowego, wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, co ma miejsce w niniejszej sprawie, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (tak: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 8 lutego 2012r. (I ACa 1404/11), z dnia 14 marca 2012r. (I ACa 160/12), z dnia 29 lutego 2012r. (I ACa 99/12); a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2012r. VI ACa 31/12).

Nie można również pominąć, iż same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r., I UK 347/11).

Powódka tymczasem w apelacji nie wskazuje uchybienia przez Sąd I instancji regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów, a jedynie odmowie wiarygodności zeznaniom powódki. Sąd Rejonowy w motywach uzasadnienia wskazał podstawy odmowy wiarygodności, w szczególności zaznaczając na zmieniające się stanowisko powódki co do sposobu przeznaczenia zgromadzonych środków finansowych. Powód odmowy wiarygodności nie sposób zakwalifikować, jako sprzeczny z wymogami określonymi art. 233 § 1 k.p.c.

Z ujęcia redakcyjnego art. 328 § 2 k.p.c. wynika, że punktem wyjścia dla przedstawienia w motywach pisemnych uzasadnienia wyroku koncepcji prawnej rozstrzygnięcia sprawy powinny być poczynione ustalenia faktyczne. Sąd pierwszej instancji zobowiązany jest do wyjaśnienia motywów rozstrzygnięcia w sposób umożliwiający przeprowadzenie kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2007r., V CSK 115/07). Uchybienie Sądu w tym zakresie, następuje jedynie w sytuacji, gdy uzasadnienie wyroku zawiera jedynie opis poszczególnych elementów stanu faktycznego, bez wniosków z nich wynikających i bez dokonanego ustalenia stanu faktycznego istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 1999r., II UKN 437/98; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 1951r., C 154/51).

Nadto Obowiązkiem sądu jest podanie jedynie przyczyn, dla których odmówił dowodom wiarygodności i mocy dowodowej, natomiast nie ma ustawowego wymogu wskazywania przyczyn uznania danych dowodów za wiarygodne. Skoro sąd czyni na podstawie określonych dowodów ustalenia, to w oczywisty sposób oznacza, iż uznał je za wiarygodne, co nie wymaga bardziej szczegółowego uzasadniania i przedstawiania argumentacji. Wymóg przedstawienia przekonywającej oceny dowodów odnosi się jedynie do dowodów zdyskwalifikowanych przez sąd (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 stycznia 2013r., I ACa 824/12).

Wskazanym powyżej wymogom odpowiada uzasadnienie zaskarżonego wyroku. Sąd Rejonowy, wskazując na obowiązek wynikający z art. 6 k.c., w sposób szczegółowy zanalizował i opisał motywy, którego w jego ocenie stanowiły podstawę oddalenia poszczególnych żądań.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, stosownie do art. 232 k.p.c. to na stronach ciąży obowiązek przedstawienia dowodów dla stwierdzenia faktów z których wywodzą skutki prawne, a skoro ten uprawnienia tego nie wykonał prawidłowo, nie może usprawiedliwiać się przerzuceniem odpowiedzialności za postępowanie dowodowe na Sąd. Wskazany powyżej ciężar dowodu w znaczeniu formalnym uzupełnia ciężar dowodu w znaczeniu materialnym wyrażony w art. 6 k.c., który nakłada na stronę ciężar udowodnienia faktów, z których wywodzi ona skutki prawne. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 listopada 2007r., (II CSK 293/07), ciężar udowodnienia faktu należy rozumieć z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności. Tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu, co miało miejsce w niniejszej sprawie.

Zgodnie z art. 322 k.c., jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.

W niniejszej sprawie brak było podstaw do zastosowania tego przepisu. Zwrócić należy uwagę, że sąd ze wskazanego prawa, może skorzystać dopiero po wyczerpaniu wszystkich dostępnych środków dowodowych, co w niniejszym stanie faktycznym nie nastąpiło, natomiast z ustalonego stanu faktycznego, jak również uzasadnienia zaskarżonego wyroku, że za oddaleniem powództwa przemawiało nieprawidłowe wykazanie zasadności roszczenia.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, na postawie art. 385 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

O obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z 98 § 3 k.p.c. ustalając je w oparciu o § 2 ust. 1 w związku z § 6 pkt 5 i § 12 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 poz. 490).

SSR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska SSO Krystyna Hadryś SSO Andrzej Dyrda