Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu VIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych

w składzie : Przewodniczący SSO Ewa Roszak

Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Biedermann

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2015 r. w Poznaniu

odwołania W. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

z dnia 30 maja 2014r., znak: (...)

w sprawie W. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o prawo do emerytury

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu prawo do emerytury przy obniżonym wieku

z tytułu pracy w szczególnych warunkach począwszy od dnia 1 maja 2014r.

2.  zasądza od pozwanego organu rentowego na rzecz odwołującego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 maja 2014 roku, znak: (...) , Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15 maja 2014 roku, na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) oraz ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) odmówił W. Ł. przyznania prawa do emerytury.

Organ rentowy wskazał, iż powodem wydania decyzji odmownej było niespełnienie przez ubezpieczonego warunku wieku oraz posiadania co najmniej 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach lub wykonywania pracy o szczególnym charakterze. Zakład nie uwzględnił okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 01.04.1986 r. do 31.07.1990 r. jako okresu pracy w szczególnych warunkach na podstawie świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 12.05.2014 r. ZUS podał, że w w/w okresie zgodnie ze świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach wnioskodawca zajmował równocześnie stanowisko palacza oraz montera urządzeń gazowniczych i naftowych, co odpowiada stanowisku palacza kotłów przemysłowych oraz montera urządzeń wydobywczych – Zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983 r., a zatem praca na żadnym z tych stanowisk nie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Od powyższej decyzji w przepisanym prawem trybie i terminie odwołał się W. Ł., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wnosząc o jej zmianę w całości, poprzez przyznanie odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu ukończenia 60 lat i posiadania ponad 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący domagał się uwzględnienia w stażu pracy okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach od 01.04.1986r. do 31.07.1990r. w (...)w Z. (obecnie (...) S.A.), gdzie W. Ł. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako monter urządzeń gazowniczych i naftowych. Na potwierdzenie faktycznie wykonywanej pracy, rodzaju zajmowanego stanowiska oraz wymiaru czasu pracy w szczególnych warunkach odwołujący wskazał świadków, którzy wraz z nim pracowali w (...). Nadto odwołujący poprzez swojego pełnomocnika wskazywał, iż fakt wykonywania przez niego pracy na stanowisku montera urządzeń wydobywczych potwierdza wpis w legitymacji ubezpieczeniowej.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, powtarzając argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i nie znajdując podstaw do jej zmiany, wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący W. Ł. urodził się w dniu (...), wiek 60 lat ukończył w dniu 5 lipca 2013 roku, z zawodu jest monterem konstrukcji stalowych.

Nie jest członkiem OFE i na dzień złożenia wniosku o emeryturę oraz obecnie pozostaje w stosunku pracy z (...) S.A.

W dniu 15 maja 2014 roku, za pośrednictwem swojego obecnego pracodawcy, W. Ł. złożył w organie rentowym wniosek o emeryturę. Zaskarżoną decyzją z dnia 30 maja 2014 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. odmówił W. Ł. przyznania prawa do emerytury.

Na dzień 1 stycznia 1999 roku odwołujący legitymuje się wymaganym 25 letnim stażem pracy – w decyzji z dnia 30.05.2014r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego uznano 27 lat i 10 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące okresów nieskładkowych. Na podstawie dokumentów złożonych w celu ustalenia kapitału początkowego oraz dołączonych do wniosku o emeryturę ZUS uznał za udowodnione 11 lat, 1 miesiąc i 2 dni okresów pracy odwołującego w szczególnych warunkach, przy czym uwzględnił okresy zatrudnienia:

- od dnia 01.09.1982r. do dnia 30.09.1982 r. na stanowisku montera urządzeń wydobywczych, gdzie wykonywał prace przy wydobywaniu, obróbce i przeróbce surowców skalnych oraz wydobywaniu ropy naftowej i gazu określone w wykazie A, Dział I, poz. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. oraz w wykazie A, Dział, poz. 3, pkt 1 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach – na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 24 marca 2014 roku;

- od dnia 01.10.1982r. do dnia 30.09.1985r. na stanowisku palacza kotłów przemysłowych, gdzie wykonywał prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego określone w wykazie A, Dział XIV, poz. 1 ww. Rozporządzenia Rady Ministrów oraz w wykazie A, Dział XIV, poz. 1, pkt 2 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach – na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 24 marca 2014 roku;

- od dnia 01.08.1990r. do dnia 31.03.1991r. na stanowisku operatora wydobycia ropy i gazu, gdzie wykonywał prace przy wydobyciu, obróbce i przeróbce surowców skalnych oraz wydobywaniu ropy naftowej i gazu określone w wykazie A, Dział I, poz. 3 ww. Rozporządzenia Rady Ministrów oraz wykazie A, Dział I, poz. 3, pkt 1 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach – na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 12 maja 2014 roku;

- od dnia 21 maja 1991r. do dnia 2 kwietnia 1998r. oraz od dnia 13 lipca 1998r. do dnia 31 grudnia 1998r. na stanowisku operatora wydobycia ropy i gazu, gdzie wykonywał prace przy wydobywaniu, obróbce i przeróbce surowców skalnych oraz wydobywaniu ropy naftowej i gazu określone w wykazie A, Dział I, poz. 3 ww. Rozporządzenia Rady Ministrów oraz w wykazie A, Dział I, poz. 3, pkt 1 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach – na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 12 maja 2014 roku.

Oddział ZUS do okresu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze nie zaliczył wnioskodawcy zatrudnienia (...) S.A. w W. Oddział w Z. w okresie od dnia 01.04.1986 r. do 31.07.1990 r., albowiem z przedłożonego przez ubezpieczonego świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 12.05.2014 r. wynika, iż w ww. okresie wykonywał on równocześnie prace przy wydobywaniu ropy naftowej i gazu oraz prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego.

Odwołujący w okresie od 01.09.1982r. do 30.09.1985r. pracował w (...) Zakładzie (...) i w tym czasie, przez pierwszy miesiąc wykonywał prace jako monter urządzeń wydobywczych, natomiast od 01.10.1982r. do końca tego okresu zatrudnienia zajmował stanowisko palacza kotłowego. Następnie na okres 6 miesięcy W. Ł. przeszedł do pracy w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w P. – Zakładu w S., gdzie wykonywał zatrudnienie na stanowisku maszynisty stacji pomp wodociągowych. Po tym czasie ponownie został przyjęty do pracy w (...) Zakładzie (...) na stanowisko, które w umowie o pracę z dnia 1 kwietnia 1986r. zostało określone jako palacz-monter urządzeń. Faktycznie zaś odwołujący został skierowany do pracy w Kopalni (...), w której pracował wyłącznie na stanowisku montera urządzeń wydobywczych (urządzeń gazowniczych i naftowych) i do końca lipca 1990 roku, tj. do momentu skierowania go do pracy na stanowisku operatora wydobycia ropy i gazu, przez cały czas - bez żadnych przerw - pracował na stanowisku montera. Nie było w tym czasie takiego okresu i takich sytuacji, aby łączył wykonywanie prac na obu stanowiskach albo zamiennie w jakichś okresach pracował tylko jako monter albo tylko jako palacz. W okresie ponownego przyjęcia odwołującego do pracy w (...) tj. w latach 1885-1986 następowały zmiany organizacyjne, w ramach których starano się łączyć podległe zakładowi jednostki w większe formy i w ten sposób doszło do połączenia kopalni ropy naftowej i wydobycia gazu ziemnego w B. oraz w G.. Powstała Kopalnia (...), w której kierownikiem został J. Z. (zatrudniony w (...) w 1967r. i pracujący w (...) S.A. do chwili obecnej). Z racji stałej kontroli procesów wydobywczych i prowadzonych w kopalni szkoleń, miał on bieżący kontakt praktycznie ze wszystkimi podległymi mu pracownikami. Z tego powodu zna i pamięta do dzisiaj odwołującego W. Ł., a także był w stanie potwierdzić, iż przez okres wykonywania zatrudnienia w latach 1986-1990 pracował on na stanowisku montera urządzeń wydobywczych i przetwórczych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Na stanowisku montera obowiązkiem wnioskodawcy było przede wszystkim wykonywanie konserwacji, napraw i ewentualnie wymiany elementów urządzeń wydobywczych takich jak zasuwy, zawory, manometry, pompy tłoczące itp. W. Ł. dbał o to by urządzenia były sprawne technicznie, czyli na bieżąco usuwał zaistniałe awarie, konserwował i serwisował te urządzenia. W latach 1986-1990 w kopalni (...) odwołujący był jedynym monterem urządzeń, pracował przez 8 godzin, na jednej zmianie od 7:00 do 15:00. Kopalnia pracowała w systemie ciągłym i dlatego po w/w godzinach funkcjonował doraźny dozór kierownika zmiany lub operatora na wypadek awarii. Kopalnia nie miała żadnych przestojów, przerw, więc w tym okresie odwołujący pracował bez żadnych przesunięć na inne stanowiska, nie był też kierowany do pracy w innych jednostkach. Warunki szczególne pracy odwołującego jako montera wynikały stąd, że pracował on w oparach gazowych czy unoszącej się nafty (ropy), przy użyciu węglowodorów, czyli propanu, butanu i in. związków chemicznych. Dodatkowo urządzenia, które wnioskodawca obsługiwał były cały czas w ruchu. Jako monter nadzorujący i dbający o prawidłową pracę wszystkich urządzeń funkcjonujących w kopalni, W. Ł. zajmował się też konserwacją oraz naprawami kotłów wodnych i parowych tam działających. Piece pracujące w Kopalni były już w tym czasie zautomatyzowane i nie wymagały obsługi czy pracy osób specjalnie zatrudnionych na stanowisku palacza – doglądał ich operator będący na zmianie. Odwołujący nie musiał więc równocześnie zajmować się obsługą tych pieców i w zakresie swoich obowiązków nie miał już prac na stanowisku palacza. Fakt ten został potwierdzony także przez J. G., który w spornym okresie pracował w kopalni (...) jako kierownik zmiany, a w (...) pracuje do chwili obecnej. Z racji zajmowanego stanowiska zajmował się on także prowadzeniem dokumentacji kopalnianej, ale także pracowniczej i w związku z tym wskazał, iż w zakładzie istniała praktyka wpisywania w dokumentach pracowników stanowisk łączonych, w których – poza faktycznie wykonywanym – wpisywano stanowisko wynikające z uprawnień lub dodatkowych kwalifikacji takiego pracownika (stąd np. monter – palacz, czy operator – kierowca).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

- zeznań W. Ł. (k. 31-32),

- zeznań świadków: J. Z. (k. 32-32v), J. G. (k. 32v),

- dokumentów zgromadzonych na k. 7-9, akt osobowych – k. 27,

- akt ZUS nr 29040996.

W ocenie Sądu na przymiot wiarygodności zasługują zeznania odwołującego W. Ł. oraz świadków J. Z. i J. G.. Wskazani świadkowie potwierdzili na jakim stanowisku faktycznie pracował odwołujący w spornym okresie zatrudnienia w Zakładzie (...), opisując szczegółowo rodzaj i charakter wykonywanych przez niego obowiązków. Za ich wiarygodnością przemawia okoliczność, że obaj byli zatrudnieni w zakładzie pracy odwołującego w okresie, obejmującym czas jego zatrudnienia, wymagany do uzyskania emerytury na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. Zeznania w/w świadków w sposób logiczny i przekonujący potwierdziły i uzupełniły zeznania samego odwołującego. Również zeznania W. Ł. Sąd uznał za w pełni wiarygodne i przekonujące, gdyż znalazły one potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym materiale dowodowym, w szczególności w zeznaniach świadków oraz wpisach figurujących w legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego.

Na wypadek gdyby jednak pozwany zakwestionował wartość zeznań świadków, które w zakresie nazwy stanowiska zajmowanego przez odwołującego, są odmiennej treści w stosunku do wystawionego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, i twierdził, że dowód z dokumentów (świadectwa pracy, świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach) ma prymat nad zeznaniami świadków, Sąd przytacza stanowisko Sądu Najwyższego, zawarte w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 października 2011 r., sygn. akt II UK 43/11, które w całości podziela.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu w/w orzeczenia wskazał, iż zgodnie z art. 245 k.p.c. dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Z przepisu tego odczytywanego w powiązaniu z art. 253 k.p.c. wynikają dwa domniemania, po pierwsze – że dokument jest autentyczny, a więc nie jest przerobiony ani podrobiony (domniemanie prawdziwości) oraz drugie – że oświadczenie w nim zawarte pochodzi od osoby, która dokument ten podpisała. Żadne z tych domniemań nie obejmuje jednak domniemania zgodności z prawdą zawartego w dokumencie oświadczenia. Jedynym przepisem ustanawiającym prymat dowodu z dokumentu prywatnego nad dowodem z zeznań świadków i dowodem z przesłuchania stron jest art. 247 k.p.c., który dotyczy jednak wyłącznie dokumentów obejmujących czynności prawne (oświadczenia woli). Niewątpliwie świadectwo pracy i świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach są dokumentami prywatnymi, obejmującymi oświadczenie wiedzy pracodawcy i już tylko z tego względu zgodność z prawdą ich treści może być podważana wszelkimi środkami dowodowymi.

Istotniejsze jest jednak to, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom (art. 473 k.p.c.). Zatem każdy istotny fakt, w tym taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury lub ustalenia jej wysokości, może być dowodzony wszelkimi dostępnymi środkami także wówczas, gdy z dokumentu wynika co innego. Oznacza to, że treść świadectwa pracy oraz świadectwa pracy w szczególnych warunkach może być podważana w każdy sposób. Dokonana przez pracodawcę w świadectwie pracy w szczególnych warunkach ocena charakteru zatrudnienia pracownika nie jest dla sądu wiążąca, a dokument ten podlega co do swojej wiarygodności i mocy dowodowej takiej samej ocenie, jak każdy inny dowód (art. 233 § l k.p.c). Podobnie jak w wypadku innych dowodów, sąd ocenia, czy dowód ten ze względu na jego indywidualne cechy i okoliczności obiektywne zasługuje na wiarę, czy nie. Wynikiem tej oceny jest przyznanie lub odmówienie dowodowi z dokumentu waloru wiarygodności, ze stosownymi konsekwencjami w zakresie jego znaczenia dla ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia. Dowód z dokumentu nie ma natomiast silniejszej mocy dowodowej niż dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2005 r., II UK IS/O nr 603168 oraz wyroki tego Sądu z dnia 3 października 2000 r., I CKN 804/98, nr 50890; z dnia 30 czerwca 2004 r., IV CK 474/03, OSNC 2005 nr 6, póz. 113; z dnia 9 kwietnia 2009 r., I UK 316/08, LEX nr 707858; z dnia 6 stycznia 2009 r., II UK 117/08, OSNP 2010 nr 13-14, póz. 167; z dnia 27 lipca 2010 r., II CSK 119/10, LEX nr 603161).

Sąd dał również wiarę zebranym w sprawie dokumentom oraz ich kserokopiom. Dokumenty urzędowe Sąd uznał za wiarygodne i miarodajne, albowiem sporządzone zostały przez organy do tego uprawnione z zachowaniem wymaganej formy. Sąd uznał za wiarygodne w całości dokumenty zawarte w aktach pozwanego organu rentowego, które zostały sporządzone przez kompetentne organy, w zakresie przyznanych im upoważnień i w przepisanej formie. Ponieważ nie były one kwestionowane przez żadną ze stron postępowania i nie wzbudziły wątpliwości Sądu, co do ich autentyczności bądź prawdziwości zawartych w nich twierdzeń, nie było podstaw, ażeby odmówić im wiary. Za wiarygodne Sąd uznał także dokumenty prywatne stanowiące zgodnie z art. 245 k.p.c. dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Należy podkreślić, że ich wiarygodność nie była przez strony kwestionowana, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się zasadne i zasługujące na uwzględnienie.

W myśl art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) w związku z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r., przysługuje emerytura, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1)  osiągną wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla mężczyzn,

2)  na dzień 01.01.1999 r. osiągną 25 letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

3)  nie przystąpią do OFE, a jeżeli do tego funduszu przystąpią, złożą wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W związku z powyższym, aby odwołujący mógł skutecznie domagać się przyznania mu prawa do emerytury, musiałby spełniać łącznie następujące przesłanki :

-

osiągnąć wiek emerytalny wynoszący dla niego 60 lat,

-

posiadać na dzień 1.01.1999 r. wymagany okres zatrudnienia wynoszący minimum 25 lat, w tym co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach,

-

wykonywać pracę w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie A cytowanego rozporządzenia.

-

nie przystąpić do OFE, a jeżeli do tego funduszu przystąpił, winien złożyć wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Sąd po zapoznaniu się ze zgromadzonym w toku postępowania materiałem dowodowym ustalił ponad wszelką wątpliwość, iż w niniejszej sprawie W. Ł. osiągnął wymagany prawem wiek (60 lat) oraz okres zatrudnienia (min. 25 lat), a także nie przystąpił do OFE.

Okolicznością wymagającą rozważenia było natomiast, czy wnioskodawca spełnił warunek świadczenia pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w okresie co najmniej 15 lat. W tej kwestii zbadania wymagało, czy pozwany organ rentowy słusznie uznał – w oparciu o przedłożone przez odwołującego dokumenty - iż wykazany przez niego okres pracy w szczególnych warunkach wynosi jedynie 11 lat, 1 miesiąc i 2 dni.

Spornym w niniejszej sprawie był okres pracy odwołującego od 01.04.1986r. do 31.07.1990r. w (...) i Gazu (obecnie (...) S.A.).

Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, a w szczególności z zeznań odwołującego W. Ł. oraz zeznań przesłuchanych w tej sprawie świadków: J. Z. i J. G. (2), zatrudnienie wnioskodawcy w spornym okresie przedstawiało się, jak wskazano szczegółowo w ustalonym stanie faktycznym.

Przede wszystkim zostało przez odwołującego wykazane, iż - wbrew zapisom zawartym w świadectwie potwierdzającym wykonywanie przez niego pracy w szczególnych warunkach, a sporządzonym w oparciu o zachowane dokumenty pracownicze, w tym angaże oraz umowę o pracę z 01.04.1986r. – w okresie spornym wykonywał on wyłącznie pracę na stanowisku montera urządzeń wydobywczych, gdyż jego obowiązkiem w tym czasie było przede wszystkim przeprowadzanie konserwacji, napraw i wymiany elementów urządzeń wydobywczych takich jak zasuwy, zawory, manometry, pompy tłoczące ropę itp. W. Ł. dbał o to, aby urządzenia te były sprawne technicznie, czyli na bieżąco usuwał ewentualne awarie, konserwował i serwisował je. Warunki szczególne tej pracy wynikały stąd, że pracował on w oparach gazowych czy unoszącej się nafty (ropy), przy użyciu węglowodorów, czyli propanu, butanu i in. związków chemicznych. Dodatkowo urządzenia, które wnioskodawca obsługiwał były cały czas w ruchu.

Wykazane również zostało, iż latach 1986-1990 w kopalni (...) odwołujący był jedynym monterem urządzeń, a przez to pracował na tym stanowisku w pełnym wymiarze czasu pracy, codziennie przez 8 godzin, na jednej zmianie od 7:00 do 15:00. Kopalnia nie miała żadnych przestojów, przerw, więc w tym okresie odwołujący pracował stale. Nie był także w tym czasie kierowany pracy w innych jednostkach lub na innym stanowisku, w szczególności nie wykonywał wówczas pracy jako palacz.

Zdaniem Sądu charakter prac wykonywanych przez odwołującego pozwala zatem zaliczyć je do prac w szczególnych warunkach określonych w omawianym wyżej rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. Do prac w szczególnych warunkach należą bowiem prace wymienione w wykazie A, Dziale I poz. 3 – tj. wydobywanie, obróbka i przeróbka surowców skalnych oraz wydobywanie ropy naftowej i gazu oraz wykazie A, Dział I, poz. 3, pkt. 11 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach – tj. stanowisko montera urządzeń wydobywczych (przepisy resortowe).

Organ rentowy nie uznał prac wykonywanych przez odwołującego w powyższym okresie podnosząc, że z dokumentów przedłożonych przez odwołującego wynika, iż w tym czasie jednocześnie wykonywał różne prace. Ta ostatnia okoliczność nie znalazła potwierdzenia w wyniku przeprowadzonego postępowania przed Sądem, głównie w zeznaniach świadków. Świadkowie potwierdzili bowiem, że W. Ł. wykonywał pracę montera urządzeń wydobywczych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Oceniając zatem czy odwołujący spełnił ustawową przesłankę przepracowania co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, należy uznać iż organ rentowy niezasadnie odmówił zaliczenia okresu lat 1986 - 1990 do stażu jego pracy w szczególnych warunkach.

Tym samym stwierdzić należy, iż odwołujący, poza wymaganym wiekiem oraz łącznym stażem pracy i pozostałymi ww. wymaganiami, spełnił również ostatnią z przesłanek pozwalających uzyskać świadczenie emerytalne na podstawie wyżej powołanych przepisów – był zatrudniony w szczególnych warunkach przez łączny okres ponad 15 lat.

Przepis art. 129 ust. 1 wskazanej ustawy o emeryturach i rentach stanowi, iż świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca w którym zgłoszono wniosek. Odwołujący ukończył wymagany prawem wiek w dniu 5 lipca 2013 roku, a wniosek o emeryturę złożył w dniu 15 maja 2014 roku. Z tego względu należało przyznać odwołującemu emeryturę od dnia 1 maja 2014 r.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd Okręgowy, na podstawie wskazanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 30 maja 2014 roku stwierdzając, że W. Ł. przysługuje prawo do emerytury.

O kosztach zastępstwa procesowego objętych punktem 2 wyroku, orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i § 11 ust 2 w związku z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) i zasądzono od pozwanego ZUS na rzecz odwołującego, kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego mając na uwadze charakter sprawy i nakład pracy jego pełnomocnika. Zdaniem Sądu w rozważanym przypadku zasadne było zasądzenie od pozwanego organu rentowego – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako strony przegrywającej kwotę 60 złotych.

SSO Ewa Roszak