Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Piotr Rajczakowski

SO Aleksandra Żurawska

Protokolant: Bogusława Mierzwa

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2015 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy

z wniosku A. C. (1) i A. C. (2)

przy udziale (...) S.A. w K.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawców

od postanowienia Sądu Rejonowego w Kłodzku

z dnia 31 lipca 2014 r., sygn. akt I Ns 289/12

p o s t a n a w i a:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w pkt III w ten sposób, że zasądzić od uczestnika na rzecz wnioskodawców kwotę 5.012,23 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

II.  oddalić dalej idącą apelację.

Sygn. akt II Ca 932/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 31 lipca 2014 r., Sąd Rejonowy ustanowił na nieruchomościach stanowiących własność wnioskodawców A. C. (1) i A. C. (2): położonych w K., oznaczonych ewidencyjnie jako działki o numerach (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą numer (...); (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą numer (...); (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą numer (...); (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą numer (...); (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą numer (...), a nadto położonych w O., gmina K., oznaczonych ewidencyjnie jako działki o numerach (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą numer (...); (...) dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą numer (...), służebność przesyłu na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. w K. polegającą na znoszeniu istnienia na nieruchomości obciążonej oraz nad jej przestrzenią urządzeń przesyłowych w postaci napowietrznych linii energetycznych o napięciu 20 kV - (...)oraz prawie korzystania przez uczestnika postępowania z części wyżej opisanych nieruchomości w zakresie oznaczonym na mapach ustanowienia obszaru służebności przesyłu, stanowiących załączniki do opinii biegłego sądowego J. Ś. z 21 stycznia 2013 r. (k. 191 - 194 akt), w celu niezbędnym do utrzymania, eksploatacji, konserwacji, modernizacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych stanowiących własność uczestnika postępowania z prawem wejścia i wjazdu w powyższym celu na teren nieruchomości obciążonej i obowiązkiem przywrócenia go do stanu pierwotnego na koszt właściciela sieci elektroenergetycznej; w pkt II zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawców – solidarnie – tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, kwotę 30.000 zł z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności postanowienia; w pkt III oddalił wnioski stron o zasądzenie kosztów postępowania, zaś w pkt IV nakazał wnioskodawcom uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 254,96 zł tytułem kosztów sądowych. Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny. Wnioskodawcy - na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej - są właścicielami nieruchomości położonych w K., oznaczonych geodezyjnie jako działki nr (...) oraz nieruchomości położonych w O., oznaczonych geodezyjnie jako działki nr (...). Przez działki o numerach (...) przebiegają dwie napowietrzne linie energetyczne (...)20 kV,(...). Na działkach o numerach (...) zlokalizowane są słupy elektroenergetyczne typu (...) - po jednym na każdej z nich. Teren objęty wyżej opisanymi działkami przeznaczony jest pod zabudowę mieszkaniową. Działka oznaczona numerem (...) jest zabudowana domem jednorodzinnym. Przez działkę numer (...) przebiega napowietrzna linia energetyczna (...) 20kV. Działka ta jest częściowo zalesiona świerkami, zaś w pozostałej części pozostawiona odłogiem. Działki położone we wsi O. o numerach (...) przez które przebiega napowietrzna linia energetyczna (...) 20kV, są działkami rolnymi, natomiast działki o numerach (...) są działkami zabudowanymi. Właścicielem wszystkich wyżej opisanych urządzeń przesyłowych jest uczestnik postępowania. W piśmie z datą 13 grudnia 2010 r., doręczonym uczestnikowi 16 grudnia 2010 r., wnioskodawcy wezwali go do zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu i zapłaty wynagrodzenia za dotychczas bezumowne korzystanie z powyższych nieruchomości, w uzasadnieniu podając, iż uczestnik bez tytułu prawnego zajmuje wyżej opisane nieruchomości stanowiące własność wnioskodawców. W piśmie z datą 18 marca 2011 r. uczestnik przyznał, że przez powyższe nieruchomości, których właścicielami są wnioskodawcy, przebiegają linie elektroenergetyczne średniego napięcia, należące do uczestnika, przy czym ich elementami są posadowione na nieruchomościach betonowe słupy, lecz przedmiotowe linie są liniami poniemieckimi, których remont kapitalny przeprowadzony został w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, a posadowiona na działce oznaczonej numerem (...) stacja transformatorowa została wybudowana w latach sześćdziesiątych dwudziestego wieku, a ponadto na podstawie art. 292 k.c. uczestnik nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu, ponieważ przez dłuższy czas korzysta z trwałych i widocznych urządzeń. W piśmie powyższym uczestnik wskazał też, że za pośrednictwem powyższych linii realizowany jest cel publiczny polegający na dostarczaniu energii elektrycznej odbiorcom, stąd mając na uwadze okoliczności sprawy, roszczenie właścicieli nieruchomości jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Wartość służebności przesyłu wynosi: 18.796 zł – w odniesieniu do nieruchomości oznaczonych jako działki o numerach: (...), położonych w K., 4.898 zł – w odniesieniu do nieruchomości oznaczonych jako działki o numerach: (...) położonych we wsi O. i 6.313 zł – w odniesieniu do nieruchomości oznaczonych jako działki o numerach: (...), położonych we wsi O. - łącznie jednorazowa wartość służebności przesyłu dla napowietrznych linii energetycznych przebiegających przez wyżej opisane nieruchomości, stanowiące własność wnioskodawców, wynosi 30.000 zł.

Rozważając tak ustalony stan faktyczny, Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że wniosek w części zasługiwał na uwzględnienie. Sąd powołując treść przepisów art. 305 ^{( 1)} kc, art. 49 § 1 kc, art. 305 ^{( 2)} § 2 kc, art. 352 § 1 kc oraz art. 292 kc wskazał, że w jego ocenie, podniesiony przez uczestnika zarzut nabycia przez zasiedzenie służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu nie zasługiwał na uwzględnienie co do którejkolwiek z powyższych nieruchomości, przez które przebiegają linie energetyczne wchodzące w skład przedsiębiorstwa uczestnika. Uczestnik podnosząc tenże zarzut, ograniczył się do złożenia na powyższą okoliczność wydruku z ewidencji środków trwałych. W oparciu o treść tego wydruku nie sposób było przyjąć, że korzystanie przez uczestnika z trwałego i widocznego urządzenia przesyłowego (linii(...)) rozpoczęło się od roku 1946 - czy też ewentualnie od 29 grudnia 1976 r., zgodnie z datą przyjęcia powyższego środka trwałego widniejącą w wyżej wskazanym wydruku z ewidencji środków trwałych, gdyż uczestnik jednoznacznie nie sprecyzował w tej mierze swego stanowiska. Z tego względu, w ocenie Sądu, nie sposób było przyjąć, że już wówczas poprzednik prawny uczestnika za pośrednictwem tej linii rozpoczął przesył energii elektrycznej lub w jakikolwiek inny sposób rozpoczął korzystanie z tego urządzenia przesyłowego. Uczestnik nie przedłożył też w toku postępowania żadnego dowodu na okoliczność posiadania – jako przedsiębiorca przesyłowy – tytułu prawnego do stałego korzystania z każdej z nieruchomości wyżej opisanych, będących obecnie przedmiotem własności wnioskodawców. Należało też, zdaniem Sądu Rejonowego, wykluczyć istnienie dobrej wiary uczestnika, a nadto - przy przyjęciu złej wiary - wykluczyć upływ terminu, o którym mowa w art. 172 § 2 kc przed dniem złożenia wniosku w przedmiotowej sprawie, tj. przed dniem 28 lutego 2012 r. (uczestnik, zakładał, że termin zasiedzenia zaczął biec dopiero od 1 lutego 1989 r.). Sąd pierwszej instancji, przytaczając treść art. 305 ^{( 2 )}§ 2 kc ustalił wartość służebności przesyłu na kwoty: 18.796 zł – w odniesieniu do nieruchomości oznaczonych jako działki o numerach: (...), położonych w K., 4.898 zł – w odniesieniu do nieruchomości oznaczonych jako działki o numerach: (...), położonych we wsi O. i 6.313 zł – w odniesieniu do nieruchomości oznaczonych jako działki o numerach: (...), położonych we wsi O.. Łącznie zatem jednorazowa wartość służebności przesyłu dla napowietrznych linii energetycznych przebiegających przez wyżej opisane nieruchomości, stanowiące własność wnioskodawców, wyniosła 30.000 zł. Określając tą wysokość Sąd miał na uwadze treść opinii biegłego J. Ś., którą uznał za logiczną i przekonywującą. Biegły uwzględnił wartość rynkową nieruchomości, stopień ingerencji urządzenia przesyłowego w nieruchomość, częstotliwość dostępu do nieruchomości, przez którą przebiega urządzenie przesyłowe oraz rekompensatę dla właściciela za pogorszenie stanu techniczno – użytkowego nieruchomości, zaistniałe na skutek wybudowania urządzenia, z powodu powstania trwałych ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości oraz lokalizacji naziemnych elementów infrastruktury technicznej. Zdaniem Sądu Rejonowego, przy ocenie stopnia ingerencji urządzeń przesyłowych w nieruchomości wnioskodawców, nie sposób było pominąć, że urządzenia te przebiegają w dużej części przez grunty niezabudowane, mające charakter użytków rolnych, a także przez grunty zadrzewione. Sąd nie podzielił tym samym stanowiska wnioskodawców, że przy ustalaniu wysokości powyższego wynagrodzenia należy uwzględnić ich straty spowodowane ograniczeniami w eksploatacji i użytkowaniu wyżej opisanych nieruchomości, czego przyczyną miały być urządzenia przesyłowe zlokalizowane na należących do nich działkach. Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu przyznane właścicielowi nieruchomości nie wyklucza bowiem dochodzenia naprawienia szkody na zasadach ogólnych. W ocenie Sądu, nie zachodziła potrzeba przeprowadzania dalszych dowodów, w tym dowodów z opinii biegłego, ponieważ zebrany dotychczas materiał dowodowy był wystarczający dla rozstrzygnięcia sprawy. Zarzuty stron do opinii biegłego zostały przez niego szczegółowo wyjaśnione na rozprawie w dniu 25 lipca 2013 roku. Wnioskodawcy i uczestnik mieli zatem możliwość zadawania pytań biegłemu w celu wyjaśnienia swoich wątpliwości dotyczących jego opinii pisemnej, przy czym także na dalszych etapach postępowania biegły pisemnie ustosunkował się do składanych przez strony zarzutów do opinii pisemnej. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 kpc oddalając wnioski złożone zarówno przez wnioskodawców, jak i uczestnik postępowania. W ocenie Sądu, w świetle całokształtu okoliczności sprawy, przyjąć należało, że zastosowanie znajdowała ogólna reguła, zgodnie z którą każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Każdy z uczestników wnosił o przeprowadzenie czynności połączonych z wydatkami, a w szczególności dowodu z opinii uzupełniającej biegłego, każdy z uczestników był też reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym. Nie sposób było przy tym przyjąć, że któraś ze stron postępowała niesumiennie lub oczywiście niewłaściwie. Sąd nakazał wnioskodawcom uiścić na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Kłodzku - kwotę 254,96 zł, bowiem kwota ta została tymczasowo wyłożona na pokrycie wydatków na wynagrodzenie biegłego, a to wnioskodawcy wnosili o przeprowadzenie czynności połączonej z tymi wydatkami. W apelacji od powyższego postanowienia wnioskodawcy zaskarżyli je w pkt II, w zakresie dotyczącym oddalenia żądania wniosku o odpłatne ustanowienie służebności przesyłu ponad kwotę 30.000 zł, w pkt III co do oddalenia wniosków o zwrot kosztów postępowania oraz w zakresie pkt IV nakazującego wnioskodawcom uiszczenie na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Kłodzku kwoty 254,96 zł tytułem kosztów sądowych. Wnioskodawcy zarzucili:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:

a.  art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 285 § 1 kpc w zw. z art. 328 § 2 kpc poprzez przyjęcie, że sporządzona w sprawie opinia biegłego i opinie uzupełniające oraz ich uzasadnienie są miarodajne dla ustalenia odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu, podczas gdy opinie te w sposób nieprawidłowy i sprzeczny z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego ustalały współczynniki mające wpływ na ustalenie tego wynagrodzenia, tj. współczynniki (...), (...)w szczególności przez przyjęcie wartości ostatniego z nich na poziomie znacznie zaniżonym w stosunku do rzeczywistego sposobu korzystania przez przedsiębiorcę przesyłowego z nieruchomości wnioskodawców;

b.  art. 520 § 1 kpc w zw. z art. 520 § 2 i 3 kpc poprzez nałożenie na wnioskodawców całości kosztów postępowania w sprawie, podczas gdy Sąd powinien je rozdzielić stosunkowo;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a.  art. 305 ¹ kc w zw. z art. 305 ² § 2 kc poprzez przyjęcie, że dla ustalenia odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu miarodajne są opinie biegłego, które w sposób nieprawidłowy i sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ustalały współczynniki mające wpływ na ustalenie tego wynagrodzenia, co doprowadziło do nieuwzględnienia roszczenia wnioskodawców o przyznanie odpowiedniego wynagrodzenia;

b.  art. 481 § 1 kc poprzez przyjęcie, ze wnioskodawcy mogą żądać odsetek od daty prawomocności postanowienia, podczas gdy zgodnie z żądaniem wniosku mieli prawo żądać ustawowych odsetek od dnia wniesienia wniosku do dnia zapłaty .

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt II poprzez zasądzenie tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu od uczestnika kwoty 201.822 zł., solidarnie zgodnie z żądaniem wniosku z dnia 15 lutego 2012 r., wraz z ustawowymi odsetkami od daty wniesienia wniosku do dnia zapłaty; zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt III poprzez zasądzenia od uczestnika na rzecz wnioskodawców kosztów postępowania oraz zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt IV poprzez nakazanie uczestnikowi uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwoty 254,96 zł tytułem kosztów sądowych, ewentualnie o uchylenie postanowienia w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Sąd Okręgowy rozpoznając apelację oparł się na ustaleniach faktycznych Sądu Rejonowego, a ponadto ustalił: nieruchomości położone w K. przy ulicy (...), mają następujące powierzchnie: działka nr (...) ha, działka nr (...) ha, działka nr (...) ha, działka nr (...) ha, działka nr (...) ha. Powierzchnia działek zabudowanych położnych w O. wynosi: działki nr (...) ha, a działki (...) ha., przy czym działka ta jest częściowo zabudowana, a w pozostałej części stanowi grunty orne. Powierzchnia działek niezabudowanych – rolnych, położnych w O. wynosi: działki (...) ha, a działek (...) – łącznie 20,7046 ha. (dowód: wypisy z rejestru gruntów oraz odpisy ksiąg wieczystych: k. 105 - 133). Poszczególne nieruchomości były przez wnioskodawców sukcesywnie nabywane od 1999 i w chwili ich zakupu wszystkie obecnie istniejące urządzenia energetyczne znajdowały się już na powyższych nieruchomościach. Budynek mieszkalny na nieruchomości położonej w K. został wybudowany przez wnioskodawców w 2005r. (dowód: zeznania wnioskodawcy – k. 251 odwr. - 252). Powierzchnia pasa służebności przesyłu wynosi: dla działek położonych w K. o nr (...) łącznie 1285m ^{( 2)}, w tym powierzchnia przypisana pod słupy – 18,5m ^{( 2)}, dla działek położonych w O. o nr (...) – łącznie 1102 m ^{( 2)}, w tym powierzchnia przypisana po słupy – 23,7 m ^{( 2)}, dla działek położonych w O. o nr (...)– łącznie 4222m ^{( 2)}, w tym powierzchnia przypisana po słupy – 29,5 m ^{( 2)} (dowód opinia biegłego J. Ś. z 21 stycznia 2013r. - k. 177, 182 i 186). Rozważając całość tak poczynionych ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy zważył co następuje. Apelacja podlegała uwzględnieniu jedynie w części, w jakiej kwestionowała rozstrzygnięcie o kosztach postępowania, a w pozostałym zakresie jest ona bezzasadna, gdyż wszystkie pozostałe jej zarzuty, dotyczące naruszenia tak prawa procesowego jak i materialnego, były chybione. Skarżący, nie obejmując zakresem zaskarżenia, ani nie podnosząc żadnych zarzutów nie kwestionowali (również w wywodach uzasadnienia) w żadnym stopniu samego ustanowienia służebności przesyłu i jego sposobu, a jedyne ich zarzuty oraz wywody uzasadnienia apelacji były skierowane przeciwko zbyt niskiej, ich zdaniem, wysokości ustalonego wynagrodzenia. Wbrew jednak stanowisku skarżących Sąd Rejonowy ustalił powyższe wynagrodzenie na właściwym poziomie, przede wszystkim na podstawie prawidłowo ocenionej opinii biegłego z zakresu geodezji, kartografii oraz szacowania nieruchomości wraz z częściami składowymi gruntu oraz ograniczonymi prawami rzeczowymi, wskazując również prawidłowe kryteria (oparte przede wszystkim na orzecznictwie Sądu Najwyższego), którymi się kierował określając wysokość powyższego wynagrodzenia jak i wskazując względy, dla których uznał, że sporządzone opinie (zasadnicza oraz 4 uzupełniające, wykonane w odpowiedzi na wnioski i zastrzeżenia zgłaszane przede wszystkim przez wnioskodawców), mogły stanowić podstawę do ustalenia wysokości tegoż wynagrodzenia. Kwestionując zaś wysokość ustalonego przez Sąd Rejonowy wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, skarżący wskazywali na zaniżenie przez biegłego w opiniach przede wszystkim tzw. współczynnika (...), nie obejmując już jakimikolwiek skonkretyzowanymi i rzeczowymi wywodami, a jedynie bardzo ogólnikowym zarzutem, tzw. współczynników (...) i (...). Biegły w sporządzonych opiniach wielokrotnie wskazywał kryteria, jakimi się kierował ustalając wysokość owego współczynnika (...) dla objętych wnioskiem nieruchomości (zob. np. k - 177), a tylko dodatkowo należy zauważyć, że propozycja ustalenia wysokości owego współczynnika (określającego, jak wynika z opinii, zakres współkorzystania z nieruchomości w pasie służebności przesyłu przez operatora urządzenia), dla tychże nieruchomości została sformułowana po ich oględzinach, a również na podstawie posiadanych przez biegłego wiadomości specjalnych oraz jego doświadczenia w sporządzaniu tego rodzaju opinii. Uzupełniająco zaś w tej kwestii wskazać należy, że odnośnie działek położnych w K., linie energetyczne w żadnym przypadku nie przebiegają (co wynika z mapy (...)) przez ich centralne części, a jedynie przez fragmenty działek położone na uboczach, niedaleko od ich granic, a w odniesieniu do działek (...) (zabudowanej domem wnioskodawców) i (...) zlokalizowane są jedynie w niewielkich częściach, w narożnikach owych działek, bardzo blisko granic (zob. też, co do takiego, nieznacznego zajęcia nieruchomości przez infrastrukturę przedsiębiorstwa przesyłowego, uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2013r, V CSK 471/12, nietezowane). Ponadto na działkach (...) i częściowo na (...) przebieg linii ma miejsce przez powierzchnie stanowiące drogi. Słupy podtrzymujące linie, z których istnieniem tak naprawdę wiąże się potencjalnie jedyna, realna potrzeba dostępu do urządzeń uczestnika, posadowione są zaś: jeden na działce stanowiącej w całości drogę (...), a drugi w części działki (...), również przeznaczonej na drogę dojazdową. Zatem wywody apelacji zmierzające do wykazania, że wskazany współczynnik (...) powinien mieć większą wartość, aniżeli ostatecznie przyjęta przez Sąd Rejonowy, tj. 0,05, są pobawione uzasadnionych podstaw. Wbrew owym wywodom oczywistym jest, że ustanowienie służebności przesyłu zapewnia przedsiębiorstwu przesyłowemu należyty, niezbędny dostęp do urządzeń i tym samym pozwala na prawidłową realizację, w tym względzie, jego interesów, gdyż taki też jest cel ustanowienia służebności. Istotnym jednak jest to, w jakim zakresie owo współkorzystanie wkracza w pełne i wyłączne korzystanie z nieruchomości przez jej właściciela. Mając zaś na uwadze powyższe względy, zakres owego korzystania został przez Sąd Rejonowy, za opinią biegłego, ustalony przez przyjęcie współczynnika, na poziomie pozwalającym jego zaakceptowanie. Uwagi powyższe odnoszą się również do kwestii przyjęcia poziomu owego współczynnika (...) co do działek położonych O. o nr (...), a także co do działek niezabudowanych o nr (...), (...) Odnośnie pierwszych ze wskazanych działek (mapa – k. 193), to zauważyć należy, że za prawidłowością przyjęcia co do nich współczynnika (...) na poziome (...)przemawiało również usytuowanie przebiegu elementów linii w całości na skraju działek, w niedużej odległości od granicy, a ponadto w przypadku działki (...), w niedużej odległości od drogi, co umożliwia służbom przedsiębiorstwa dostęp do urządzeń infrastruktury właśnie z tejże drogi, ograniczając również potrzebę korzystania z nieruchomości wnioskodawców. Ponieważ jednak, co wynikało z zeznań wnioskodawcy, potrzeba dostępu spośród wszystkich urządzeń infrastruktury łączyła się przede wszystkim z koniecznością napraw urządzeń, dokonywanych w znajdującej się w tej części stacji transformatorowej (będącej, co wynika z fotografii załączonej do prywatnej opinii rzeczoznawcy, dołączonej do wniosku, stacją umieszoną na słupach, znajdujących się na działce (...)), to zasadnym było ustalenie owego współczynnika (...), mając też na uwadze ogólny obszar powierzchni przypisanej pod słupy – 23,7 m ^{( 2)}, na poziomie nieco wyższym, aniżeli odnośnie pozostałych nieruchomości, ale nie przekraczającym poziomu (...)gdyż trudno byłoby przyjąć, aby naprawy takie miały miejsce częściej aniżeli maksymalnie od kilku do co najwyżej kilkunastu dni w roku. W tym miejscu Sąd Okręgowy nadto zauważa, że treść powyższych zeznań wnioskodawcy (k. 251 odwr.) wskazywała, że przy pomocy urządzeń elektroenergetycznych położonych na działce w O., również do nieruchomości skarżących dostarczana jest energia elektryczna, a ta okoliczność również rzutuje (oprócz tego że przez owe dostawy przedsiębiorstwo realizuje przecież także szersze cele społeczne i że doprowadzenie energii tysiącom osób musi odbywać się za pomocą urządzeń przesyłowych które posadowić trzeba na wielu gruntach stanowiących własność osób trzecich), co wynika z utrwalonego już orzecznictwa, na ustalenie wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia (zob. m. in. uzasadnienie powołanego postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2013r, V CSK 471/12, nietezowane, Wyd. Lex nr 1403911, uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2013 r., IV CSK 440/12, Wyd. Lex nr 1294169 oraz uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z 9 października 2013r., V CSK 491/12, Wyd. Lex nr 1394096). Co się zaś tyczy pozostałych działek, niezabudowanych, położnych w O., to również zasadnym było przyjęcie współczynnika (...) na poziomie (...), zważywszy na ogólny obszar powierzchni przypisanej pod słupy – 29,5 m ^{( 2)}, a przede wszystkim z uwagi na rodzaj tych działek – użytkowanych rolniczo oraz przebieg linii - przy granicy działek, z wyjątkiem działki (...), która jednak częściowo jest obsadzona świerkami, a częściowo pozostawiona odłogiem. Jak wskazano już we wcześniejszych rozważaniach skarżący, poza objęciem ogólnym zarzutem, nie zawarli w apelacji żadnego uzasadnienia co do przyczyn zakwestionowania również wpływających na ustalenie wysokości należnego im wynagrodzenia, współczynników „(...) i (...), a które, w ocenie Sądu Okręgowego, również zostały przyjęte na właściwym poziomie. Jak wynika z opinii biegłego (k. 171 - 172), pierwszy z powyższych współczynników stanowi współczynnik obniżenia wartości rynkowej nieruchomości w pasie ochrony funkcjonalnej, części nieruchomości albo całej nieruchomości na skutek lokalizacji urządzenia infrastruktury technicznej, powodującego zmianę sposobu użytkowania nieruchomości przewidzianą w planie miejscowym. Natomiast współczynnik (...) dotyczy obniżenia wartości rynkowej nieruchomości w pasie technologicznym urządzenia infrastruktury technicznej, spowodowanego pogorszeniem stanu techniczno – użytkowego nieruchomości, powstałego na skutek budowy urządzenia. Odnośnie tego ostatniego ze współczynników, to wskazać przede wszystkim należy, że brak podstaw do uwzględnienia go na wyższym aniżeli przyjęty przez Sąd Rejonowy, a wcześniej przez biegłego, poziomie, wynikał już z tej przyczyny, że, na co wskazywała jednoznacznie treść zeznań wnioskodawcy i co jest w sprawie bezsporne, wszystkie urządzenia przedmiotowej w sprawie infrastruktury energetycznej istniały już w dacie zakupu przez wnioskodawców objętych wnioskiem nieruchomości. Należy zaś mieć na uwadze, że zgodnie z doświadczeniem życiowym i typowym zachowaniem stron w umowach sprzedaży, przy zakupie nieruchomości przez wnioskodawców została już w jej cenie uwzględniona wartość działek wraz ze znajdującymi się na nich urządzeniami infrastruktury linii elektroenergetycznych (zob. uzasadnienie powołanego postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2013r, V CSK 471/12, niezezowane, Wyd. Lex nr 1403917 oraz uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2013 r., IV CSK 440/12, Wyd. Lex nr 1294169). Odnośnie natomiast współczynnika (...), również uzasadnione było przyjęcie go na zbliżonym do średniego poziomie (w przedziale od (...)do(...)), co do działek położonych w K. oraz działek o nr (...) położonych O.. Na względzie zaś, przy ocenie poziomu tego współczynnika, należało mieć te same okoliczności, dotyczące przede wszystkim sposobu przebiegu linii przez działki oraz rodzaju infrastruktury energetycznej i jej umiejscowienia, które zostały wskazane we wcześniejszych rozważaniach odnoszących się do współczynnika (...). Przebieg bowiem owych linii w niedużej odległości od granicy działek oraz posadowienie części słupów na powierzchniach pełniących funkcje dróg, w nieznacznym tylko stopniu, o ile w ogóle, może ograniczać możliwości zabudowy w miejscach owego posadowienia urządzeń infrastruktury energetycznej. Zauważać przy tym należy, że skarżący nie kwestionowali poziomu tego współczynnika przyjętego na poziomie (...) również w postępowaniu pierwszoinstancyjnym (a co wynika z ich pism – k. 317 i 344), odnośnie pozostałych działek położonych w O. o nr (...)Oczywiście pozbawione jakichkolwiek uzasadnionych podstaw są wywody apelacji skarżących dotyczące przyjęcia przez biegłego w opinii uzupełniającej z 25 listopada 2013r. innych (niż w opinii zasadniczej), na wyższym poziomie, współczynników (...) i (...) oraz przyjęcia innej powierzchni – mniejszej, pasa służebności. Jak wynika bowiem jednoznacznie już chociażby z zestawień tabelarycznych zawartych w powyższej opinii (k. 281 - 282), biegły, działając na zlecenie Sądu, w wyniku zastrzeżeń zgłaszanych do opinii dotychczasowych przez wnioskodawców i uczestnika, sporządził opinię zawierającą drugą opcję ustalenia wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, przy jej ustanowieniu „w obszarze przewodów zewnętrznych (pod liniami)". Takie zaś istotne zawężenie pasa służebności musiało wiązać się ze wzrostem wskazywanych wyżej współczynników (...) i (...), gdyż w tym wariancie, wprawdzie obciążając nieruchomości na mniejszej powierzchni, dolegliwość tego obciążenia, skoro dotyczyła tylko części gruntów w najbliższym (ścisłym) sąsiedztwie urządzeń, niewątpliwie byłaby wyższa. Zupełnie zatem nie znajduje podstaw, jak sugerują w wywodach apelacji skarżący, odnoszenie wybranych przez nich współczynników ((...)) z opinii z 25 listopada 2013r., do wzorów zawartych w opinii z 21 stycznia 2013r. i przy zastosowaniu wynikających z tej ostatniej opinii (istotnie większych) powierzchni pasów służebności przesyłu. Natomiast wskazać należy, że sposób ustalenia wynagrodzenia należnego skarżącym przyjęty w opinii z 25 listopada 2013r, przy zastosowaniu wyższych współczynników (...) i (...), a przy mniejszej powierzchni pasów służebności przesyłu, był znacznie mniej korzystny dla wnioskodawców (k. 281 - 282). Nie znajdował również żadnego uzasadnienia zarzut apelacji dotyczący naruszenia art. 481 § 1 k.c., poprzez, niezasądzenie odsetek od przyznanego wnioskodawcom wynagrodzenia, od dnia wniesienia wniosku, a od daty prawomocności postanowienia. Mając bowiem na uwadze, że orzeczenie sądu ustanawiające służebność przesyłu, jest orzeczeniem konstytutywnym, kształtującym prawo, to związane z ustanowieniem tego prawa wynagrodzenie jest należne dopiero od prawomocnego ustanowienia owego prawa, a zatem, wbrew stanowisku wnioskodawców, brak było podstaw, do zasądzenia na ich rzecz odsetek od daty wcześniejszej aniżeli przyjęta przez Sąd pierwszej instancji. Za uzasadnioną natomiast należało uznać apelację skarżących w zakresie dotyczącym kosztów postępowania. Wbrew bowiem stanowisku Sądu Rejonowego w sprawach o ustanowienie służebności przesyłu interesy wnioskodawcy i uczestnika są sprzeczne, co w zasadzie wyklucza stosowanie powołanego przez ten Sąd, jako podstawę rozstrzygnięcia, przepisu art. 520 § 1 k.p.c. (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2012r., I CZ 148/12, Wyd. Lex nr 1284402 oraz uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z 19 listopada 2010r., III CZ 46/10, Wyd. Lex nr 688497). Zatem, mając na uwadze, że żądanie wnioskodawców zostało w części uwzględnione (w całości co do żądania ustanowienia służebności przesyłu, a w części, co do wysokości żądanego wynagrodzenia), zasadnym było uwzględnienie ich wniosku o stosunkowe rozdzielenie poniesionych kosztów na podstawie art. 520 § 2 k.p.c. i ich zasądzenie w połowie od uczestnika postępowania. Przy czym skoro na poniesione dotychczas wyłącznie przez wnioskodawców koszty składała się opłata od wniosku – 200 zł,. zaliczka na poczet kosztów opinii biegłego – 5000 zł. (k. 230) oraz pokrycie wydatku na poczet tychże kosztów opinii – 4.824,45 zł, (k. 237), to połowa sumy powyższych kwot wynosi 5.012,23 zł. i taka też kwota podlegała zasądzeniu na rzecz skarżących od uczestnika. Brak natomiast było podstaw do skutecznego zakwestionowania rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w przedmiocie nakazania uiszczenia wnioskodawcom na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwoty 254,96 zł. tytułem kosztów sądowych (pkt IV), skoro kwota ta wydatkowana została na poczet kosztów sporządzenia opinii uzupełniającej biegłego, wyłącznie na skutek przez nich zgłoszonych zastrzeżeń, które okazały się niezasadne. Sąd Okręgowy nie uwzględnił zgłoszonego w apelacji wniosku skarżących o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego, skoro z wyżej wskazanych przyczyn, wbrew ich stanowisku, ustalona (na podstawie dotychczasowych opinii) wysokość wynagrodzenia nie jest zaniżona, a ponadto skarżący nie zgłaszali takiego wniosku w postepowaniu pierwszoinstancyjnym, wnosząc jedynie, w ustosunkowaniu się do ostatniej opinii uzupełniającej, o zweryfikowanie poprawności ustalenia współczynników przez Sąd (k. 346). Z powyższych względów Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżone postanowienie (pkt I), w myśl art. 385 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił dalej idącą apelację (pkt II), a żądanie przez skarżących zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w związku z tym że ich stanowisko w tym postępowaniu było uzasadnione tylko w nieznacznej części, nie mogło podlegać uwzględnieniu.