Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2015r.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce Wydział III

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Bożena Bielska

Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Asztemborska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 lutego 2015r. w O.

sprawy z odwołania A. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania A. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 18.12.2014r. nr (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje A. J. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 16 września 2014 roku,

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

A. J. wniosła odwołanie od decyzji (...) w P. z dnia 18.12.2014r., którą odmówiono jej prawa do świadczenia przedemerytalnego stwierdzając, że nie spełnia warunków do przyznania tego świadczenia, określonych w art. 2 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych.

Odwołująca wskazała, że wbrew stanowisku ZUS stosunek pracy został rozwiązany z powodu likwidacji stanowiska pracy u pracodawcy A. B. (1), prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Handel (...) w O..

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie wskazując, że na dzień ustania ostatniego zatrudnienia uwzględniono ubezpieczonej 35 lat 1 miesiąc i 3 dni okresów składkowych i nieskładkowych, lecz nie spełnia ona warunku określonego w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Organ rentowy wskazał, iż w świadectwie pracy wskazano, że stosunek pracy odwołującej na stanowisku kasjera-sprzedawcy ustał na skutek rozwiązania umowy przez pracodawcę z powodu likwidacji stanowiska pracy, lecz z przeprowadzonego postępowania z Wydziałem Ubezpieczeń i Składek wynika, że liczba zatrudnionych osób nie uległa zmianie. Na miejsce odwołującej została zatrudniona osoba na stanowisku kierownika sklepu, która wykonuje również czynności kasjera-sprzedawcy.

Z tych względów zdaniem organu rentowego decyzją z dnia 18.12.2014r. prawidłowo odmówiono A. J. prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 15.09.2014r. A. J. (ur. (...)) złożyła w ZUS wniosek o świadczenie przedemerytalne.

Zaskarżoną decyzją z dnia 18.012.2014r. ZUS odmówił jej prawa do tego świadczenia stwierdzając, że nie spełnia warunków określonych w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych.

W ocenie Sądu odwołanie A. J. od w/w decyzji jest zasadne.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. Nr 120, poz. 1252, ze zm.) prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:

1) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta oraz 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

2) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub

3) do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

4) zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

5) do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub

6) do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Stosownie do art. 2 ust. 3 powołanej ustawy, świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1.  nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2.  w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3.  złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy w O., wystawionego w dniu 1.04.2014r., wynika, że A. J. jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna od dnia 03.04.2014r. i przez okres 6 miesięcy pobierała zasiłek dla bezrobotnych. Do dnia wydania zaświadczenia nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych (k. 8 akt SP5 7016287). W świetle powyższego zaświadczenia odwołująca spełnia więc warunki określone w art. 2 ust. 3 w/w ustawy.

Ponieważ A. J. w dacie składania wniosku o świadczenie przedemerytalne ukończyła 52 lata, dla przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego musiała spełniać warunki określone w art. 2 ust. 1 pkt 5 w/w ustawy.

Poza sporem jest, że odwołująca w okresie od 01.01.2013r. do 01.03.2014r. była zatrudniona w firmie (...) i Detaliczny Artykułami Spożywczymi i Przemysłowymi w O. na stanowisku kasjer-sprzedawca. W świadectwie pracy jako przyczynę rozwiązania umowy wskazano wypowiedzenie przez pracodawcę - likwidacja stanowiska pracy – art. 30 § 1 pkt 2 kp (k. 6 akt ZUS).

ZUS uznał, że nie został spełniony warunek z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, gdyż wprawdzie w świadectwie pracy wskazano, iż stosunek pracy został rozwiązany z powodu likwidacji stanowiska pracy, lecz z przeprowadzonego postępowania z Wydziałem Ubezpieczeń i Składek wynika, że liczba zatrudnionych osób nie uległa zmianie, gdyż na miejsce odwołującej została zatrudniona osoba na stanowisku kierownika sklepu, która wykonuje również czynności kasjera-sprzedawcy.

Odwołująca wywodziła natomiast, że jej stanowisko pracy - kasjer-sprzedawca, zostało zlikwidowane a została zatrudniona osoba na stanowisko kierownika sklepu.

Rozstrzygnięcie w sprawie było uzależnione od wykazania, iż stosunek pracy odwołującej został rozwiązany w sposób wskazany w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych, tj. z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia. Zgodnie z art. 2 ust. 1pkt 29 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ilekroć w ustawie jest mowa o przyczynach dotyczących zakładu pracy - oznacza to:

a) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy Kodeks pracy, w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,

b) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,

c) wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy.

Zastosowanie w sprawie znajdzie art. 2 ust. 1pkt 29b. Zdaniem Sądu A. J. wykazała, iż nastąpiła likwidacja jej stanowiska pracy.

Odwołująca wywodziła, że jej stanowisko pracy - kasjer-sprzedawca, zostało zlikwidowane a została zatrudniona osoba na stanowisku kierownika sklepu. Wskazywała, że obowiązki takiej osoby są inne niż obowiązki kasjera-sprzedawcy.

Przesłuchiwana w charakterze strony zeznała, że w sklepie spożywczo-przemysłowym u A. B. (2) była zatrudniona na czas określony do 31.12.2004r., lecz już w lutym 2014r. otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę. Wskazywała, iż w okresie jej zatrudnienia w sklepie były zatrudnione tylko 4 sprzedawczynie, wszystkie zajmowały się sprzedawaniem, wystawianiem towaru i sprzątaniem, nie było natomiast kierownika sklepu. Odwołująca zeznała, iż czynności kierownik sklepu faktycznie wykonywała J. B., żona pracodawcy, która o wszystkim decydowała i zajmowała się takimi rzeczami jak przyjmowanie towaru, przyjmowanie i wystawianie faktur, wydawała polecenia sprzedawczyniom. Z zeznań A. J. wynika, iż te obowiązki miała przejąć nowo zatrudniony pracownik na stanowisku kierownika sklepu – (...).

Należy dać wiarę zeznaniom A. J., bowiem zostały one potwierdzone dokumentami, w tym jej aktami osobowymi i świadectwem pracy. Do akt ZUS odwołująca złożyła umowę o pracę, zawartą z I. D. w dniu 28.02.2014r., na czas określony od 01.03.2014r. do 31.05.2015r. na stanowisku kierownika sklepu. Z nadesłanych na żądanie Sądu akt osobowych A. J. wynika zaś, że pracodawca wypowiedział jaj umowę o pracę w dniu 10.02.2014r. a przyczyną wypowiedzenia była likwidacja stanowiska pracy. Pracodawca prawidłowo zastosował więc przepis art. 30 § 1 pkt 2 kp.

Należy też uznać, iż likwidacja stanowiska pracy odwołującej była spowodowana przyczynami organizacyjnymi, istniejącymi po stronie jej pracodawcy. Od chwili zatrudnienia I. D. to ona bowiem zajmowała się czynnościami, wykonywanymi wcześniej przez żonę pracodawcy odwołującej. Wobec zlikwidowania jednego etatu sprzedawcy liczba pracowników na tym stanowisku zmniejszyła się.

W ocenie Sądu stanowisko kierownika sklepu jest formalnie i faktycznie innym stanowiskiem niż stanowisko sprzedawcy. Kierownik sprawuje bowiem nadzór nad pozostałymi pracownikami sklepu i organizacją pracy w sklepie. Odwołująca wskazywała, iż I. D. nie zajmuje się obsługiwaniem klientów sklepu. Nawet jednak jeśli zajmowałaby się również obsługiwaniem klientów w sklepie, to byłby to tylko jeden z szeregu obowiązków i nie świadczyłoby to o braku likwidacji stanowiska kasjera-sprzedawcy.

Już tylko na marginesie wskazać trzeba, że wypowiedzenie dokonane A. J. spełnia również wymagania określone w art. 2 ust. 1pkt 29 a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku. Pracodawca odwołującej zatrudnia poniżej 20 pracowników a dokonane jej wypowiedzenie nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracownika w trybie kodeksu pracy.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż A. J. wykazała spełnienie przesłanek określonych w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, co skutkowało przyznaniem jej tego świadczenia. Sąd przyznał więc odwołującej prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 16.09.2014r., tj. od dnia następnego po dniu złożenia wniosku.

Z tych względów na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc orzeczono jak w sentencji.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, stosowanego odpowiednio, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującej prawo do świadczenia przedemerytalnego, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego co do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010r., II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie nie ma podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji o przyznaniu odwołującej prawa do świadczenia przedemerytalnego, gdyż w sprawie zaistniała konieczność sprawdzenia, czy istotnie doszło do likwidacji stanowiska pracy odwołującej a okoliczność ta została wykazana dopiero przed Sądem.