Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2015 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku B. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w J.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie

z dnia 11 września 2014 r. sygn. akt IV U 1636/12

I. o d d a l a apelację,

II. z a s ą d z a od wnioskodawcy B. G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w J. kwotę 120 zł ( sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 września 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ( t. jedn. Dz. U. 2013, 1440) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił B. G. prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, ponieważ wnioskodawca nie wykazał piętnastoletniego stażu pracy w warunkach szczególnych, ani nie osiągnął wieku emerytalnego.

Do powyższego okresu organ rentowy nie uwzględnił zatrudnienia w(...). w S.od 2.11.1973 r. do 30.04.1999 r.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca domagał się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury, podnosząc że w okresie zatrudnienia w Autosan, na stanowisku ślusarza wykonywał pracę w warunkach szczególnych, ponieważ głównie wykonywał zaprawki lakiernicze, klejenie butaprenem, spawanie drobnych elementów, czyszczenie zamalowań i zabrudzeń środkami, zawierającymi aceton, a także drobne prace ślusarskie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, ponieważ prace wykonywane w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk lakierniczych i spawalniczych nie mogą być zaliczone do wykonywanych w warunkach szczególnych.

Wyrokiem z dnia 11 września 2014 r., sygn. akt IV U 1636/12, Sąd Okręgowy w Krośnie oddalił odwołanie.

Sąd ustalił, że B. G., ur. (...), był zatrudniony w (...). w okresie od 2.11.1973 r. do 30.04.1999 r., na stanowisku ślusarza, w rożnych wydziałach: (...) (...) Wnioskodawca wykonywał różne prace: porządkowe, ślusarskie, transportowe, remontowe. W opinii biegłych z zakresu organizacji i zarządzania przemysłem oraz bhp wnioskodawca nie pracował w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu I instancji wnioskodawca nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W apelacji od powyższego wyroku wnioskodawca domagał się jego zmiany i przyznania prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, zarzucając: naruszenie prawa materialnego, a to art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z § 1 – 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, poprzez ich zastosowanie do nie w pełni wyjaśnionego stanu faktycznego sprawy, a także art. 46 ust. 1 w związku z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, poprzez przyjęcie, że odwołujący nie spełnia przesłanek do uzyskania świadczenia emerytalnego w oparciu o tą podstawę prawną oraz art. 5 kc i art. 32 Konstytucji poprzez dyskryminację osoby odwołującego się na skutek wyłączenia go z grupy pracowników, z którymi świadczył taką samą pracę. Apelujący zarzucił również naruszenie przepisów postępowania: art. 233 § 1 kpc, poprzez niewłaściwą ocenę stanu faktycznego, na skutek dokonania dowolne oceny dowodów i niewskazanie w uzasadnieniu, jakim dowodom Sąd dał wiarę, a jakie pominął; art. 316 kpc, poprzez brak kontroli materiału dowodowego pod kątem kwalifikacji pracy wnioskodawcy według wykazu A, działu II, poz. 76 i 78, działu XIV , poz. 12 i 18, a także pod poz. 17 działu XIV pkt. 4 i 6 oraz poczynienie błędnych ustaleń faktycznych.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawcy, organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu, ponieważ zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Krośnie jest trafny i nie narusza prawa. `

Przedmiotem sporu w sprawie była ocena uprawnienia B. G.do emerytury w obniżonym wieku, a to w związku z zatrudnieniem w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2009 nr 153 poz. 1227), a w szczególności zakwalifikowanie okresu pracy w (...). w okresie od 2.11.1973 r. do 30.04.1999 r., jako zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W świetle regulacji dotyczących wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych, pracami w szczególnych warunkach nie są wszelkie prace wykonywane w narażeniu na kontakt z niekorzystnymi dla zdrowia pracownika czynnikami lub prace charakteryzujące się znacznym wysiłkiem fizycznym, lecz jedynie takie, które zostały wymienione w § 4-15 rozporządzenia z dn. 7.02.1983 r. i wykazach stanowiących załącznik do niego (tak: wyrok SN z 10 kwietnia 2014 r., II UK 395/13, Lex 1455235).

Normatywne rodzaje prac w szczególnych warunkach wyróżnia kryterium merytoryczne i formalne; pierwsze dotyczy wykonywania stale i w pełnym wymiarze takiej pracy, warunkiem drugiego jest wymienienie jej w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca, która nie spełnia łącznie obu kryteriów nie uprawnia do emerytury w niższym wieku emerytalnym określonym w tym rozporządzeniu. Nawet zatem, jeżeli pracodawca uznał pracę na danym stanowisku za pracę w szczególnych warunkach, pracownik może nie otrzymać wcześniejszej emerytury. Z powyższych przyczyn na ocenę charakteru zatrudnienia wnioskodawcy, jako niespełniającego warunków, o których mowa w § 2 pkt. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nie mają wpływu twierdzenia wnioskodawcy o jego przebywaniu w szkodliwym środowisku pracy.

Podkreślić należy, że samo wykonywanie prac kwalifikowanych do prac w warunkach szczególnych nie jest wystarczając do uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, bez jednoczesnego spełnienia przesłanki ich wykonywania stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w rozumieniu § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie znajduje uzasadnienia powoływanie się na linię orzeczniczą Sądu Najwyższego, dotyczącą dopuszczalności odstępstw od warunku wykonywania pracy w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy. Analiza rodzaju czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w całym okresie zatrudnienia w (...) prowadzi raczej do konstatacji, że to ewentualne wykonywanie pewnych czynności zaliczanych do pracy w warunkach szczególnym było wyjątkiem od podejmowanych w przeważającym czasie pracy czynności do takich prac niezaliczanych.

Kolejną kwestią jest wyjaśnienie, iż dla ustalenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy nie jest konieczne prowadzenie dowodu z opinii biegłego (por. wyrok SN z dnia 8 stycznia 2009 r., I UK 201/08, Lex 738338 wyrok SA w Rzeszowie z dnia 5 marca 2013 r., III AUa 969/12, Lex 1294850). Sama opinia biegłego nie może być źródłem materiału faktycznego sprawy, ani stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny Sądu.

Dowód z opinii biegłego podlega ocenie Sądu według kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, sposobu motywowania i stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Odnosząc powyższe uwagi do rozpoznawanej sprawy, Sąd Apelacyjny zauważa, że Sąd I instancji, dopuściwszy dowody z opinii biegłych specjalisty ds. organizacji i zarządzania przemysłem i także z zakresu bhp dokonał ich poprawnej oceny.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy i jej wykonywanie w warunkach określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43), a więc stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy). Wnioskodawca zatrudniony na stanowisku ślusarza w toku zatrudnienia w (...). nie pracował w warunkach szczególnych, w rozumieniu przepisów w/w rozporządzenia.

Z podanych przyczyn orzeczono, jak w punkcie I sentencji na podstawie art. 385 kpc. O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym orzeczono na podstawie art. 98 kpc w związku z § 12 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013, poz. 490).