Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 27 czerwca 2014 r. powód J. P. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 2.927,07 zł, z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 1 marca 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu swojego żądania powód wskazał, iż w dniu 13 grudnia 2013 r. doszło do kolizji drogowej z winy drugiego uczestnika kolizji, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki T. o nr rej. (...) stanowiący własność D. W.. Poszkodowany zgłosił szkodę domagając się wypłaty odszkodowania za uszkodzenie pojazdu. Pozwany po otrzymaniu zawiadomienia o fakcie powstania szkody przeprowadził tzw. postępowanie likwidacyjne uznając swoją odpowiedzialność z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. W trakcie postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił odszkodowanie w wysokości 4.267,50 zł uznając, że szkoda w pojeździe była całkowita. Poszkodowana w porozumieniu z powodem uzgodniła jednak sposób naprawy i zleciła jej wykonanie, a koszt jej wyniósł 7.194,57 zł, czyli nie przekroczył ustalonej przez pozwanego wartości pojazdu na kwotę 7.200,- zł.

W sprzeciwie pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz od przeciwnika kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany zakwestionował wszystkie twierdzenia powoda w zakresie zasadności dochodzonego odszkodowania i jego wysokości. (...) S.A. przeprowadziło likwidacje szkody z umowy ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy kolizji, w wyniku czego ustalono, że odszkodowanie należne za szkodę w pojeździe powinno wynieść 4.267,50 zł. Podtrzymał, że była to szkoda całkowita.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w wyroku z dnia 6 listopada 2014 r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.927,07 zł z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 1 marca 2014 r. do dnia zapłaty.

Sąd Rejonowy zasądził także od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.264 złotych tytułem kosztów procesu a nadto nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 49,58 zł. tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sąd Rejonowy ustalił , iż w dniu 9 stycznia 2013 r. doszło do kolizji drogowej w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki T. (...) o nr rej. (...) stanowiący wówczas własność D. W.. Sprawca szkody miał zawartą z pozwanym (...) S.A. z siedzibą w W. umowę w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (OC).

Szkoda została zgłoszona pozwanemu, który po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił poszkodowanej tytułem odszkodowania kwotę 4.267,50 zł. Pozwany dokonał rozliczenia szkody w pojeździe uznając, że naprawa wykonana zgodnie z technologią producenta będzie ekonomicznie nieopłacalna i przekroczy wartość pojazdu, którą ustalił na kwotę 7.200 zł, a wartość pozostałości na kwotę 2.932,50 zł.

Poszkodowana naprawiła samochód w warsztacie powoda, a koszt naprawy wyniósł kwotę 7.194,57 zł. Doprowadziła samochód do stanu technicznej używalności istniejącej przed szkodą, ale nie do stanu technicznego jak przed zdarzeniem.

Na podstawie umów cesji z dnia 21 grudnia 2013 r. i z dnia 14 października 2014 r. powód nabył od poszkodowanej wierzytelność względem pozwanego z tytułu przedmiotowej szkody.

Ostatecznie Sąd ustalił, że niezbędny i uzasadniony technicznie koszt naprawy uszkodzonego samochodu, przy użyciu części oryginalnych i uwzględniając ceny rynkowe na rynku (...) wynosił 25.120,57 zł brutto (w tym VAT 4.697,34 zł). Poszkodowana wykonała jednak naprawę zgodnie z ustaloną przez siebie technologią, a jej koszt wyniósł 7.194,57 zł i nie przekroczył wartości pojazdu w momencie szkody ustalonej przez biegłego na kwotę 8.700,- zł.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie przedstawionych wyżej dokumentów prywatnych przedłożonych przez strony oraz zawartych w aktach szkodowych pozwanego, którym Sąd dał wiarę. Prawdziwość dokumentacji zebranej w toku postępowania nie budziła wątpliwości Sądu, a żadna ze stron nie zakwestionowała w toku procesu ich autentyczności. Sąd Rejonowy ustalił koszty naprawy uszkodzonego pojazdu, opierając swoje rozstrzygnięcia o ustalenia biegłego sądowego S. G.. Opinię biegłego Sąd ocenił jako rzeczową, spójną i rzetelną, uznając, że opiniujący w czytelny sposób objaśnił różnice pomiędzy kalkulacjami szkody przedłożonymi przez strony i należycie uzasadnił przyjęte przez siebie wnioski.

Sąd natomiast oddalił wnioski powoda o uzupełniającą opinię biegłego i przesłuchanie powoda ponieważ zmierzały one do przedłużenia postępowania.

Sąd I instancji zważył, iż zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zdarzenie, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą (art. 361 k.c.).
W myśl art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 § 1 i 2 k.c.).

W przypadku wystąpienia wymienionych wyżej przesłanek naprawienie szkody przez podmiot do tego zobowiązany powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody. Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Efekt w postaci naprawienia szkody osiągnięty zostaje wtedy, gdy w wyniku prac naprawczych uszkodzony samochód doprowadzony zostaje do stanu technicznej używalności odpowiadającej stanowi przed uszkodzeniem. Jeżeli rozliczenie tej szkody następuje w formie kosztorysowej, to wysokość wypłaconego odszkodowania powinna zapewnić poszkodowanemu przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wypadku, o ile poszkodowany zdecyduje się na naprawę tego pojazdu. Natomiast, kryteria doboru części zamiennych powinny zagwarantować przywrócenie pojazdu do stanu przed powstaniem szkody z zachowaniem bezpieczeństwa trwałości, niezawodności i estetyki stanu sprzed powstania szkody. Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 12 kwietnia 2012 r. III CZP 80/11 wyjaśnił, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu.

W przedmiotowej sprawie jak wskazał Sąd Rejonowy poszkodowana dokonała naprawy samochodu i domaga się zwrotu faktycznie poniesionych kosztów naprawy.

Sąd wskazał, iż jak wynika z uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego z dnia 2 listopada 2013 r. III CZP 76/13 w razie szkody tzw. całkowitej, tj. uszkodzenia pojazdu w stopniu wyłączającym możliwość naprawy, albo jeżeli koszt naprawy jest znacznie wyższy od jego wartości przed uszkodzeniem, świadczenie pieniężne ubezpieczyciela obejmuje kwotę odpowiadającą różnicy wartości pojazdu sprzed szkody i po wypadku (tak też w wyroku SN z dnia 20 lutego 2002 r. V CKN 903/00.

W niniejszej sprawie Sąd ustalił, że poniesiony przez poszkodowaną koszt naprawy jest niższy od wartości pojazdu przed szkodą i dlatego mogła ona domagać się od pozwanego odszkodowania w tej wysokości.

W konsekwencji Sąd nie miał wątpliwości co do tego, że przyznana przez ubezpieczyciela kwota odszkodowania była zaniżona i nie pokryła kosztów naprawy wykonanej faktycznie przez powoda.

Kierując się powyższym na podstawie art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 817 k.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.927,07 zł .

O odsetkach ustawowych orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu i w oparciu o przepisy art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.) oraz art. 455 k.c. - w przypadku refundacji kosztów naprawy uwzględniając datę zawiadomienia pozwanego o szkodzie.

O kosztach procesu w pkt. 2 Sąd postanowił w oparciu o art. 98 k.p.c i art. 99 k.p.c, mając na uwadze fakt, że powód wygrał sprawę w 100% a na poniesione przez niego koszty wchodziły opłata sądowa od pozwu, wynagrodzenie pełnomocnika opłata skarbowa od pełnomocnictwa oraz poniesione koszty wynagrodzenia biegłego.

Na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) Sąd orzekł o obowiązku poniesienia przez pozwanego wydatków tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłego .

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wywiódł pozwany.

Wyrok zaskarżył w całości zarzucając mu;

-naruszenie przepisu art. 361 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowane i przyjęcie, że w niniejszej sprawie rzeczywisty i niezbędny koszt naprawy pojazdu powoda nie przekracza jego wartości sprzed szkody

-naruszenie art. 232 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie; uznanie, iż powód wykazał wysokość szkody majątkowej i możliwość przywrócenia pojazdu do stanu jak sprzed szkody przy braku inicjatywy dowodowej po stronie powoda

-naruszenie art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie; uznanie , iż powód wykazał wysokość szkody majątkowej i możliwość przywrócenia pojazdu do stanu jak sprzed szkody przy braku inicjatywy dowodowej po stronie powoda

-naruszenie art. 227 k.p.c. poprzez pominięcie jako nieistotnych wniosków opinii biegłego mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie.

W związku ze złożoną apelacją pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa w całości i przyznanie pełnych kosztów od powoda na rzecz pozwanego a także o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania za instancje odwoławczą.

Zdaniem powoda ocena Sądu I instancji w zakresie szkody częściowej była prawidłowa a apelacja w tym zakresie nie zasługuje na uwzględnienie. Jednakże z daleko idącej ostrożności procesowej powód wskazał, iż nawet przyjmując iż w sprawie mamy do czynienia ze szkodą całkowitą to w przypadku prawidłowego jej rozliczenia szkoda ta winna wynosić 6.800 zł. Powód wskazał, iż biegły sądowy w opinii sądowej wycenił wartość pojazdu sprzed szkody na kwotę 8.700 zł. i nie zostało to zakwestionowane przez pozwanego. Natomiast wartość pojazdu po szkodzie to kwota 1.900 zł zgodnie z kalkulacją rzeczoznawcy pozwanego sporządzoną w systemie Eurotax która znajduje się w aktach szkodowych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Apelacja pozwanego była częściowo zasadna.

W myśl art. 382 k.p.c., sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Z unormowania tego wynika, że sąd drugiej instancji jako sąd apelacyjny nie ogranicza się do kontroli zaskarżonego wyroku, lecz rozpoznaje sprawę merytorycznie, to znaczy samoistnie ocenia zebrany w niej materiał. Analiza orzecznictwa Sądu Najwyższego nie pozostawia wątpliwości co do tego, że sąd drugiej instancji może zmienić ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wydania wyroku sądu pierwszej instancji bez przeprowadzenia postępowania dowodowego uzasadniającego odmienne ustalenia, chyba że szczególne okoliczności wymagają ponowienia lub uzupełnienia tego postępowania. Oznacza to, że sąd drugiej instancji ma nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału oraz dokonania jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych w postępowaniu przed sądami obu instancji dowodów czy naprawienia naruszeń prawa materialnego (zob.: uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 1999 r., III CZP 59/98, OSNC z 1999 r., Nr 7-8, poz. 124; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2002 r., II CKN 615/00, nie publ., LEX nr 55097; por. też uzasadnienie postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., I CKN 529/98, OSNC z 1999 r., Nr 4, poz. 74).

W pierwszej kolejności zważyć należy, iż rację ma apelujący , iż zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego jeżeli koszt naprawy pojazdu jest wyższy od jego wartości przed uszkodzeniem roszczenie poszkodowanego sprowadza się do kwoty odpowiadającej różnicy wartości samochodu sprzed i po wypadku ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 VCKN 903/00, Monitor Prawniczy 2002/19).

Sąd Odwoławczy podziela także zarzut apelującego, iż zgodnie ze sporządzoną w sprawie opinią biegłego sądowego dokonana przez powoda naprawa pojazdu była zgodna jedynie z technologią właściciela pojazdu a poprzez przedmiotową naprawę nie doszło do przywrócenia stanu technicznego pojazdu takiego jak przed kolizją a jedynie do stanu „technologicznej używalności”. Zatem w niniejszej sprawie mamy bez wątpienia do czynienia ze szkodą całkowitą , gdyż wartość naprawy wyliczona przez biegłego sądowego S. G. przywracająca pojazd do stanu technicznego jak przed zdarzeniem wynosi 25.120,57 zł a zatem znacznie więcej niż wartość pojazdu sprzed zdarzenia, którą biegły wyliczył na 8.700 zł.

W konsekwencji powyższego ustalenia żądanie powoda naprawienia szkody ograniczone było do żądania kwoty stanowiącej różnicę między wartością pojazdu przed wypadkiem oraz jego wartością po wypadku. Na etapie postępowania apelacyjnego żadna ze stron nie kwestionowała ustalenia wartości pojazdu powoda przed wypadkiem na kwotę 8.700 z., co nastąpiło w oparciu o opinię biegłego sądowego. Sporna natomiast pozostawała kwestia wartości pozostałości pojazdu po wypadku.

W ocenie Sądu Okręgowego wartość pojazdu po wypadku wynosi 1.900 zł co jest zgodne z kalkulacją rzeczoznawcy pozwanego sporządzoną w systemie Eurotax dnia 17 grudnia 2013 r. i znajdującą się w aktach szkodowych. Co prawda tydzień po dacie sporządzenia tego kosztorysu w piśmie z 24 grudnia 2013 r. ubezpieczyciel wskazał , iż wartość pozostałości wynosi 2.932,50 zł. , gdyż pojazd został umieszczony na platformie internetowej , gdzie podmioty specjalizujące się w obrocie uszkodzonymi pojazdami składają oferty zakupu i w ten sposób ustalił rynkową wartość pozostałości . Jednakże powód zakwestionował taką wycenę a pozwany nie przedłożył innych dowodów w tym przedmiocie w szczególności wydruku strony internetowej z przedmiotową aukcją , nie przedłożył także regulaminu na podstawie którego zawierane są transakcje na tej podstawie.

Skoro zatem wartość pojazdu przed zdarzeniem wynosiła 8.700 zł. a wartość pozostałości kwotę 1900 zł. to należne powodowi odszkodowanie wynosiło 6.800 zł.

Strona pozwana wypłaciła powodowi w trakcie postępowania likwidacyjnego kwotę 4.267,50 zł. a zatem powodowi należy się jeszcze kwota 2.532,50 zł. nie zaś kwota 2.927,07 zł, którą zasądził Sąd Rejonowy.

Z tych też powodów należało uwzględnić apelację w części na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. i zmienić zaskarżony wyrok zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.532,50 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 1 marca 2014 r. do dnia zapłaty i oddalić dalej idące powództwo.

Konsekwencją zmiany rozstrzygnięcia zawartego w pkt. I .1.i 2 była konieczność zmiany orzeczenia o kosztach procesu i kosztach sądowych przy zastosowaniu art. 100 k.p.c. i zasady stosunkowego ich rozdzielenia. Powód wygrał sprawę w 86 % i poniósł koszty przed Sądem I instancji w łącznej kwocie 1.264 zł . Zatem należy mu się od strony pozwanej zwrot kwoty 1.087 zł.

Jednocześnie stronie pozwanej, która wygrała 14 % i poniosła koszty w wysokości 1.117 zł należy się od powoda z tego tytułu kwota 156 zł. Po potrąceniu tych sum strona pozwana powinna zwrócić powodowi kwotę 931 zł.

W takim samym stosunku w jakim strony przegrały sprawę winny pokryć brakujące koszty sądowe. Powód, który przegrał sprawę w 14 % winien uiścić z tego tytułu na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych kwotę 7 zł, a strona pozwana kwotę 42,58 zł.

W pozostałym zakresie apelację należało oddalić jako bezzasadną, stosownie do 385 k.p.c. , o czym orzeczono jak w punkcie II .

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do art. 100 k.p.c. stosunkowo je rozdzielając proporcjonalnie do wyniku sporu, uznając, iż powód wygrał apelację w 86 % zaś uległ w 14 % o czym orzeczono jak w punkcie III. O kosztach postępowania odwoławczego w zakresie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym Sąd Odwoławczy orzekł na podstawie § 2 w zw. z § 6 pkt 3 w zw. § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu - Dz.U. z 2013 r., poz. 490 j.t.).