Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII Pa 32/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 listopada 2014 roku Sąd Rejonowy w Kutnie, IV Wydział Pracy, zasądził od pozwanego Zespołu Adwokackiego nr (...) w likwidacji z siedzibą w K. na rzecz powódki M. K. (1) kwoty: 5.970,20 zł tytułem wynagrodzenia za pracę za okres marzec - grudzień 2012 r. z ustawowymi odsetkami od dnia 11 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty oraz 1.941,80 zł tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy za lata 2010 - 2012 wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty (pkt 1); oddalił powództwo w stosunku do pozwanego w pozostałym zakresie (pkt. 2); oddalił powództwo w stosunku do pozwanej Izby Adwokackiej w P. w całości (pkt. 3). Nadto zasądził od pozwanego na rzecz interwenienta ubocznego C. P. kwotę 82 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt. 4); oddalił wniosek Izby Adwokackiej w P. o zasądzenie kosztów procesu (pkt. 5); nadał wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 750,00 zł (pkt. 6) nie obciążył pozwanego nieuiszczoną opłatą stosunkową od pozwu w części uwzględniającej powództwo (pkt. 7).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

Powódka M. L. (1) była zatrudniona w Zespole Adwokackim nr (...) w K. od dnia 2 stycznia 2001 roku na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w ½ wymiaru czasu pracy na stanowisku księgowej, z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 750 zł.

W dniu 31 grudnia 2012 roku powódka M. L. (1) złożyła C. P. (2) oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie natychmiastowym z powodu zalegania z płatnością należnego wynagrodzenia od miesiąca marca 2012 roku. Jednocześnie wniosła o wypłacenie zaległości wynikających z zaległych wynagrodzeń oraz wypłatę odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za przysługujący okres wypowiedzenia. Zaległość na dzień 31 grudnia 2012 roku powódka określiła na kwotę 5.970,20 zł.

Świadectwo pracy powódki wystawił Zespół Adwokacki nr (...) w K. reprezentowany przez kierownika C. P. (2).

Uchwałą nr (...)z dnia 18 grudnia 2009 roku Okręgowa Rada Adwokacka w P. postanowiła rozwiązać z dniem 01 stycznia 2010 roku Zespół Adwokacki nr (...) w K. i wyznaczyć likwidatorem Zespołu Adwokackiego adwokata C. P. (2). Powyższa uchwała została zaskarżona przez Zespół Adwokacki w K. i została utrzymana w mocy decyzją Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w W. z dnia 11 maja 2010 roku.

Uchwała Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w W. z dnia 11 maja 2010 roku nie została zaskarżona i stała się prawomocna.

Zespół Adwokacki nr (...) w K. zaskarżył dopiero uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w W. z dnia 02 września 2010 roku, która dotyczyła umorzenia postępowania odwoławczego w zakresie wniosku zespołu po ponowne rozpatrzenie sprawy. Wskazana uchwała została uznana za nieważną na podstawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 29 marca 2012 roku. Ten wyrok został natomiast uchylony zaś skarga zespołu odrzucona na podstawie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 07 grudnia 2012 roku, który stwierdził jednoznacznie, iż uchwała Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 11 maja 2010 roku nie została zaskarżona zaś wniesiona skarga podlega odrzuceniu z powodu wniesienia jej po upływie ustawowego terminu.

Uchwałą nr (...) z dnia 25 listopada 2010 roku Okręgowa Rada Adwokacka w P. postanowiła dokonać zmiany likwidatora Zespołu Adwokackiego w K. wyznaczając adwokata M. K. (2) w miejsce adwokata C. P. (2).

W razie rozwiązania zespołu następuje jego likwidacja. Likwidację zespołu przeprowadza kierownik zespołu, jeżeli okręgowa rada adwokacka z uzasadnionych przyczyn nie ustanowi likwidatora z urzędu. Do obowiązków likwidatora należy w szczególności zakończenie spraw sądowych i administracyjnych, w których zespół jest stroną, rozliczenie z członkami zespołu oraz przekazanie protokolarnie okręgowej radzie adwokackiej archiwum i pozostałego majątku zespołu.

Pismem z dnia 11 stycznia 2013 roku powódka zwróciła się do adwokata M. K. jako likwidatora Zespołu Adwokackiego nr (...) w K. o wskazanie terminu wypłaty zaległego wynagrodzenia.

Pismem z dnia 14 stycznia 2013 roku M. K. poinformował powódkę, że C. P. nie uznał decyzji (...) w P. o likwidacji Zespołu Adwokackiego nr (...) w K. i konsekwentnie uniemożliwia likwidatorowi dostępu do akt prowadzonych spraw jak i innych dokumentów Zespołu, w tym dokumentów finansowo – księgowych i akt pracowniczych.

Pismem z dnia 17 stycznia 2013 roku powódka ponownie zwróciła się do likwidatora o udzielenie merytorycznej informacji odnośnie wypłaty zaległego wynagrodzenia.

Pismem z dnia 29 stycznia 2013 roku w związku z otrzymaniem wezwań D. A., M. G. i M. L. do zapłaty zaległego wynagrodzenia za pracę likwidator Zespołu Adwokackiego nr (...) w likwidacji w K. M. K. wezwał C. P. do udostępnienia umów o pracę oraz pozostałych akt pracowniczych D. A., M. G. i M. L. celem rozpatrzenia zasadności zgłaszanych przez nie roszczeń.

Pismem z dnia 11 marca 2013 roku powódka ponownie zwróciła się do likwidatora Zespołu Adwokackiego nr (...) w K. o wypłatę zaległego wynagrodzenia.

Zgodnie z listami płac dotyczącymi powódki nie otrzymywała ona wynagrodzenia za pracę za okres od marca 2012 roku.

Likwidator Zespołu Adwokackiego nr (...) w K. adwokat M. K. kilkakrotnie zwracał się do C. P. o udostępnienie wszelkich dokumentów dotyczących likwidowanego Zespołu (w tym dokumentacji księgowej) oraz akt pracowniczych dotyczących powódki.

Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił na podstawie dołączonych do akt sprawy, a wskazanych wyżej dokumentów, których prawdziwość i wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu oraz nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Sąd nie przeprowadzał dowodu z przesłuchania stron postępowania, gdyż w ocenie Sądu przesłuchanie stron nie było konieczne do poczynienia niezbędnych ustaleń faktycznych, a skoro strony nie domagały się przeprowadzenia tego dowodu to Sąd, nie widział potrzeby przeprowadzania tego dowodu z urzędu.

Sąd zważył, że w procesie cywilnym obowiązuje zasada kontradyktoryjności, zgodnie z którą ciężar dostarczenia w postępowaniu sądowym materiału procesowego spoczywa zasadniczo na stronach, a sąd utracił prawo prowadzenia dochodzenia w celu ustalenia dowodów koniecznych dla rozstrzygnięcia sprawy. W sprawach cywilnych rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która wywodzi z tych faktów skutki prawne (art. 6 k.c.) (vide wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 roku I CKU 45/96, Pal. 1998, Nr 1-2, s. 204). Ponadto Sąd nie ma obowiązku zarządzenia przesłuchania stron, jeśli na podstawie już przeprowadzonych dowodów wyrobi sobie przekonanie o prawidłowości lub nieprawidłowości istotnych faktów spornych ; choćby strona o to wnosiła , pragnąc tą drogą obalić inne dowody (vide orz. Sądu Najwyższego z dnia 17.01.1966r, nr 9 poz.209 oraz glosa W. Siedlecki do wyroku SN z 24.03.1969r,III CRN 419/68, OSNCP 1969, nr 12 poz. 231, orz. SN z dnia 17.11.1946r.,C III 719/45).

Sąd Rejonowy dał wiarę dokumentom zgromadzonym w aktach sprawy wskazując, iż ich autentyczność i wiarygodność - w zakresie, w jakim skorzystanie z tych dokumentów było niezbędne do poczynienia ustaleń faktycznych, co do okoliczności istotnych w sprawie - nie były kwestionowane przez strony, a Sąd nie widział podstaw, by autentyczność, bądź wiarygodność tych dowodów kwestionować z urzędu. Sąd podniósł, iż w pozostałym zakresie zebrany w sprawie materiał dowodowy również nie budził wątpliwości i nie był kwestionowany przez strony postępowania.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż wniesione powództwo podlegało uwzględnieniu jedynie w części, w zakresie żądania powódki skierowanego przeciwko Zespołowi Adwokackiemu nr (...) w likwidacji w K. zasądzenia na jej rzecz wynagrodzenia za pracę świadczoną w okresie od marca 2012 roku do grudnia 2012 roku oraz ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy za lata 2010 – 2012.

Sąd meriti zważył, iż w niniejszej sprawie bezspornym było, że powódka M. L. (1) była zatrudniona w Zespole Adwokackim nr (...) w K. od dnia 2 stycznia 2001 roku na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w ½ wymiaru czasu pracy na stanowisku księgowej. Wskazał, iż z analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że w dniu 18 grudnia 2009 roku Okręgowa Rada Adwokacka w P. rozwiązała z dniem 01 stycznia 2010 roku Zespół Adwokacki nr (...) w K. i wyznaczyła likwidatorem Zespołu Adwokackiego adwokata C. P.. Wskazana uchwała stała się prawomocna od dnia 11 maja 2010 roku w związku z jej utrzymaniem w mocy na podstawie uchwały Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z tej właśnie daty. Sąd podkreślił, iż wskazana uchwała nigdy nie została zaskarżona przez Zespół Adwokacki nr (...) w K.. Wbrew stanowisku interwenienta ubocznego przedmiotem orzeczeń sądów administracyjnych był późniejszy wniosek zespołu o ponowne rozpoznanie sprawy i decyzja Naczelnej Rady Adwokackiej w W. o umorzeniu tego postępowania z dnia 02 września 2010 roku. Tym samym tok tego postępowania i wydawane orzeczenia nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy albowiem wyrok NSA z dnia 07 grudnia 2012 roku nie dotyczył absolutnie decyzji o rozwiązaniu zespołu z dnia 18 grudnia 2009 roku gdyż stała się ona prawomocna już od dnia 11 maja 2010 roku.

Sąd podniósł, iż do obowiązków C. P. jako likwidatora należało podjęcie wszelkich czynności likwidacyjnych, w tym powiadomienie o powyższym fakcie zatrudnionych w Zespole Adwokackim nr (...) w K. pracowników – w tym powódki i w konsekwencji rozwiązanie z nią umowy o pracę. W niniejszej sprawie Sąd ustalił, że C. P. nie podjął tych czynności, utrzymując pracowników Zespołu w błędnym przekonaniu o dalszym istnieniu Zespołu Adwokackiego nr (...) w K.. Wobec bezczynności likwidatora C. P. w podejmowaniu czynności likwidacyjnych Zespołu Adwokackiego nr (...) w K. w likwidacji – (...) w P. w dniu 25 listopada 2009 roku dokonała zmiany likwidatora Zespołu Adwokackiego w K. wyznaczając adwokata M. K. (2) w miejsce adwokata C. P. (2). Sąd wskazał, iż w razie rozwiązania zespołu następuje jego likwidacja. Likwidację zespołu przeprowadza kierownik zespołu, jeżeli okręgowa rada adwokacka z uzasadnionych przyczyn nie ustanowi likwidatora z urzędu. Do obowiązków likwidatora należy w szczególności zakończenie spraw sądowych i administracyjnych, w których zespół jest stroną, rozliczenie z członkami zespołu oraz przekazanie protokolarnie okręgowej radzie adwokackiej archiwum i pozostałego majątku zespołu (§ 37 - § 38 Regulaminu w sprawie zasad tworzenia, organizowania, funkcjonowania i rozwiązywania zespołów adwokackich oraz uczestniczenia w dochodzie zespołu.

Na podstawie analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że C. P. utrudniał nowo wyznaczonemu likwidatorowi podjęcia czynności likwidacyjnych ZA nr 1 w K., nie przekazał M. K. dokumentów dotyczących Zespołu, nie opróżnił i nie wydał lokalu, w którym mieścił się Zespół, czym utrudniał zakończenie procesu likwidacji oraz przekazanie go właścicielowi – Sądowi Rejonowemu w Kutnie. Zauważył, iż Zespół Adwokacki nr (...) w K. został rozwiązany z dniem 1 stycznia 2010 roku, z kolei w listopadzie 2010 roku likwidatorem ZS nr 1 w likwidacji w K. został wyznaczony adwokat M. K., który winien podjąć wszelkie czynności związane z zakończeniem stosunku pracy z zatrudnionymi w Zespole pracownikami. Sąd podniósł, iż żaden z likwidatorów - ani C. P., ani później M. K. nie podjęli żadnych czynności w tym zakresie.

W ocenie Sądu Rejonowego, w niniejszej sprawie kluczową kwestią było ustalenie legitymacji biernej w sprawie o roszczenia powódki związane ze stosunkiem pracy łączącym powódkę z Zespołem Adwokackim nr (...) w K. wobec jego rozwiązania z dniem 1 stycznia 2010 roku. Powołując się na przepisy ustawy - prawo o adwokaturze z dnia 26 maja 1982 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 124) Sąd zaznaczył, iż zespół adwokacki tworzy zrzeszona w nim grupa adwokatów. Zrzeszenie to jest podstawową jednostką organizacyjną adwokatury (art. 2, 17 powołanej ustawy), wyposażoną przez prawo o adwokaturze w osobowość prawną (art. 10 powołanej ustawy). Kierownik zespołu adwokackiego jest organem tej osoby prawnej (art. 30 pkt 2 powołanej ustawy). Wobec rozwiązania z dniem 1 stycznia 2010 roku Zespołu Adwokackiego nr (...) w K. nastąpiła jego likwidacja, którą zgodnie z uchwałą miał przeprowadzić likwidator - początkowo w osobie C. P., a od listopada 2010 roku w osobie M. K., do którego obowiązków należało m.in. zakończenie wszystkich stosunków, w których zespół był stroną. W związku z powyższym Sąd przyjął, iż to jedynie likwidator zespołu adwokackiego był obowiązany i uprawniony do rozwiązania stosunku pracy z powódką oraz uregulowania należności z tytułu zawartej z Zespołem Adwokackim umowy o pracę. Bezspornym w ocenie Sądu było, że powódka w spornym okresie od marca 2012 roku do grudnia 2012 roku świadczyła jednak pracę w Zespole adwokackim nr 1 w K., nie mając żadnej wiedzy o likwidacji Zespołu. Sąd zważył, że przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest więc wypłacanie wynagrodzenie w miejscu, terminie i czasie określonych w regulaminie pracy lub w innych przepisach prawa pracy.

Powołując się na przepis art. 80 kp Sąd Rejonowy podniósł, iż wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Sąd wskazał, iż z analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że powódka nie otrzymała wynagrodzenia za pracę świadczoną od marca 2012 roku do grudnia 2012 roku oraz ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy za lata 2010 - 2012. Zdaniem Sądu I instancji oczywistym jest, że na pozwanym jako pracodawcy ciążył obowiązek prowadzenia dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy (art. 94 pkt. 9 „a” kp). Podniósł, iż zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 10 kwietnia 2003 r. III APa 40/02 (OSA 2003/12/43, OSAB 2003/3/45, Lex 79914) brak dokumentacji płacowej wynikający z zaniedbania jej prowadzenia przez pracodawcę powoduje zmianę wynikającego z art. 6 k.c. rozkładu ciężaru dowodów, przerzucając go na osobę zaprzeczającą faktom, z których strona powodowa wywodzi skutki pozwu. W zakresie braku wypłacania wynagrodzenia przez pozwanego na rzecz powódki, należy zauważyć, iż to na pracodawcy ciąży obowiązek sporządzania listy płac i dokumentowania wypłat pracownikom. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 1999 r., I PKN 62/99: „Pracodawca, który wbrew obowiązkowi przewidzianemu w art. 94 pkt 9a KP nie prowadzi list obecności, list płac ani innej dokumentacji ewidencjonującej czas pracy pracownika i wypłacanego mu wynagrodzenia, musi liczyć się z tym, że będzie na nim spoczywał ciężar udowodnienia nieobecności pracownika, jej rozmiaru oraz wypłaconego wynagrodzenia.” W ocenie Sądu Rejonowego likwidator pozwanego Zespołu Adwokackiego nr (...) w likwidacji w K. nie wykazał w żaden sposób, że wypłacił powódce wynagrodzenie za pracę w spornym okresie i ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Likwidator pozwanego nie przedstawił potwierdzenia wypłaty wynagrodzenia powódce, ani listy płac z podpisami powódki, dokumentów potwierdzających dokonanie przelewów na konto pracownika, jak również dokumentów, z których by wynikało, kiedy powódka przebywała na urlopie wypoczynkowym, tym samym pozwany w żaden sposób nie wykazał wypłaty nawet części należności, tym samym Sąd uznał, iż powództwo o wynagrodzenie za pracę oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy należało uwzględnić w całości.

Wobec powyższych okoliczności Sąd I instancji zasądził od pozwanego Zespołu Adwokackiego nr (...) w likwidacji w K., jako pracodawcy powódki na rzecz powódki M. L. (1) kwotę 5.970, 20 zł tytułem wynagrodzenia za pracę za okres marzec – grudzień 2012 roku z ustawowymi odsetkami od dnia 11 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty, oraz kwotę 1.941,80 zł tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy za lata 2010 – 2012 z ustawowymi odsetkami od dnia 01 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty. Jednocześnie, o rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 477 2 § 1 k.p.c. przyznając go do jednomiesięcznego wynagrodzenia powódki.

Zdaniem Sądu nie było jednak podstaw do przyznania powódce odszkodowania w związku z rozwiązaniem przez nią stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia. Sąd zważył, iż konsekwencją uchylania się przez pracodawcę od spełnienia obowiązku wypłacania wynagrodzenia, może być rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia. Zgodnie z art. 55§1 1 kp pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni. Sąd I instancji podkreślił, iż powódka w dniu 31 grudnia 2012 roku złożyła oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę C. P. w trybie art. 55§1 1 kp z uwagi na brak wypłaty wynagrodzenia. Zdaniem Sądu powódka nie dokonała skutecznego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy w trybie art. 55§1 1 kp, bowiem oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę złożyła osobie nieuprawnionej do reprezentacji jej pracodawcy, a więc byłemu kierownikowi Zespołu Adwokackiemu nr 1 w K. C. P., który w dacie złożenia przez powódkę oświadczenia nie był już uprawniony do reprezentacji Zespołu Adwokackiego nr (...) w K.. Sąd Rejonowy podniósł, iż oświadczenie woli pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę uważa się za dokonane wtedy, gdy doszło do wiadomości drugiej strony w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią (art. 61 k.c. w związku z art. 300 kp). W ocenie Sądu meriti oczywistym jest bowiem, że takie oświadczenie – wobec likwidacji Zespołu Adwokackiego nr (...) w K. - powódka winna złożyć likwidatorowi tego Zespołu - (...). K.. W takiej zaś sytuacji, Sąd przyjął, iż nie ma podstaw do uznania, iż powódka w ogóle rozwiązała skutecznie umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracodawcę, co uprawiałoby ją do żądania odszkodowania z tego tytułu. Jednocześnie Sąd Rejonowy podkreślił, iż szczegółowe ustalenie sposobu ustania stosunku pracy powódki co do formy i daty nie jest potrzebne w niniejszym procesie gdyż ważnym jest jedynie, iż nie doszło do niego skutecznie w trybie art. 55§1 1 kp. Wobec powyższego zdaniem Sądu I instancji powództwo o odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę z powodu dopuszczenia się przez pracodawcę ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika w stosunku do pozwanego Zespołu Adwokackiego nr (...) w likwidacji w K. podlegało oddaleniu.

Sąd Rejonowy oddalił również powództwo w stosunku do pozwanej Izby Adwokackiej w P. w całości, wobec faktu, że pozwana Izba nie była związana z powódką żadnym stosunkiem prawnym – w szczególności nie była stroną umowy o pracę zawartej z powódką, nie łączył jej z powódką także żaden inny stosunek cywilno – prawny. W pierwszej kolejności Sąd I instancji wskazał, iż z pewnością Izba Adwokacka w P. nie jest i nigdy nie była pracodawcą powódki w rozumieniu art. 3 kp. W ocenie Sądu brak również dowodu związania umową cywilnoprawną. Ewentualna natomiast odpowiedzialność tego pozwanego za zobowiązania Zespołu Adwokackiego po jego likwidacji jest przedwczesna albowiem czynności likwidacyjne nie zostały jeszcze zakończone.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu i zasądził od pozwanego Zespołu Adwokackiego nr (...) w likwidacji z siedzibą w K. na rzecz interwenienta ubocznego C. P. (2) kwotę 82,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, która stanowi proporcjonalnie rozliczoną uiszczoną opłatę od interwencji ubocznej, która wyniosła 102zł.

Jednocześnie Sąd oddalił wniosek Izby Adwokackiej w P. o zasądzenie kosztów procesu, wobec faktu, że strona pozwana nie wykazała, aby poniosła jakiekolwiek koszty związane z przedmiotowym postępowaniem.

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła powódka, zaskarżając wyrok w części tj. w zakresie punktów 2 i 3.

Apelująca podniosła, iż w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji występują sprzeczności. Wskazała, iż nie mając wiedzy o likwidacji Zespołu Adwokackiego Nr (...) oraz wobec nie podjęcia żadnych działań przez M. K., złożyła wniosek o rozwiązanie umowy o pracę na ręce C. P., bowiem według jej wiedzy, w tym czasie był kierownikiem Zespołu. Ponadto podniosła, iż solidarna odpowiedzialność Izby Adwokackiej w P. zasadna jest, z uwagi na fakt, iż likwidator jest podmiotem ustanowionym przez Okręgową Radę Adwokacką w P. i działającym w imieniu w/w I..

Mając na uwadze powyższe skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz powódki wszystkich roszczeń objętych pozwem solidarnie od Zespołu Adwokackiego w likwidacji Nr 1 w K. i Izby Adwokackiej w P., ewentualnie o ponowne rozpoznanie sprawy w zakresie zaskarżenia.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem orzeczenie Sądu Rejonowego jest prawidłowe i znajduje oparcie zarówno w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, jak i w obowiązujących przepisach prawa.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je jako własne. Podziela również wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany bądź uchylenia.

Skarżąca wskazując na sprzeczność w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji, oparła apelację na zarzutach dotyczących błędnej oceny materiału dowodowego, a więc w rzeczywistości zarzuciła Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 233 § 1 k.p.c.

Stosownie do treści tego przepisu, Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Natomiast zgodnie z art. 328 § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Oznacza to, że wszystkie ustalone w toku postępowania fakty powinny być brane pod uwagę przy ocenie dowodów, a tok rozumowania sądu powinien znaleźć odzwierciedlenie w pisemnych motywach wyroku. Przepis ten daje wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów. Swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich przeprowadzenia. Mają być one ocenione konkretnie i w związku z całym zebranym materiałem dowodowym. Ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 roku, sygn. akt: II UKN 685/98, OSNAPUiS 2000 nr 17, poz. 655).

Skuteczny zarzut przekroczenia granic swobody w ocenie dowodów może mieć zatem miejsce tylko w okolicznościach szczególnych. Dzieje się tak w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego (por. wyrok SN z 6.11.2003 r. II CK 177/02 niepubl.).

Analizując treść złożonej przez stronę powodową apelacji należy stwierdzić, iż skarżąca nie zdołała skutecznie wykazać przyczyn, które dyskwalifikowałyby możliwość uznania dokonanej przez Sąd pierwszej instancji oceny materiału dowodowego za prawidłową. Zarzuty skarżącej sprowadzają się w zasadzie do polemiki ze stanowiskiem Sądu Rejonowego i interpretacją dowodów dokonaną przez ten Sąd, i jako takie nie mogą się ostać. Apelująca przeciwstawia bowiem ocenie dokonanej przez Sąd pierwszej instancji swoją analizę zgromadzonego materiału dowodowego i własny pogląd na sprawę.

W ocenie Sądu Okręgowego, wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd I instancji dochodząc do przekonania, iż brak było podstaw do przyznania powódce odszkodowania w związku z rozwiązaniem przez nią stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia, wskazanych zasad nie naruszył. W szczególności nie sposób przyjąć, jak chce strona skarżąca, iż w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji pojawiają się sprzeczności dotyczące oceny skutecznego rozwiązania stosunku pracy przez powódkę. Wskazać należy, iż Sąd Rejonowy oceniając materiał dowodowy, prawidłowo przyjął, iż powódka złożyła oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę osobie nieuprawnionej. Zgodnie bowiem z załączoną do akt dokumentacją tj. uchwałą nr 52/2010 z dnia 25 listopada 2010 r. dokonano zmiany likwidatora Zespołu Adwokackiego w K., wyznaczając w miejsce adw. C. P. - adw. M. K.. Oczywistym jest, iż jedynie wyznaczony likwidator jest osobą uprawnioną i umocowaną do reprezentacji pozwanego Zespołu, jak również, że tylko on może podejmować czynności związane z zakończeniem stosunku pracy z pracownikami zatrudnionymi w Zespole. Zatem wyłącznie M. K. uprawniony był do rozwiązania stosunku pracy z powódką oraz uregulowania wszelkich należności z tytułu umowy o pracę zawartej z Zespołem Adwokackim, jak również tylko on mógł skutecznie przyjąć oświadczenie woli powódki o rozwiązaniu umowy o pracę z Zespołem. Tymczasem, skarżąca w dniu 31 grudnia 2012 r. złożyła oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie art. 55 § 1/1 k.p. na ręce byłego kierownika adw. C. P., który wówczas nie był już umocowany do reprezentowania pracodawcy.

Ponieść należy, iż wypowiedzenie jest jednostronnym oświadczeniem woli pracownika lub pracodawcy, powodującym ustanie stosunku pracy z upływem jego okresu i z reguły w terminie ustalonym przez ustawodawcę jako dzień, w którym może nastąpić ustanie stosunku pracy. Natomiast kluczowym jest rozważenie kwestii, kiedy (w jakiej chwili) dochodzi do wypowiedzenia bądź rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę oraz, czy skuteczność oświadczenia woli w tym przedmiocie jest uzależniona od zachowania wymaganej przez ustawodawcę formy.

Zgodnie z art. 55 § 2 k.p. oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy.

W świetle zaś przepisu art. 61 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. oświadczenie woli pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę uważa się za dokonane z chwilą dojścia do wiadomości drugiej strony w taki sposób, że mogła się z nim zapoznać.

Mając na uwadze wskazane przepisy uznać należy, iż powódka w dniu 31 grudnia 2012 r. nie złożyła oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę, zgodnie z prezentowanymi powyżej regułami. Bezspornym jest bowiem, iż złożone przez nią oświadczenie, nie zostało prawidłowo przekazane do wiadomości drugiej strony stosunku pracy. Ponownie trzeba podkreślić, że jedyną uprawnioną do reprezentacji pozwanego Zespołu osobą, był likwidator Zespołu Adwokackiego – (...). K.. Natomiast z uwagi na fakt, iż powódka wręczyła oświadczenie osobie nieuprawnionej - C. P., nie sposób uznać, iż doszło do skutecznego rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, z powodu ciężkiego naruszeni obowiązków przez pracodawcę. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż C. P. pomimo przyjęcia i zaakceptowania oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę oraz wydania powódce świadectwa pracy, nie mógł skutecznie podjąć jakichkolwiek czynności w imieniu Zespołu Adwokackiego.

Natomiast podnoszony przez skarżącą zarzut, iż złożyła oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę C. P., bowiem według jej wiedzy był kierownikiem Zespołu Adwokackiego w K., jest całkowicie bezpodstawny. Wskazać należy, iż w związku z odejściem adw. P. J. z Zespołu Adwokackiego Nr (...) w K., Okręgowa Rada Adwokacka w P. rozwiązała Zespół uchwałą z dnia 18 grudnia 2009 r. Zatem wysoce wątpliwym jest, iż powódka świadcząc pracę do dnia 31 grudnia 2012 r., nie uzyskała w przeciągu kilku lat pracy, żadnej informacji o zmianie sytuacji prawnej Zespołu. Ponadto znamienny jest fakt, iż zajmując stanowisko księgowej, skarżąca miała dostęp do pełnej dokumentacji Zespołu. Co więcej, przez okres 10 miesięcy nie otrzymywała wynagrodzenia za pracę, była zatem informowana o sytuacji finansowej pracodawcy. Natomiast nawet gdyby przyjąć, iż rzeczywiście powódka nie miała wiedzy w przedmiocie likwidacji Zespołu w 2009 r., w piśmie procesowym z dnia 28 listopada 2013 r. wskazała, iż w grudniu 2012 roku została poinformowana przez Kierownika Zespołu o jego rozwiązaniu. Zatem składając oświadczenie z końcem grudnia 2012 r. winna zaznajomić się z sytuacją prawną pracodawcy i osobą obowiązaną do prowadzenia czynności w jego imieniu. W związku z powyższym, uznać należy, iż składając oświadczenie osobie nieuprawnionej nie dochowała należytej staranności, jakiej można wymagać od osoby należycie dbającej o swoje interesy. W konsekwencji, Sąd I instancji zasadnie przyjął, iż z uwagi na brak skutecznego rozwiązania umowy o pracę, powódka nie była uprawniona do żądania odszkodowania z tego tytułu.

Bezzasadne jest także twierdzenie apelacji, iż solidarna odpowiedzialność Izby Adwokackiej w P., wynika z faktu, iż likwidator jest podmiotem ustanowionym przez Okręgową Radę Adwokacką w P. i działającym w imieniu w/w I.. Odnosząc się do powyższego przyjąć należy, jak słusznie wskazał Sąd I instancji, iż pozwana Izba nie była związana z powódką żadnym stosunkiem prawnym. Powódka zawarła umowę o pracę w dniu 29 grudnia 2000 r. jedynie z Zespołem Adwokackim nr (...) w P., reprezentowanym przez adw. C. P..

Zgodnie z przepisami ustawy - prawo o adwokaturze z dnia 26 maja 1982 r. ( Dz. U. Nr 16, poz. 124) izbę adwokacką stanowią adwokaci i aplikanci adwokaccy, mający siedzibę zawodową na terenie izby, której zasięg terytorialny określa Naczelna Rada Adwokacka, biorąc pod uwagę w szczególności podział terytorialny administracji sądowej.

Natomiast zespół adwokacki w świetle przepisów cytowanej ustawy, jest jednostką organizacyjną adwokatury, wyposażoną w organy o ustawowo uregulowanej kompetencji (art. 30 oraz art. 31). Tworzy go zrzeszona w nim grupa adwokatów. Zrzeszenie to jest podstawową jednostką organizacyjną adwokatury (art. 2, 17 powołanej ustawy), wyposażoną przez prawo o adwokaturze w osobowość prawną (art. 10 powołanej ustawy). Kierownik zespołu adwokackiego jest organem tej osoby prawnej (art. 30 pkt 2 powołanej ustawy).

W związku z powyższym, niewątpliwym pozostaje, iż za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy zawartego z powódką, odpowiedzialność ponosi wyłącznie Zespół Adwokacki, w którym była zatrudniona. Natomiast w sytuacji likwidacji Zespołu, rozliczenie się z członkami zespołu z tytułu zawartych uprzednio umów o pracę, należy do obowiązków likwidatora. Nie można jednak przyjąć jak chce skarżąca, iż sam fakt ustanowienia likwidatora przez Okręgową Radę Adwokacką w P. uzasadnia bierną legitymację Izby Adwokackiej. Raz jeszcze wskazać należy, iż Izba Adwokacka nie była stroną umowy o pracę zawartej z powódką, w konsekwencji nigdy nie była pracodawcą skarżącej, a zatem nie jest odpowiedzialna za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy łączącego powódkę z Zespołem Adwokackim.

W tym stanie rzeczy, apelacyjne zarzuty sprowadzające się do naruszenia prawa procesowego - art. 233 k.p.c., uznać należało za bezzasadne.

Zaskarżone orzeczenie w pełni zatem odpowiada prawu.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy zgodnie z treścią art. 385 k.p.c. oddalił apelację powódki jako bezzasadną.